Προς κ. ΕΥΑΓΓΕΛΟ:
......
Δεν μιλάω για ύφος, κατάρτιση αλλά για το όλον αποτέλεσμα που δεν μου αρέσει. Και αυτό πρώτιστα έχει να κάνει με την ισχύουσα φιλοσοφία που δεν είναι μόνο του περιφήμου "κλίματος". Αποτελεί γενική παθογένεια και στον Ελλαδικό χώρο.
Τί να κάνουμε έχω διαφορετική άποψη. Στον Καιάδα λοιπόν η μάλλον εν τω μέσω του υγρού πυρός επειδή δεν εκθειάζω τον Πατριαρχικό Χορό;
......
Δεν με ενδιαφέρει τί ακούω σε άλλους Ναούς αλλά τι θα έπρεπε να ακούω και σε ποια ποιότητα στους μητροπολιτικούς και δη στον Πατριαρχικό Ναό.
Για πολλούς το Πατριαρχικό Αναλόγιο είναι η Θεία Μελωδία που ήκουσαν οι Ρώσοι και ομολόγησαν τον Χριστιανισμό. Ε για εμένα αυτό που ακούω τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια δεν είναι.
Το ότι έχει ένα αναλόγιο πληθώρα μελών δεν συνιστά απαραίτητα και Χορό. Για εσάς αυτό που ακούτε είναι ενδεχομένως το ιδανικό, για εμένα όχι(Είμαι υπέρ του Χορού και όχι της χοραρχολαγνείας, στην οποία ο κάθε ένας ψάλτης οφείλει να θυμιά τον δάσκαλό του και να απαξιώνει όσους δεν ανήκουν στο περίφημο κλίμα και την Σχολή του. Και φυσικά όταν ψέλνει ο χ άρχων, να μην ακούγεται κιχ, ούτε καν το ίσον. Αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης).
Αν θεωρείτε πως κρίνοντας εγώ αρνητικά την απόδοση των Πατριαρχικών Χορών(εγώ είπα και εν γένει των μητροπολιτικών ναών) αυτό συνιστά θίξιμο και προσβολή, τότε μάλλον ίσως υπάρχει έλλειμμα τόλμης ή η εκφράσεως της προτιμήσεως.
1. Έχετε κάθε δικαίωμα να πείτε τη γνώμη σας, αλλά πρέπει να σας επισημανθεί ότι αναφέρεστε σε έναν
χορό (και δη με την ιστορικά καθιερωμένη του δομή και λειτουργία) έχοντας στο νου σας ως πρότυπο
πολυμελή χορωδία. Αυτό αποτελεί αστοχία, διότι δεν έχει στόχο να αποτελέσει
χορωδία ο πατριαρχικός
χορός.
Πρέπει λοιπόν πρώτα να διευκρινίσετε σε μας ή και στον εαυτό σας αν σας ενοχλεί η
δομή και λειτουργία του χορού ή η
απόδοσή του. Για το πρώτο δεν μπορεί να γίνει κάτι. Για το δεύτερο, μπορώ να συμφωνήσω μαζί σας στο εξής: δεν ήταν πάντα ίδια ποιοτικά η απόδοση των χορών. Υπήρχαν λαμπρές και λιγότερο λαμπρές εποχές. Αυτό όμως είναι κάτι άλλο (και μπορεί να έχει και βάσιμες αιτίες, όπως επισημάνθηκε).
Η παρακάτω περιγραφή, αν αναφέρεται στον πατριαρχικό χορό (ανάμεσα σε άλλους) με βρίσκει εντελώς αντίθετο:
Είμαι υπέρ του Χορού και όχι της χοραρχολαγνείας, στην οποία ο κάθε ένας ψάλτης οφείλει να θυμιά τον δάσκαλό του και να απαξιώνει όσους δεν ανήκουν στο περίφημο κλίμα και την Σχολή του. Και φυσικά όταν ψέλνει ο χ άρχων, να μην ακούγεται κιχ, ούτε καν το ίσον
2. Αποδοκιμάζω το «γλαφυρό τμήμα» της τοποθέτησης του κ. Γιαννουκάκη. Μιλάμε για ένα συγκεκριμένο θέμα, δεν χρειάζεται η ευκαίρως-ακαίρως ανακίνηση παλιών, γνωστών θεμάτων.
3. Τέλος, η συζήτηση δεν είναι πια και πολύ εντός θέματος (αλλά δεν είναι κακό αυτό), γιατί το αρχικό ζητούμενο (τουλαχιστον έτσι το αντιλήφθηκα) ήταν η παρουσίαση ενός προτύπου ψαλτικής
θεσμικής, σεμνοπρεπούς, παραδοσιακής, συλλογικής, με μια λέξη: «εκκλησιαστικής», η οποία μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για την καθ' ημάς, που παρουσιάζει (όταν τα παρουσιάζει) συμπτώματα εκκοσμίκευσης.
4. Με την ευκαιρία, και συγγνώμη για την πολυλογία, τα συμπτώματα εκκοσμίκευσης δεν νομίζω ότι είναι μια γάγγραινα που θα θανατώσει την ψαλτική μας, διότι οι υγιείς δυνάμεις είναι περισσότερες και οι ψάλτες βλέπω ότι γίνονται όλο και πιο ευαισθητοποιημένοι, πράγμα στο οποίο συμβάλλει και το Ψαλτολόγιο, δόξα τω Θεώ, και εν παση περιπτώσει ο Θεός θα μας βοηθήσει να «βοηθήσουμε» την ψαλτική που του αναπέμπουμε. Οι επικλήσεις «των εσχάτων καιρών» που γίνονται συχνά από τον αγαπητό Νεκτάριο Κούγια ταιριάζουν σε ένα κλίμα «τρόμου της ιστορίας» από την οποία ο Θεός είναι απών. Κάτι τέτοιο κανείς δεν θέλει να το πιστέψει.