Στην εργασία του κ. Στεφάνου Σκαρπέλλου εφόσον αναφέρεται στην ψαλτική όπως την βλέπει ο πολύς Μανώλης Χατζημάρκος, είναι φυσικό να προσπαθεί να γεφυρώσει τα χάσματα που δημιουργούνται ανάμεσα σε εκτελέσεις όπως του Ι. Ναυπλιώτη και σε αυτές του πρώτου. Όμως χρειάζεται πιστεύω προσοχή...
Αναφέρει κάπου: "Άλλωστε ορισμένες κατηγορίες μελών, όπως τα κρατήματα και οι Απόστολοι εμπεριέχουν εξ ορισμού το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού." Ποιος είναι αυτός ο ορισμός που λέει κάτι τέτοιο; Πως να συγκριθεί ή να μπει έστω στην ίδια κατηγορία το μέλος με το ανάγνωσμα, δηλαδή κάτι που περιέχει μουσική και κάτι που απαγγέλεται; Τα κρατήματα περιέχουν το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού, διότι δεν περιέχουν φράσεις ποιητικού κειμένου (οπότε δεν στηρίζονται στις μουσικές φράσεις, αν και έχουν μελικά μοτίβα και ανά ήχο υπάρχουν αρκετές μεταξύ τους ομοιότητες), έχει σχέση αυτό με τα αναγνώσματα; Το αποστολικό ανάγνωσμα δεν μπαίνει σε μουσικό κείμενο όπως αναφέρει παρακάτω (όχι ότι δεν γίνονται συνεχώς προσπάθειες και επ' αυτού τελευταία...), διότι απλά δεν υπάρχει μουσική να το ντύσει. Όλο το ανάγνωσμα απαγγέλεται σε έναν φθόγγο που συνοδεύεται με την χρόα του κλιτού και στα σημεία στίξης γίνονται ανάλογες μικρές διακοπές. Πριν την τελευταία φράση γίνεται μία μεγαλύτερη για εντελώς πρακτικούς λόγους (ώστε να φανεί κυρίως εντός του Ιερού ότι το ανάγνωσμα ολοκληρώνεται ώστε να ετοιμαστεί το Ευαγγέλιο) και ολοκληρώνεται η απαγγελία στο τέλος του κειμένου.
Όταν στα λειτουργικά βιβλία δεν αναγράφεται ήχος, σημαίνει ότι αυτό που ακολουθεί διαβάζεται ή απαγγέλεται (δεν έχω δει κανέναν να ψάλλει το συναξάριο π.χ.), δεν σημαίνει ότι μπορούμε να πάρουμε οποιονδήποτε ήχο κατά το δοκούν και να αυτοσχεδιάσουμε. Επίσης, όταν κάποιο κείμενο δεν έχει μουσική, δεν σημαίνει ότι εδώ είναι ευκαιρία να ξεδιπλώσουμε το ταλέντο μας αυτοσχεδιάζοντας. Δεν έχει μουσική, διότι δεν έχει μέλος. Δεν είναι θέμα παράδοσης, αλλά κοινή λογική. Το ότι κάποιοι όντως ταλαντούχοι και με μεράκι δεν ακολούθησαν τον κανόνα αυτόν, δεν σημαίνει ότι πρέπει να γενικεύσουμε με την δημιουργία νέων κανόνων την τάση αυτή, ώστε να την νομιμοποιήσουμε.
Συμφωνώ στο ότι η παράδοσή μας είναι ζωντανή, αλλά όταν η πρόοδός της γέρνει προς την καταστρατήγηση της ακολουθίας για οποιοδήποτε προσωπικό ώφελος και προς την παρεμπόδιση των πιστών να καταλάβουν για ποιο λόγο χτύπησε σήμερα η καμπάνα, αν όχι για να πάμε να ακούσουμε-θαυμάσουμε τον χότζα της περιοχής μας, τότε προσωπικά προτιμώ να παραμένει μουσειακή.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι μέσα στις μέριμνές μας ως ψάλτες, πέρα από την καλλιφωνία και την γνώση της μουσικής τέχνης, πρέπει να έχουμε και εκκλησιαστικό φρόνιμα, να ξέρουμε όχι μόνο τι λέει το κάθετί που λέμε, αλλά και ποια θέση και μορφή έχει μέσα στη λατρεία.
Υ.Γ. Κάποιος Άγιος είπε: Το καλό αν δεν γίνεται καλά, παύει να είναι καλό".
Θέτω λοιπόν το ερώτημα:"Το κακό όσο καλά κι αν γίνεται, μπορεί να μετατραπεί σε καλό;"