"Η Βυζαντινή μουσική και τα προβλήματά της" Σίμων Καράς

Status
Not open for further replies.

ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΟΥΓΙΑΣ

Παλαιό Μέλος

Ομιλία, χωρισμένη σε δύο μέρη, που πραγματοποίησε ο αείμνηστος Σίμων Καράς (+1999), στη Θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστώνης στις 2 Νοεμβρίου 1978.

ΥΓ.΅:«...τι να πει (κανείς), ή τι να πρωτοπεί και πώς να το πει, χωρίς τον κίνδυνο μην είναι λίγο, ή λειψό, ή άπρεπα ειπωμένο, γιατί ο Σίμων Kαράς δεν είναι βουνό να τ’ ανεβείς και να το περπατήσεις, μήτε πέλαγος να το διαβείς και να το περιπλεύσεις, μήτε στοιχειό μήτε άνθρωπος σαν κι εμάς να πας κοντά και ν’ αναμετρηθείς μαζί του, να τον γνωρίσεις απ’ την καλή και να το μολογήσεις. O Σίμων Kαράς είν’ άλλος άνθρωπος, αλλιώς ψηλός κι αλλιώς πλατύς κι αλλιώς καλός κι ωραίος’!» (Γρηγόρης Στάθης, Ομότιμος Καθηγητής Βυζαντινής Μουσικολογίας και Ψαλτικής Πανεπιστημίου Αθηνών.)
 
Last edited:
Ακουγοντας κανεις την παραπανω ομιλια δεν μπορει να μην διακρινει -τουλαχιστον- 3 σημεια τα οποια χαρακτηριζαν τον Σ. Καρα:

α) Σε ολη τη διαρκεια της ομιλιας ξεχειλιζει το παθος του για την ελληνικη παραδοση, και τον ελληνισμο σε ολες τις μορφες και εκφανσεις του. Μιλαει με αγαπη και νοσταλγια για τα παραδοσιακα τραγουδια και τη μουσικη την οποια νιωθει και ακουει να ερχεται απο τα βαθη των αιωνων. Θεωρει υποχρεωση του να καταδειξει αυτην την αδιακοπη συνεχεια της μουσικης μας και το κανει με παραδειγματα κυριως απο την λαικη μουσικη.

β) Νομιζω οι ψαλτες πραγματικα αγνοούν (ή επιλεγουν να αγνοουν) τις ατελειωτες γνωσεις που ειχε σε μουσικολογικα θεματα, χειρογραφα, μελετες κλπ. Στην παραπανω ομιλια κανει αναφορες ανευ σημειωσεων σε εννοιες, κειμενα και προσωπα που οι μη ασχολουμενοι με μουσικολογικα δρωμενα δεν εχουν ξανακουσει.

γ) Εμφανης ομως ειναι επισης και το γεγονος πως ο κατ εξοχην τομεας στον οποιο εχει κανει την ερευνα του δεν ειναι αλλος απο την παραδοσιακη μουσικη, οπου εκει μπορει και καταδεικνυει ευκολοτερα την ρωμαίικη παραδοση. Καποιος που τον ακουει να τραγουδαει παραδοσιακα ασματα αντιλαμβανεται ευκολα πως αυτος ειναι ο τομεας στον οποιο τρεφει και την μεγαλυτερη αγαπη. Νομιζω οι ψαλτικες του αποψεις σιγουρα ειναι επηρεασμενες απο τα ακουσματα του πανω στο παραδοσιακο τραγουδι.

Παντως ενας πιο "ταιριαστος" τιτλος της ομιλιας θα ηταν : "περι της αδιακοπης ελληνικης παραδοσεως", μιας και επι αυτου επιχειρηματολογει.
 
Παντως ενας πιο "ταιριαστος" τιτλος της ομιλιας θα ηταν : "περι της αδιακοπης ελληνικης παραδοσεως", μιας και επι αυτου επιχειρηματολογει.

Αυτό είναι το μόνο βέβαιο, η Ελληνική παράδοση είναι όντως αδιάκοπη, αφού η Παράδοση γενικά είναι φαινόμενο δυναμικό, εξελισσόμενη μέσα στον κοινωνικό ιστό που ζει ο άνθρωπος, οπότε ο ομιλητής δεν λέει κάτι νέο. Στους Αμερικανούς όμως που δεν ξέρουν τι σημαίνει παράδοση, μπορεί να είχε αντίκτυπο εκείνη την εποχή. Σήμερα όλα αυτά είναι ξεπερασμένα, αφού όλοι γνωρίζουν πλέον ότι ο συγχωρεμένος δεν γνώριζε την Παράδοση, ούτε το Δημοτικό τραγούδι, ως λόγιος που ήταν και αστός. Για τον λόγο αυτό θέλησε να το μάθει και να το γνωρίσει. Με (ύποπτες) χορηγίες ξεκίνησε να συλλέγει δημοτικά τραγούδια από όλη την Ελλάδα, και πολύ καλά έκανε, αφού ήθελε να τα ερευνήσει (αυτό κάνουν οι λόγιοι, όπως οι Ντουκουντρέ, Περνότ, Λαμπελέτ, Μπω-Μποβύ, Φοριέλ, Χαξχάουζεν, αλλά και δικοί μας Δέσποινα Μαζαράκη, Δώρα Στράτου, Φοίβος Ανωγειανάκης, Κωνσταντίνος Ψάχος κ.ά.).
Εκεί που έκανε το μεγαλύτερο λάθος (όχι μόνο για μένα), ήταν που δεν πήγε ποτέ να πιάσει τον μεγαλύτερο τραγουδιστή που έχει βγάλει ποτέ το Ξηρόμερο, τον Τάκαρο Καρναβά να καταγράψει το μοναδικό και ανεπανάληπτο ύφος του που παραμένει αξεπέραστο στον αιώνα του αιώνος. Δεν πήγε να ηχογραφήσει τον απίστευτο Παπασιδέρη, τον μοναδικό Ρούκουνα, την μεγαλύτερη Ελληνίδα τραγουδίστρια Ρίτα (όχι βεβαίως την Σακελλαρίου), τον Νταλγκά που νταλγκαδιάζει τόσο όποιος τον ακούει. Θα παραθέσω κάποια ονόματα ακόμα μουσικών: Βασίλης Παναγιωτόπουλος – Σαλέας, Κίτσος Χαρισιάδης, Τάσος Χαλκιάς, Χαράλαμπος Μαργέλης, Βασίλης Σούκας, Πετρολούκας Χαλκιάς, Μάκης Μπέκος, Γιάννης Βασιλόπουλος, Βάιος Μαλλιάρας, Βαγγέλης Κοκκώνης (τυχαία η σειρά) που σε κανέναν ούτε νύξη δεν έκανε. Αντιθέτως μάλιστα, κατά τα λεγόμενα του κιθαριστή Κώστα Πίτσου: "Το λαούτο το πήρα την εποχή που πήγα να παίξω στη ραδιοφωνία. Εγώ ήμουν κιθαρίστας αλλά στη ραδιοφωνία δεν έβαζαν κιθάρα στα δημοτικά. Μιλάμε για το ’67-’68, δεν υπήρχε ακόμα τηλεόραση […] Εκείνα τα χρόνια γινόντουσαν πολλές εκπομπές αλλά υπήρχε ένα καθεστώς περίεργο. Έλεγε ο Σίμωνας Καράς να φέρουμε τον τάδε γέρο από το τάδε χωριό να μας τραγουδήσει και θεωρούσαν ότι αυτό ήταν το «ορίτζιναλ» […] Κάτι άσχετα κλαρίνα, κάτι ξεκούρδιστα όργανα και λέγανε “αυτό είναι παραδοσιακό". Ακόμα και στον μεγαλύτερο τραγουδιστή της Κρήτης, τον Νίκο Ξυλούρη, είπε ότι δεν τραγουδάει καλά.
Εκτός όμως των ηχογραφήσεων που έκανε, κανέναν από τους γνησίους εκφραστές του δημοτικού τραγουδιού δεν κάλεσε στην επί 20ετίας ραδιοφωνική εκπομπή του για το δημοτικό τραγούδι (νομίζω λεγόταν Ελληνικοί Μουσικοί Αντίλαλοι). Είναι σοβαρά πράγματα αυτά για κάποιον που θέλει να λέγεται ερευνητής, διασώστης και διδάσκαλος της παράδοσης; Μάλλον το αντίθετο θα έλεγα.

Πολλοί τον λένε "δάσκαλο", άλλοι τον υβρίζουν, κάποιοι άλλοι δεν τον ξέρουν καν, άλλοι μελετάνε το έργο του, άλλοι είναι εντελώς αδιάφοροι.

Προσωπικά τοποθετούμαι σε αυτούς που δεν τον γνωρίζουν, ούτε προσωπικά, ούτε το έργο του, αλλά η όλη στάση και συμπεριφορά του Σίμωνα Καρά (άλλοι το γράφουν με 2 ρ, και κατά την γνώμη μου είναι πιο σωστό, ασχέτως αν ο συγχωρεμένος το έγραφε με 1. Είναι όπως ο γνωστός σε όλους μας μονονής Γιάνης) αποπνέει κάτι το σκοτεινό και μυστήριο, μια αντιπαλότητα ανάμεσα στο καλό και το κακό, το λόγιο και το λαϊκό, την γνώση με την εμπειρία, μια συνεχή πάλη ανάμεσα στην λογική και την παράνοια.

Μετά από όλα αυτά, χωρίς να τον ξέρω αυτόν τον άνθρωπο, έχω την εντύπωση ότι δεν έστεκε καλά στα μυαλά του, οπότε, εκ των πραγμάτων, δυσκολεύομαι να πάρω στα σοβαρά το έργο του και τις ομιλίες του.
 
Ας μην ξεχναμε επισης οτι ο Καρας εδρασε σε μια εποχη οπου δεν υπηρχε σοβαρος επιστημονικος αντιλογος. Στις μερες μας η επιστημονικη κοινοτητα εχει σαφως επισημανει τα σημεια στα οποια καλώς τα ειπε αλλά και τα σημεια οπου εσφαλλε.

Ο ανθρωπος προσπαθησε να παρουσιασει ενα ολοκληρωμενο συστημα διδασκαλιας και θεωριας χωρις ομως να βασιστει σε τιποτα προγενεστερο, απο το μηδεν, κατι που ασφαλως δεν μπορει να επικροτηθει. Εντουτοις εθιξε θεματα οπου οι προγενεστεροι απλα αφησαν κατα μερος.

Οπως φαινεται του ειχε "κολλησει" στο μυαλο η ιδεα οτι οι συγχρονοι κορυφαιοι στο τραγουδι και την ψαλτικη εχουν αλλοιωσει το παραδοσιακο ακουσμα και πρεπει να ψαξει να βρει παππουδες στα χωρια οι οποιοι κουβαλουν το γνησιο ακουσμα. Μια σκεψη η οποια βεβαιως ειναι παραλογη και δεν απορρεει απο καποιο λογικο συλλογισμο.

Ομως, για να επανελθω στον τιτλο του θεματος, τον οποιο στην ομιλια του καθολου δεν εθιξε, το γεγονος ειναι πως ακομη και σημερα υπαρχουν θεματα θεωρητικα τα οποια στις σχολες και τα ωδεια καθολου δεν ακουμπαμε διοτι κανουν...τζιζ...
Και ξεχναμε οτι η δουλεια της θεωριας ειναι να εξηγει και να περιγραφει τα φαινομενα που συμβαινουν στην πραξη.
Οι περισσοτεροι κολλανε στα διαστηματικα, αλλα αυτο ειναι το τελευταιο που θα επρεπε να μας απασχολει.

Η συγχρονη ερευνα δινει σιγα σιγα απαντησεις στα "καυτα" ερωτηματα, οι οποιες ομως δεν ειναι της μιας γραμμης οπως θα θελαμε, αλλα εντασσονται σε ενα πλαισιο αρκετα διαφορετικο απο αυτο που εχει διαμορφωθει ηδη απο τον Χρυσανθο.

Συνοψιζοντας θα ελεγα πως το μεγαλυτερο προβλημα της βυζαντινης μουσικης ειναι η ελλειψη θεωρητικων σημειων αναφορας, η ελλειψη "συντακτικου και γραμματικης" για να στηριξει την οποια προφορικοτητα.
Ως εκ τουτου ο καθε θεωρητικος και πρακτικος μπορει να ισχυριζεται οτι αυτος τα λεει σωστα, χωρις να γινεται να διαψευστει με πειστικα επιχειρηματα.
 
Ας μην ξεχναμε επισης οτι ο Καρας εδρασε σε μια εποχη οπου δεν υπηρχε σοβαρος επιστημονικος αντιλογος. .

Υπήρξε επιστημονικός αντίλογος και πολύ σοβαρός μάλιστα:
«Ο διδάσκαλος Ιακ. Ναυπλιώτης έχει σχηματίσει περί του Καρά γνώμην ότι ούτος είναι λόγιος, επιθυμών να ασχολείται με τα ζητήματα της μουσικής ημών, ης τυγχάνει θιασώτης και υποστηρικτής, αν και δεν την γνωρίζει». (Άγγελος Βουδούρης: «Κώδικες της Ορθοδόξου Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Ασματωδίας», Τόμ. 18, παρ. 473 Κων/πολις 1939)


Να μη θορυβείσαι στο ελάχιστο από τις παρατηρήσεις των αρχόντων πρωτοψαλτών δεν είναι λίγο και καθόλου μάλιστα επιστημονικό! Η μητέρα της μουσικής μας είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που σώζει αυστηρά επί αιώνες το ύφος και τα σωστά διαστήματα της μουσικής στην φωνητική του παράδοση.
Ο Σίμων Καράς έφτασε στην πηγή αλλά δυστυχώς για αυτών αλλά και για εμάς δεν ήπιε νερό. Η επιστημονικοφανής πλάνη του διαδόθηκα τόσο πολύ που σήμερα ελάχιστοι νέοι ψάλλουν σωστά, κατά τα παραδεδομένα, τα οποία αυτός και οι συνεχιστές του προσπάθησαν και προσπαθούν να τα βγάλουν αλλοιωμένα και ότι δήθεν αυτός τα διόρθωσε και επέστρεψε και καλά στα κλασικά μαθήματα και τις αρχαίες αναλύσεις. Καμία παραπομπή καμία επεξήγηση για όσα γράφει δεν υπάρχει πουθενά.

Έχω διαβάσει ενδελεχώς όλα τα βιβλία του Καρά, διότι υπήρξα μαθητής του Λ. Αγγελόπουλου και μάλιστα Άριστος με δίπλωμα του ωδείου Ν. Σκαλκώτας που επίσημα το πιστοποιεί.

Δεν υποτιμώ τα πρόσωπα των δασκάλων μου ούτε τον ζήλο τους για την παράδοση, αλλά έκαναν σοβαρά λάθη με καταστρεπτικές επιπτώσεις. Πέτυχαν το αντίθετο από αυτό που έλεγαν ότι πρεσβεύουν , την διάσωση και διάδοση της εθνικής μας μουσικής.
 
Last edited:
Οι περισσοτεροι κολλανε στα διαστηματικα, αλλα αυτο ειναι το τελευταιο που θα επρεπε να μας απασχολει.
.
Ἀπὸ τὰ λίγα ποὺ καταλαβαίνω, τὰ "διαστηματικὰ" εἶναι στὴν ψαλτικὴ τὸ ἀντίστοιχο τοῦ 15συλλάβου στὴν μετρική. Ἐφόσον δεχόμαστε τὸν 15 σύλλαβο σὰν ἐθνικὸ στῑχο (ὡς ἐπικρατοῦντα, αὐτὸ πάει νὰ πῆι ἐθνικός) τὸ πότε ἑδραιώνεται καὶ τὸ ἀπὸ ποῦ προέρχεται μᾶς δίνει τὴν ἐθνική μας καταγωγή, καὶ τὸ τί τὸν κάνουμε μᾶς δίνει τὸν ἐθνικό μας προσανατολισμό.
 
υγ. Ἀπομονώνω δύο σημεῖα ποὺ μοῦ ἔκαναν ἐντύπωση, καὶ ἴσως ἐνδιαφέρουν καὶ ἄλλους.
Στὸ πρῶτο μέρος, ὁ μακαρίτης λέει πὼς ἡ ἐκκλησιαστική μας μουσικὴ δὲν προέρχεται ἀπὸ τὴν ἑβραϊκὴ συναγωγή, ἀλλὰ κατευθείαν ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ μουσική. Διότι ἤδη ἡ μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα τῆς Π.Διαθήκης, κατὰ τοὺς προχριστιανικοὺς χρόνους, ἔγινε χάριν τῶν ἐξελληνισμένων Ἑβραίων καὶ τῆς ἐξελληνισμένης ὑποθέτω συναγωγῆς τους.
Ὅμως ὁ νέος ἑλληνισμὸς γεννιέται πότε; Γεννιέται ὅταν αὐτὲς οἱ συναγωγὲς ἐξελληνισμένες ἢ μὴ δέχονται τὸν Ἱησοῦ σὰν Μεσσία, ἢ σὲ ἀντίθετη περίπτωση οἱ χριστιανικὲς κοινότητες, ξεχωρισμένες πλέον ἀπὸ τὶς ἰουδαϊκές, δέχονται στοὺς κόλπους τους καὶ ἐθνικοὺς (ἤτοι εἰδωλολάτρες) καὶ μάλιστα μετὰ ἀπὸ σχετικὸ προβληματισμὸ περὶ τοῦ πρακτέου, ἀπερίτμητους. Ἑφόσον τὸ δεχτῆι κανεὶς αὐτὸ σὰν ἀφετηριακὸ γεγονός, τὸ ἐπιχείρημα τοῦ Σ. Καρὰ σχετικοποιεῖται. Οἱ κοινότητες δὲν δέχονταν μόνον Ἕλληνες καὶ ἐξελληνισμένους ἀλλὰ καὶ Σύριους, καὶ μὴ ἐξελληνισμένους ἔτι καὶ πάσης προελεύσεως καὶ καταγωγῆς ἄνδρες καὶ γυναῖκες. Ὑπάρχει λοιπὸν ἔνα ἀνακάτεμα τῆς τράπουλας ἐκείνη τὴν περίοδο ποὺ ἔχει σημασία γιὰ τὰ "ποσοστὰ" ἑλληνικότητος στὴν πρώτη διαμόρφωση τῆς λειτουργίας.
Τὸ δεύτερο σημεῖο εἶναι ἐκεῖνο ποὺ ἀναφέρει τὴν χειρονομία (ποὺ τὴν ἀναφέρει καὶ ὀ Χρύσανθος ὡς μὴ ἐν χρήσει τὸν καιρό του καὶ μᾶλλον ξεχασμένη). Ὁ Καρὰς τὴν θεωρεῖ ἕνα εἶδος διεύθυνσης χορῳδίας μὲ τὰ χέρια. Ἁναρωτιέμαι ἄν δὲν εἶναι ταυτόχρονα ἕνας χορὸς μὲ τὰ χέρια, ποὺ σχετίζεται μὲ τὸν παντόμιμο τῆς ὕστερης ἀρχαιότητας ἀλλὰ καὶ τὴν τραγικὴ ὄρχηση τῶν ὑποκριτῶν τῆς κλασσικῆς. Δηλαδὴ ἕνα εἶδος "χοροῦ τοῦ πρωτοψάλτη".
 
υγ. Ἀπομονώνω δύο σημεῖα ποὺ μοῦ ἔκαναν ἐντύπωση, καὶ ἴσως ἐνδιαφέρουν καὶ ἄλλους.

Όπως θα έχεις καταλάβει, κανέναν άλλον δεν ενδιαφέρει.

Ενδιαφέρον όμως έχει το γεγονός ότι κανείς δεν αναφέρεται στους μυθώδης ισχυρισμούς του συγχωρημένου.
Από περιέργεια και μόνο, δανείστηκα το θεωρητικό του εν λόγω κυρίου και από την εισαγωγή ακόμα αρχίζει η παράνοια. Καλά, μόνο εγώ τα βλέπω παρανοϊκά αυτά που γράφει; Εσύ όχι;

Ο ίδιος ισχυρίζεται ευθέως στο "Θεωρητικόν" του, κάτι που συνέβη στις 24 Δεκεμβρίου του 1940, ότι δηλ. η "εκ τυχαίας χειρονομίας, πτώσις του μουσικού παλαιογραφικού παραπετάσματος, ήτις επέτρεψε να φανή το μέχρι τότε αγνοούμενον και σήμερον ακόμη αμφισβητούμενον παρά των αγνούντων αυτό, σύστημα της παλαιοτέρας μουσικής γραφής" κλπ κλπ
Πώς δεν σου κάνει εντύπωση κάτι τέτοιο; Αν το έλεγε κάποιος άλλος αυτό πώς θα αντιδρούσες; Αν πήγαινα εγώ σήμερα στην Ακαδημία Αθηνών και τους έλεγα ότι, "στον ύπνο μου ήρθε ο Άγγελος τάδε και μου έδειξε τον τρόπο ερμηνείας της παλαιάς γραφής", θα με περνούσαν ή όχι για τρελή;

Το πλέον περίεργο, που αυτό έχει τελικώς το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, είναι ότι, παρ' όλη την παράνοια και την τρικυμία εν κρανίω του συγχωρημένου, σήμερα, μεγάλο μέρος της ακαδημαϊκής κοινότητας στην Ελλάδα, πίνει νερό στο όνομά του! Καθηγητάδες πανεπιστημίων υποστηρίζουν τις υπερφυσικές (X-FILES) ερμηνείες και "θεϊκές" παρεμβάσεις που αναφέρονται στο θεωρητικό. Πολλοί δε εξ αυτών, έχουν λάβει τις καρέκλες τους από διδακτορικές διατριβές πάνω στα X-FILES του παρανοϊκού αυτού κυρίου, που εσένα σου κάνει εντύπωση.

Για μένα αποτελεί μέγιστο μυστήριο, προκαλώντας κατάπληξη.

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1770), εξηγεί τέτοια σηπτικά κοινωνικά φαινόμενα: "το κακό θα έρθει από τους μορφωμένους"!

Ο Πλάτων επίσης αναφέρει "Παιδεία εστί ου την υδρίαν πληρώσαι, αλλά ανάψαι αυτήν". Δηλ. ονόμαζε τα γράμματα "Φώτα" και τους δασκάλους "Φωτιστές". Δυστυχώς χάσαμε αυτό το "Ψυχικό Φως", αυτό το "Άρωμα Ψυχής", και σταθήκαμε μόνο στο μυαλό. Γι' αυτό και γεμίσαμε εγγραμμάτους, αλλά αμορφώτους.

Ο Καράς ή Καρράς, όχι μόνο δεν ανάβει την φλόγα στην καρδιά του μαθητή, αλλά κι αν αυτή ανάβει, την σβήνει με βία, ωσάν κεράκι σε γενέθλια τούρτα.
Με λύπη διαπιστώνω ότι με τον ίδιο τρόπο λειτουργούν σήμερα και οι συνεχιστές του έργου του.
 
Last edited:
...

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1770), εξηγεί τέτοια σηπτικά κοινωνικά φαινόμενα: "το κακό θα έρθει από τους μορφωμένους"!

.....

Ἐπειδὴ εἶμαι μορφωμένος, θὲς νὰ μᾶς πεῖς κάτι; Καὶ ποιὸς σοῦ εἶπε ὅτι οἱ «ἀμόρφωτοι» δὲν φέρουν τὸ κακό;

Πετᾶμε ἕνα τσιτᾶτο κι ὅ,τι νά 'ναι.

Καὶ μολονότι διαφωνῶ μὲ τὶς θεωρίες τοῦ Σ.Καρᾶ, ἐν τούτοις γνωρίζω διδάκτορες ποὺ βασίστηκαν στὸ ἔργο του καὶ δὲν εἶναι ἄχρηστοι. Κράτησαν κάποια στοιχεία, ἄλλαξαν ἄλλα. Μέσα ἀπὸ τὶς διαφωνίες μαζί τους ἀναδείχθησαν καὶ ἄλλα χρήσιμα πράγματα.

Δὲν θὰ τοὺς ρίξουμε στὴν πυρὰ ἐπειδῆ διαφωνοῦμε.
 
Καλά, μόνο εγώ τα βλέπω παρανοϊκά αυτά που γράφει; Εσύ όχι;
Για μένα αποτελεί μέγιστο μυστήριο, προκαλώντας κατάπληξη.

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1770), εξηγεί τέτοια σηπτικά κοινωνικά φαινόμενα: "το κακό θα έρθει από τους μορφωμένους"! .
Δὲν ἔχω τὶς γνώσεις γιὰ νὰ κρίνω, ὅμως αὐτὰ ποὺ λέει θυμίζουν πάρα πολὺ αὐτὰ ποὺ ἔλεγαν πάρα πολλοὶ στὸν καιρό του καὶ ἀκόμα λέγουν, δηλαδὴ μιὰ συνέχεια ἀδιατάρακτη ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα. Αὐτὴν τὴν συνέχεια τὴν χαράσσουν μὲ διάφορους τρόπους, λ.χ. τὸν φολκλορισμό, ἀλλὰ γιὰ νὰ μὴν ἐξωκείλουμε σὲ ἰδεολογικὰ ζητήματα καὶ νὰ μείνουμε σὲ καθαρὰ μουσικά, ποὺ εἶναι καὶ ἡ θεματολογία τοῦ σοβαροῦ αὐτοῦ ἐδῷ καὶ ἀξιόλογου ἱστολογίου, συνήθως - συνήθως, δὲν λέω πάντα - αὐτὴ ἡ χάραξη τῆς ἀδιατάρακτης συνέχειας εἶναι ἕνα καπάκι, ποὺ καλύπτει μιὰ κατσαρόλα. Μέσα στὴν κατσαρόλα ὑπάρχει - συνήθως - αὐτὸ ποὺ θὰ λέγαμε ἐξευρωπαϊσμός, ἄλλος τὸ λέει ἐξαστισμό. Στὴν μουσικὴ (καὶ ἡ ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ ἐπειδὴ εἶναι καὶ μουσική, πῶς νὰ μὴν ἐπηρεαστῃ;)) αὐτὸ μεταφράζεται μὲ τὸ νὰ προκρίνουμε τὶς συνηχήσεις ποὺ ταιριάζουν μὲ τὴν δυτικὴ εὐαισθησία καὶ πρακτικὴ ἀπὸ αὐτὲς ποὺ "ἐνοχλοῦν" διότι δὲν ἐναρμονίζονται μὲ τὴν δυτικὴ παράδοση. Αὐτὸ ὅμως ποὺ δὲν ξέρω ἂν σᾶς ἐνδιαφέρει, εἶναι ὅτι αὐτὸς ὁ "δυτικισμὸς" μπορεῖ νὰ ἐμφανιστῆι ἀντεστραμμένος, καὶ νὰ πάρῃ τἠν μορφὴ ἑνὸς "Πουρισμοῦ" - πῶς νὰ τὸ πῶ - τῆς ἀναζήτησης μιᾶς "βυζαντινῆς καθαρότητας" - γιὰ αὐτὸ καὶ εἶμαι ἐπιφυλακτικός.
 
υγ. Γιὰ νὰ τὸ συνοψίσω: ἑπειδὴ ἁπὸ τὴν φύση της ἡ μουσικὴ τείνει στὴν ἱερότητα, εἶναι πολὺ πιὸ σωστὸ νὰ πῆι κανεὶς -ὁ νεκρὸς δεδικαιωται - παρὰ νὰ τοῦ καταλογίσῃ ὅτι ὁραματιζόταν, ὅσο βρισκόταν ἑν ζωῇ, τὴν κοσμικότητα.
 
Ο Καράς ή Καρράς, όχι μόνο δεν ανάβει την φλόγα στην καρδιά του μαθητή, αλλά κι αν αυτή ανάβει, την σβήνει

Αφού, όπως λέτε, η όποια φλόγα πού ίσως ανάψει στην καρδιά του μαθητή, σβήνει, τότε πως διαπιστώνετε:
"συνεχιστές του έργου του";
Υπάρχει αντίφαση στα λόγια σας. Παραβλέπω δε, τις ανάρμοστες ειρωνίες σας.

η "εκ τυχαίας χειρονομίας, πτώσις του μουσικού παλαιογραφικού παραπετάσματος, ήτις επέτρεψε να φανή το μέχρι τότε αγνοούμενον και σήμερον ακόμη αμφισβητούμενον παρά των αγνούντων αυτό, σύστημα της παλαιοτέρας μουσικής γραφής" κλπ κλπ

Γιατί απορείτε; ο Αρχιμήδης είχε τη λύση του προβλήματος που τον απασχολούσε, παρατηρώντας την επιφάνεια του νερού να ανεβαίνει μέσα στο λουτρό, καθώς το σώμα του βυθιζόταν σε αυτό.

Φυσικά δεν συγκρίνω τους δύο άντρες. Ωστόσο, το μέλλον μόνο μπορεί να αποφανθεί αν και κατά πόσο ευσταθεί η ανακάλυψη του Σίμωνος Καρά.
 
Η διαφορά είναι ότι ο Αρχιμήδης ανακάλυψε κάτι δια της παρατηρήσεως. Αυτό σημαίνει επιστήμη. Ο μακαριστός, ο ίδιος το λέει, ότι ανακάλυψε κάτι δια.....θείας φωτίσεως. Μπορεί να ειναι αλήθεια ποιος ξέρει. Επιστημονικός συλλογισμός όμως δεν είναι. Διαφωνείτε σε αυτό; Νομίζω, δεν είναι σωστή η σύγκριση που κάνετε.
 
Λέω, και σας το είχα αναφέρει και παλαιότερα κ. Γιάννη χωρίς να πάρω απάντηση, ότι είναι παράξενη η δήλωση : "Μου ήρθε θεία φώτιση και ανακάλυψα.....αυτό που κανένας δεν ανακάλυψε πριν από εμένα". Οι μεγάλοι επιστήμονες που έχω κατα νου, ήταν ιδιαίτερα μετριοπαθείς στις δηλώσεις τους. Αυτό που είπε ο Καρράς, μόνο σε έναν ιδιαίτερα παρορμητικό χαρακτήρα επιστήμονα μπορώ να το αποδώσω....(δε τον γνώρισα βέβαια προσωπικά)
 
Επίσης, η επιστημονική ανακάλυψη, επαναλαμβάνω, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ, θέλει θεία φώτιση! Βέβαια! Γιατί όμως; για να παρατηρήσεις κάτι που έχει διαφύγει ίσως από άλλους, και να κάνεις τις σωστές "συνδέσεις" στο μυαλό σου. Αντίθετα, "επειδή πρόκειται για Θεία φώτιση, ο λογισμός που μου ήρθε στο κεφάλι είναι σωστός και μάλιστα η ανακάλυψη του αιώνα" είναι κάτι το διαφορετικό.

Ίσως αδικώ τον Καρρά και να μην "εννοούσε" αυτό. Όμως αυτό λέει! Τι να κάνω?
 
Επίσης, η επιστημονική ανακάλυψη, επαναλαμβάνω, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ, θέλει θεία φώτιση! Βέβαια! Γιατί όμως; για να παρατηρήσεις κάτι που έχει διαφύγει ίσως από άλλους, και να κάνεις τις σωστές "συνδέσεις" στο μυαλό σου. Αντίθετα, "επειδή πρόκειται για Θεία φώτιση, ο λογισμός που μου ήρθε στο κεφάλι είναι σωστός και μάλιστα η ανακάλυψη του αιώνα" είναι κάτι το διαφορετικό.

Ίσως αδικώ τον Καρρά και να μην "εννοούσε" αυτό. Όμως αυτό λέει! Τι να κάνω?

Όχι δεν λέει αυτό. Ναι έχει απαντηθεί και στο παρελθόν. Είναι πολύ συγκεκριμένο και απλό αυτό που λέει. Έκανε μια κίνηση ψέλνοντας και κατάλαβε πως η κίνηση του χεριού και της φωνής συμπίπτουν με το σημάδι. Από κει μελέτησε και προχώρησε... Καλή χρονιά.
 
Αντώνη χρόνια πολλά για αύριο κατ' αρχάς!
Το έργο του Σ. Καρρά έχει εκδωθεί, υπάρχει σε pdf, το έχω διαβάσει (όπως και κάποια έργα μαθητών του, βλ. το βιβλίο του Μαυροειδή Μάριου για τους μουσικούς δρόμους). Ο κάθε ένας μπορεί λοιπόν να διαβάσει, και να οδηγηθεί στα συμπεράσματά του. Σε ευχαριστώ για την προτροπή, και βεβαίως καλή χρονιά!
 
Περί του έργου, γενικά, και όλων των άλλων δεν μπαίνω στην κουβέντα τώρα. Περί της τυχαίας χειρονομίας απάντησα, γιατί έχει γίνει πολύς ντόρος χωρίς λόγο. Να 'χαμε να λέγαμε. Είναι τόσο απλό: Έκανε μια κίνηση ψέλνοντας και κατάλαβε πως η κίνηση του χεριού και της φωνής συμπίπτουν με το σημάδι. Το έχει πει ο ίδιος ο Καράς σε εκπομπή στην ΕΡΤ, το ανέφερε λεπτομερώς και ο κ. Γιαννόπουλος στην παρουσίαση του καταλόγου της βιβλιοθήκης του Καρά, επειδή το βρήκε σε κάποιο σημείωμα. Όλα τα άλλα είναι απλώς για ντόρο.

Ευχαριστώ για τις ευχές.
 
Status
Not open for further replies.
Back
Top