Πρώτος εστί και Δεύτερος;

[Dimitri]

Και εγώ με τη σειρά μου να καλοσωρίσω (έστω καθυστερημένα) και να ευχαριστήσω τον κ. Μακρή για τη συμμετοχή του. κ. Μακρή, αναμένουμε με ενδιαφέρον τις απόψεις σας σε διάφορες συζητήσεις στο Ψαλτολόγιον και ευχαριστούμε εκ των προτέρων.

Ευχαριστώ και όλους για τη συνεισφορά σας σε αυτό το παλαιό αλλά πάντοτε ενδιαφέρον θέμα.

 

[evangelos]

Η ψαλτική τέχνη είναι εδώ! Αυτό ακριβώς που ψάλλει ο Παναγιωτίδης ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ είναι το "πρώτος και δεύτερος εστί" το άκουσμα είναι ήχος δεύτερος αλλά ο ήχος παραμένει στον ΚΕ Πρώτος, ο Γα είναι στην ΙΔΙΑ ΘΕΣΗ με τον Γα του πρώτου, το ίδιο και ο άνω Νη είναι στην ίδια θέση ο Νη του δευτέρου με του πρώτου από την ίδια βάση Κε. ΔΕΝ είναι διατονικό το άκουσμα μόνο με ένα ζω ύφεση όπως το εννοούν οι της σχολής του Σ. Καρά ούτε είναι ο ήχος δεύτερος με γα και νη δίεση όπως το ψάλλουν οι περισσότεροι σήμερα μιμούμενοι τον Θ. Στανίτσα. Αυτή είναι η διαφορά καθαρού δευτέρου ήχου από τον δεύτερο σε θέση Πρώτου. Κατά τον ίδιο τρόπο ψάλλετε το "Τον Τάφον σου Σωτήρ" το Σέ την Υπερ νούν το "Χαίροις ασκητικών" κ.α γενικά αυτό συμβαίνει στην τετραφωνία του πρώτου ήχου όπως μας μαρτυρεί ο Χρυσάφης και ο Γαβρηήλ ο Ιερομόναχος (15ος αι.)και όλα τα παλαιά θεωρητικά. Ευχαριστούμε τον Ιωάννη Μπουλμπουτζή για την παροχή του σημαντικού αυτού ηχητικού ντοκουμέντου.
Αθανάσιος Παναγιωτίδης - Χριστός Ανέστη, αρχαίον:

 

[neoklis]

... ο Γα είναι στην ΙΔΙΑ ΘΕΣΗ με τον Γα του πρώτου, το ίδιο και ο άνω Νη είναι στην ίδια θέση ο Νη του δευτέρου με του πρώτου από την ίδια βάση Κε. ΔΕΝ είναι διατονικό το άκουσμα μόνο με ένα ζω ύφεση όπως το εννοούν οι της σχολής του Σ. Καρά ούτε είναι ο ήχος δεύτερος με γα και νη δίεση όπως το ψάλλουν οι περισσότεροι σήμερα μιμούμενοι τον Θ. Στανίτσα. Αυτή είναι η διαφορά καθαρού δευτέρου ήχου από τον δεύτερο σε θέση Πρώτου. ...

Θα μπορούσες να δείξεις αυτά που λες με σημειώσεις πάνω στο μουσικό κείμενο; Γιατί εγώ δεν καταλαβαίνω τι θες να πεις. Ακούω καθαρό δεύτερο όπου υπάρχει στο κείμενο φθορά και καθαρό πρώτο διατονικό, στα υπόλοιπα σημεία.

 

[evangelos]

Θα μπορούσες να δείξεις αυτά που λες με σημειώσεις πάνω στο μουσικό κείμενο; Γιατί εγώ δεν καταλαβαίνω τι θες να πεις. Ακούω καθαρό δεύτερο όπου υπάρχει στο κείμενο φθορά και καθαρό πρώτο διατονικό, στα υπόλοιπα σημεία.

στην αρχή που έχει φθορά δευτέρου τραβάει τον δι κάτω μαζί με τον γα και ακούγεται δεύτερος αλλά με τον γα πιο χαμηλό στην θέση του φυσικού και τον άνω νη δεν τον τσιτώνει πολύ τον λέει πιο γλυκά ώστε να είναι ίδιος με τον νη τον διατονικό μετά στον πρώτο αλλάζει το μέλος και ακούγεται διατονικά ο δι έρχεται πιο ψηλά αφού απαιτείται τετράχορδο πα-δι. Στα παλιά χειρόγραφα δεν είχε φθορά δευτέρου εδώ γιατί σε πάει το μέλος τι διαστήματα θα κάνεις. Ο ήχος έτσι είναι πρώτος στον Κε ο οποίος μιμείται δεύτερο. Διπλοπαραλλαγή πρώτος και δεύτερος. Το ίδιο κάνει και ο Σάμου Ειρηναίος στο "Τον δεσπότην" το οποίο καταλήγει στον Ζω (αντίστοιχος Γα) και είναι βαρύς ο ήχος

Ψάλλω κι εγώ τον Τάφον σου Σωτήρ έτσι σε πιο πίσω δημοσιεύσεις δες εδώ

Ο Ναυπλιώτης εδώ μόνος του στην αρχή το κάνει έντονα με χαμηλό Γα μετά το γυρίζει κανονικό δεύτερο:

Μια δίεση είναι η διαφορά, μικρή αλλά αυτό αλλάζει τα πάντα. Έτσι στον Γα που είναι κοινός δεύτερος και τρίτος (δευτερότριτος="βαρύς διατονικός")μπορείς να ψάλλεις ή τον ένα ή τον άλλο χωρίς να αλλάζεις το ίσο δες Μέγα ίσο του Κουκουζέλη και άλλα παλαιά μαθήματα κάνει τέτοιες αλλαγές συχνά οι οποίες φαίνονται στρυφνές στους νεο-ψάλτες της εποχής μας

 

[evangelos]

Παραδείγματα από την οργανική και λαϊκή μουσική με πρώτο ήχο που είναι ταυτοχρόνως και δεύτερος (δηλαδή πλάγιος δεύτερος κατά τον Πλουσιαδηνό, πρόκειται κατά πολλές ισχυρές ενδείξεις για την μιξολύδιο αρμονία των αρχαίων), με κοινή μεσότητα πρώτου και δευτέρου όπως λέει ο Γαβριήλ ο Ιερομόναχος. Ο γα δηλαδή όπως και στα άνω παραδείγματα εκκλησιαστικής μουσικής που παρέθεσα είναι δεύτερος αλλά ταυτοχρόνως και τρίτος ήχος, ήτοι βαρύς: ο γα του πρώτου ήχου είναι ίδιος "φυσικός" με του πλαγίου δευτέρου. Όπως έχω ξαναπεί ο δι χαμηλώνει και δίνει άκουσμα β ήχου στον τρίτο= αυτός είναι ο βαρύς ή αλλιώς λέγεται μέσος δεύτερος, επίσης ο βου χαμηλώνει πολύ και δίνει το γνωστό άκουσμα του πλαγίου δευτέρου στον πα.
Αυτός ο ανθός που είναι ό, τι πιο έντεχνο διαθέτει η μουσικής μας κληρονομιά αλλά και η κληρονομιά όλων των ανατολικών λαών, η τετραφωνία του πρώτου ήχου και του πλαγίου δευτέρου βρίσκεται υπό εξαφάνιση. Αλλού συναντάται με τον όρο διπλόχορδο, όπως με μοναδική μαεστρία του Δημήτρη Σέμση (δεν θέλω να πω ανεπανάληπτη, εύχομαι να ανθίσει κάποτε πάλι η μουσική μας).
Απολαύστε τον πρώτο ήχο που είναι ο αυτός δεύτερος και πλάγιος δεύτερος, απολαύστε την μουσική που μας αποχαιρετάει αν δεν ξυπνήσουμε!

 

[evangelos]

Εδώ μια περίπτωση που σημειώνεται ύφεση του ζω στον β ήχο στην κάθοδο και δείχνει ότι ο β ήχος και ο α είναι ο αυτός, με το ίδιο μέγεθος διφωνίας:.
Στον β ήχο συμβαίνει πολύ συχνά ο δι-ζω είναι ίδιο συνολικό μέγεθος με τον πα-γα ή τον κε-νη, η μόνη διαφορά είναι ο εσωτερικός φθόγγος κε της διφωνίας ο οποίος για να ακουστεί το ύφος του β ήχου είναι πολύ χαμηλός.