"Η Βυζαντινή μουσική και τα προβλήματά της" Σίμων Καράς

[ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΟΥΓΙΑΣ]

Καλησπέρα, καλή εβδομάδα & καλό μήνα!
Πρόκειται για άριστα μουσικά σύνολα! Ακούστε εδώ, "διάφορα μαθήματα".
(Υπ' όψιν ότι πολλοί εκ των Ακαδημαϊκών δασκάλων είναι και "μάχιμοι ιεροψάλτες")!

 

[giorgosgoudi]

Κάποιος που δε γνωρίζει πολλά από μουσική και γρατσουνάει μόνο κάτι έγχορδα, δε νομίζω ότι είναι σε θέση να διακρίνει αν εκτελούνται σωστά τα βυζαντινά διαστήματα.

Σε κάθε περίπτωση, θα είχε ενδιαφέρον να μας στείλεις ένα link από you tube υποδεικνύοντας το λάθος. Όχι για να σε αμφισβητήσουμε αλλά για να μάθουμε να διακρίνουμε και μεις.

 

[ΔΑΜΩ]

Κάποιος που δε γνωρίζει πολλά από μουσική και γρατσουνάει μόνο κάτι έγχορδα, δε νομίζω ότι είναι σε θέση να διακρίνει αν εκτελούνται σωστά τα βυζαντινά διαστήματα.

Σε κάθε περίπτωση, θα είχε ενδιαφέρον να μας στείλεις ένα link από you tube υποδεικνύοντας το λάθος. Όχι για να σε αμφισβητήσουμε αλλά για να μάθουμε να διακρίνουμε και μεις.

Τα πάντα είναι σχετικά κ. Γιώργο. Το πολλά για μένα μπορεί να είναι λίγο για εσάς, αλλά και τα πάντα. Είμαι σε θέση να διακρίνω τα Βυζαντινά διαστήματα και όχι μόνο με την βοήθεια ενός άταστου οργάνου, αλλά και με την βοήθεια της τεχνολογίας, με έναν φασματογράφο ήχου.

Παρόλα τούτα, δεν θα μπω στην διαδικασία, είναι καλύτερα να μείνετε με τα δικά σας ακούσματα κι εγώ με τα δικά μου.
Αν καταφέρετε να μάθετε με την ακοή σας, τότε κανείς δεν μπορεί να σας πείσει.
Καλή συνέχεια

 

[domesticus]

Φίλε Βαγγέλη, αυτό το φαινόμενο, δυστυχώς, δε συμβαίνει μόνο στην ψαλτική. Συμβαίνει και σε άλλους τομείς. Π.χ. στον αγροτικό. (Μιλώ εκ πείρας...) Επειδή υπάρχει μια παράδοση πολλών χρόνων σε πολλές καλλιέργειες, έρχεται από το πουθενά η Αμερικάνικη γεωργική σχολή και προσπαθεί να επιβάλει διαφορετικές πρακτικές πάνω στο θέμα αυτό λες και οι αγρότες είναι άσχετοι.
Γι' αυτό αγαπητέ Νεκτάριε, δες την ουσία και άφησε κατά μέρος το ''φαίνεσθαι''!...

Διότι ''των σημαδίων η σημασία, γραφή ου διδάσκεται, αλλά μόνον δια ζώσης φωνής και των αισθητών των διδασκάλων κινήσεων...''

Ἡ Ἀμερικανικὴ γεωργικὴ σχολὴ δηλαδὴ ὅ,τι ἔχει πεῖ δὲν ἔχει βάση; Οἱ μεθοδοί της δὲν παράγουν ἀποτελέσματα;

Ἤ μήπως στὸ ἀμπέλι σκάβεις ἀκόμη μὲ τὸ δικέλι; Ἄν ἔχεις σκάψει ποτὲ μὲ αὐτό, θὰ τὸ ... πυροβολήσεις μὲ καραμπίνα ... Τὰ μηχανήματα στὴν καλλιέργεια ποιοὶ τὰ ἔφεραν; Τὴ σύσταση τῶν λιπασμάτων ποιὸς τὴν κάνει; Ἀνάλυση ἐδάφους; Ὅταν οἱ ἑλιές σου δυστυχοῦνε παρὰ τὰ λιπάσματα καὶ τὰ ραντίσματα, στο τέλος δὲν πᾶς σὲ γεωπόνο γιὰ ἐδαφολογικὴ ἀνάλυση; Ὅταν οἱ παλιοὶ ἀγρότες εἴχαν λίγα ἐλαιόδεντρα καὶ τὰ ἄφηναν νὰ ψηλώσουν σὰ καράβια, σήμερα μὲ τοὺς μεγάλους ἐλαιῶνες πετσοκόβουμε στὴν ψύχρα τὰ ψηλὰ καὶ κρατᾶμε τὶς ποδιές μὲ λίγες φοῦντες.

Μὴ λέμε πράγματα μονάχα. Ἡ θεωρία καὶ ἡ ἔρευνα ἔχει τὴν θέση της μέσα στὸν ψαλτικό κόσμο. Διεκρινίζουν πολλὰ ζητήματα καὶ προσφέρουν γνώση σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν παραδοσιακὴ διδασκαλία.

Τὠρα ἄν κάποιοι βαρεμένοι μὲ διδακτορικὸ, τὸ παίζουν καὶ ψαλτάδες λόγω τοῦ τίτλου καὶ μόνο, αὐτὸ συμβαίνει παντοῦ καὶ ἁπλὰ τοὺς ἀγνοοῦμε. Ὅπως ἀγνοοῦμε καὶ τοὺς ψαλτάρες τῆς πολυθρόνας, ποὺ κάνουν καραόκε τὸν Στανίτσα στὸ σπίτι καὶ στὸ ἀναλόγιο ... 3 πουλάκια κάθονταν ...

 

[giorgosgoudi]

ΔΑΜΩ, είσαι βέβαιη όμως ότι πρόβλημα με τα διαστήματα αφορά μόνο τους συγκεκριμένους ψάλτες; μήπως αφορά και τους υπόλοιπους;

Γιατί θα πρέπει να μείνω με τα δικά μου ακούσματα; Αν είναι να πετάμε μια άποψη και μετά γειά σας, τότε ποιο το νόημα της συζήτησης; Τα φόρουμ, ειδικά αυτά που έχουν ειδικό περιεχόμενο σαν αυτό, είναι για να μπαίνει ο κόσμος να μαθαίνει, όχι για καφενείο.

Όσον αφορά το παράδειγμα με τη γεωργία, δεν υπάρχει συγκεκριμένη τροπή των πραγμάτων, αλλά πάει κατά περίπτωση. Σε άλλα πράγματα έχει δίκιο η επιστήμη και σε άλλα η παράδοση. Χρειάζεται άλλο ένα ψαλτολόγιο για να βρούμε άκρη. Πάντως όπου υπάρχουν ανωμαλίες φταίει ο κακός συνδυασμός θεωρίας και πράξης.

 

[ΔΑΜΩ]

Σε πολλούς σημερινούς "επιστήμονες" ψάλτες, ιδίως στους ανήκοντες στην "σχολή" του Σ. Καρά, παρατηρείται το φαινόμενο της αποδοκιμασίας ή της ειρωνείας ή ακόμα χειρότερα, του χλευασμού, για κάποιον που δεν γνωρίζει ότι κι αυτοί ή που μπορεί να έχει και διαφορετική άποψη από αυτούς. Για παράδειγμα, έχουν ειπωθεί κατά καιρούς φράσεις όπως "είσαι άσχετος, δεν εκτελείς σωστά την πεταστή", "δεν γνωρίζεις το στρεπτό;", "δεν ξέρεις να εκτελείς το τρομικόν", που τρομάρα να τους έρθει, γιατί θα ρωτήσω κι εγώ, πού μάθανε την εκτέλεση του τρομικού ή του στρεπτού, όταν ο τελευταίος που γνώριζε την εκτέλεσή τους έχει τουλάχιστον 200 χρόνια που βρίσκεται στις αγκάλες του Αγίου Πέτρου;
Μια πρώτη εξήγηση για το παράδοξο αυτό φαινόμενο, προσπαθεί να δώσει από την δική του μεριά ο Ντίνος Χριστιανόπουλος εδώ, καλό θα ήταν να το διαβάσουν όλοι, μουσικοί και μη.

 

[ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΟΥΓΙΑΣ]

Κι εσύ όμως κάνεις το ίδιο σφάλμα όταν πετάς και "μια μπηχτή για το Στανίτσα".
.................................

Μην το βλέπετε από την αρνητική οπτική γωνία!
Επικαλούμενος το ψάλσιμο του αειμνήστου Άρχ. Θρ. Στανίτσα, το έφερα ως παράδειγμα "κλασσικού παραδοσιακού ψαλσίματος & ακούσματος", που κατά κόρον οι εκλεκτοί συνδαιτυμόνες "του Ψ", επικαλούνται ως σημείο αναφοράς γνήσιας έκφρασης & ορθής εκτέλεσης διαστημάτων κι όχι μόνο, για να το αντιπαραβάλλουν με "το μη παραδοσιακό ή και αυθαίρετο ψάλσιμο" των κατά τ' άλλα, μάχιμων & ακούραστων μουσικολόγων - ερευνητών!
Κάνουν λάθος...

 

[giorgosgoudi]

ΔΑΜΩ, το φαινόμενο αυτό χαρακτηρίζει όλες τις "σχολές". Δυστυχώς το επίπεδο δεν είναι πάντα το δέον. Αλλά τι μας ενδιαφέρουν εμάς εδώ οι φαγωμάρες των σχολών και οι "ψεκασμένοι" οπαδοί τους; Εμείς κοιτάμε να δούμε τι λέει ο καθένας και ότι βρούμε ενδιαφέρον θα το ενσωματώσουμε στο ψάλσιμό μας. Άσε που το ίδιο το ψαλτολόγιο αποτελεί ξεχωριστή σχολή από μόνο του.

Ο συνδυασμός "επιστήμονας ψάλτης" - "σχολή Καρά" δεν είναι κάτι τυποποιημένο. Από πότε κιόλας ο Καράς θεωρείται εκπρόσωπος της επιστημονικής προσέγγισης; Μάλλον το αντίθετο. Επιστημοσύνη θα δεις και εντός του συμβατικού ψαλτικού χώρου. Πχ άλλος έχει κόλλημα με την αυστηρή εκτέλεση των κλασικών μαθημάτων και άλλος θεωρεί σωστότερο να ψάλεις απέξω. Άλλος θέλει να γράφει τις αναλύσεις κι άλλος όχι. Άλλος αυτοπροσδιορίζεται πατριαρχικός, άλλος Θεσσαλονικιός, άλλος Αθηναίος.. Άλλος ψάλλει μέχρι Φωκαέα μόνο, άλλος βάζει και Καραμάνη ή και Θεόδωρο Βασιλικό..

Εάν ο τελευταίος που γνώριζε την εκτέλεση της πεταστής έζησε πριν 200 χρόνια τότε μπορούμε με μεγάλη βεβαιότητα να πούμε ότι η εκτέλεση είναι αυτή που γνωρίζουμε και σήμερα. Ή των άλλων χαρακτήρων που δεν υπάρχουν πια, ότι είναι κάποια ερμηνεία που σίγουρα διασώζεται ακουστικά εκεί που αντιστοιχούσε.

Νεκτάριε, έγραψα ήδη στη β' παράγραφο ότι και οι "άλλοι" , οι μη "επιστήμονες ψάλτες - σχολής Καρά" όπως τους είπε η ΔΑΜΩ δεν είναι μια ομοιόμορφη σχολή. Ποιος σου είπε δηλαδή ότι όλοι θαυμάζουν το Στανίτσα και ότι ως φαινόμενο δεν αποτελεί ένα ακόμα σημείο τριβής; Ειδικά οι πιο θεωρητικοί - κλασικοί ψάλτες, καθηγητές κι αυτοί (πάντα εντός πατριαρχικής επιτροπής), δεν τον παραδέχονται και τόσο. Σε πολλούς δεν αρέσει ούτε και αισθητικά κι άλλοι τον θεωρούν μέτριο και φωνητικά.

Νομίζω πως είναι λάθος να προσπαθούμε να δημιουργήσουμε κάποια αυθεντία.

 

[zoslen]

Μιας και το θεμα ειναι "Η βυζαντινη μουσικη και τα προβληματα της", ας ριξουμε μια ματια στην αλλη μουσικη, την Ευρωπαϊκη, η οποια τα εχει λυμενα τα προβληματα της.

Ο μαθητης της λοιπον ειναι υποχρεωμενος να διδαχθει ξεχωριστα θεωρητικα μαθηματα, τα οποια συνηθως τα διδασκει εξειδικευμενος καθηγητης Θεωριας.
Η οποια Θεωρια ειναι απολυτως μια και μοναδικη και κοινη για ολους τους μουσικους ανεξαιρετως.
Σε εμας η συστηματικη και σε βαθος οργανωση της Θεωριας, που θα βοηθησει τον μουσικο να κατανοησει το τι ψαλλει, εχει αρχισει να παιρνει σαρκα και οστα τις τελευταιες μολις 10ετιες μεσα απο την μουσικολογικη ερευνα.

Επιπροσθετως μεγαλο μερος της κοινοτητας απλα ΣΝΟΜΠΑΡΕΙ την Θεωρια με το προσχημα "δεν τα χρειαζομαι αυτα, απλα μιμουμαι το δασκαλο", κατι που δημιουργει κακιστης ποιοτητας και ελλιπεστατους μουσικους.

Το ολο συστημα εκπαιδευσης της μουσικης μας ειναι απλα ... ανυπαρκτο. Η λογικη ειναι "παω στο δασκαλο, μου βαζει να μαθω 2-3 κομματια, του τα λεω την αλλη φορα και αυτο μεχρι το πτυχιο".

200 χρονια νεας μεθοδου και εχουν γραφτει ελαχιστα βιβλια με ασκησεις φωνητικης, εξασκησης των σημαδιων και φρασεων στη βυζαντινη μουσικη.
Απαντες επικεντρωνονται στη συνθεση και κανεις στη μεθοδο.

 

[giorgosgoudi]

Αυτό σχετίζεται και με τον τρόπο που οι δυο κόσμοι (ανατολή - δύση) αντιλαμβάνονται τη γνώση. Ο λόγος που πιθανώς δεν έχουμε εμπεριστατωμένες καταγραφές όπως οι δυτικοί είναι ότι δε σκεφτόμαστε τόσο σχολαστικά για να κάτσουμε να τα καταγράψουμε όλα. Ξέρεις, η πολλή πληροφορία, έχει τον κίνδυνο να είναι και άχρηστη πληροφορία. Ιδίως όταν επανεμφανίζεται ετεροχρονισμένα.

Άλλο ζήτημα είναι ότι η ευρωπαϊκή μουσική έχει άλλο πεδίο επαγγελματικής άσκησης και είναι και ολίγον πολυτέλεια. Στην εκκλησία όμως χρειάζεται κάποιος να ψάλει και δεν μπορεί η λειτουργία να περιμένει πότε θα πάρει ο ψάλτης δίπλωμα. Έπρεπε λοιπόν και η μουσική να προσαρμοστεί σε φόρμες που να μεταδίδονται με άλλες μορφές εκπαίδευσης και υπό συνθήκες διωγμού αν θέλεις.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η βυζαντινή μουσική μπορεί να σταθεί και χωρίς καθόλου θεωρία. Η λεγόμενη "νέα μέθοδος" δε νομίζω πως ήρθε να το αλλάξει αυτό. Εννοείται ότι δε σνομπάρω τις σπουδές. Νομίζω όμως ότι οι κακοί ψάλτες εμφανίστηκαν όταν βγήκαν οι σπουδές και τα πτυχία. Καλύτερα να είχαν μάθει μόνο εμπειρικά. Κανονικά τη μουσική τη μαθαίνεις ταυτόχρονα με την ομιλία. Η ανάγκη για πιο πολύπλοκα μέλη σε οδηγεί και στην πιο επιστημονική γνώση.

 

[ilias nektarios]

Ἡ Ἀμερικανικὴ γεωργικὴ σχολὴ δηλαδὴ ὅ,τι ἔχει πεῖ δὲν ἔχει βάση; Οἱ μεθοδοί της δὲν παράγουν ἀποτελέσματα;

Ἤ μήπως στὸ ἀμπέλι σκάβεις ἀκόμη μὲ τὸ δικέλι; Ἄν ἔχεις σκάψει ποτὲ μὲ αὐτό, θὰ τὸ ... πυροβολήσεις μὲ καραμπίνα ... Τὰ μηχανήματα στὴν καλλιέργεια ποιοὶ τὰ ἔφεραν; Τὴ σύσταση τῶν λιπασμάτων ποιὸς τὴν κάνει; Ἀνάλυση ἐδάφους; Ὅταν οἱ ἑλιές σου δυστυχοῦνε παρὰ τὰ λιπάσματα καὶ τὰ ραντίσματα, στο τέλος δὲν πᾶς σὲ γεωπόνο γιὰ ἐδαφολογικὴ ἀνάλυση; Ὅταν οἱ παλιοὶ ἀγρότες εἴχαν λίγα ἐλαιόδεντρα καὶ τὰ ἄφηναν νὰ ψηλώσουν σὰ καράβια, σήμερα μὲ τοὺς μεγάλους ἐλαιῶνες πετσοκόβουμε στὴν ψύχρα τὰ ψηλὰ καὶ κρατᾶμε τὶς ποδιές μὲ λίγες φοῦντες.

Aγαπητέ Domesticus, αναφέρομαι σε πιο λεπτά και ειδικά ζητήματα πάνω σε συγκεκριμένους κλάδους στην γεωργία και όχι γενικά Δεν είναι το κατάλληλο μέρος να αναλύσουμε εδώ.

Στάσου μόνο σ' αυτό:
ΥΓ.1. Πτυχίο Γεωργίας πάντως, από Πανεπιστήμιο της Ουαλίας, δε θα' θελα να πάρω... Είναι σαν παίρνω πτυχίο βυζαντινής μουσικολογίας από την Κοπεγχάγη...

ΥΓ.2. Εγώ δεν είπα οτι δε χρειάζονται οι ερευνητές. Αντιθέτως...
''....προσφέρουν γνώση σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν παραδοσιακὴ διδασκαλία. ''

 

[ilias nektarios]

Όσον αφορά το παράδειγμα με τη γεωργία, δεν υπάρχει συγκεκριμένη τροπή των πραγμάτων, αλλά πάει κατά περίπτωση. Σε άλλα πράγματα έχει δίκιο η επιστήμη και σε άλλα η παράδοση. Χρειάζεται άλλο ένα ψαλτολόγιο για να βρούμε άκρη. Πάντως όπου υπάρχουν ανωμαλίες φταίει ο κακός συνδυασμός θεωρίας και πράξης.

Ακριβώς αυτό συμβαίνει στο συγκεκριμένο αντικείμενο, συν πολλά άλλα, που φυσικά δεν ενδιαφέρουν τους αναγνώστες εδώ.

 

[giorgosgoudi]

Αν δεν μπορούμε να τα αναλύσουμε ας μην τα επικαλούμαστε ως παραδείγματα.
Διότι αν κάποιο πανεπιστήμιο (ή και όλα) κάνουν μέτρια δουλειά σε μια θετική επιστήμη, σ' αυτό δε φταίει η επιστημονική μέθοδος.
Η σχέση θεωρίας και πράξης στις θετικές επιστήμες δεν έχει να κάνει με την παραδοσιακή εμπειρία αλλά με το αν μαζεύουν σωστά δεδομένα, με πειράματα κλπ. Συχνά δεν μαζεύουν καθόλου αλλά κοροϊδεύουν και τρώνε τα λεφτά έτσι. Ή απλά πλασάρουν προϊόντα εταιρειών, προσπαθώντας να τα ντύσουν με επιστημονικό μανδύα.
Από την άλλη και οι αγρότες δεν έχουν πάντα το επίπεδο να καταλάβουν αυτά που λένε οι επιστήμονες και συχνά τα παρερμηνεύουν.
Η Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή πάντως δεν είναι πανεπιστήμιο. Είναι αξιόλογη σχολή, επιπέδου ΙΕΚ όμως. Όχι βέβαια ότι και με πτυχιούχους ΑΕΙ της Ελλάδας δεν υπάρχουν προβλήματα. Όχι όμως λόγω απόστασης από την παράδοση αλλά λόγω κακής εφαρμογής της ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ μεθόδου. Συχνά δεν υπάρχει καμία επιστημονική γνώση και ο επιστήμονας δουλεύει μόνο με όσα τυχόν ξέρει από την παράδοση!!

Σε κάποιο βαθμό αυτά μπορεί να αιτιολογούν και την κατάσταση στην έρευνα της Βυζ. Μουσικής. Όχι ότι φταίει η επιστήμη και η μέθοδος, αλλά ότι είναι κακής ποιότητας. Όταν πρέπει να γραφτούν εργασίες για να γεμίζει το βιογραφικό. Όταν μεταξύ στραβών βασιλεύει ο μονόφθαλμος που λέει κι ο Θ. Στανίτσας. Και όταν η άλλη πλευρά να είναι εξίσου αδύναμη να αντικρούσει.

 

[ilias nektarios]

''...... Όχι όμως λόγω απόστασης από την παράδοση αλλά λόγω κακής εφαρμογής της ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ μεθόδου. Συχνά δεν υπάρχει καμία επιστημονική γνώση και ο επιστήμονας δουλεύει μόνο με όσα τυχόν ξέρει από την παράδοση!!

Σε κάποιο βαθμό αυτά μπορεί να αιτιολογούν και την κατάσταση στην έρευνα της Βυζ. Μουσικής. Όχι ότι φταίει η επιστήμη και η μέθοδος, αλλά ότι είναι κακής ποιότητας. Όταν πρέπει να γραφτούν εργασίες για να γεμίζει το βιογραφικό. Όταν μεταξύ στραβών βασιλεύει ο μονόφθαλμος που λέει κι ο Θ. Στανίτσας. Και όταν η άλλη πλευρά να είναι εξίσου αδύναμη να αντικρούσει''.

 

[ΔΑΜΩ]

ΥΓ.1. Πτυχίο Γεωργίας πάντως, από Πανεπιστήμιο της Ουαλίας, δε θα' θελα να πάρω... Είναι σαν παίρνω πτυχίο βυζαντινής μουσικολογίας από την Κοπεγχάγη...

Ίσως το 1ο είναι ουσιαστικότερο του 2ου

 

[giorgosgoudi]

Σε πρώτη φάση πάρτε τα και μετά βλέπουμε. Ο λόγος που και στα δύο αντικείμενα υπάρχει χάος είναι ότι τα άτομα που θα έπρεπε να ασχολούνται δεν ασχολούνται και αφήνουν ασχέτους να αλωνίζουν χωρίς ανταγωνισμό.

Πάντως, ακούγοντας τα δύο συγκεκριμένα βίντεο του Καρά δε βλέπω να λέει και κάτι παράλογο ο άνθρωπος.

 

[ΔΑΜΩ]

Ο λόγος που και στα δύο αντικείμενα υπάρχει χάος είναι ότι τα άτομα που θα έπρεπε να ασχολούνται δεν ασχολούνται και αφήνουν ασχέτους να αλωνίζουν χωρίς ανταγωνισμό.

Με αφορμή το τελευταίο σχόλιο του κ. Γιώργου, θέλω να μοιραστώ μαζί σας κάποιες μου σκέψεις, την περίοδο αυτή της Σαρρακοστής καραντίνας.

Ο μύστης δεν θα ασχοληθεί, καθώς έχει σοβαρότερα να κάνει, αλλά και για έναν ακόμα σοβαρότατο λόγο που θα αναπτύξω στην συνέχεια. Αυτός που ασχολείται είναι ο μικρός, ο καλαμπόρτζης, ο άσχετος. Αυτός που επιζητεί συνεχώς επιβεβαίωση της ημιμαθείας που τον διακρίνει.

Παρατηρώντας λίγο τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο, εύκολα διαπιστώνεις ότι οι ίδιοι μαϊντανοί, μαχητές της δημοσιότητας και της επίδειξης, κατακλύζουν όλους τους χώρους. Στην τηλεόραση, οι ίδιοι από κανάλι σε κανάλι. Στο διαδίκτυο οι ίδιοι (για παράδειγμα, ένας ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ θα ανεβάσει το βίντεό του όχι μόνο σε μία σελίδα του Facebook, αλλά σε όλες όσες είναι εγγεγραμμένος, ενώ το ίδιο θα κάνει και στο youtube, instagram και όπου αλλού έχει λογαριασμό).

Έτσι, το ζήτημα της εποχής, δεν είναι η αναζήτηση της αλήθειας, αλλά η δημοσιότητα, έστω κι αν αυτή στηρίζεται στο ψέμα, στην παραποίηση της αλήθειας, στο δήθεν και στο φαίνεσθαι. Φαινόμενα κοινωνικά που δεν λαμβάνουν χώρα μόνο στην Ελλάδα.

Η αλήθεια δεν είναι αρεστή πάντα, καθώς τις περισσότερες φορές εκθέτει και γυμνώνει τον αδαή και τον ημιμαθή στα μάτια όλων. Τρανό παράδειγμα στην αναζήτηση της αλήθειας (η οποία είναι πάντοτε μοναδική, ενώ τα ψέματα πολλά) ο σοφός Σωκράτης, όπου με την τέχνη της μαιευτικής, προσποιούμενος τον ανήξερο (Σωκρατική Ειρωνεία), με καίριες ερωτήσεις, οδηγούσε τον αδαή στο να απογυμνωθεί στα μάτια όλων των ακροατών. Την κατάληξη του Σωκράτη όλοι την γνωρίζουν. Τον φυλάκισαν και τον δηλητηρίασαν, αφού οι προεστοί και οι φερόμενοι ως ειδήμονες των Αθηνών, δεν άντεχαν άλλο τον δημόσιο εξευτελισμό τους από κάποιον ξυπόλητο, με τον ίδιο χιτώνα χειμώνα καλοκαίρι.

Ποια όμως είναι τα βαθύτερα αίτια για την δολοφονία του Σωκράτη; Τι ενοχλούσε περισσότερο; Το ότι ήταν μονοχίτων και ξυπόλητος ή το ότι τους ξεφτίλιζε δημόσια;

Σήμερα υπάρχουν μιμητές του Σωκράτη; Σίγουρα υπάρχουν, αλλά πόσοι από αυτούς είναι διατεθειμένοι να ακολουθήσουν τον μαρτυρικό δρόμο του σοφού;

Η έρευνα μέχρι στιγμής έχει φέρει στο φως κάποιους σύγχρονους μάρτυρες, οι οποίοι, όπως ο μεγάλος σοφός, οδηγήθηκαν στις αίθουσες των δικαστηρίων, χωρίς ευτυχώς να αναγκαστούν να πιούν κώνειο. Γιατί; Επειδή υποστήριζαν το αυτονόητο, το ότι δηλ. η μουσική της Εκκλησίας έχει συνέχεια που βασίζεται στην Παράδοση του Πατριαρχείου, του Αγίου Όρους, της Θεσσαλονίκης κ.ά. Ποιο ήταν το τραγικό παράπτωμα στο οποίο έπεσαν; Αφόρισαν δημόσια αυτόκλητες, αυτοδίδακτες αυθεντίες, που βασίζονται σε τυχαίες χειρονομίες και εκ Θεού σημεία. Τι άλλο θα μπορούσαν να έκαναν; Θα μπορούσε ο Σωκράτης να ακούει και να δέχεται ότι έλεγαν οι σοφιστές εκείνης της εποχής και να μην αντιδρά; Έτσι, βρέθηκαν και στην εποχή μας Μέλητοι και Άνυτοι που σέρνουν στα δικαστήρια τον όποιον αντιφρονούντα των ιδεών και αντιλήψεών των. Είδαν κι έπαθαν οι μάρτυρες αυτοί μέχρι να ξεμπλέξουν από όλες αυτές τις δικαστικές διαμάχες, ενώ δεν αποκλείω το γεγονός, κάποιοι από αυτούς κλήθηκαν να υπογράψουν και δήλωση μετανοίας, ώστε να ικανοποιηθούν ηθικά οι Μέλητος και Άνυτος.

Αυτός είναι και ο κυριότερος λόγος που ο μύστης σήμερα, δεν ασχολείται με τα τρέχοντα θέματα της μουσικής, ούτε καταδικάζει δημόσια τις μουσικές αιρέσεις εκάστου αυτόκλητου σωτήρα και διδασκάλου. Κανείς δεν είναι διατεθειμένος να σύρεται στα δικαστήρια για την ευθιξία του ημιμαθή ή την αποκατάσταση του δημοσίου ονόματος του ασεβή και μουσικά αιρετικού.

Η αυτή αίρεση δεν φέρει μόνο μουσικές αποκλίνουσες συμπεριφορές, αλλά και ηθικές. Για παράδειγμα να αναφέρω της ιστορική φράση του Μέλητου (ή του Άνυτου – δεν το έχω διασταυρώσει πλήρως), ο οποίος, αναφερόμενος σε έτερο συνάδελφο ιεροψάλτη τον αποκάλεσε «απόγονο του Αυνάν». Θαυμάστε ήθος ανθρώπου που ασχολείται με την ψαλτική τέχνη και κόπτεται για την μουσική της ττΧΜΕ. Συγνώμη, τώρα, έχω μια απορία, αυτός ο άνθρωπος όταν ψάλλει κάτω από το βλέμμα του Χριστού, έχει κάποια επίγνωση των πράξεων και των λόγων του;

Τέτοια συμπεριφορά είναι ανήκουστη όχι μόνο για κάποιον ψάλτη Παραδοσιακό ή νεωτεριστή, αλλά για κάθε ανθρώπινο ον που συνομιλεί με ένα άλλο σε δημόσιο πλαίσιο. ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΝ! Το ήθος όμως είναι κληρονομικό και μεταδοτικό από δάσκαλο σε μαθητή, και βεβαίως είχαν εξαίρετο πρότυπο να πάρουν και να αντιγράψουν οι μαθητές του φωτισμένου διδασκάλου.

 

[giorgosgoudi]

Ποια είναι τα πολύ πιο σημαντικά που έχει να κάνει ο μύστης? Μήπως θα πρεπε να κρατάει μια ισορροπία;

 

[ΔΑΜΩ]

Ποια είναι τα πολύ πιο σημαντικά που έχει να κάνει ο μύστης? Μήπως θα πρεπε να κρατάει μια ισορροπία;

Η μουσική μυσταγωγία είναι το σημαντικότερο που έχει να κάνει ο μύστης.
Η μυσταγωγία δεν είναι κάτι που το κάνει με ταχύ ρυθμό, όπως για παράδειγμα τρώει κάποιος σήμερα σε ένα ταχυφαγείον. Η μυσταγωγία απαιτεί ψυχική και πνευματική ηρεμία, μια κατάσταση χαλαρή, που λένε και οι εκ Θεσσαλονίκης. Να ενσκήψει πάνω στο μουσικό κείμενο, όχι μόνο να το τραγουδήσει, ψάλλει, εκτελέσει σωστά, αλλά να το βιώσει, να γίνει μέρος του μέλους.
Μεγάλοι μύστες, δύνανται, μετά από deep focus σε ένα μέλος, να αντιληφθούν, αν όχι να βιώσουν, τον εσωτερικό κόσμο του συνθέτη.

Αν λοιπόν ο μύστης προσπαθούσε να σώσει την μουσική από τους διακορευτές της, αν ανέβαζε ηχητικά με σωστές εκτελέσεις (εκτέλεση = άδειν ή/και ψάλλειν ή/και οργανοπαίζειν ή/και ...) έχοντας την απατηλή ελπίδα ότι με αυτόν τον τρόπο διασώζει την μουσική, αν έβγαινε στα κανάλια (όποια κι αν είναι αυτά) και μαχόταν για την διάσωση και διάδοση της μουσικής, αν μπαινόβγαινε στις αίθουσες των δικαστηρίων από τις κατηγορίες του Μέλητου και Άνυτου, αν έφτιαχνε blog ή site με θεωρίες, ηχητικά της σωστής (πάντα κατ' αυτόν) μουσικής, ποιο θα ήταν τελικά το όφελος από όλα τούτα;
Θα έχανε την επαφή με την πεμπτουσία της καθόλου μουσικής, που δεν είναι τίποτε άλλο από την μυσταγωγία.
Τι είναι όμως μυσταγωγία;
Πότε κάποιος που ασχολείται με την μουσική, μετέχει και της μυσταγωγίας; Δηλαδή γίνεται μύστης;

Για να καταλάβεις την διαφορά, σκέψου τον Α να διαβάζει μια εφημερίδα, τον Β ένα μικρό ποίημα τριών στροφών, τον Γ την Ιλιάδα, ένα τεράστιο κείμενο, με πολλούς συμβολισμούς, μηνύματα κλπ και τον Δ την Καινή Διαθήκη.

Ο Α μπορεί να διαβάζει ένα άρθρο που καταλαμβάνει 5 σελίδες, αλλά αυτό που θα του μείνει είναι ο υπέρτιτλος και κάποιες λεζάντες και εικόνες.
Ο Β μπορεί να διαβάζει το ποίημα μια ζωή και ποτέ να μην καταλάβει το βαθύτερο νόημα, το τι θέλει να πει ο ποιητής.
Ο Γ διαβάζει και ξαναδιαβάζει το επικό ποίημα, και μαθαίνει κάθε γεγονός σε κάθε ραψωδία, κάθε ήρωα, κάθε μάχη και κάθε θεό που συμμετέχει σε αυτόν τον πόλεμο.
Ο Δ διαβάζει όλα τα κεφάλαια, των 4 Ευαγγελίων, μαθαίνοντας κάθε θαύμα, κάθε παραβολή, κάθε συνομιλία και πράξη του Ιησού, από την σύλληψη μέχρι την Ανάληψη.

Ποιος από τους 4 είναι μύστης;

 

[giorgosgoudi]

Κανένας, αν απλώς διαβάζει, ακόμα και κατανοώντας τα πάντα, αν τελικά δεν βάζει στη ζωή του αυτά που διαβάζει.

Κι ο ψάλτης δεν είναι μόνο μουσικός. Είναι μαζί και δάσκαλος. Και η επικοινωνία με το μουσικό μέλος δε γίνεται μόνο μέσω της εκτέλεσης αλλά και μέσω της ευρύτερης μελέτης, όχι μόνο της μουσικής αλλά και ολόκληρου του πολιτισμού που αφορά το μέλος, από τον οποίο δεν μπορείς να την αποκόψεις.

Οι περιπτώσεις που παρουσιάζεις για μαϊντανούς και δικαστήρια είναι ακραίες. Το πρόβλημα των "μυστών" είναι ότι μπορεί να είναι απλώς αρνητικοί στο οτιδήποτε πέρα από όσα ήδη ξέρουν. Στην περίπτωση της μουσικής μας και γενικά του πολιτισμού μας, έχει δημιουργηθεί ένα κενό λόγω της κλοπής στοιχείων από τους Ευρωπαίους (από τα χειρόγραφα και τους θησαυρούς της Αγ. Σοφιάς, μέχρι τα Ελγίνεια Μάρμαρα) και τα οποία μπορεί να μας τα παρουσιάζουν όπως αυτοί τα θέλουν. Οπότε μια επιπλέον υποχρέωση του ψάλτη του παραδοσιακού είναι να καλυφθεί αυτό το κενό από εμάς και όχι από εκείνους. Κι αυτό καλώς ή κακώς στην εποχή μας θέλει και σπουδές.

Και για να χρησιμοποιήσω και το παράδειγμα του Ηλία - Νεκτάριου, ο αγρότης είναι κι αυτός ένας "μύστης" της γης και ενδεχομένως να χάσει εμπειρίες αν αφιερώσει 5 - 10 χρόνια για να πάει σε μια πόλη να σπουδάσει γεωπόνος (βάζω και το διδακτορικό μαζί), όμως το τελικό αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο από το να έμενε μόνο με τη μυσταγωγία της γης του.

Το σημαντικό είναι η μελέτη να επιστρέψει στην Ελλάδα και όχι στο εξωτερικό, υπό τον πιθανό έλεγχο ξένων κέντρων εξουσίας. Κι αυτό είναι ένα επίτευγμα που στον Καρά και τους συνεχιστές του πρέπει να το αναγνωρίσουμε. Η β. μουσική και γενικά το βυζάντιο έγιναν γνωστά στον κόσμο και αγαπήθηκαν. Μέχρι τότε όπως λέει κι ο Στανίτσας υπήρχε απόλυτη τύφλα. Μην ξεχνάμε ότι κι ο Στανίτσας από έξω μας ήρθε και σαν πρόσφυγας αντιμετώπισε κι αυτός το ρατσισμό του υπερβολικά ανατολίτικου μέλους για τα υφιστάμενα δεδομένα, όπως αντίστοιχα ο Φώτης Κόντογλου στην αγιογραφία και άλλοι λόγιοι, καθένας στον τομέα του. Το σημαντικό είναι ότι ξεκινήσαμε να υπάρχουμε σαν πολιτισμός ξανά, στον γεωγραφικό χώρο που ανήκουμε.