Μυστική ανάγνωση ευχών

Status
Not open for further replies.

Παναγιώτης

σκολιοὶ γὰρ λογισμοί, χωρίζουσιν ἀπὸ Θεοῦ
Τό ἔγραψα πρίν: Ἄν μυστήρια καί τελετές τελοῦνται στήν κάτω καθέδρα, τότε ὁ λειτουργός κοιτάει πρός ἀνατολάς.
Ἄν τελοῦνται κοντά στήν Ὡραία Πύλη, τότε κοιτάει τόν λαό.
Ἰδού ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπός μας κ. Ἱερώνυμος


Πάτερ, το μήνυμά σας #299 αυτοδιαψεύδεται... διαψεύδει την θεωρία σας που μόλις γράψατε στο ίδιο μήνυμά σας.

Όπως βλέπετε είναι αριστερά του Θρόνου.


1673810448659.png


Στην φωτο που έδωσα #298, ο Μακαριώτατος είναι δεξιά του Θρόνου πιο κοντά στην Ωραία Πύλη και είναι προς ανατολάς.


Εδώ δεξιά του Θρόνου (άρα πιο κοντά στην Ωραία Πύλη) ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ, προς ανατολάς.

1673810474307.png



Από την μικρή έρευνα στο youtube, πρώτη φορά Μεγάλο Αγιασμό προς δυσμάς είδα στον μακαριστό Αρχιεπ. Χριστόδουλο:


1673810534542.png
 

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Από τον Χριστόδουλο ξεκίνησαν πολλές καινοτομίες.. είχε βγάλει και εγκύκλιο να λέμε τα κέλευσον στον κάθε ήχο.
Μια φορά τον είχα πιάσει και του είπα μακαριώτατε πως γίνεται να σας ζητάμε να κελεύσετε να πιάσουμε τον τάδε ήχο όταν ήδη τον έχουμε πιάσει; κοντοστάθηκε γέλασε και μου λέει "καλά πές το όπως θες "
Τότε επανέφερε τα κατηχούμενα στην θεία λειτουργία. Κόβουμε τα παράσχου κύριε και τόσα άλλα που είναι για τους πιστούς που υπάρχουν και λέμε τα κατηχούμενα για τους κατηχούμενους που δεν υπάρχουν.
¨αλλαξε το Ευαγγγέλiο και το έβαλε μετά τους αναβαθμούς πως έτσι είναι η αρχαία τάξη, δεν άλλαξε όμως και την προσέλευση του αρχιερέως(να προσκυνήσει κι αυτός στο ιδού γαρ αλήθειαν ηγάπησας) και έτσι σήμερα παίρνουμε αμπάριζα ευαγγέλιο κανόνες συναξάρια μπουρου μπουρου για να πούμε το άξιον εστί στον δεσπότη, που κι αυτό είναι νέα(των τελευταίων 30 χρόνων) μόδα κλπ κλπ κλπ και η λειτουργική αναγέννηση συνεχίζεται :D
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Πάτερ, το μήνυμά σας #299 αυτοδιαψεύδεται... διαψεύδει την θεωρία σας που μόλις γράψατε στο ίδιο μήνυμά σας.

Όπως βλέπετε είναι αριστερά του Θρόνου.

... είναι δεξιά του Θρόνου πιο κοντά στην Ωραία Πύλη και είναι προς ανατολάς.
Νά πάρουμε καί τή μεζούρα τώρα...
Μᾶλλον δέν βλέπεις καλά ἤ δέν γνωρίζεις τούς δύο διαφορετικούς ναούς καί τή διαφορετική θέση τοῦ θρόνου.
Ἐπίσης ἐγώ ἔγραψα "κάτω καθέδρα" πού εἶναι πιό κάτω ἀπό τό μέσον τοῦ ναοῦ.
Ἀλλά ἔγραψα γενικά, ὅπως γάμο, κηδεία, μνημόσυνο ἤ καί εὐχέλαιο ἐνδεχομένως στό ναό καί μπροστά στήν Ὡραία Πύλη.
Καί ἔδειξα, ὄντως, δύο διαφορετικές στάσεις.
Ἀναλόγως τῆς χωρητικότητος καί χωροταξίας κάθε ναοῦ, μπορεῖ νά ὑπάρξει καί ἐποπτική τέλεση.
Εἶναι ἀναποτελεσματική στή μετάδοση τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ;
Ἔτσι καί στή θ. λειτουργία (πού ἄς ποῦμε εἶναι τό θέμα... πού ἄλλο εἶναι...).
Δέν θά δώσει τήν ἀποστολική εὐλογία καί τίς ἄλλες εὐλογίες πρός δυσμάς; Δέν θά ἀναγνώσει τό εὐαγγέλιον πρός δυσμάς; Δέν θά μεταδώσει τά ἄχραντα μυστήρια πρός δυσμάς;
Ἔτσι μπορεῖ νά γίνει καί ὅλη ἡ λειτουργία πρός δυσμάς ἀπό τόν λειτουργό. Οἱ πιστοί πρός ἀνατολάς.

ΥΓ. Ἄσχετα ἄν τελῶ τά πλεῖστα πρός ἀνατολάς, δέν μπορῶ νά κατακρίνω καί τήν πρός δυσμάς στάση τοῦ λειτουργοῦ σέ κάποιες περιπτώσεις ποιμαντικῆς κρίσεως καί εὐαισθησίας.
 

Παναγιώτης

σκολιοὶ γὰρ λογισμοί, χωρίζουσιν ἀπὸ Θεοῦ
Νά πάρουμε καί τή μεζούρα τώρα...
Μᾶλλον δέν βλέπεις καλά ἤ δέν γνωρίζεις τούς δύο διαφορετικούς ναούς καί τή διαφορετική θέση τοῦ θρόνου.
Ἐπίσης ἐγώ ἔγραψα "κάτω καθέδρα" πού εἶναι πιό κάτω ἀπό τό μέσον τοῦ ναοῦ.
Ἀλλά ἔγραψα γενικά, ὅπως γάμο, κηδεία, μνημόσυνο ἤ καί εὐχέλαιο ἐνδεχομένως στό ναό καί μπροστά στήν Ὡραία Πύλη.
Καί ἔδειξα, ὄντως, δύο διαφορετικές στάσεις.
Ἀναλόγως τῆς χωρητικότητος καί χωροταξίας κάθε ναοῦ, μπορεῖ νά ὑπάρξει καί ἐποπτική τέλεση.
Εἶναι ἀναποτελεσματική στή μετάδοση τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ;
Ἔτσι καί στή θ. λειτουργία (πού ἄς ποῦμε εἶναι τό θέμα... πού ἄλλο εἶναι...).
Δέν θά δώσει τήν ἀποστολική εὐλογία καί τίς ἄλλες εὐλογίες πρός δυσμάς; Δέν θά ἀναγνώσει τό εὐαγγέλιον πρός δυσμάς; Δέν θά μεταδώσει τά ἄχραντα μυστήρια πρός δυσμάς;
Ἔτσι μπορεῖ νά γίνει καί ὅλη ἡ λειτουργία πρός δυσμάς ἀπό τόν λειτουργό. Οἱ πιστοί πρός ἀνατολάς.

ΥΓ. Ἄσχετα ἄν τελῶ τά πλεῖστα πρός ἀνατολάς, δέν μπορῶ νά κατακρίνω καί τήν πρός δυσμάς στάση τοῦ λειτουργοῦ σέ κάποιες περιπτώσεις ποιμαντικῆς κρίσεως καί εὐαισθησίας.

Πάτερ, θα δώσει ευλογία προς δυσμάς, θα αναγνώσει προς δυσμάς, θα κοινωνήσει προς δυσμάς τον λαόν, αλλά θα προσευχηθεί διά μέσου της μυστικής αναγνώσεως των Ευχών μόνον κατά ανατολάς, και «ευχαριστήσωμεν τω Κυρίω», στραφείς προς ανατολάς, όπως λένε τα Ιερατικά.

Προσευχή γαρ η Ευχή, απερίσπαστος το κατά δύναμιν, τελωνικὴ τὸ κατὰ δύναμιν.

Η προσευχή είναι κατά ανατολάς σύμφωνα με τους Πατέρες.

Η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν γνωρίζει την προς δυσμάς στάση του Λειτουργού (όταν προσεύχεται, εύχεται, λειτουργεί) στην Παράδοσή της.
 
Last edited:

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
.... (πού ἄς ποῦμε εἶναι τό θέμα... πού ἄλλο εἶναι...)....
Εδώ βρίσκεται και η ουσία του ζητήματος. Και αυτό είναι η ειδωλοποίηση του (όποιου) τυπικού και της (κάποιας, κατά τη γνώμη μας πάντα) παράδοσης. Έχοντας (ξε)χάσει από καιρό την ουσία. Είναι η ίδια στρεβλή αντίληψη που έχει οδηγήσει σε τόσα σχίσματα εντός της (κατά τα άλλα) ορθόδοξης εκκλησίας. Και συνεχίζουμε απτόητοι.
 

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Νομίζω πως όσοι μιλούν για παράδοση εννοούν τις συνθήκες που παγιώθηκαν ακριβώς μετά την εικονομαχία και όχι οτιδήποτε το παλαιό.
 
Last edited:

kermeniwts

Νέο μέλος
στην Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου μου αρέσουν οι ευχές, διότι έχουν μέσα τους όλη την ορθόδοξη θεολογία, γι'αυτό και τις διαβάζω αργά, δυνατά και καθαρά (στου Χρυσοστόμου προτιμω την 45λεπτη διάρκεια..). ξεκουράζονται έτσι και οι ψάλτες...
 
Last edited:

Υάκινθος B

Well-known member
στην Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου μου αρέσουν οι ευχές διότι έχουν μέσα τους όλη την ορθόδοξη θεολογία, γι'αυτό και τις διαβάζω εκφώνως (στου Χρυσοστόμου προτιμω την 45λεπτη διάρκεια..). ξεκουράζονται έτσι και οι ψάλτες...
Όταν ήμουν πιτσιρικάς γύρω στα 14-15 είχε έρθει στην ενορία μας ένας νέος αρχιμανδρίτης να λειτουργήσει για να καλύψει προσωρινά την κενή Θέση του ιερέως. Αυτός ο αρχιμανδρίτης προερχόταν από παρεκκλησιαστικές οργανώσεις της εποχής 1960- 70 (Ζωή, Σωτήρα κλπ) και σύμφωνα με την τακτική αυτών των οργανώσεων -διότι αυτοί εισήγαγαν αυτό το έθος στις ακολουθίες και επειδή ήθελε να πρωτοτυπήσει κιόλας διάβαζε τις ευχές εκφώνως , ενώ όλοι οι παλαιοί παπάδες διάβαζαν τις ευχές μυστικά - και το γνωρίζω αυτό επειδή έψαλλα από μικρός και συνεργαζόμουν με πολλούς απ αυτούς σε ακολουθίες-. Στην πρώτη λειτουργία που ήρθε ήταν του Μεγάλου Βασιλείου και χωρίς να συνεννοηθεί με τον ψάλτη, που ήταν πολύ καλός και μορφωμένος, διάβαζε τις ευχές εκφώνως . Ο ψάλτης δεν κατάλαβε τι κάνει ο παπάς διότι δεν το είχε συναντήσει πάλι αυτό .Τελικά η εκκλησία τελείωσε γύρω στις 11 παρά , αφού όλος ο κόσμος είχε φύγει πριν το "δι ευχών" και είχαν μείνει 5-6 γιαγιάδες. Καλά το τι έγινε μετά δεν λέγεται !
Αυτός ο αρχιμανδρίτης εφάρμοσε το "εκφώνως" και στο μοναστήρι του και κατάφερε να παρασύρει και μερικούς άλλους παπάδες με τα οργανωσιακά του φληναφήματα.
Το Θέμα έχει συζητηθεί και νομίζω εξαντληθεί αλλά επανέρχομαι διότι πραγματικά δεν μπορώ να ακούω τέτοιου είδους επιχειρήματα .
Και μένα μου αρέσει ο πολυέλεος " Επι τον ποταμόν βαβυλώνος" και έχει πολύ σπουδαία νοήματα να τον ψάλλω τον Δεκαπενταύγουστο ; Συγνώμη πάτερ μου αλλά αυτή δεν είναι Ορθόδοξη εκκλησιαστική αντιμετώπιση της λατρείας.
Το έχω ξαναπεί οι παρεκκλησιαστικές οργανώσεις εισήγαγαν αυτό το έθος του "εκφώνως" και αυτοί που προέρχονταν απ αυτές το υποστήριζαν.
Πουθενά στο Αγ Όρος δεν είχα δει αυτή τη συνήθεια και πήγαινα συνεχώς κατά το παρελθόν. Με κάποιους πατέρες δε που είχα συζητήσει το θέμα ήταν κατηγορηματικά υπέρ της μυστικής αναγνώσεως κι ας υπάρχουν και κενά σιωπής κατά τη θ λειτουργία. Σήμερα δεν γνωρίζω αν κι απ αυτούς κάποιοι πράττουν διαφορετικά διότι έχω να πάω καμιά 15ετία. Συγχωρέστε με για την πολυλογία.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
...οι παρεκκλησιαστικές οργανώσεις εισήγαγαν αυτό το έθος του "εκφώνως" και αυτοί που προέρχονταν απ αυτές το υποστήριζαν.
Αὐτά μή τά λέτε ἐν ἔτει 2023!!!
Ἀπό τότε ἔχουν γίνει μελέτες λειτουργιολόγων, ἔχουν ἐκθοθεῖ βιβλία, ἔχουν παρθεῖ ἀποφάσεις συνοδικές, ἔχουν ἐκδοθεῖ νέα Ἱερατικά.
Καμμία σχέση μέ "ὀργανώσεις"!!!
Καί σαφῶς "είναι Ορθόδοξη εκκλησιαστική αντιμετώπιση της λατρείας" !!!
Καί μή χρησιμοποιεῖτε ἀμαθῶς τήν λέξη "ἐκφώνως" (τό αὐτό καί γιά τό προηγηθέντα ἱερέα)· ἐκφωνοῦνται μόνον οἱ ἐκφωνήσεις!

Κεκοιμημένος Μέγας Πρωτοψάλτης ὀφφικιοῦχος τῆς ΜτΧΕ, οὐδέποτε ἀφέθηκε νά ψάλει τά "λειτουργικά Μ. Βασιλείου", τῇ συνεννοήσει μετά τοῦ ἱερέως του, ὁ ὁποῖος καμμία σχέση μέ "ὀργανώσεις", οὔτε ὁ πολιός προσφάτως κοιμηθείς πνευματικός του.
Τά λειτουργικά τά κατά παράδοσιν καί μόνον!
Αὐτά βέβαια, ἔχουν γραφεῖ ἀπό ἐτῶν, ἀλλά ἀναγκαζόμεθα νά ἐπανερχόμεθα, μετά, ἀπό πολύ ἐπιφανειακῆς ἀντιλήψεως μηνύματα ἀναγινώσκοντες...
 

΄Ανάργυρος

Νέο μέλος
Να πω, ταπεινά, κάτι. Δεν ξέρω αν θα βοηθήσει. Ένας μακαριστός Αρχιερέας, πολύ καλός λειτουργός, είχε την τάση να διαβάζει εκφώνως τις ευχές. Όχι εις επήκοον του Λαού αλλά των συλλειτουργούντων κληρικών. Χωρίς να διακόπτει τους Ψάλτες, χωρίς να τους μπερδεύει (ιδίως στη Θ.Λ. του Μ. Βασιλείου). Εγώ, τότε, έφηβος, ήμουν παιδί του Ιερου. Διάβαζα και εγώ ένα ιερατικό, άκουγα και τις συζητήσεις Κληρικών και Ψαλτών περί του "εκφώνως" και μου έκανε εντύπωση που τηρείτο μόνο στα ακροτελεύτια των ευχών. Άκουσα, τότε τον Αρχιερέα (είχε έλθει να ιερουργήσει στον Ναό και ήταν Κυριακή της Μ. Σαρακοστής) να λέει το ακόλουθο: Εκφώνως ώστε να ακούν οι συλλειτουργοί και να προσέχουν αν τις λέει σωστά ο Αρχιερέας και δεν εισάγει καινά δογματικά δαιμόνια αλλά όχι να αποσπά τους πιστούς από τη προσευχή τους, που γίνεται και εντείνεται μέσα από την ψαλμωδία. Νομίζω ότι ακολουθούσε την μέση όδο χωρίς να εισάγει καινοτομίες και χωρίς να παρεκκλίνει της λειτουργικής παράδοσης.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
να εισάγει καινοτομίες και να παρεκκλίνει της λειτουργικής παράδοσης.
Αὐτό νά τό πάρετε πίσω, ὅπως καί ὁ προηγούμενος ἀνώνυμος θά ἐγκληθεῖ γιά τίς ἀνυπόστατες κατηγορίες πρός ἱερεῖς.
 

΄Ανάργυρος

Νέο μέλος
Αὐτό νά τό πάρετε πίσω, ὅπως καί ὁ προηγούμενος ἀνώνυμος θά ἐγκληθεῖ γιά τίς ἀνυπόστατες κατηγορίες πρός ἱερεῖς.
Εαν κρίνετε ότι το σχόλιό μου υποκρύπτει ή φανερά προσάπτει κάποιου είδους μομφή προς τον οποιονδήποτε, να το διαγράψω. Αλλά θα ήθελα να μου εξηγήσετε πού είναι η κατηγορία στα λεγόμενά μου.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Εαν κρίνετε ότι το σχόλιό μου υποκρύπτει ή φανερά προσάπτει κάποιου είδους μομφή προς τον οποιονδήποτε, να το διαγράψω. Αλλά θα ήθελα να μου εξηγήσετε πού είναι η κατηγορία στα λεγόμενά μου.
Τί δέν καταλαβαίνετε;
Ὅτι γράφετε ὅτι ἄν κάποιος ἀναγινώσκει τίς εὐχές τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς εἰς ἐπήκοον τοῦ λαοῦ «εισάγει καινοτομίες και παρεκκλίνει της λειτουργικής παράδοσης» αὐτό δέν εἶναι κατηγορία;
 

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Μετά από τόσα όσα γράφτηκαν για το τι λένε οι μελέτες και ποια είναι η παράδοση ας δούμε και τι συμβαίνει στην πράξη:
Πόσοι ιερείς εφαρμόζουν τη μια και πόσοι την άλλη τακτική;

Προσωπικά όσο περνούν τα χρόνια βλέπω ότι αυτή η τάση να λέγονται όλα εις επηκοον φθίνει. Τη δεκαετία του 90 ήταν η εποχή με τα περισσότερα παραδείγματα που θυμάμαι αλλά τώρα έχω χρόνια να τύχω σε εκκλησία που να τα λένε έτσι ή να τύχει στη δική μου ενορία ιερέας που να τα λέει έτσι.

Σε πολλά άλλα μπορεί οι ιερείς αυτοί να διαφέρουν, σε αυτό όμως όχι. Και όσοι ερωτωνται είναι συνειδητά υποστηρικτές της μυστικής ανάγνωσης, ανεξαρτήτως ηλικίας.

Εντελώς προσωπικά τα στοιχεία αυτά και θα πρότεινα να πει ο καθένας τη δική του παρατήρηση ώστε να κάνουμε μια στατιστική.
 

΄Ανάργυρος

Νέο μέλος
Τί δέν καταλαβαίνετε;
Ὅτι γράφετε ὅτι ἄν κάποιος ἀναγινώσκει τίς εὐχές τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς εἰς ἐπήκοον τοῦ λαοῦ «εισάγει καινοτομίες και παρεκκλίνει της λειτουργικής παράδοσης» αὐτό δέν εἶναι κατηγορία;
Όχι, δεν είναι κατηγορία. Εσείς, ίσως το αντιλαμβάνεσθε ως κατηγορία. Εγώ κατέθεσα προσωπική γνώμη και είπα ότι, θεωρώ πως ακολουθούσε την μέση οδό στον τρόπο, με τον οποίο διάβαζε τις ευχές. Μάλιστα, για εμένα πάντα, εξήγησε επαρκώς τον λόγο, για τον οποίο ακολουθούσε αυτή την πρακτική. Δεν κατηγόρησα ούτε την μία πρακτική ούτε την άλλη. Αυτό που είπα, είναι: ΧΩΡΙΣ να εισάγει καινοτομίες και ΧΩΡΙΣ να παρεκκλίνει της λειτουργικής παράδοσης. Από εκεί και πέρα, επειδή το σχόλιό μου είναι κατάθεση προσωπικής άποψης και δεν κατηγορεί ούτε προσβάλλει κανέναν, η διαχείριση ας πράξει, αν κρίνει ότι πρέπει, τα δέοντα.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Όχι, δεν είναι κατηγορία. Εσείς, ίσως το αντιλαμβάνεσθε ως κατηγορία. Εγώ κατέθεσα προσωπική γνώμη και είπα ότι, θεωρώ πως ακολουθούσε την μέση οδό στον τρόπο, με τον οποίο διάβαζε τις ευχές. Μάλιστα, για εμένα πάντα, εξήγησε επαρκώς τον λόγο, για τον οποίο ακολουθούσε αυτή την πρακτική. Δεν κατηγόρησα ούτε την μία πρακτική ούτε την άλλη. Αυτό που είπα, είναι: ΧΩΡΙΣ να εισάγει καινοτομίες και ΧΩΡΙΣ να παρεκκλίνει της λειτουργικής παράδοσης. Από εκεί και πέρα, επειδή το σχόλιό μου είναι κατάθεση προσωπικής άποψης και δεν κατηγορεί ούτε προσβάλλει κανέναν, η διαχείριση ας πράξει, αν κρίνει ότι πρέπει, τα δέοντα.
Ναί, ἐμμέσως διατυπώσατε τήν ἄποψη ὅτι ὅποιος ἀναγινώσκει τίς εὐχές τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς εἰς ἐπήκοον τοῦ λαοῦ «εισάγει καινοτομίες και παρεκκλίνει της λειτουργικής παράδοσης». Αὐτό εἶναι λάθος!!!
 

΄Ανάργυρος

Νέο μέλος
Ναί, ἐμμέσως διατυπώσατε τήν ἄποψη ὅτι ὅποιος ἀναγινώσκει τίς εὐχές τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς εἰς ἐπήκοον τοῦ λαοῦ «εισάγει καινοτομίες και παρεκκλίνει της λειτουργικής παράδοσης». Αὐτό εἶναι λάθος!!!
Εμμέσως, διατύπωσα και το αντίθετο. Όμως, δεν τοποθετήθηκα υπέρ της μίας ή της άλλης θέσης ούτε κατέκρινα κάποια πρακτική. Αυτά από εμένα.
 

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Πολλά φθίνουν γενικῶς... μήν εἶστε αἰσιόδοξος γι᾿ αὐτό... (ἄν εἶναι καί ἡ ὀρθή ἐκτίμηση γιά τήν ὁποία ἀμφιβάλλω)

δεν είναι εκτίμηση. είναι μια απλή παρατήρηση του δείγματος στο οποίο έχω πρόσβαση. το δείγμα μπορεί να μην αντιπροσωπεύει κάτι αλλά αν μαζευτούν οι μαρτυρίες κι άλλων το δείγμα θα μεγαλώσει. με τη σειρά τους και οι αμφιβολίες θα πρέπει να στηρίζονται σε αντίστοιχα δεδομένα.

αυτό που πάλι έχω παρατηρήσει είναι ότι η φανερή ανάγνωση των ευχών ήταν κάποτε στοιχείο ζήλου από κάποιους ιερείς που προσπαθούσαν γενικώς να τα κάνουν όλα σωστά. τώρα συμβαίνει και το αντίθετο.

αυτά πάντα από τη σκοπιά ενός μη ειδικού.
στα μάτια του απλού πιστού κάποια πράγματα φαίνονται και διαφορετικά από ότι φαντάζεται ο ιερέας ή ο ψάλτης που τα κάνει.
 
Status
Not open for further replies.
Top