Συμπτώματα εκκοσμίκευσης της ψαλτικής.

[Γιώργος Μ.]

Νομίζω ότι η δημοσκόπηση θα ήταν αρτιότερη εάν ο υποψήφιος "ψηφοφόρος" δεν θα έβλεπε το αποτέλεσμα.
Με αυτόν τον τρόπο η ψήφοι του θα ήταν ελεύθεροι, χωρίς σημάδια προδικασμένης επιλογής.

Έχεις απολυτο δίκιο, Γιώργο. Δυστυχώς, ως δημιουργός της δεν είχα πείρα για το πώς θα φαίνεται. Το διόρθωσα, έστω τώρα. Ευχαριστώ!

 

[giorgosgoudi]

Να μας πείτε κ. Γιώργο και κανένα από τα συμπεράσματά σας ώστε να γίνουν αυτά θέμα συζήτησης.

Καθένας μπορεί να έχει τη δική του θεώρηση περί εκκοσμίκευσης. Ακόμα και το κυνήγι της ευταξίας μπορεί να καταντήσει γραφικό και τελικά να χάνεται η ουσία.

 

[Γιώργος Μ.]

Να μας πείτε κ. Γιώργο και κανένα από τα συμπεράσματά σας ώστε να γίνουν αυτά θέμα συζήτησης.

Καθένας μπορεί να έχει τη δική του θεώρηση περί εκκοσμίκευσης. Ακόμα και το κυνήγι της ευταξίας μπορεί να καταντήσει γραφικό και τελικά να χάνεται η ουσία.

Θα σας πω, αλλά θα πρέπει να ολοκληρωθεί η δημοσκόπηση. Ευχαριστώ.

 

[giorgosgoudi]

Κάποιες επιλογές (2, 5, 7, 8) είναι τόσο υποκειμενικές που μπορεί να συμπεριλάβουν όλους τους ψάλτες!

Πχ επιτηδευμένο μπορεί να θεωρηθεί οποιοδήποτε ψαλσιμο (εκτός ίσως από κάποιου που δεν ξέρει να ψάλει). Κορυφαίος ψάλτης είχε πει κάποτε ότι με όλα αυτά ασχολούνται όσοι δεν ξέρουν να ψαλουν.

 

[kermeniwts]

σκεφτόμουν να γράψω κάτι σήμερα και δεν ήξερα που να το ανεβάσω...
σήμερα άκουσα τον π. Δανιήλ Αεράκη να λέει τα εξης: 1. στη Ρουμανία, όταν πηγε, έψαλλαν όλοι μαζί. 2. ο λαός πρέπει να λέει και το "αμήν" στον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων. 3. τις ευχές ο ιερέας πρέπει να τις λέει χαμηλοφώνως, ώστε να τις ακούει και ο λαός, και ο ψάλτης να σιωπα. 4. στις κατασκηνώσεις του κάνει την Θεία Λειτουργία σε μετάφραση, αρέσει στα παιδιά αυτό διότι καταλαβαίνουν, και προτρέπει να γίνεται από όλους, μετά από σύγκληση Συνόδου γι'αυτό το θέμα. 5. το "δύναμις" σημαίνει δυνατά και όχι αργά. κλπ..
σε ορισμένα συμφωνω, σε άλλα διαφωνω. π.χ.
το δεν καταλαβαίνουν δεν ισχύει. σήμερα γκουγκλάρεις μία λέξη και βλέπεις την ετυμολογία της, την σημασία της κλπ.. (ετοιμάζω βιβλίο με λέξεις από την Θεία Λειτουργία: https://docs.google.com/document/d/1aFQgRCHHU3tzU2dXAoY4A70diwxGyDKKMmmrHP0XguY/edit
το αμήν το λέει ο Διάκονος.
τις ευχές όταν τις λέει ο ιερέας δυνατά, δεν σημαίνει πως κάνει επίδειξη. αφου δέχεσαι την χαμηλόφωνη εκφορά των ευχων με το μικρόφωνο στο στόμα, τί σε πειράζει το "αργά , δυνατά και καθαρά";
καλός ο π. Δανιήλ αλλά...
άλλωστε σχεδόν πάντοτε, όταν μιλαμε, λέμε "ναι μεν αλλά"...

 

[prohoros]

Έπειτα από χρόνια είναι το πρώτο μου ποστ στο ψαλτολογιο. Συγχωρέστε με για το μακροσκελές κείμενο.

Με αφορμή το παραπάνω θέλω να εκφράσω κάποιες σκέψεις που ενώ κατά καιρούς έχουν τεθεί προς συζήτηση στον ψαλτικό κόσμο, δεν έχει γίνει ποτέ μια ολοκληρωμένη κουβέντα που να ενώνει όλα αυτά τα ζητήματα.

Ορισμένοι χρειάζονται λεξικό.

 

[giorgosgoudi]

Να δημιουργήσετε ένα νέο θέμα και να το ανεβάσετε εκεί.

 

[athanasio]

Για την αυτοβιντεοσκόπηση του ψάλτη:

Δυσκολεύομαι να πω ότι δεν πρέπει να γίνεται. Ίσως ο ψάλτης να θέλει να το κάνει για αυτοκριτική του "ήχου και της εικόνας του". Αρκεί να είναι διακριτικός.

Αν το κάνει για αυτοπροβολή στο διαδίκτυο, ναι, είναι πρόβλημα.

 

[PANAG]

Για την αυτοβιντεοσκόπηση του ψάλτη:

Δυσκολεύομαι να πω ότι δεν πρέπει να γίνεται. Ίσως ο ψάλτης να θέλει να το κάνει για αυτοκριτική του "ήχου και της εικόνας του". Αρκεί να είναι διακριτικός.

Αν το κάνει για αυτοπροβολή στο διαδίκτυο, ναι, είναι πρόβλημα.

Καλημέρα. Την αυτοβιντεοσκόπηση εσείς τί λέτε γιατι το κάνουν; αυτοπροβολή στο διαδίκτυο αυτό. Συγχωρεστε με τον ψαλτάκο

 

[athanasio]

Αν είναι έτσι, ναι.

Θα μπορούσε όμως να το κάνει μόνο για προσωπική χρήση. Και πάλι όμως πρέπει διακριτικά, διότι προβληματίζει όσους τον βλέπουν να το κάνει.

Προσπαθώ να είμαι ακριβής και προσεκτικός στην ερώτηση της δημοσκόπησης: δεν γράφει για ποιον λόγο γίνεται...

 

[Γιώργος Μ.]

Αν είναι έτσι, ναι.

Θα μπορούσε όμως να το κάνει μόνο για προσωπική χρήση. Και πάλι όμως πρέπει διακριτικά, διότι προβληματίζει όσους τον βλέπουν να το κάνει.

Προσπαθώ να είμαι ακριβής και προσεκτικός στην ερώτηση της δημοσκόπησης: δεν γράφει για ποιον λόγο γίνεται...

Είναι προφανές, αλλά αφού το λέτε το διευκρινίζω. Προφανώς μιλάμε για τη δημοσιοποίηση στο διαδίκτυο. Υπάρχουν ψαλτικές ομάδες στο fb που βρίθουν από τέτοια βίντεο.

ΥΓ Βέβαια, το ερώτημα είναι, αν το έχει για ιδιωτική χρήση ο ψάλτης, τι ακριβώς θέλει να δει;

 

[Γιώργος Μ.]

Έπειτα από χρόνια είναι το πρώτο μου ποστ στο ψαλτολογιο. Συγχωρέστε με για το μακροσκελές κείμενο.

Με αφορμή το παραπάνω θέλω να εκφράσω κάποιες σκέψεις που ενώ κατά καιρούς έχουν τεθεί προς συζήτηση στον ψαλτικό κόσμο, δεν έχει γίνει ποτέ μια ολοκληρωμένη κουβέντα που να ενώνει όλα αυτά τα ζητήματα.

Θέλω να ξεκινήσω την κουβέντα χωρίς να κρυφτώ πίσω από ένα πέπλο αντικειμενικότητας. Και θα πω πως είμαι αρνητικά διακείμενος απέναντι σε όλες αυτές τις σύγχρονες τάσεις που παρατηρούνται στα αναλόγια. Είμαι αυτό που λέμε συντηρητικός.

Θεωρώ δεδομένο ότι υπάρχει κάτι υποκειμενικό πίσω από αυτή τη δική μου στάση, ωστόσο υπάρχουν κάποιοι ειλικρινείς προβληματισμοί που νομίζω αξίζουν να αναφερθούν.

Η ρίζα πολλών προβλημάτων που ταλανίζουν την εκκλησία του 20ου και 21ου αιώνα είναι ο ευσεβισμός. Αν και όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε αυτήν την έννοια θα επιχειρήσω να δώσω μια ερμηνεία που να είναι κοντά στα ζητήματα που συζητάμε στο παρόν θέμα.

Θα έλεγα πως ο ευσεβισμός είναι μια νοοτροπία χριστιανικής πολιτικάντικης ευελιξίας με την χρήση της οποίας τα πάντα δικαιολογούνται και τα πάντα ανατρέπονται ή αναθεωρούνται εν μια νυκτί. Χωρίς πολλές πολλές συζητήσεις. Αρκεί τα επιχειρήματα να βασίζονται σε μια υπεραπλούστευση προτεσταντικής προελεύσεως. Είναι πρακτικό άρα και το εφαρμόζουμε. Δεν είναι πρακτικό άρα το καταργούμε. Ο ευσεβισμός μετατρέπει όλα τα ζητήματα σε χρήσιμα ή μη χρήσιμα με βάση μια αρκετά περιορισμένη αντίληψη της εκκλησιαστικού τόπου χρόνου και τρόπου. Για αυτό το λόγο η νοοτροπία αυτή μπορεί να αλλάζει από υπερσυντηρητική έως μεταμοντέρνα ανάλογα με την εποχή.

Ο ευσεβισμός άνθησε κυρίως στις γνωστές σε όλους μας οργανώσεις, αλλά προϋπάρχει πριν την δημιουργία αυτών σε διάφορους εκκλησιαστικούς κύκλους που πρόσκεινται στον Δυτικό Διαφωτισμό.

Να σημειωθεί πως δεν είναι τυχαίο που οι περισσότεροι σημερινοί ριζοσπάστες είναι τέκνα εκκλησιαστικών οργανώσεων.
Θα μπορούσα να γράψω πολλά για αυτήν την νοοτροπία αλλά θέλω να επιστρέψω στο κεντρικό θέμα.

Ο ευσεβισμός μετέτρεψε τις ιερές ακολουθίες, σε event σύντομης κατάνυξης.

Ο ευσεβισμός προσπάθησε να αντικαταστήσει τα ιερά άσματα με χαρούμενα τραγουδάκια.

Ο ευσεβισμός διόρθωσε ποιητικά μέτρα αιώνων, αλλα και μουσικά κείμενα μεγάλων μουσικοδιδασκάλων επειδή δήθεν δεν τηρούνται οι κανόνες της γραμματικής και της σύνταξης.

Ο ευσεβισμός μετέτρεψε το κήρυγμα του ιερέως, κέντρο των ακολουθιών.

Ο ευσεβισμός μετέτρεψε την εμμελή απαγγελία του Ευαγγελίου σε χύμα ανάγνωση.

Ο ευσεβισμός συντόμευσε τις ακολουθίες σε βαθμό που εμείς οι ίδιοι οι ψάλτες δεν κατανοούμε την ύπαρξη και την θέση των ύμνων.

Ο ευσεβισμός κατήργησε τα αργά μαθήματα και τα κρατήματα από την λατρευτική ζωή των απλών χριστιανών.

Ο ευσεβισμός μετέτρεψε τα αργά μέλη σε μουσειακό είδος κατάλληλο μόνο για Αγιορείτικες αγρυπνίες.

Ο σύγχρονος ευσεβισμός που έσπευσε να ασπαστεί την πολιτική ορθότητα έφτιαξε μεικτούς χορούς στα αναλόγια.

Ο ευσεβισμός έφτιαξε υβρίδια ακολουθιών όπως οι λειτουργίες του Αγίου Ιακώβου, οι απογευματινές Θείες λειτουργίες και οι "αγρυπνίες" μέχρι τις 12:00.
Επίσης η μετατόπιση των Μεγάλων Ωρών από το πρωί της παραμονής στο απόγευμα της προπαραμονής είναι ένα ακόμα πρόσφατο σύμπτωμα.

Ο ευσεβισμός κατέστρεψε το ψαλτικό ύφος.

Ο ευσεβισμός δεν έχει πρόβλημα να κατηγορεί ακατάπαυστα τους μεγάλους ψάλτες του Πατριαρχείου που προσέφεραν τη ζωή τους σε αυτήν την τέχνη.

Αν είσαι ευσεβιστής θεωρείς πολύ σημαντικό να πεις αλληλουάριο Αποστόλου με στίχους σε όλους τους ήχους, αλλά δεν πειράζει να μην πεις καθόλου κανόνα ή κοινωνικό.

Και η λίστα δεν έχει τελειωμό...

Φυσικά δεν είναι μόνο ο ευσεβισμός που δημιουργεί προβλήματα.

Η έλλειψη παιδείας και κουλτούρας είναι βασικά προβλήματα που παρατηρούνται σε όλες τις εκφάνσεις της ελληνικής πραγματικότητας. Δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη και η ψαλτική κοινότητα ειδικά αν συμπεριλάβουμε και το τι τράβηξε η ψαλτική τέχνη στον ελλαδικό χώρο στον 20ο αιώνα.

Μερικές σκέψεις...

Αν είπες αρχαίο μάθημα είσαι παραδοσιακός, αλλά δεν είσαι παραδοσιακός αν είπες λειτουργικά Πριγγου και όχι τα αρχαία. Κανέναν δεν ενδιαφέρει πως το είπε αρκεί να το πει ακόμα και αν δεν μπορεί να δώσει την παραμικρή έκφραση σε αυτό που ψάλλει.

Ταυτόχρονα σε αρκετές περιπτώσεις το ψαλσιμο έχει γίνει αγώνας επίδειξης... εγώ προσωπικά δεν θα ήμουν επικριτικός γιατί αναγνωρίζω ότι και οι ψάλτες έχουμε τις αδυναμίες μας. Θα τολμήσω να πω πως θα το δεχομουν πλήρως αν έστω υπήρχε κάποιο γούστο - κάποια αισθητική σε αυτόν τον διαγωνισμό. Από το κύριε ελέησον, το απολυτίκιο μέχρι το χερουβικό δεν υπάρχει διαφορά, όλα λέγονται με τον ίδιο κουραστικό τρόπο. Δεν έχουμε αίσθηση του τι πάει και τι δεν πάει. Κόβουμε τα πάντα (π.χ κανόνες και τυπικά) αλλά στις αιτήσεις και τα κύριε ελέησον καταναλώνουμε πολύ χρόνο ενώ ταυτόχρονα ακούμε μουσικές επιτηδεύσεις πολύ χαμηλής μουσικής ποιότητας.

Η πιο σημαντική ακολουθία της χριστιανοσύνης, το Πάσχα, έχει μετατραπεί σε αγώνα βιασύνης με τραγελαφικά αποτελέσματα. Πραγματικά θλίβομαι για αυτήν την κατάντια.
Αισθάνομαι ότι δεν ασχολούμαστε με την ουσία της ψαλτικής τέχνης. Για τον λόγο αυτό το τάμπλετ και ο ηλεκτρονικός ισοκράτης βρήκαν πρόσφορο έδαφος και ουσιαστικά έχουν επιβληθεί στην λατρεία. Τι και αν όταν πας στην εκκλησιά να ηρεμήσεις από την τρέλα της σύγχρονης κοινωνίας, το πρόσωπο του ψάλτη που φωτίζεται από το φως της οθόνης θα έρθει να σου θυμίσει την καταθλιπτική πραγματικότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Τι και αν το βουητό του ηλεκτρονικού ισοκράτη σου προκαλεί πονοκέφαλο. Τι και αν ο ηλεκτρονικός ισοκράτης δημιουργεί μια ψεύτικη ατμόσφαιρα αταίριαστη με την ψαλτική τέχνη. Τι και αν ο ισοκράτης έχει καταστρέψει την παραδοσιακή μαθητεία στο αναλόγιο. Αρκεί που έχεις προσευχητικό ύφος ή έχεις καλό λαρύγγι που γυρνάει ...

Οι απόψεις σας έχουν πολύ ενδιαφέρον, αλλά φοβάμαι ότι στον τρόπο που οικοδομείτε τη σκέψη σας για να φτάσετε στα ζητούμενα της δημοσκόπησης λανθάνει η ελκυστικότητα της σχηματοποίησης. Προσωπικά, έχω πολύ μεγάλη δυσπιστία στις θεωρίες που τα εξηγούν όλα μονομιάς. Δεν εξηγούνται όλα με μια θεωρία.
Επιπλέον, η αναζήτηση ενός φαινομένου δίκην αποδιοπομπαίου τράγου κινδυνεύει να αποσείσει τις ευθύνες όσων δεν συνδέονται με αυτό το φαινόμενο -και όλων ημών.
Μπορεί ο ευσεβισμός να φταίει για πολλά δεινά που επισημαίνετε στο πρώτο μισό, και για άλλα τόσα ακόμα, νομίζω όμως ότι τίποτα δεν τον συνδέει -τουλάχιστον όχι οργανικά- με τον τεχνητό ισοκράτη, την εξεζητημένη ψαλτική, την αυτοβιντεοσκόπηση και άλλα που αναφέρει η δημοσκόπηση. (Για κάποια μάλιστα -π.χ. αμανές- θα ήταν οξύμωρο να δείτε πίσω τους τον ευσεβισμό).
Οι αιτίες για αυτά θα πρέπει μάλλον να αναζητηθούν εκτός εκκλησίας, δηλαδή σε μια ναρκισσική αντίληψη περί αισθητικής που εισέρχεται θύραθεν και προσβάλλει την εκκλησιαστικότητα. Αλλιώς δεν θα μιλούσαμε για εκκοσμίκευση.

 

[tsak77]

ΥΓ Βέβαια, το ερώτημα είναι, αν το έχει για ιδιωτική χρήση ο ψάλτης, τι ακριβώς θέλει να δει;

Δὲν εἶναι ἄσκοπο καὶ δίχως ὡφέλεια. Στὸ κλασικὸ τραγούδι καὶ ὁ ἦχος καὶ ἠ εἰκόνα ἔχουν σημασία καὶ οἱ πρόβες σὲ ἕνα ὀπτικοακουστικὸ ἔργο ἀπαιτοῦν ἑτοιμασία ἀμφοτέρων. Καὶ ἐδῶ τὸ ἴδιο, φυσικὰ τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, τὶς ἀνάγκες καὶ τὴν ἱεροπρεπῆ ἔξωθεν μαρτυρία ποὺ πρέπει νὰ ἐκπέμπει ὁ ψάλτης. Ἐνῶ ὅμως εἶναι μία καλὴ αὐτοπαίδευση, δὲν θεωρῶ σὲ καμία περίπτωση πρέπον νὰ γίνεται κατὰ τὴν ὥρα τῆς ἱερουργίας.

 

[Γιώργος Μ.]

Δὲν εἶναι ἄσκοπο καὶ δίχως ὡφέλεια. Στὸ κλασικὸ τραγούδι καὶ ὁ ἦχος καὶ ἠ εἰκόνα ἔχουν σημασία καὶ οἱ πρόβες σὲ ἕνα ὀπτικοακουστικὸ ἔργο ἀπαιτοῦν ἑτοιμασία ἀμφοτέρων. Καὶ ἐδῶ τὸ ἴδιο, φυσικὰ τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, τὶς ἀνάγκες καὶ τὴν ἱεροπρεπῆ ἔξωθεν μαρτυρία ποὺ πρέπει νὰ ἐκπέμπει ὁ ψάλτης. Ἐνῶ ὅμως εἶναι μία καλὴ αὐτοπαίδευση, δὲν θεωρῶ σὲ καμία περίπτωση πρέπον νὰ γίνεται κατὰ τὴν ὥρα τῆς ἱερουργίας.

Έχεις δίκιο, Χρήστο, μπορεί να έχει κάποια ιδιωτική χρησιμότητα. Δεν το είχα σκεφτεί.

 

[athanasio]

Πόσες φορές έχω ακούσει:

"Ο τάδε ψάλτης έχει ακούσει - δει πώς ακούγονται - φαίνονται οι ψάλτες στον ναό του; Μήπως θα έπρεπε μία Κυριακή να κάτσει από κάτω να ακούσει - δει τι γίνεται;"

Κάτι τέτοιο θα εξυπηρετούσε.

Εδώ στο Ψ διάβασα κάποτε ότι ο Καραμάνης συχνά ηχογραφούσε τον εαυτό του με κασσετοφωνακι για να το ακούει μετά και να διορθώνεται.

 

[Γιώργος Μ.]

Πόσες φορές έχω ακούσει:

"Ο τάδε ψάλτης έχει ακούσει - δει πώς ακούγονται - φαίνονται οι ψάλτες στον ναό του; Μήπως θα έπρεπε μία Κυριακή να κάτσει από κάτω να ακούσει - δει τι γίνεται;"

Κάτι τέτοιο θα εξυπηρετούσε.

Εδώ στο Ψ διάβασα κάποτε ότι ο Καραμάνης συχνά ηχογραφούσε τον εαυτό του με κασσετοφωνακι για να το ακούει μετά και να διορθώνεται.

Ναι, σε καμία περίπτωση δεν μιλάμε για την ηχογράφηση. Αυτή προσωπικά πιστεύω ότι είναι αναγκαίο να γίνεται.

 

[outierhs ouths]

Οι απόψεις σας έχουν πολύ ενδιαφέρον, αλλά φοβάμαι ότι στον τρόπο που οικοδομείτε τη σκέψη σας για να φτάσετε στα ζητούμενα της δημοσκόπησης λανθάνει η ελκυστικότητα της σχηματοποίησης. Προσωπικά, έχω πολύ μεγάλη δυσπιστία στις θεωρίες που τα εξηγούν όλα μονομιάς. Δεν εξηγούνται όλα με μια θεωρία.
Επιπλέον, η αναζήτηση ενός φαινομένου δίκην αποδιοπομπαίου τράγου κινδυνεύει να αποσείσει τις ευθύνες όσων δεν συνδέονται με αυτό το φαινόμενο -και όλων ημών.
Μπορεί ο ευσεβισμός να φταίει για πολλά δεινά που επισημαίνετε στο πρώτο μισό, και για άλλα τόσα ακόμα, νομίζω όμως ότι τίποτα δεν τον συνδέει -τουλάχιστον όχι οργανικά- με τον τεχνητό ισοκράτη, την εξεζητημένη ψαλτική, την αυτοβιντεοσκόπηση και άλλα που αναφέρει η δημοσκόπηση. (Για κάποια μάλιστα -π.χ. αμανές- θα ήταν οξύμωρο να δείτε πίσω τους τον ευσεβισμό).
Οι αιτίες για αυτά θα πρέπει μάλλον να αναζητηθούν εκτός εκκλησίας, δηλαδή σε μια ναρκισσική αντίληψη περί αισθητικής που εισέρχεται θύραθεν και προσβάλλει την εκκλησιαστικότητα. Αλλιώς δεν θα μιλούσαμε για εκκοσμίκευση.

Σκοπός μου δεν ήταν να δώσω μια θεωρία που να εξηγεί όλες τις παθογένειες επί των αναλογιών. Ίσως τόνισα τον ευσεβισμό περισσότερο και να έδωσα αυτήν την εντύπωση. Ωστόσο θεωρώ πως η ανισορροπία που προκλήθηκε στη δομή των ακολουθιών όπως και η απαξίωση της εκκλησιαστικής τάξης που προκλήθηκε σταδιακά από την νοοτροπία του ευσεβισμού, έδωσαν περισσότερο χώρο στα υπόλοιπα. Θεωρώ σίγουρα πως "το ένα φέρνει το άλλο". Σίγουρα υπάρχουν και άλλα αίτια που κρύβονται στα αιώνια πάθη του ανθρώπου. Έχω να πω όμως πως η σωστή τέλεση των ακολουθιών θα περιόριζε τέτοια φαινόμενα σε μεγάλο βαθμό.

 

[Υάκινθος B]

Έπειτα από χρόνια είναι το πρώτο μου ποστ στο ψαλτολογιο. Συγχωρέστε με για το μακροσκελές κείμενο.

Με αφορμή το παραπάνω θέλω να εκφράσω κάποιες σκέψεις που ενώ κατά καιρούς έχουν τεθεί προς συζήτηση στον ψαλτικό κόσμο, δεν έχει γίνει ποτέ μια ολοκληρωμένη κουβέντα που να ενώνει όλα αυτά τα ζητήματα.

Θέλω να ξεκινήσω την κουβέντα χωρίς να κρυφτώ πίσω από ένα πέπλο αντικειμενικότητας. Και θα πω πως είμαι αρνητικά διακείμενος απέναντι σε όλες αυτές τις σύγχρονες τάσεις που παρατηρούνται στα αναλόγια. Είμαι αυτό που λέμε συντηρητικός.

Μπράβο σου συνάδελφε εύγε ! έβαλες τα πράγματα στη θέση τους με τρόπο ολοκληρωμένο και άρτιο. Τα είπες ακριβώς όπως είναι.
Διαβάζοντας το μήνυμα σου, μου δημιουργήθηκε μια σταλιά αισιοδοξίας ,ότι στο χώρο της εκκλησίας και της ψαλτικής υπάρχουν και κάποιοι σκεπτόμενοι. Να στέλνεις συχνά μηνύματα για γνώση και προβληματισμό .

 

[giorgosgoudi]

δεν είναι η χρήση του ισοκράτη ο ευσεβισμός. ευσεβισμός είναι το αντίθετο: η φανατική καταδίκη του ισοκράτη! (και του οτιδήποτε)

όσον αφορά τα βίντεο, κάποιος θα μπορούσε να πει ότι και η χρήση για την αυτοκριτική κι αυτή εκκοσμίκευση είναι. διότι ο ψάλτης ο σωστός τα έχει ξεπεράσει αυτά και αρκείται στο γεγονός ότι αν δεν ήταν ευχάριστος θα τον απέλυαν! ή για να είναι σίγουρος, περιορίζεται στο να ψάλλει όσο το δυνατόν πιο απλά και ταπεινά ώστε ακόμα κι αν δεν είναι καλός η ενόχληση που παράγει να είναι η ελάχιστη.

που βέβαια ακόμα και κορυφαίοι ψάλτες, τους οποίους εμείς θαυμάζουμε και θα θέλαμε να μοιάσουμε στον περισσότερο κόσμο ακούγονται ενοχλητικά.

 

[evangelos]

Όντως δεν είναι αν θα έχει τάμπλετ ή ισοκράτη ο ψάλτης ή αν δεν έχεις τίποτα απ' όλα αυτά. Έχεις ψυχή; αυτό λείπει, η ψυχή, να γουστάρουμε που είμαστε στην Εκκλησία. Η εκκοσμήκευση και ο ευσεβισμός είναι ότι έχουμε γίνει δήθεν . Παραθέτω ποίημα του Δημήτρη Σολδάτου, το οποίο ίσως σοκάρει αλλά δείχνει μια αλήθεια, του τι λείπει σήμερα, η αληθινή χαρά της Ανάστασης!

Από την συλλογή "Ελευθερόψυχα", Λευκάδα 2014