Συμπτώματα εκκοσμίκευσης της ψαλτικής.

[Γιώργος Μ.]

Θα με ενδιέφερε πολύ η γνώμη σας. Ασφαλώς οι παρακάτω προτάσεις είναι δική μου επιλογή. Θα μπορούσαν να προστεθούν κι άλλες, όπως επίσης θα μπορούσαν κάποιες να λείπουν (δεν σημαίνει δηλαδή ότι προσωπικά τις υιοθετώ όλες -και σίγουρα όχι στον ίδιο βαθμό).
Αυτό που με ενδιαφέρει κυρίως είναι η άποψη των ίδιων των μελών της ψαλτικής κοινότητας ως προς την ιεράρχηση της σπουδαιότητάς τους. (Γι' αυτό και έβαλα δυνατότητα για 3 απαντήσεις).

Ευχαριστώ πολύ!

 

[mmamais]

Ψήφισα. Γιώργο, μόνο και μόνο για λόγους συζήτησης, (δε βλέπω κλειδωμένο το θέμα εξάλλου! )
Η χρήση τάμπλετ είναι πολύ γενικό. Ακόμα και εγώ, που δηλώνω ΦΑΝΑΤΙΚΟΣ αντι-ταμπλετάκιας, δεν θα το έβρισκα τόσο κακό να χρησιμοποιηθεί τάμπλετ ελλείψη βιβλίου όσο η χρήση -και να με συγχωρείτε- ψαλτικών κειμένων που δεν βρίσκονται σε βιβλία εκδομένα.

Δεν θέλω να στοχοποιήσω κανέναν, πραγματικά. Όμως θεωρώ επικίνδυνη την διάχυση στον ψαλτικό κόσμο μουσικών κειμένων "κατά τη προσωπική εκδοχή του δακτυλογραφήσαντα". Αυτό το φαινόμενο διευκολύνεται βεβαίως από την τεχνολογία, το βρίσκω ωστόσο πολύ επικίνδυνο. Ξεφεύγουμε από τα κλασικά και οδεύουμε....προς τυχαία κατεύθυνση.
Αντίθετα, ένας που ψάλλει από τάμπλετ μεν που περιέχει κλασικά βιβλία σε pdf, ή δακτυλογραφηθέντα με σαφή αναφορά την πηγή, νομίζω πάντα, κάνει..... "απλό πταίσμα" σε σχέση με το πρώτο, που το θεωρώ μεγάλο πρόβλημα.

Τώρα που το διαβάζω στεναχωριέμαι διότι δείχνω να στοχοποιώ ανθρώπους. Πραγματικά δεν έχω αυτό τον σκοπό. Αναγνωρίζω ότι ο καθένας μπορεί να προσφέρει στη ψαλτική με τον δικό του τρόπο, απλώς ανησυχώ για το "που οδεύουμε". Ελπίζω να μην είναι έτσι και να οδεύουμε καλώς.

 

[Γιώργος Μ.]

Ευχαριστώ για τη συμμετοχή σου, Μιχάλη! Αυτό που επισημαίνεις νομίζω ότι δεν έχει να κάνει με την εκκοσμίκευση, τουλάχιστον όπως περιγράφεται στη δημοσκόπηση. Ίσως να είναι θέμα άλλης ψηφοφορίας.

Εγώ βάζοντας την επιλογή για το τάμπλετ προσπάθησα να καλύψω τη μερίδα όσων θεωρούν ότι δεν πρέπει να εισέρχεται τόση τεχνολογία στο αναλόγιο. (Προσωπικά δεν βρίσκω κάποιον κίνδυνο, αν η χρήση του γίνεται με διάκριση).

ΥΓ

δε βλέπω κλειδωμένο το θέμα εξάλλου!

Μα γιατί να είναι κλειδωμένο ένα θέμα τόσο καίριο για την ψαλτική;

 

[ΑΛΕΞΙΟΣ ΦΩΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ]

Επρεπε να είχαμε περισσότερες επιλογές! 5 ας πουμε

 

[ψαύων]

Βασικά θα ήταν χρήσιμο να τα κατατάξουμε σε σειρά. Όχι να επιλέξουμε μόνο. Ίσως και να προσθέσουμε.
Ευχαριστούμε!

 

[tb---]

βάλτε μια επιλογή = Όλα τα παραπάνω

 

[Γιώργος Μ.]

βάλτε μια επιλογή = Όλα τα παραπάνω

Δεν έχει νόημα αυτό. Ο σκοπός μου δεν ήταν να ανακαλύψουμε την εκκοσμίκευση της ψαλτικής, αλλά ποια θεωρούν οι ψάλτες τα σημαντικότερα συμπτώματά της. Ούτε τα λιγότερο σημαντικά αμνηστεύονται, ούτε όσα δεν αναφέρονται σημαίνει πως δεν υπάρχουν.
Πάντως, είναι πολύ σημαντικά τα ώς τώρα συμπεράσματα.

 

[evangelos]

Μα γιατί να είναι κλειδωμένο ένα θέμα τόσο καίριο για την ψαλτική;

έ, άμα γράψουμε τα πραγματικά αίτια και συμπτώματα θα πάει κι αυτό για λουκέτο

 

[neoklis]

έ, άμα γράψουμε τα πραγματικά αίτια και συμπτώματα θα πάει κι αυτό για λουκέτο

Δηλαδή τα ανωτέρω δεν αποτελούν πραγματικά αίτια/συμπτώματα; Μια συγκεκριμένη απάντηση, θα ήταν πιο χρήσιμη από σχόλια-πυροτεχνήματα.

 

[kermeniwts]

ο μικτός χορός δεν ειναι κακό. μακάρι όλος ο λαός να συμμετειχε στη Θεία Λειτουργία. τελειώνει ο Όρθρος και οι επίσημοι ψάλτες ενώνονται με τους υπόλοιπους πιστούς και ψάλλουν όλοι μαζί.

 

[sgvoug]

Δεν υπάρχουν καθόλου σαν επιλογές οι πνευματικές προϋποθέσεις του ψάλτη. Θα πρέπει να είναι αναγνώστης με χειροθεσία ( συνεπώς δεν μπορεί να έχει σχέση εκτός γάμου, να έχει παράνομη σχέση κλπ) και θα πρέπει να προετοιμαζεται για τη Θεία Λειτουργία όχι μόνο μουσικά αλλά και πνευματικά Πχ δεν μπορεί να βλέπει ποδόσφαιρο μέχρι αργά και να πάεί να ψάλει. Επίσης δεν μπορεί να μιλάει και να γελάει στο ψαλτήρι

 

[Γιώργος Μ.]

Δεν υπάρχουν καθόλου σαν επιλογές οι πνευματικές προϋποθέσεις του ψάλτη. Θα πρέπει να είναι αναγνώστης με χειροθεσία ( συνεπώς δεν μπορεί να έχει σχέση εκτός γάμου, να έχει παράνομη σχέση κλπ) και θα πρέπει να προετοιμαζεται για τη Θεία Λειτουργία όχι μόνο μουσικά αλλά και πνευματικά Πχ δεν μπορεί να βλέπει ποδόσφαιρο μέχρι αργά και να πάεί να ψάλει. Επίσης δεν μπορεί να μιλάει και να γελάει στο ψαλτήρι

Πρώτον, ασφαλώς και πρόκειται για επιλογή ορισμένων συμπτωμάτων, το τόνισα στην Εισαγωγή. Δεύτερον, το θέμα εδώ είναι η εκκοσμίκευση της ψαλτικής ως γεγονός που έχει απτό αντίκτυπο στη λατρεία, γι' αυτό και μίλησα για συμπτώματα. Οι πνευματικές προϋποθέσεις του ψάλτη που λέτε είναι θέμα εντελώς προσωπικό και συνδέονται με την ανθρώπινη ελευθερία. Θα ήταν ίσως θέμα άλλης δημοσκόπησης αυτό.

 

[apostoloskalpakidis]

Όλα τα παραπάνω βέβαια ,κάποια περισσότερο ,κάποια λιγότερο .
Ψήφισα βέβαια αναγκαστικά τρία όπως επιτρεπει η δημοσκόπηση .
Εχει ειπωθεί κι αλλού .
Ζουμε δυστυχώς την παρακμή
Και για την δική μου γενιά και τους μεγαλύτερους από μένα ,που προλάβαμε και τα καλά χρόνια ,αυτό μας πονάει και μας θλίβει πάρα πολύ .

 

[Υάκινθος B]

ο μικτός χορός δεν ειναι κακό. μακάρι όλος ο λαός να συμμετειχε στη Θεία Λειτουργία. τελειώνει ο Όρθρος και οι επίσημοι ψάλτες ενώνονται με τους υπόλοιπους πιστούς και ψάλλουν όλοι μαζί.

Πάτερ πάλι με προκαλείς να εκφράσω την αντίθεση μου προς τις παρεκλησσιαστικές οργανώσεις και τις προτεσταντικές πρακτικές τους ! Αν γίνει κάτι τέτοιο τότε η εκκλησία θα μετατραπεί σε Χάβρα. Εκτός αν βάλουμε και κάποια όργανο σε πολλά ντεσιμπέλ για να συντονίζει το εκκλησίασμα ! Αυτό κι αν είναι εκκοσμίκευση στην ψαλτική. Θα μπορούσαμε πχ να βάλουμε μια ορχήστρα από κανονάκι, βιολί κλαρίνο ,ούτι και ένα κοντραμπάσο . ξέρεις τι ωραία αποδίδεται μ αυτήν την ορχήστρα ένα χερουβικό του Χ Παπανικολάου ή ένα κοινωνικό του Καραμάνη; Ξεχάσατε κ. Μπάτζιο να συμπεριλάβετε στη λίστα την βοήθεια του ψάλτη από παραδοσιακή ορχήστρα . ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΟΒΑΡΟΙ !!!

 

[Γιώργος Μ.]

Πάτερ πάλι με προκαλείς να εκφράσω την αντίθεση μου προς τις παρεκλησσιαστικές οργανώσεις και τις προτεσταντικές πρακτικές τους ! Αν γίνει κάτι τέτοιο τότε η εκκλησία θα μετατραπεί σε Χάβρα. Εκτός αν βάλουμε και κάποια όργανο σε πολλά ντεσιμπέλ για να συντονίζει το εκκλησίασμα ! Αυτό κι αν είναι εκκοσμίκευση στην ψαλτική. Θα μπορούσαμε πχ να βάλουμε μια ορχήστρα από κανονάκι, βιολί κλαρίνο ,ούτι και ένα κοντραμπάσο . ξέρεις τι ωραία αποδίδεται μ αυτήν την ορχήστρα ένα χερουβικό του Χ Παπανικολάου ή ένα κοινωνικό του Καραμάνη; Ξεχάσατε κ. Μπάτζιο να συμπεριλάβετε στη λίστα την βοήθεια του ψάλτη από παραδοσιακή ορχήστρα . ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΟΒΑΡΟΙ !!!

Χωρίς να είμαι συντονιστής ας μην ιδεολογικοποιούμε άσκοπα το θέμα.
Υπάρχουν συμπεράσματα από τη δημοσκόπηση (ώς τώρα) πολύ πιο ενδιαφέροντα από ορισμένα αυτονόητα για όλους μας.

Όλα τα παραπάνω βέβαια ,κάποια περισσότερο ,κάποια λιγότερο .
Ψήφισα βέβαια αναγκαστικά τρία όπως επιτρεπει η δημοσκόπηση .
Εχει ειπωθεί κι αλλού .
Ζουμε δυστυχώς την παρακμή
Και για την δική μου γενιά και τους μεγαλύτερους από μένα ,που προλάβαμε και τα καλά χρόνια ,αυτό μας πονάει και μας θλίβει πάρα πολύ .

Ναι, είναι διάχυτη αυτή η εντύπωση της παρακμής, Απόστολε.
Από την άλλη, υπήρχαν και εποχές (πριν από εμάς) στις οποίες πήγαιναν πολλοί στον ναό όχι για να λειτουργηθούν, αλλά για να ακούσουν τα «ιερά τέρατα». Οι πανηγύρεις ήταν κάτι σαν συναυλίες. Την ώρα του "Σε υμνούμεν", χέρια που έπρεπε να είναι σταυρωμένα ήταν υψωμένα κρατώντας κασετόφωνα.
Εν ολίγοις, κάθε εποχή έχει τη δική της «παρακμή» και το Άγιο Πνεύμα ακολουθεί, προσπαθώντας διακριτικά να διορθώσει, και το κάνει -έτσι πορεύεται νομίζω η εκκλησία. Μπορεί και να κάνω λάθος βλέποντας έτσι το παρελθόν, αλλά υπάρχει και αυτό.

 

[Υάκινθος B]

Δεν υπάρχουν καθόλου σαν επιλογές οι πνευματικές προϋποθέσεις του ψάλτη. Θα πρέπει να είναι αναγνώστης με χειροθεσία ( συνεπώς δεν μπορεί να έχει σχέση εκτός γάμου, να έχει παράνομη σχέση κλπ) και θα πρέπει να προετοιμαζεται για τη Θεία Λειτουργία όχι μόνο μουσικά αλλά και πνευματικά Πχ δεν μπορεί να βλέπει ποδόσφαιρο μέχρι αργά και να πάεί να ψάλει. Επίσης δεν μπορεί να μιλάει και να γελάει στο ψαλτήρι

Ας σοβαρευτούμε λίγο κι ας κρατάει ο καθένας τις απόψεις του για τον εαυτό του. Αυτά είναι ανυπόστατες αυθαιρεσίες και κολλήματα .Το κριτήριο της Ορθόδοξης εκκλησίας είναι η φιλανθρωπία και όχι ο τύπος. Αυτό πρέπει να το προσέξουμε καλά, η φιλανθρωπία !!
Βάσει αυτού θα κριθούμε και όχι αν ο ψάλτης έχει μακρύ μαλλί, αν έχει χειροθετηθεί αναγνώστης ή αν έχει προγαμιαίες σχέσεις.

 

[domesticus]

ο μικτός χορός δεν ειναι κακό. μακάρι όλος ο λαός να συμμετειχε στη Θεία Λειτουργία. τελειώνει ο Όρθρος και οι επίσημοι ψάλτες ενώνονται με τους υπόλοιπους πιστούς και ψάλλουν όλοι μαζί.

Ὅλα καλὰ εἶναι ἀλλὰ δὲν ταιριάζουν οὕτε συμφέρουν ὅλα. Ἄν σᾶς ἀρέσει ἡ γυναικεία ψαλτική, τοποθετήστε ΜΟΝΟ γυναῖκες και πρόβλημα κανένα.

Ὑπάρχουν πλέον πολλές γυναῖκες ποὺ ψάλλουν, δὲν θα δυσκολευτεῖτε. Ἡ ἀνάμειξη ἐτερόκλητων στοιχείων φωνητικὰ μόνο δυσκολία προκαλεῖ, λατρευτικὰ τὴν ἀταξία καὶ στὴν πράξη μόνο πρόβλημα.

 

[Παναγιώτης]

ο μικτός χορός δεν ειναι κακό. μακάρι όλος ο λαός να συμμετειχε στη Θεία Λειτουργία. τελειώνει ο Όρθρος και οι επίσημοι ψάλτες ενώνονται με τους υπόλοιπους πιστούς και ψάλλουν όλοι μαζί.

Δυστυχώς, από το ζενίθ που είμασταν όπου είχαμε έναν λαό κατά διάνοιαν προσευχόμενο στην εκκλησία, του οποίου η προσευχή ήταν ατομική βόμβα (βλ. Άγιο Πορφύριο), οδεύουμε προς το ναδίρ, όπου ο λαός δεν προσεύχεται στην εκκλησία (ούτε στην οικία του), ακούει ιερείς να διαβάζουν ευχές, διαβάζει από βιβλιαράκια/apps, και περισπάται δεξιά και αριστερά, ένδοθεν και έξωθεν.

Μα δεν καταλαβαίνουν ορισμένοι τι κάνουν ;!

Το να δώσεις στον λαό να πει ένα τροπάριο ισοδυναμεί με το να του δώσεις γάλα. Αφού τρέφεται με στερεά τροφή γιατί ντε και καλά, να του δώσουμε γάλα ; Η εποχή του γάλακτος πέρασε.

Η στερεά τροφή όμως, είναι η Προσευχή. 1-2 ώρες προσευχής στον Ναό δεν φτάνουν σε πολλούς, και άλλοι δεν βλέπουν την ώρα να τελειώσει η ακολουθία.

Ο λαός συμμετέχει στις Ακολουθίες δια της Προσευχής του. Δια του μυστικού Κύριε ελέησον στις Αιτήσεις, και δια της Προσευχής του και υπέρ ακόμη αυτών των Κληρικών.

Φυσικά, στην δοξολογία και στα Τροπάρια των Ψαλτών, ακροάται ευφραινόμενος, και ευχαριστών τον Χριστό και την Παναγία προσευχόμενος συνάμα.

Δεν ψάλλει όμως, διότι επί το πλείστον όταν γίνεται αυτό διασπάει την ησυχία και τάξη της εκκλησίας, και ενοχλεί του γύρω του προσευχομένους. Δεν έχουν όλοι το τάλαντο της φωνής και δεν είναι όλοι για όλα (έκαστος εφ ω ετάχθη). Θέλει να ψάλλει, ας ψάλλει στο σπίτι του όσο θέλει.

 

[outierhs ouths]

Έπειτα από χρόνια είναι το πρώτο μου ποστ στο ψαλτολογιο. Συγχωρέστε με για το μακροσκελές κείμενο.

Με αφορμή το παραπάνω θέλω να εκφράσω κάποιες σκέψεις που ενώ κατά καιρούς έχουν τεθεί προς συζήτηση στον ψαλτικό κόσμο, δεν έχει γίνει ποτέ μια ολοκληρωμένη κουβέντα που να ενώνει όλα αυτά τα ζητήματα.

Θέλω να ξεκινήσω την κουβέντα χωρίς να κρυφτώ πίσω από ένα πέπλο αντικειμενικότητας. Και θα πω πως είμαι αρνητικά διακείμενος απέναντι σε όλες αυτές τις σύγχρονες τάσεις που παρατηρούνται στα αναλόγια. Είμαι αυτό που λέμε συντηρητικός.

Θεωρώ δεδομένο ότι υπάρχει κάτι υποκειμενικό πίσω από αυτή τη δική μου στάση, ωστόσο υπάρχουν κάποιοι ειλικρινείς προβληματισμοί που νομίζω αξίζουν να αναφερθούν.

Η ρίζα πολλών προβλημάτων που ταλανίζουν την εκκλησία του 20ου και 21ου αιώνα είναι ο ευσεβισμός. Αν και όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε αυτήν την έννοια θα επιχειρήσω να δώσω μια ερμηνεία που να είναι κοντά στα ζητήματα που συζητάμε στο παρόν θέμα.

Θα έλεγα πως ο ευσεβισμός είναι μια νοοτροπία χριστιανικής πολιτικάντικης ευελιξίας με την χρήση της οποίας τα πάντα δικαιολογούνται και τα πάντα ανατρέπονται ή αναθεωρούνται εν μια νυκτί. Χωρίς πολλές πολλές συζητήσεις. Αρκεί τα επιχειρήματα να βασίζονται σε μια υπεραπλούστευση προτεσταντικής προελεύσεως. Είναι πρακτικό άρα και το εφαρμόζουμε. Δεν είναι πρακτικό άρα το καταργούμε. Ο ευσεβισμός μετατρέπει όλα τα ζητήματα σε χρήσιμα ή μη χρήσιμα με βάση μια αρκετά περιορισμένη αντίληψη της εκκλησιαστικού τόπου χρόνου και τρόπου. Για αυτό το λόγο η νοοτροπία αυτή μπορεί να αλλάζει από υπερσυντηρητική έως μεταμοντέρνα ανάλογα με την εποχή.

Ο ευσεβισμός άνθησε κυρίως στις γνωστές σε όλους μας οργανώσεις, αλλά προϋπάρχει πριν την δημιουργία αυτών σε διάφορους εκκλησιαστικούς κύκλους που πρόσκεινται στον Δυτικό Διαφωτισμό.

Να σημειωθεί πως δεν είναι τυχαίο που οι περισσότεροι σημερινοί ριζοσπάστες είναι τέκνα εκκλησιαστικών οργανώσεων.
Θα μπορούσα να γράψω πολλά για αυτήν την νοοτροπία αλλά θέλω να επιστρέψω στο κεντρικό θέμα.

Ο ευσεβισμός μετέτρεψε τις ιερές ακολουθίες, σε event σύντομης κατάνυξης.

Ο ευσεβισμός προσπάθησε να αντικαταστήσει τα ιερά άσματα με χαρούμενα τραγουδάκια.

Ο ευσεβισμός διόρθωσε ποιητικά μέτρα αιώνων, αλλα και μουσικά κείμενα μεγάλων μουσικοδιδασκάλων επειδή δήθεν δεν τηρούνται οι κανόνες της γραμματικής και της σύνταξης.

Ο ευσεβισμός μετέτρεψε το κήρυγμα του ιερέως, κέντρο των ακολουθιών.

Ο ευσεβισμός μετέτρεψε την εμμελή απαγγελία του Ευαγγελίου σε χύμα ανάγνωση.

Ο ευσεβισμός συντόμευσε τις ακολουθίες σε βαθμό που εμείς οι ίδιοι οι ψάλτες δεν κατανοούμε την ύπαρξη και την θέση των ύμνων.

Ο ευσεβισμός κατήργησε τα αργά μαθήματα και τα κρατήματα από την λατρευτική ζωή των απλών χριστιανών.

Ο ευσεβισμός μετέτρεψε τα αργά μέλη σε μουσειακό είδος κατάλληλο μόνο για Αγιορείτικες αγρυπνίες.

Ο σύγχρονος ευσεβισμός που έσπευσε να ασπαστεί την πολιτική ορθότητα έφτιαξε μεικτούς χορούς στα αναλόγια.

Ο ευσεβισμός έφτιαξε υβρίδια ακολουθιών όπως οι λειτουργίες του Αγίου Ιακώβου, οι απογευματινές Θείες λειτουργίες και οι "αγρυπνίες" μέχρι τις 12:00.
Επίσης η μετατόπιση των Μεγάλων Ωρών από το πρωί της παραμονής στο απόγευμα της προπαραμονής είναι ένα ακόμα πρόσφατο σύμπτωμα.

Ο ευσεβισμός κατέστρεψε το ψαλτικό ύφος.

Ο ευσεβισμός δεν έχει πρόβλημα να κατηγορεί ακατάπαυστα τους μεγάλους ψάλτες του Πατριαρχείου που προσέφεραν τη ζωή τους σε αυτήν την τέχνη.

Αν είσαι ευσεβιστής θεωρείς πολύ σημαντικό να πεις αλληλουάριο Αποστόλου με στίχους σε όλους τους ήχους, αλλά δεν πειράζει να μην πεις καθόλου κανόνα ή κοινωνικό.

Και η λίστα δεν έχει τελειωμό...

Φυσικά δεν είναι μόνο ο ευσεβισμός που δημιουργεί προβλήματα.

Η έλλειψη παιδείας και κουλτούρας είναι βασικά προβλήματα που παρατηρούνται σε όλες τις εκφάνσεις της ελληνικής πραγματικότητας. Δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη και η ψαλτική κοινότητα ειδικά αν συμπεριλάβουμε και το τι τράβηξε η ψαλτική τέχνη στον ελλαδικό χώρο στον 20ο αιώνα.

Μερικές σκέψεις...

Αν είπες αρχαίο μάθημα είσαι παραδοσιακός, αλλά δεν είσαι παραδοσιακός αν είπες λειτουργικά Πριγγου και όχι τα αρχαία. Κανέναν δεν ενδιαφέρει πως το είπε αρκεί να το πει ακόμα και αν δεν μπορεί να δώσει την παραμικρή έκφραση σε αυτό που ψάλλει.

Ταυτόχρονα σε αρκετές περιπτώσεις το ψαλσιμο έχει γίνει αγώνας επίδειξης... εγώ προσωπικά δεν θα ήμουν επικριτικός γιατί αναγνωρίζω ότι και οι ψάλτες έχουμε τις αδυναμίες μας. Θα τολμήσω να πω πως θα το δεχομουν πλήρως αν έστω υπήρχε κάποιο γούστο - κάποια αισθητική σε αυτόν τον διαγωνισμό. Από το κύριε ελέησον, το απολυτίκιο μέχρι το χερουβικό δεν υπάρχει διαφορά, όλα λέγονται με τον ίδιο κουραστικό τρόπο. Δεν έχουμε αίσθηση του τι πάει και τι δεν πάει. Κόβουμε τα πάντα (π.χ κανόνες και τυπικά) αλλά στις αιτήσεις και τα κύριε ελέησον καταναλώνουμε πολύ χρόνο ενώ ταυτόχρονα ακούμε μουσικές επιτηδεύσεις πολύ χαμηλής μουσικής ποιότητας.

Η πιο σημαντική ακολουθία της χριστιανοσύνης, το Πάσχα, έχει μετατραπεί σε αγώνα βιασύνης με τραγελαφικά αποτελέσματα. Πραγματικά θλίβομαι για αυτήν την κατάντια.
Αισθάνομαι ότι δεν ασχολούμαστε με την ουσία της ψαλτικής τέχνης. Για τον λόγο αυτό το τάμπλετ και ο ηλεκτρονικός ισοκράτης βρήκαν πρόσφορο έδαφος και ουσιαστικά έχουν επιβληθεί στην λατρεία. Τι και αν όταν πας στην εκκλησιά να ηρεμήσεις από την τρέλα της σύγχρονης κοινωνίας, το πρόσωπο του ψάλτη που φωτίζεται από το φως της οθόνης θα έρθει να σου θυμίσει την καταθλιπτική πραγματικότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Τι και αν το βουητό του ηλεκτρονικού ισοκράτη σου προκαλεί πονοκέφαλο. Τι και αν ο ηλεκτρονικός ισοκράτης δημιουργεί μια ψεύτικη ατμόσφαιρα αταίριαστη με την ψαλτική τέχνη. Τι και αν ο ισοκράτης έχει καταστρέψει την παραδοσιακή μαθητεία στο αναλόγιο. Αρκεί που έχεις προσευχητικό ύφος ή έχεις καλό λαρύγγι που γυρνάει ...

 

[Γεώργιος Καραγιαννάκης]

Νομίζω ότι η δημοσκόπηση θα ήταν αρτιότερη εάν ο υποψήφιος "ψηφοφόρος" δεν θα έβλεπε το αποτέλεσμα.
Με αυτόν τον τρόπο η ψήφοι του θα ήταν ελεύθεροι, χωρίς σημάδια προδικασμένης επιλογής.