Μυστική ανάγνωση ευχών

[Κωσταντής1]

Αὑτὸ εἶναι. Ἄλλος εἶναι ὁ καπετάνιος, αὑτὸ λέει ἡ ἐκκλησία καὶ γθὰ αὑτὸ ἐρνεῖται ιὅτι εἶναι τελετή.

 

[Παναγιώτης]

Σε προηγούμενα μηνύματα της παρούσης συζητήσεως αναφέρθηκε και η Σύνοδος της Λαοδικείας, αλλά εν συντομία.

Εκτενέστατη ανάλυση του 19ου κανόνα της Συνόδου της Λαοδικείας, στο θέμα που μας απασχολεί εδώ, και δίνει αρκετές νέες λεπτομέρειες, δίνεται στο άρθρο μου: «Ο ΙΘ' Κανών της Συνόδου της Λαοδικείας (364), και η ανάγνωσις των Λειτουργικών Ευχών», εδώ και εδώ.

 

[Παναγιώτης]

Ποιούντος του Διακόνου την Ευχήν, ο Ιερεύς επεύχεται την Ευχήν [Ευχολόγιον, Euchologion]

Εδώ θα βρείτε ένα πρόσφατο άρθρο σχετικό με την Ευχή Διακόνου / Ευχή Ιερέως, με ταυτόχρονη παράθεση πηγών από χειρόγραφα Ευχολόγια προ του 1300 μ.Χ..

 

[π. Μάξιμος]

...κεκοπιάκατε εἰς κενὸν...

 

[MTheodorakis]

Ἡ θεία εὐχαριστία δὲν εἶναι μυστικὴ εὐγνωμοσύνη μὲ δύο φωνές. Εἶναι ὁμοθυμαδὸν σύναξη καὶ ὄχι διάσπαση. Οἱ εὐχὲς (σὲ πληθυντικὸ ἀριθμὸ) δὲν συνετέθησαν γιὰ μυστικὴ χρήση οὔ τε προϋπέθεταν τέμπλο. Οἱ συναπτὲς προκαλοῦσαν τὶς ἀπαντήσεις τοῦ συλλειτουργοῦντος πληρώματος τῆς ἐκκλησίας γιὰ νὰ ἀκολουθήσει ἀμιγῆς εὐχή, χωρὶς Κύριε ἐλέησον.



Ἀπὸ τὶς Ἀρχέτυπες διατάξεις:

Κατὰ τὰ ἀρχαϊκὰ εὐχαριστιακὰ πρότυπα, «οἱ εὐχὲς ἀναγινώσκονται εἰς ἐπήκοον τοῦ λαοῦ ὅλες πλὴν τῶν εὐχῶν τῆς εἰσόδου, τῆς πρὸ τοῦ Εὐαγγελίου, τῆς εὐχῆς ῾῾Οὐδεὶς ἄξιος...᾿᾿ καὶ τῆς εὐχῆς ῾῾Εἰς τὸ συστεῖλαι τὰ ἅγια᾿᾿»

(ΛΑ’ σ. 207, ΑΛΑ Ε’ σσ. 189-209, Γ. Φίλια Ὁ τρόπος ἀναγνώσεως τῶν εὐχῶν στὴ λατρεία τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας 1997 σσ. 31-47, 223, 224, 226, 227, 230-235).


Σήμερα ἀκοῦμε «πρόσσχωμεν τὴν ἁγίαν ἀναφορὰν ἐν εἰρήνῃ προσφέρειν», καὶ δὲν συμμετέχομε συνειδητὰ στὴν εὐχὴ τῆς λειτουργίας (ἀναφορᾶς ). Ἀκοῦμε «εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ», ποὺ εἶναι ἡ δική μας συμμετοχὴ-συλλείτουργο ἔναντι τοῦ δώρου καὶ ἀπάντηση ζωῆς, καὶ δὲν εὐχαριστοῦμε «ὑπὲρ πάντων ὧν ἴσμεν καὶ ὧν οὐκ ἴσμεν», ἀλλὰ συναντᾶμε ξεκάρφωτες ἐκφωνήσεις σὰν νὰ μὴν εἴμαστε τὸ σῶμα καί «μετὰ τούτων καὶ ἡμεῖς τῶν μακαρίων δυνάμεων» στὸ μυστήριο τῆς συνάξεως.


«Εὐχαριστίας γὰρ ἐπακούσαντα καὶ συνεπιφθεγξάμενον τὸ ἀμὴν καὶ τραπέζῃ παραστάντα καὶ χεῖρας εἰς ὑποδοχὴν τῆς ἁγίας τροφῆς προτείναντα...»

(ἁγίου Διονυσίου Ἀλεξανδρείας Ἐπιστολὴ πρὸς πάπα Σίξτο β’ (257-258 μ.Χ.) ἔκδ. Γ. Φίλια Ὁ τρόπος ἀναγνώσεως τῶν εὐχῶν στὴ λατρεία τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας 1997 σ. 38).


«Εἶτα λέγετε· Ἄξιον καὶ δίκαιον . Εὐχαριστοῦντες γὰρ ἡμεῖς ἄξιον ποιοῦμεν πρᾶγμα καὶ δίκαιον· αὐτὸς δὲ οὐ δίκαιον, ἀλλ’ ὑπὲρ τὸ δίκαιον ποιῶν, ἡμᾶς εὐηργέτησε καὶ τηλικούτων ἠξίωσεν ἀγαθῶν. Μετὰ ταῦτα μνημονεύομεν οὐρανοῦ, καὶ γῆς, καὶ θαλάσσης, ἡλίου καὶ σελήνης, ἄστρων, πάσης κτίσεως λογικῆς τε καὶ ἀλόγου, ὁρατῆς τε καὶ ἀοράτου, ἀγγέλων, ἀρχαγγέλων, δυνάμεων, κυριοτήτων, ἀρχῶν, ἐξουσιῶν, θρόνων, τῶν χερουβὶμ τῶν πολυπροσώπων, δυνάμει λέγοντες τὸ τοῦ Δαβίδ· Μεγαλύνατε τὸν Κύριον σὺν ἐμοί. Μνημονεύομεν καὶ τῶν σεραφίμ, ἃ ἐν Πνεύματι ἁγίῳ ἐθεάσατο Ἡσαΐας παρεστηκότα κύκλῳ τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῖς μὲν δυσὶ πτέρυξι κατακαλύπτοντα τὸ πρόσωπον, ταῖς δὲ δυσὶ τοὺς πόδας, καὶ ταῖς δυσὶ πετόμενα, καὶ λέγοντα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος Σαβαώθ»

(ἁγ. Κυρίλλου Ἱεροσολύμων κατήχηση μυσταγωγικὴ ε’ (350 μ.Χ.) ἔκδ. ὅπ. πρ. σ. 43).


«Εἶναι σαφὲς ὅτι κατὰ τοὺς πέντε πρώτους αἰῶνες οἱ περισσότερες μαρτυρίες συνηγοροῦν ὑπέρ τῆς εἰς ἐπήκοον ἀναγνώσεως τῶν εὐχῶν. Τὸ γεγονὸς ὅτι κατὰ τὸν ΣΤ’ αἰῶνα ὁ Ἰουστινιανὸς ἐπιχειρεῖ μὲ διάταγμα νὰ παγιώσει τὴν παράδοση αὐτή ἀποδεικνύει ὅτι εἶχε ἐμφανιστεῖ κάποια διαφοροποίηση»

(Γ. Φίλια ὅπ. πρ. σ. 47· βλ. καὶ σσ. 31-47, 223, 224, 226, 227, 230-235· ὁμοίως ΚΛ 13 Θεία λειτουργία τῶν Ἀποστολικῶν διαταγῶν 1978 σ. 15, Ι σ. 342, 2784/31/3/2004 ἐγκύκλιος Ἱ. Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος).


«...ἐπεὶ ἐὰν εὐλογήσῃς τῷ πνεύματι, ὁ ἀναπληρῶν τὸν τόπον τοῦ ἰδιώτου πῶς ἐρεῖ τὸ ἀμήν ἐπὶ τῇ σῇ εὐχαριστίᾳ; ἐπειδὴ τί λέγεις οὐκ οἶδε· σὺ μὲν γὰρ καλῶς εὐχαριστεῖς, ἀλλ' ὁ ἕτερος οὐκ οἰκοδομεῖται» (Α’ Κορ. ιδ’ 16-17). Στὸ μυστήριο τῆς ἐνότητας τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος ὁ ἱερεὺς δὲν εὔχεται ἀντὶ τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ.

 

[MTheodorakis]

Παλαιότερα ὁ ἱερεὺς ἔστεκε πίσω ἀπὸ τὸ θυσιαστήριο, πρὸς τὸ λαό («στάση τραπέζης»· Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ Α’-Εἰσαγωγὴ στὴ θεία λατρεία, Θεσσαλονίκη 1993 σσ. 45-46, Ἰ. Φουντούλη Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικὰς ἀπορίας τ. Α’ σ. 107, τ. Ε’ σ. 193), σὲ ἄμεση σχέση καὶ ἀμφίδρομη ἐποπτεία-ἔλεγχο τοῦ ποιμνίου. Ἄλλωστε καὶ οἱ ἐκφωνήσεις «Λάβετε, φάγετε, τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου...», «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου...» καὶ «Τὰ ἅγια τοῖς ἁγίοις» ἀπευθύνονται ὁπωσδήποτε πρὸς τὸ λαό.


Εὑρισκόμενος, ἔτσι, ὁ λειτουργὸς στὸ κέντρο τῆς κόγχης τοῦ ἱεροῦ, ἐνισχύονταν ἡ φωνή του ἀπὸ τὴν κόγχη καὶ τὴν ἁψίδα (τεταρτοσφαίριο) πρὸς τὸ λαό, ὅπως ἐνισχύεται σήμερα ἡ φωνὴ τῶν ἁγιορειτῶν πατέρων ποὺ ψάλλουν στὰ ἡμιχόρια.


Ἐπὶ πλέον πρώτιστο μέλημα τῆς ναοδομίας ἦτο ἡ ἀκουστικὴ τῶν κατασκευῶν. Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία Ἁγία Σοφία (78 μ. × 72 μ.) δὲν εἶχε τέμπλο, διέθετε, ὅμως, τροῦλλο καὶ ἀκουστικὴ μελέτη ἀπὸ τὸν Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο, οἱ ὁποῖοι ὑπῆρξαν σπουδαῖοι ἐπιστήμονες μὲ βαθιὰ γνώση τῶν μαθηματικῶν καὶ τῆς φυσικῆς.

 

[Παναγιώτης]

Παλαιότερα ὁ ἱερεὺς ἔστεκε πίσω ἀπὸ τὸ θυσιαστήριο, πρὸς τὸ λαό («στάση τραπέζης»· Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ Α’-Εἰσαγωγὴ στὴ θεία λατρεία, Θεσσαλονίκη 1993 σσ. 45-46, Ἰ. Φουντούλη Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικὰς ἀπορίας τ. Α’ σ. 107, τ. Ε’ σ. 193), σὲ ἄμεση σχέση καὶ ἀμφίδρομη ἐποπτεία-ἔλεγχο τοῦ ποιμνίου. Ἄλλωστε καὶ οἱ ἐκφωνήσεις «Λάβετε, φάγετε, τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου...», «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου...» καὶ «Τὰ ἅγια τοῖς ἁγίοις» ἀπευθύνονται ὁπωσδήποτε πρὸς τὸ λαό.


Εὑρισκόμενος, ἔτσι, ὁ λειτουργὸς στὸ κέντρο τῆς κόγχης τοῦ ἱεροῦ, ἐνισχύονταν ἡ φωνή του ἀπὸ τὴν κόγχη καὶ τὴν ἁψίδα (τεταρτοσφαίριο) πρὸς τὸ λαό, ὅπως ἐνισχύεται σήμερα ἡ φωνὴ τῶν ἁγιορειτῶν πατέρων ποὺ ψάλλουν στὰ ἡμιχόρια.


Ἐπὶ πλέον πρώτιστο μέλημα τῆς ναοδομίας ἦτο ἡ ἀκουστικὴ τῶν κατασκευῶν. Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία Ἁγία Σοφία (78 μ. × 72 μ.) δὲν εἶχε τέμπλο, διέθετε, ὅμως, τροῦλλο καὶ ἀκουστικὴ μελέτη ἀπὸ τὸν Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο, οἱ ὁποῖοι ὑπῆρξαν σπουδαῖοι ἐπιστήμονες μὲ βαθιὰ γνώση τῶν μαθηματικῶν καὶ τῆς φυσικῆς.

Εἶχε καὶ Κιγκλίδες, καὶ Περιστύλιο, καὶ Μέγα Καταπέτασμα, και Κιβώριον Αγίας Τραπέζης να κλείνει στις 4 μεριές, κατασκευασμένο από τον Ιουστινιανό, και Άμβωνα λίγο μπροστά από την Ωραία Πύλη



βλ. Ἔκφρασις τῆς Ἁγίας Σοφίας - Τόμος Βʹ, Εὐγενίου Μ. Ἀντωνιάδου, Ἀθῆναι 1908, σ. 87.

Η μόνη διαφορά με τα σημερινά τέμπλα είναι ότι μπήκαν οι εικόνες στην μέση, και δεν χρειάζεται πλέον το μέγα καταπέτασμα...


Η θέση του Άμβωνος.

 

[Παναγιώτης]

Χρόνια πολλά,

παραθέτω μια σχετική έρευνα για το Ιερατικό Συλλείτουργο :

Ιερατικόν Συλλείτουργον - σύγκρισις διατάξεων, Ιερατικών, και σχόλια (και εδώ)

 

[Παναγιώτης]

Παλαιότερα ὁ ἱερεὺς ἔστεκε πίσω ἀπὸ τὸ θυσιαστήριο, πρὸς τὸ λαό («στάση τραπέζης»· Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ Α’-Εἰσαγωγὴ στὴ θεία λατρεία, Θεσσαλονίκη 1993 σσ. 45-46, Ἰ. Φουντούλη Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικὰς ἀπορίας τ. Α’ σ. 107, τ. Ε’ σ. 193), σὲ ἄμεση σχέση καὶ ἀμφίδρομη ἐποπτεία-ἔλεγχο τοῦ ποιμνίου. Ἄλλωστε καὶ οἱ ἐκφωνήσεις «Λάβετε, φάγετε, τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου...», «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου...» καὶ «Τὰ ἅγια τοῖς ἁγίοις» ἀπευθύνονται ὁπωσδήποτε πρὸς τὸ λαό.

Οι αναφορές του Φουντούλη που δώσατε είναι αστήρικτες, αβάσιμες. Δεν αναφέρει ούτε μια πηγή όταν λέει τα ανωτέρω, για να τα "στηρίξει" κάπου.


«Αἱ βασιλείαι τῆς γῆς, ᾄσατε τῷ Θεῷ, ψάλατε τῷ Κυρίῳ, τῷ ἐπιβεβηκότι ἐπὶ τὸν οὐρανὸν τοῦ οὐρανοῦ κατὰ ἀνατολάς», Ψαλμ. ξζʹ (67).

Μεγάλου Βασιλείου· «Τούτου χάριν πάντες μὲν ὁρῶμεν κατ’ ἀνατολὰς ἐπὶ τῶν προσευχῶν· ὀλίγοι δὲ ἴσμεν, ὅτι τὴν ἀρχαίαν ἐπιζητοῦμεν πατρίδα, τὸν παράδεισον, ὃν ἐφύτευσεν ὁ Θεὸς ἐν Ἐδὲμ κατ’ ἀνατολάς.», [PG 32, 188-192]

Ἁγίου Γερμανοῦ Πατρ. Κων/πόλεως· «Τὸ κατὰ ἀνατολὰς εὔχεσθαι, παραδεδομένον ἐστίν, ὡς καὶ τὰ λοιπά, ἐκ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, καὶ ἔστιν οὕτως, διὰ τὸ τὸν νοητὸν Ἤλιον τῆς δικαιοσύνης Χριστὸν τὸν Θεὸν ἡμῶν ἐπὶ γῆς φανῆναι ἐν τοῖς μέρεσι τῆς ἀνατολῆς τοῦ αἰσθητοῦ ἡλίου, κατὰ τὸν προφήτην τὸν λέγοντα· Ἀνατολὴ ὄνομα αὐτῷ. [Ζαχ. ϛʹ 12] [...]», [PG 92, 392].

 

[MTheodorakis]

Ὅλα τὰ σύνθρονα βλέπουν πρὸς τὸ λαό.

 

[evangelos]

Ὅλα τὰ σύνθρονα βλέπουν πρὸς τὸ λαό.

Είναι στην κόγχη του ιερού και βλέπουν πρός την Αγία τράπεζα.
Όπως τα λέει ο Παναγιώτης, έτσι ακριβώς μας τα έχει εξηγήσει από παιδάκι ο παπάς μας κι όλοι οι παπάδες έτσι τα έλεγαν. Μάλιστα στο "ευλογημένη η Βασιλεία" κοιτούσαμε όλοι κι ο Ψάλτης στρέφονταν πρός την Ανατολή. Ο Ήλιος συμβολίζει τον της δικαιοσύνης Ήλιο, ποτέ δεν έχεις πλάτη την Ανατολή. Τώρα βλέπω και στον αγιασμό παρατάνε την κολυμβήθρα και τα λένε από την ωραία πυλη, νέες μόδες.. Αλλιώς τα ξέραμε εμείς αλλιώς τα κάνουν σήμερα.
Γειά σου Παναγιώτη, τα λές όπως είναι αλλά ποιος ακούει!

 

[π. Μάξιμος]

Είναι στην κόγχη του ιερού και βλέπουν πρός την Αγία τράπεζα.

Αὐτό ἀκριβῶς λέει καί ὁ @MTheodorakis · στάση τραπέζης ! Τί δέν καταλαβαίνεις ;
Δέν μπορεῖ νά ἐξισώνεται ἡ στάση τοῦ λαοῦ μέ τήν στάση τῶν λειτουργῶν σέ ὄλα ! Ἀλλιῶς θά εἴμαστε ὅλοι λαϊκοί !
Καί στό γάμο σου, τό τραπέζιον ὡς ἁγία τράπεζα νοεῖται....
Ἄν πάλι, μυστήρια καί τελετές τελοῦνται στήν κάτω καθέδρα, τότε ὁ λειτουργός κοιτάει πρός ἀνατολάς, γιατί ἔχει τό λαό μπροστά του.
Δέν χρειάζεται ἰδιαίτερη σοφία γι᾿ αὐτά ...

 

[Παναγιώτης]

Και στα μνημόσυνα Ευάγγελε, όταν ήμουν μικρός θυμόμουν τους ιερείς να ίστανται προς ανατολάς μπροστά από το τραπέζι των κολλύβων.

 

[Παναγιώτης]

Δέν μπορεῖ νά ἐξισώνεται ἡ στάση τοῦ λαοῦ μέ τήν στάση τῶν λειτουργῶν σέ ὄλα ! Ἀλλιῶς θά εἴμαστε ὅλοι λαϊκοί !

Πάτερ, δεν υπάρχει εξίσωση πρεσβυτέρων-λαϊκών, από την στάση....αν είναι δυνατόν.

Εσείς έχετε χειροτονηθεί, και αυτό κάνει την διαφορά.

Επίσης ως προς την στάση προσευχής, εσείς είστε κλινόμενοι στην προσευχή και αυτό σας διαφοροποιεί.


Αυτό που λέτε, πουθενά δεν θεμελιώνεται για τους ιερείς. Καλό είναι να θεμελιώνουμε ότι λέμε από πηγές.

Πάντες μὲν ὁρῶμεν κατ’ ἀνατολὰς ἐπὶ τῶν προσευχῶν (Μέγας Βασίλειος)

Οι ιερείς πάντοτε προς ανατολάς προσεύχονται-λειτουργούν.

Οι λαϊκοί πάντοτε προς ανατολάς προσεύχονται.

Στην Λειτουργία, και οι Ιερείς προσεύχονται, και οι λαϊκοί προσεύχονται.

Άρα κατ' ανατολάς και οι δύο τάξεις....

Και εμείς προσευχόμαστε στην Λειτουργία με τις Ευχές δια προσφωνήσεως που προσφωνει ο Διάκονος, και με τις ίδιες ευχές εκάστου ημών,

και εσείς οι Ιερείς προσεύχεστε στην Λειτουργία με τις Ευχές σας από το Ιερατικόν. Δεν κάνετε απλή απαγγελία Ευχών, αλλά προσεύχεσθε... άρα, σύμφωνα με τους Αγίους Πατέρες, κατ' ανατολάς.


Πάντως και να θέλατε (τα αρχαία χρόνια) να γυρίσετε προς τον λαόν στην Αναφορά, ο λαός δεν θα σας έβλεπε λόγω του κλειστού Καταπετάσματος, των υψηλών κιόνων-κιγκλίδων μετά περιστυλίου, και του κλειστού (στην αγία Αναφορά) τετραβήλου του Ιερού Κιβωρίου, να μην αναφέρω και τον ογκόλιθο του άμβωνος που κανονικά στέκεται αντικρύ των αγίων θυρών.

Παναγία Εκατονταπυλιανή


Ο Αμβων της Αγίας Σοφίας του Ιουστινιανού

​

 

[π. Μάξιμος]

Εἶναι θέμα (κατα)νοήσεως... καί (παρ)ἑρμηνείας...
Δέν ἔχω νά πῶ τίποτε ἄλλο...
Γι᾿ αὐτό, ἄφησε τά «σύμφωνα μέ...»...
Κάτω ἀπό χωρία, πού εἶναι ὑπαρκτά μέν... , ἐσύ δίνεις τή δική σου ἑρμηνεία...
Ὅπως καί σέ ὅλα τά ἄλλα...
Σηκώνουμε τά χέρια ψηλά!!!

Καί βέβαια ὑπάρχει διαφορά στάσεως !!! τί πηγές; πηγές εἶναι ἡ τελετουργική... κι ὅποιος ξέρει... ξέρει...

Καί στήν Εκατονταπυλιανή τό τέμπλο εἶναι μεταγενέστερη προσθήκη.
Οὔτε αὐτά πού μᾶς προσήγαγες γιά Ἁγία Σοφία ἰσχύουν... φαντασιώσεις... γελᾶνε καί τά μάρμαρα... (ἄλλωστε τό γράφεις: ἀπόπειρα...)

ΥΓ. Ἐπίσης, λυπᾶμε πολύ, πού καί ἄλλοι προσάγουν χωρία καί μαρτυρίες καί ποτέ δέν δίνεις σημασία... Τά δικά σου... Παῖξε μπάλα μόνος σου !!! Αὐτός εἶσαι !!! Γι᾿ αὐτό καί σέ πολλά πρίν, δέν μπαίνω «στό τρυπάκι» (τό ξέρεις καί στά ἀγγλικά) νά ἀπαντήσω... Δέν ἀξίζει τό κόπο...

 

[Παναγιώτης]

Σηκώνουμε τά χέρια ψηλά!!!

Πάτερ, ξέρετε δεν είστε μόνος, και οι της γνώμης σας, στο Ψαλτολόγιον. Υπάρχουν και άλλα 30,000 μέλη.

Και να διαβάζουν ξέρουν, και να κρίνουν.

 

[Παναγιώτης]

Εἶχε καὶ Κιγκλίδες, καὶ Περιστύλιο, καὶ Μέγα Καταπέτασμα, και Κιβώριον Αγίας Τραπέζης να κλείνει στις 4 μεριές, κατασκευασμένο από τον Ιουστινιανό, και Άμβωνα λίγο μπροστά από την Ωραία Πύλη

View attachment 116438

βλ. Ἔκφρασις τῆς Ἁγίας Σοφίας - Τόμος Βʹ, Εὐγενίου Μ. Ἀντωνιάδου, Ἀθῆναι 1908, σ. 87.

Η μόνη διαφορά με τα σημερινά τέμπλα είναι ότι μπήκαν οι εικόνες στην μέση, και δεν χρειάζεται πλέον το μέγα καταπέτασμα...


Η θέση του Άμβωνος.

View attachment 116439

Παύλος Σιλεντιάριος (εν έτει 563), Περιγραφή Αγ. Σοφίας PG 86, 2120

Αντωνιάδου τ. Β, σ. 85:

...κτλ. εις PG, και Αντωνιάδου.
​

 

[Παναγιώτης]

Τώρα βλέπω και στον αγιασμό παρατάνε την κολυμβήθρα και τα λένε από την ωραία πυλη, νέες μόδες.. Αλλιώς τα ξέραμε εμείς αλλιώς τα κάνουν σήμερα.

Εὐχαριστοῦμε, τὰ ὅσα λὲς Εὐάγγελε ἐπιβεβαιώνονται στὸ youtube μὲ μιὰ ἁπλὴ ἀναζήτηση. Πολλοὶ ἐν ἀγνοίᾳ τους...

Ἀλλὰ δόξα τῷ Θεῷ.

Πρὸς ἀνατολὰς, ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ. Θεόφιλος, καὶ ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπός μας κ. Ἱερώνυμος, καὶ
ἀρκετοὶ ἄλλοι Ἱερεῖς ἁπλῶν ἐνοριῶν.

​

 

[π. Μάξιμος]

Τό ἔγραψα πρίν: Ἄν μυστήρια καί τελετές τελοῦνται στήν κάτω καθέδρα, τότε ὁ λειτουργός κοιτάει πρός ἀνατολάς.
Ἄν τελοῦνται κοντά στήν Ὡραία Πύλη, τότε κοιτάει τόν λαό.
Ἰδού ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπός μας κ. Ἱερώνυμος

Λαμπρά τα Θεοφάνεια στο πρώτο λιμάνι της χώρας (ΦΩΤΟ)

www.romfea.gr

 

[Shota]

ο λαός δεν θα σας έβλεπε λόγω του κλειστού Καταπετάσματος, των υψηλών κιόνων-κιγκλίδων μετά περιστυλίου, και του κλειστού (στην αγία Αναφορά) τετραβήλου του Ιερού Κιβωρίου, να μην αναφέρω και τον ογκόλιθο του άμβωνος που κανονικά στέκεται αντικρύ των αγίων θυρών.