«Σε Τον της Παρθένου Υιόν» (ή η έννοια του ύφους)

[Nikolaos]

Παραθέτω το πρώτο στιχηρό των αίνων του Όρθρου της Μ.Τετάρτης, κείμενα και ηχητικά, για να κατανοήσουμε τί είναι ύφος και συγκεκριμένα πατριαρχικό ύφος.
Το πατριαρχικό λεγόμενο ύφος, δεν αναλύεται σε μουσικολογικά συνέδρια, δεν ερμηνεύεται μέσα από θεωρητικά βιβλία, είναι αέρας, πνοή που περνά από γενιά σε γενιά μέσα από τη δια ζώσης διδασκαλία και κατά το μέτρο αντίληψης του καθενός, αλλά κυρίως με ταπείνωση (ο Παναγιωτίδης έλεγε "έτσι το άκουσα από τον Ιάκωβο", οι σημερινοί θεωρούν πρόοδο το ότι ξεπεράσαμε το "εμένα έτζι με το είπε ο δάσκαλός μου").
Και τί παρέλαβαν από τους παλαιότερους οι μεγάλοι αυτοί δάσκαλοι;Τα συστατικά του ύφους που το κάνουν να ξεχωρίζει από νεοφανή "ύφη" και "σχολές". Ορθο-φωνία,ορθό χρόνο, ορθά διαστήματα, ορθές αναλύσεις(γιατί και βέβαια η γραφή των Τριών Δασκάλων είναι συνοπτική, αλλά οι αναλύσεις βρίσκονται στην προφορική παράδοση και όχι σε επιστημονικά βιβλία).
Τα πολλά λόγια όμως είναι φτώχεια, ας ανοίξουμε τα αυτιά μας και τα μάτια μας, να αφουγκραστούμε το ύφος αυτό, ακούγοντας και διαβάζοντας το ίδιο αυτό μουσικό κομμάτι της Μ.Εβδομάδος από μεγάλους δασκάλους που έδειξαν σε δύσκολα χρόνια, με την ερμηνεία τους την ορθόδοξη εκφορά του μέλους και ας εντρυφήσουμε στα παραδοσιακά κείμενα που μας κληροδότησαν.

 

[karastamatis ioannis]

Παραθέτω το πρώτο στιχηρό των αίνων του Όρθρου της Μ.Τετάρτης, κείμενα και ηχητικά, για να κατανοήσουμε τί είναι ύφος και συγκεκριμένα πατριαρχικό ύφος.
Το πατριαρχικό λεγόμενο ύφος, δεν αναλύεται σε μουσικολογικά συνέδρια, δεν ερμηνεύεται μέσα από θεωρητικά βιβλία, είναι αέρας, πνοή που περνά από γενιά σε γενιά μέσα από τη δια ζώσης διδασκαλία και κατά το μέτρο αντίληψης του καθενός, αλλά κυρίως με ταπείνωση (ο Παναγιωτίδης έλεγε "έτσι το άκουσα από τον Ιάκωβο", οι σημερινοί θεωρούν πρόοδο το ότι ξεπεράσαμε το "εμένα έτζι με το είπε ο δάσκαλός μου").
Και τί παρέλαβαν από τους παλαιότερους οι μεγάλοι αυτοί δάσκαλοι;Τα συστατικά του ύφους που το κάνουν να ξεχωρίζει από νεοφανή "ύφη" και "σχολές". Ορθο-φωνία,ορθό χρόνο, ορθά διαστήματα, ορθές αναλύσεις(γιατί και βέβαια η γραφή των Τριών Δασκάλων είναι συνοπτική, αλλά οι αναλύσεις βρίσκονται στην προφορική παράδοση και όχι σε επιστημονικά βιβλία).
Τα πολλά λόγια όμως είναι φτώχεια, ας ανοίξουμε τα αυτιά μας και τα μάτια μας, να αφουγκραστούμε το ύφος αυτό, ακούγοντας και διαβάζοντας το ίδιο αυτό μουσικό κομμάτι της Μ.Εβδομάδος από μεγάλους δασκάλους που έδειξαν σε δύσκολα χρόνια, με την ερμηνεία τους την ορθόδοξη εκφορά του μέλους και ας εντρυφήσουμε στα παραδοσιακά κείμενα που μας κληροδότησαν.

Ευγνωμων και ταπεινος προσκυνητης στο θεμα που ανοιξες...!!!

 

[nicos]

Μπράβο... ωραίο θέμα

 

[ybulbu]

ΣΕ ΤΟΝ ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ ΥΙΟΝ (Ή Η ΈΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΥΦΟΥΣ)
...ή η έννοια του forum!!!

 

[Nikolaos]

Εστιάζοντας στο πρώτο στοιχείο του ύφους την ορθο-φωνία ακούστε στα ηχητικά την εκφορά των φωνηέντων πόσο ευκρινής και αρρενωπή είναι. Το α είναι α και όχι εκθυλησμένο ε, το ε είναι ε και όχι ιλαροχορευτικό ι και το ο είναι ο και όχι ου, βαρύ ψευτοπατριαρχικό. Η φωνή βγαίνει ελεύθερα προς τα έξω χτυπώντας τον ουρανίσκο φυσικά σα να μιλάμε, χωρίς πολλή μύτη ή σφιγμένο λάρυγγα και χωρίς παραμορφώσεις του στόματος που αλλοιώνουν το νόημα των λέξεων.

 

[ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ]

Παραθέτω το πρώτο στιχηρό των αίνων του Όρθρου της Μ.Τετάρτης, κείμενα και ηχητικά, για να κατανοήσουμε τί είναι ύφος και συγκεκριμένα πατριαρχικό ύφος.
Το πατριαρχικό λεγόμενο ύφος, δεν αναλύεται σε μουσικολογικά συνέδρια, δεν ερμηνεύεται μέσα από θεωρητικά βιβλία, είναι αέρας, πνοή που περνά από γενιά σε γενιά μέσα από τη δια ζώσης διδασκαλία και κατά το μέτρο αντίληψης του καθενός, αλλά κυρίως με ταπείνωση (ο Παναγιωτίδης έλεγε "έτσι το άκουσα από τον Ιάκωβο", οι σημερινοί θεωρούν πρόοδο το ότι ξεπεράσαμε το "εμένα έτζι με το είπε ο δάσκαλός μου").
Και τί παρέλαβαν από τους παλαιότερους οι μεγάλοι αυτοί δάσκαλοι;Τα συστατικά του ύφους που το κάνουν να ξεχωρίζει από νεοφανή "ύφη" και "σχολές". Ορθο-φωνία,ορθό χρόνο, ορθά διαστήματα, ορθές αναλύσεις(γιατί και βέβαια η γραφή των Τριών Δασκάλων είναι συνοπτική, αλλά οι αναλύσεις βρίσκονται στην προφορική παράδοση και όχι σε επιστημονικά βιβλία).
Τα πολλά λόγια όμως είναι φτώχεια, ας ανοίξουμε τα αυτιά μας και τα μάτια μας, να αφουγκραστούμε το ύφος αυτό, ακούγοντας και διαβάζοντας το ίδιο αυτό μουσικό κομμάτι της Μ.Εβδομάδος από μεγάλους δασκάλους που έδειξαν σε δύσκολα χρόνια, με την ερμηνεία τους την ορθόδοξη εκφορά του μέλους και ας εντρυφήσουμε στα παραδοσιακά κείμενα που μας κληροδότησαν.

Εστιάζοντας στο πρώτο στοιχείο του ύφους την ορθο-φωνία ακούστε στα ηχητικά την εκφορά των φωνηέντων πόσο ευκρινής και αρρενωπή είναι. Το α είναι α και όχι εκθυλησμένο ε, το ε είναι ε και όχι ιλαροχορευτικό ι και το ο είναι ο και όχι ου, βαρύ ψευτοπατριαρχικό. Η φωνή βγαίνει ελεύθερα προς τα έξω χτυπώντας τον ουρανίσκο φυσικά σα να μιλάμε, χωρίς πολλή μύτη ή σφιγμένο λάρυγγα και χωρίς παραμορφώσεις του στόματος που αλλοιώνουν το νόημα των λέξεων.

+1.000.000.000.000.000 Συγχαρητήρια!!!

Συνεχίστε σας παρακαλώ! Χρειαζόμαστε τέτοιες παρουσιάσεις σε καιρούς που η μουσική μας έχει αλλοιωθεί τόσο πολύ!
Αιωνία η μνήμη των Μεγάλων αυτών διδασκάλων: Ιακώβου, Πρίγγου, Παναγιωτίδη! Των θεματοφυλάκων της παραδόσεως μας!

 

[Shota]

Λείπει κείμενο του Πέτρου.

 

[neoklis]

Ορίστε και του Πέτρου, από το βιβλίο «Δοξαστικά Τριωδίου και Πεντηκοσταρίου» του 1835.

 

[Γιώργος Μ.]

Πολύ ωραία ιδέα Νικόλαε και αξίζει να γίνει πρότυπο για ανάλογα θέματα συγκρίσεις.

ΥΓ Επισυνάπτω και τον Καραμάνη που νομίζω αξίζει να μπει με τους παραπάνω.

 

[Παναγιώτης εξ Αιγίου]

Πολύ ωραία ιδέα Νικόλαε και αξίζει να γίνει πρότυπο για ανάλογα θέματα συγκρίσεις.

και ίσως άλλη ιδέα: να δοθεί ένα κείμενο και να το αποδώσουν όλοι οι φαν υποστηρικτές (εν τούτω τω forumίω) όλων των διαφόρων σχολών !

 

[Γιώργος Μ.]

και ίσως άλλη ιδέα: να δοθεί ένα κείμενο και να το αποδώσουν όλοι οι φαν υποστηρικτές (εν τούτω τω forumίω) όλων των διαφόρων σχολών !

....βαλτός είσαι;;

 

[Παναγιώτης εξ Αιγίου]

....βαλτός είσαι;;

ΟΧΙ (όπως είπε και ο γνωστός) !

πρέπει κάποτε (άργειε νάρθη εκείνη η μέρα) όλα τα "γένη μουσικών" να μαζευτούν και να τα δώσουν όλα... αποδίδοντας από κοινού τον Απόστολο της Κυριακής των Απόκρεω (ο εσθίων τον μη εσθίοντα μη ..., & ο μη εσθίων τον εσθίοντα μη ...)
και σήμερα βέβαια το ίδιο λένε ...χωρίς τα μη, και αλληλοεσθιόμεθα ! και καλές Απόκρηες !

 

[Shota]

Ορθο-φωνία,ορθό χρόνο, ορθά διαστήματα, ορθές αναλύσεις(γιατί και βέβαια η γραφή των Τριών Δασκάλων είναι συνοπτική, αλλά οι αναλύσεις βρίσκονται στην προφορική παράδοση και όχι σε επιστημονικά βιβλία).

Υποθέτω πως όλοι το ψάλλουν εκ στήθους. Επομενος σε ποια έννοια μπορούμε να πούμε ότι κάνουν ανάλυση του τάδε κλασσικού κειμένου; Ευχαριστώ.

 

[Nikolaos]

Υποθέτω πως όλοι το ψάλλουν εκ στήθους. Επόμενος σε ποια έννοια μπορούμε να πούμε ότι κάνουν ανάλυση του τάδε κλασσικού κειμένου; Ευχαριστώ.

Φίλε Shota θα φτάσω και στις αναλύσεις αν έχεις την καλοσύνη να κάνεις λίγο υπομονή.
(Άνοιξα αυτό το θέμα όχι για να συγκεντρώσουμε εδώ διάφορες εκτελέσεις του συγκεκριμένου μέλους, ούτε για να διαγωνιστούμε οι των διαφόρων σχολών στην απόδοση τούτου.
Ο στόχος είναι σαφής και ιδεολογικά στρατευμένος: να αφουγκραστούμε αυτό το Ύφος και να εντρυφήσουμε σε αυτό).
Συνεχίζοντας, μετά την ορθο-φωνία, με το δεύτερο εξίσου βασικό στοιχείο του Ύφους αυτού αξίζει να προσέξουμε και τον χρόνο με το οποίο εκτελείται αυτό το μάθημα, αλλά και την έννοια του χρόνου που προβάλλεται μέσα από αυτές τις ηχογραφήσεις. Το κάθε μάθημα έχει το χρόνο του (ο Άρχων Στανίτσας έχει στο τέλος του Τριωδίου του πίνακα για αυτό το θέμα) και είναι σταθερός σε όλη τη διάρκεια του μαθήματος, σε αντίθεση με πολλές εκτελέσεις ψαλτών άλλου ύφους που ακούμε με μίξη χρονικής αγωγής.

 

[domesticus]

ΟΧΙ (όπως είπε και ο γνωστός) !

πρέπει κάποτε (άργειε νάρθη εκείνη η μέρα) όλα τα "γένη μουσικών" να μαζευτούν και να τα δώσουν όλα... αποδίδοντας από κοινού τον Απόστολο της Κυριακής των Απόκρεω (ο εσθίων τον μη εσθίοντα μη ..., & ο μη εσθίων τον εσθίοντα μη ...)
και σήμερα βέβαια το ίδιο λένε ...χωρίς τα μη, και αλληλοεσθιόμεθα ! και καλές Απόκρηες !

Τὰ τύμπανα τοῦ πολέμου ἠχοῦν ...

 

[dimskrekas]

Υποθέτω πως όλοι το ψάλλουν εκ στήθους. Επομενος σε ποια έννοια μπορούμε να πούμε ότι κάνουν ανάλυση του τάδε κλασσικού κειμένου; Ευχαριστώ.

Χωρίς να στερείται πρωτοτυπίας το έργο του Πέτρου στο στιχηράριο ήταν η καταγραφή της προφορικής παράδοσης. Αυτή διασώζει και διασώζεται από στόμα σε στόμα ώστε ακόμα και αν έδινες/δώσεις σε έναν από τους δόκιμους παραδοσιακούς ψάλτες να σου ψάλουν ένα στιχηρό ή δοξαστικό εκτός από τα γνωστά τις μελωδικές φόρμουλες του Πέτρου θα ακολουθήσουν ως επί το πλείστον.Πιστοποιείται εύκολα αυτό αν ακούσεις πχ το Δοξαστικό των Αίνων της Ινδίκτου από τον Θρ Στανίτσα, όπου ο συντηρητισμός του είναι εμφανής αν το συγκρίνεις με τιο Δοξαστικό Αίνων Αγ. Λουκά. Αυτό το διέσωσε και το Πατριαρχείο, τμήματά του κατέγραψε και ο Πρίγγος και ο Στανίτσας και όχι μόνο. Από την άλλη μην ξεχνάς ότι όλοι αυτοί από κάποια βιβλία διδάχτηκαν, και αυτά ήταν κυρίως τα κλασσικά, στο curriculum τους πρωτεύουσα θέση ασφαλώς κατέχει ο Πέτρος. Η ιστορία μελέτης του πατριαρχικού ύφους έχει πολύ δρόμο ...

Απλή και δύσκολη ερώτηση: Ένας δομέστικος που θα γίνει μελλοντικός πρωτοψάλτης της ΜΧΕ από πού μαθαίνει Αναστασιματάριο; Από τον Εφέσιο ή τον Ιωάννη-από αλλού;;Μόνο προφορικά; Και γιατί; Πώς παρακολουθεί τους Άρχοντες να ψάλουν; Διαφοροποιούνται ακόμα και στα ίδια μαθήματα; Τί σημαίνει αυτό που είπε ο Στανίτσας για τον Πρωτοψάλτη του: '' Εκεί τα μαθήματα είναι στάνταρ'' ''Τριάντα χρόνια το ίδιο Εωθινό άκουγα τον Πρίγγο να λέει''-από μνήμης παραθέσεις. Τα δε άλλα γένη του μέλους (παπαδικό, αργά ειρμολογικά ) αναδεικνύουν παρόμοια ζητήματα.

Δ

 

[Nikos L.]

επειδή κάποιοι γνωρίζουν την αδυναμία μου στον Κηλτζανίδη, ανεβάζω κ τη δική του εκδοχή στη μεταγραφή του Πέτρου από την παλιά στη νέα γραφή.
Βέβαια, ξέρω τις ενστάσεις κάποιων, αλλά, το τολμώ...με καλη διάθεση.

 

[Shota]

Χωρίς να στερείται πρωτοτυπίας το έργο του Πέτρου στο στιχηράριο ήταν η καταγραφή της προφορικής παράδοσης. Αυτή διασώζει και διασώζεται από στόμα σε στόμα ώστε ακόμα και αν έδινες/δώσεις σε έναν από τους δόκιμους παραδοσιακούς ψάλτες να σου ψάλουν ένα στιχηρό ή δοξαστικό εκτός από τα γνωστά τις μελωδικές φόρμουλες του Πέτρου θα ακολουθήσουν ως επί το πλείστον.Πιστοποιείται εύκολα αυτό αν ακούσεις πχ το Δοξαστικό των Αίνων της Ινδίκτου από τον Θρ Στανίτσα, όπου ο συντηρητισμός του είναι εμφανής αν το συγκρίνεις με τιο Δοξαστικό Αίνων Αγ. Λουκά. Αυτό το διέσωσε και το Πατριαρχείο, τμήματά του κατέγραψε και ο Πρίγγος και ο Στανίτσας και όχι μόνο. Από την άλλη μην ξεχνάς ότι όλοι αυτοί από κάποια βιβλία διδάχτηκαν, και αυτά ήταν κυρίως τα κλασσικά, στο curriculum τους πρωτεύουσα θέση ασφαλώς κατέχει ο Πέτρος. Η ιστορία μελέτης του πατριαρχικού ύφους έχει πολύ δρόμο ...

Απλή και δύσκολη ερώτηση: Ένας δομέστικος που θα γίνει μελλοντικός πρωτοψάλτης της ΜΧΕ από πού μαθαίνει Αναστασιματάριο; Από τον Εφέσιο ή τον Ιωάννη-από αλλού;;Μόνο προφορικά; Και γιατί; Πώς παρακολουθεί τους Άρχοντες να ψάλουν; Διαφοροποιούνται ακόμα και στα ίδια μαθήματα; Τί σημαίνει αυτό που είπε ο Στανίτσας για τον Πρωτοψάλτη του: '' Εκεί τα μαθήματα είναι στάνταρ'' ''Τριάντα χρόνια το ίδιο Εωθινό άκουγα τον Πρίγγο να λέει''-από μνήμης παραθέσεις. Τα δε άλλα γένη του μέλους (παπαδικό, αργά ειρμολογικά ) αναδεικνύουν παρόμοια ζητήματα.

Δ

Για τον Στανίτσα από εδώ (για τους άλλους δεν γνωρίζω):

Λέγεται μάλιστα ότι ο αείμνηστος Αναστάσιος Μιχαηλίδης, γνωστός με το χαρακτηριστικό «o σόμπατζης», εκ του επαγγέλματος του, που ήταν Α΄ Δομέστικος επί Ιακώβου Ναυπλιώτου, τον προετοίμαζε κάθε εβδομάδα στα μαθήματα που επρόκειτο να ψάλλει.

Πως τον προετοίμαζε ο Μιχαηλίδης αυτό μας λέει ο Τσιούνης στο βιβλίο του: έψαλλε κάθε κομμάτι μια φορά και μόνο! Το βιβλίο δεν το μνημονεύει ο Τσιούνης.

 

[Παναγιώτης εξ Αιγίου]

Τὰ τύμπανα τοῦ πολέμου ἠχοῦν ...

όπως και η κνίσσα ?

 

[Nikos L.]

Πως τον προετοίμαζε ο Μιχαηλίδης αυτό μας λέει ο Τσιούνης στο βιβλίο του: έψαλλε κάθε κομμάτι μια φορά και μόνο! Το βιβλίο δεν το μνημονεύει ο Τσιούνης.

Εννοείται, πως τον Κηλτζανίδη διάβαζε....