Αναμνήσεις Νικολάκη Γιάννου από Άρχοντα Θρ. Στανίτσα

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

....... Σταφυλοχυμό ευφραίνοντα καρδίαν ανθρώπου!

 

[ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΚΟΛΙΑΣ]

Έτυχε να μιλήσω με κάποιον ο οποίος κατά τη δεκαετία του '70 ήταν FAN ακροατής του Θ.Στανίτσα όπου σπούδαζε στην Αθήνα τότε και δεν απουσίαζε Κυριακή για Κυριακή. Πήγαινε λοιπόν από νωρίς για να τοποθετήσει το κασετοφωνάκι για την ηχογράφηση κάτω από το αναλόγιο, όπου όπως μου είπε γινόταν ΧΑΜΟΣ απο κασσετόφωνα . Επίσης αυτό που μου έκανε εντύπωση από αυτά που μου είπε είναι ότι από ένα σημείο της ακολουθίας και μετά υπήρχε Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΙΖΑΣ για τα κασσετοφωνάκια όπως μου είπε χαρακτηριστικά.Προσπαθήστε μόνο να φανταστείτε το σκηνικό
Συγνώμη κ.Νικόλαε που παρέβην στις δικές σας αναμνήσεις.

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Συγνώμη κ.Νικόλαε που παρέβην στις δικές σας αναμνήσεις.

Παρακαλώ!!!
Να συμπληρώσω....
Κάτω από τον διακόπτη του φωτισμού του δεξιού αναλογίου υπήρχε ρευματολήπτης (κοινώς πρίζα) απ' όπου έπαιρναν ρεύμα αρκετά μαγνητόφωνα βάζοντας 2-3 διακλαδωτές (Τ).... οι ιθύνοντες τότε του Ναού βλέποντας την κατάσταση αποσύνδεσαν την πρίζα, και όλοι χρησιμοποιούσαν μπαταρίες.
Όταν ο άρχων απέκτησε το μαγνητόφωνό του και τό 'παιρνε στο Ναό για εγγραφή (όχι τακτικά) επανασύνδεσαν την πρίζα, αλλά μόνο για τον άρχοντα!
Μια φορά με κάλεσε να πάω στο σπίτι του με το μαγνητόφωνό μου επειδή ήθελε να φτιάξει μια ταινία μάλλον για να τη στείλει στην Κωνσταντινούπολη.
Μου έδωσε 2 ταινίες και μου είπε από την πρώτη να αντιγράψουμε το «Άγιος, άγιος» της Λειτουργίας του Μεγ. Βασιλείου και από τη δεύτερη το «Αμήν» και το «Την γαρ σην μήτραν» στο οποίο το «Επί σοι χαίρει» απήγγειλε ο Κ. Ζαρακοβίτης στη βάση του Δι και ο άρχων ανέβαζε τη βάση στον Κε στο απήχημα ως συνήθως.
Τί θέλω να πω μ' αυτά.... Και στις δύο ηχογραφήσεις είχε πάρει την ίδια βάση ... χωρίς διαπασών. (Φυσικά τις ηχογραφήσεις τις έκανα εγώ, αλλά φαίνεται στη μία ανέβασα τη στάθμη εγγραφής και παραμόρφωνε τη φωνή του.)
Τί νά 'κανα! Το μαγνητόφωνο ήταν πίσω μου στο στασίδι, δεν το παρακολουθούσα γιατί ισοκρατούσα, και δεν έβλεπα τη στάθμη εγγραφής που χτυπούσε τέρμα κόκκινο Το μόνο που έκανα στις παύσεις των ηχογραφήσεων ήταν να βλέπω μην τελειώσει η ταινία και χρειάζεται αλλαγή.... (Μωρέ ...ηχολήπτης να σου πετύχει!)
Τελικά είναι αυτό που είχε πει και είχαμε διαπιστώσει στην πράξη: Ψάλσιμο και ηχογράφηση από ψάλλοντα είναι ... ασυμβίβαστα!

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Στον Άγιο Δημήτριο ετελούντο δυο ακολουθίες Χαιρετισμών, όπως σήμερα σε αρκετούς Ναούς.
Την Παρασκευή (παραμονή του Ακαθίστου) ο τότε ιερατικός προϊστάμενος είχε τη φαεινή ιδέα να τελεσθεί η ακολουθία μετ' όρθρου με τις ανάλογες διαφορές που υπάρχουν στο τυπικό... (Αντίο Άσπιλε, αντίο Την ωραιότητα).
Ο άρχων δυσανασχέτησε και έψαλε τα πάντα .... αγγαρεία!
Σύντομα και τα εφύμνια «Χαίρε Νύμφη» και «Αλληλούϊα» με εμμελή απαγγελία 4 φωνές κάτω.... νηνη-νηζω-κενηνηνηηηη (Ό εστι μεθερμηνευόμενον, «Χαίρε νύμφη ανύμφευτεεεε».
Φυσικά τα τετραώδια .... κατελιμπάνθησαν:wink:.
Χαμηλές βάσεις στα εξαποστειλάρια αίνους και δοξαστικό.... (Ο ναός ασφυκτικά γεμάτος)...
Λέγοντας ο αριστερός το τέλος του δοξαστικού, ο αείμνηστος Κώστας Ζαρακοβίτης λέει στον άρχοντα: «Δάσκαλε, όλος αυτός ο κόσμος ήρθε να σας ακούσει και είναι απογοητευμένος από την αποψινή ακολουθία. Καλό είναι νομίζω να τους αποζημιώσουμε τουλάχιστον στο τέλος με μια αργή δοξολογία...»
Ο δάσκαλος συμφώνησε, και παίρνοντας τσιμπημένο ίσο, ψάλαμε ή του Ιακώβου το Β' ήχο ή του Βιολάκη πλ. του Β' (δεν θυμάμαι ακριβώς, - πώς τό 'παθα).
Το κοινό του Άρχοντος πάντως ικανοποιήθηκε, αλλά και ανέκρινε τον ... υπάρχοντα (ούτε εκπρόσωπος τύπου να ήμουν) θέλοντας να μάθει την αιτία της ούτω πως τελεσθείσης ακολουθίας (όλοι περίμεναν απόδειπνο).
Ο μόνος δυσαρεστημενος ήταν ο προϊστάμενος του ναού (έχει κοιμηθεί) που κλαψούρισε λέγοντας ότι τέλεσε την ακολουθία με όρθρο για να ψαλούν τα ... τετραώδια....

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Μετά την παρουσίαση στην αίθουσα του Παρνασσού της συναυλίας με μέλη του Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, επιλέχτηκαν τα μέλη του χορού που θα πηγαίναμε (κι εγώ μέσα:wink στο studio της Columbia για την έκδοση των δίσκων.
Πήγαμε λοιπόν στο studio και αρχίσαμε την ηχογράφηση.
Όταν φτάσμε στο Χερουβικό του γ' ήχου τη θέση «ύμνον» οι ψάλλοντες το μέλος δεν μπορούσαν να πουν σωστά τις εναλλαγές του χρωματικού με το διατονικό.... διακοπή στη διακοπή... Ο κ. Γρ. Στάθης από το κοντρόλ έλεγε «Προσπαθήστε ρε παιδιά»....
Νευρίασε ο δάσκαλος και του είπε έντονα: «Έλα να τους το μάθεις εσύ!!» και άνοιξε την πόρτα, βγήκε στο διάδρομο και άναψε τσιγάρο, ενώ ο κ. Στάθης ήρθε κοντά μας και έβαζε έναν - έναν να ψάλει την επίμαχη θέση, μα δεν περπατούσε.
Βγήκα τότε και πήγα στο δάσκαλο, που μου είπε: «Κολλήσαμε!»
«Νομίζω πως μπορούμε να ξεκολλήσουμε...» του είπα.
«Δάσκαλε, η θέση αυτή είναι μελωδικότατη! Να την πείτε μονωδία εσείς, για να ξεκολλήσουμε!»
Δίκιο έχεις, μου είπε, πάμε μέσα... Όπερ και εγένετο:wink:....

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Όταν γράφαμε (στο μαγνητόφωνο) το Τριώδιο, στο δόξα του εσπερινού της Τυρινής μας είπε: Οι περισσότεροι ψάλτες λένε τον παρά πεσόντα (κάνοντας τη χειρονομία που συνοδεύει τη φράση «Εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν»,:wink και ψάλοντάς το πήρε βαθειά ανάσα στο παρα-

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Σε πανηγυρίζοντα Ι. Ναό ο πρωτοψάλτης έψαλε το δύναμις του άρχοντα, και είχε αναμετάδοση από ραδιοφώνου.
Ο άρχων άκουσε, τον υπερβολικό φωνητικό στολισμό του μέλους του, και όταν ρωτήθηκε από τον πρωτοψάλτη «δάσκαλε πώς με άκουσες;» απάντησε: «Καλός ήσουν τζάνε μου, αλλά το δύναμις που είπες, το ... σκότωσες!***».
«Γιατί δάσκαλε;» ξαναρώτησε ο πρωτοψάλτης...
«Αυτό το μέλος το έχω εγώ στολίσει μέχρι εκεί που δεν παίρνει άλλο, είναι φούλ, και δεν επιδέχεται περαιτέρω ανάλυση!!! Απάντησε.
(Η ιστορία αυτή γράφεται για τους «εκτελεστές»:wink: αυτού του μέλους....)
*** Διευκρίνηση: Δεν είπε το ...σκότωσες, αλλά κάτι άλλο βαρύτερο

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Εκτός των συναυλιών που δώσαμε, ψάλαμε μια Κυριακή στο Ναό που υπηρετούσε ο π. Σπυρίδων και είπαμε τα λειτουργικά του Μιχαήλ Χατζηαθανασίου του πρώτου ήχου, αλλά δεν είχε το χειρόγραφο μαζί του ο δάσκαλος.
Τότε ο Νικόλαος Απτόσογλου έβγαλε το βιβλίο της Ζωοδόχου Πηγής και τα είπαμε από εκεί.
Όταν είπαμε το τελευταίο «Παράσχου Κύριε» και είδε το τρίγοργο που υπάρχει, σκύβει ο δάσκαλος και μου λέει ψιθυριστά: «Εσύ τό 'κανες έτσι;» Και απάντησα: «Έτσι ήταν στο χειρόγραφο, δάσκαλε!»
Μετά τη λειτουργία του διευκρίνισα: «Είπα δάσκαλε στον Απτόσογλου να τα γράφαμε όπως τα έχεις φτιάξει, αλλά δεν σήκωνε κουβέντα, λέγοντας ότι εάν γραφούν έτσι, δεν θα είναι του Χατζηαθανασίου αλλά του Στανίτσα.»

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Διάκος:«Πάντων ημώωωωωων, μνησθείη Κύριος ο Θεόοοοοοος ....
Ιερεύς: Του αρχιεπισκόπου ημών (δείνος) ... Των ευσεβεστάτων βασιλέων ημών .... του ευσεβούς ημών έθνους .... πάσης αρχής και εξουσίας ... και ων έκαστος κατά διάνοιαν έχει μνησθείη κλπ.
Άρχων: Τών κοπιώντων και ψαλλόντων ... δέν έχει; Μερικοί ιερείς παρέλειπαν συστηματικά τη συγκεκριμένη μνημόνευση στη μεγάλη είσοδο....
Στην απόλυση ένας εκ των βοηθών ρωτάει: « Δάσκαλε, θα πούμε "Τον ευλογούντα";
«Όχι μπρε! Είπε αυτός "των κοπιώντων και ψαλλόντων";

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Επίκαιρο...
Στο μηναίο του Δεκεμβρίου στα κείμενα της Κυριακής μετά τα Χριστούγεννα, επαναλαμβάνονται τα στιχηρά της εορτής «Ευφραίνεσθε δίκαιοι» αλλά με άλλη σειρά, το τρίτο των Χριστουγέννων «Θεοτόκε Παρθένε», έχει γίνει δεύτερο...
Ο αριστερός του άρχοντα Α. Συρμόπουλος μετά το «Ευφραίνεσθε δίκαιοι» έψαλε το «Θεοτόκε Παρθένε»...
Δάσκαλος: Αυτό μπρέ είναι δικό μου, γιατί το λες εσύ;...

 

[π. Μάξιμος]

Επίκαιρο...
Στο μηναίο του Δεκεμβρίου στα κείμενα της Κυριακής μετά τα Χριστούγεννα, επαναλαμβάνονται τα στιχηρά της εορτής «Ευφραίνεσθε δίκαιοι» αλλά με άλλη σειρά, το τρίτο των Χριστουγέννων «Θεοτόκε Παρθένε», έχει γίνει δεύτερο...
Ο αριστερός του άρχοντα Α. Συρμόπουλος μετά το «Ευφραίνεσθε δίκαιοι» έψαλε το «Θεοτόκε Παρθένε»...
Δάσκαλος: Αυτό μπρέ είναι δικό μου, γιατί το λες εσύ;...

http://analogion.com/forum/showthread.php?p=199424#post199424

Γιά νά μπερδεύονται οἱ δεξιοί μέ τούς ἀριστερούς...

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Ίσως να ακούγεται υπερβολικό, αλλά όταν το λέει ο άρχοντας τίποτα δεν αποκλείεται...
Σε κουβέντα που είχα με τον αείμνηστο άρχοντα σχετικά με την ψαλμώδηση του Μεγάλου κανόνος μου είπε επί λέξει:
Εμείς στον Μεγάλο κανόνα το κάθε τροπάριο το λέγαμε με μια αναπνοή!!!!
Πάρ'τε λοιπόν βαθειές ανάσες και τέρμα το ... γκάζι!
ΥΓ. Πειραματίστηκα και διαπίστωσα ότι ... γίνεται!:wink:

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Κάναμε πρόβες για την παρουσίαση των έργων του Γρηγορίου πρωτοψάλτου, που ως γνωστόν περιελάμβανε και κοσμικά τραγούδια....
Κάθε τραγούδι το έλεγε πρώτα ο άρχων για να γίνει κατανοητό από το χορό.
Αρχίζει λοιπόν ο Θρασύβουλος Στανίτσας το «Έχεις φώς μου κάλλος νούρι», το οποίο όπως είπε ο κ. Στάθης έχει ακροστιχίδα τη λέξη «Ευφροσύνη» καταλήγοντας στην υπόθεση ότι ο Γρηγόριος πρωτοψάλτης θα τα «είχε» με καμιά Φρόσω!!!
«Έχεις φώς μου κάλλος νούρι, θέλγητρα ερωτικά,
και ελκυστικόν αέρα του προσώπου φυστικά». (Αντί φυσικά)....
Το τί έγινε δεν περιγράφεται....
Κάποιος απ' το χορό άρχισε να διαλαλεί το ... εμπόρευμα: «Στραγάλια, φυστίκια, πασατέμπο, τσίχλες, καραμέλλες....

ΥΓ. Το θυμήθηκα ακούγοντας από το δίσκο το εν λόγω τραγούδι συνδέοντας το πικάπ που ήταν πολύ καιρό σε αχρησία.

 

[ἄκουε πολλά λάλει καίρια]

Κατά καιρούς έχω ... αναλαμπές και θυμάμαι κάποια πράγματα που έζησα κοντά στο δάσκαλο.

Το όνομα του αείμνηστου Ματθαίου Τσαμκιράνη το πρωτοάκουσα από τον άρχοντα Θρασύβουλο Στανίτσα.
Δεν θυμάμαι σε ποιά περίπτωση το ανέφερε, (μάλλον ακούγοντας ηχογράφησή του σε κάποιο σχετικά πρόσφατο πανηγύρι που είχε κληθεί ο Τσαμκιράνης).

Συγκεκριμένα με ρώτησε: «Τον ξέρεις τον Τσαμκιράνη; Τον έχεις ακούσει;» «Είναι δικό μας παιδί».:wink:

Έτσι χαρακτήριζε όλους τους προσκείμενους στο παραδοσιακό ύφος.

Είχα δε την τύχη να ισοκρατήσω δίπλα του σε πανηγύρι που είχε κληθεί στο Μενίδι, όπου έψαλε το αργό "Κύριε εκέκραξα" σε ήχο πρώτο του Ιακώβου από χειρόγραφό μου, αντιγραφέν από το ιδιόγραφο του άρχοντος, και το οποίο του το έδωσα μετά τον εσπερινό, στο γεύμα που παρετέθη προς τιμήν του και συμμετείχαν και οι παρατρεχάμενοι,
εν οις και ο ... υπάρχων.

΄΄΄΄

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Με αφορμή αυτό το μήνυμα....
Έχω πει ότι τον πρώτο καιρό της πρωτοψαλτίας του αείμνηστου άρχοντα στον Άγιο Δημήτριο Αμπελοκήπων κάναμε πρόβες κάθε Τρίτη για το Εωθινό και τα λειτουργικά.
Στις πρόβες ερχόταν και ο αριστερός του αείμνηστος Ανδρέας Συρμόπουλος που μετά το τρισάγιο περνούσε δεξιά.
Ρώτησε λοιπόν ο Ανδρέας το δάσκαλο: «Ποιά δοξολογία θα πούμε την Κυριακή;»
Απάντηση Στανίτσα:«Την Αργή Δοξολογία του πλ. β' του Ραιδεστηνού» και μας έκλεισε το μάτι χαμογελώντας....
Τότε μας είπε ότι ο δυσκολότερος στίχος της δοξολογίας αυτής είναι το «Κύριε καταφυγή» που ως γνωστόν, είναι στίχος του αριστερού.....

 

[Αντώνιος Βασιλείου]

Με αφορμή αυτό το μήνυμα....
Έχω πει ότι τον πρώτο καιρό της πρωτοψαλτίας του αείμνηστου άρχοντα στον Άγιο Δημήτριο Αμπελοκήπων κάναμε πρόβες κάθε Τρίτη για το Εωθινό και τα λειτουργικά.
Στις πρόβες ερχόταν και ο αριστερός του αείμνηστος Ανδρέας Συρμόπουλος που μετά το τρισάγιο περνούσε δεξιά.
Ρώτησε λοιπόν ο Ανδρέας το δάσκαλο: «Ποιά δοξολογία θα πούμε την Κυριακή;»
Απάντηση Στανίτσα:«Την Αργή Δοξολογία του πλ. β' του Ραιδεστηνού» και μας έκλεισε το μάτι χαμογελώντας....
Τότε μας είπε ότι ο δυσκολότερος στίχος της δοξολογίας αυτής είναι το «Κύριε καταφυγή» που ως γνωστόν, είναι στίχος του αριστερού.....

Τελικά την είπαν? Θα ήταν ωραία αν υπήρχε και καμιά ηχογράφηση!!

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Όχι βέβαια, δεν ψάλαμε ποτέ τη συγκεκριμένη δοξολογία...

 

[π. Μάξιμος]

[Σημείωμα συντονιστή] Νέα μηνύματα μεταφέρθηκαν στο θέμα: «Κύριε καταφυγή» τῆς ἀργῆς δοξολογίας πλ. β΄ τοῦ Γ. Ραιδεστηνοῦ.