Πατριαρχικό Ύφος

... Κανείς όμως δεν διευκρινίζει τι είναι το ύφος και δη το "Πατριαρχικόν" ...

Νομίζω ότι η αρχική παρατήρηση δεν αναφερόταν στο «Πατριαρχικό ύφος» αλλά στην ψαλτική παράδοση και στο τυπικό του Πατριαρχείου (επιλογή ύμνων, ήχων κλπ.)
 
Προκαλοῦμε καὶ παρακαλοῦμε τὸν κ. Ἀρβανίτη, νὰ μᾶς διαφωτίσει σχετικὰ μὲ τὴν ἱστορία τοῦ ὅρου πατριαρχικὸ ὕφος ἢ ὕφος τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Τὸ συγκεκριμένο ζήτημα τὸν εἶχε ἀπασχολήσει κάποτε σὲ μιὰ ἡμερίδα τοῦ Συλλόγου Ἱεροψαλτῶν Εὐβοίας. Μεταφέρω ἐδῶ τὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ χρονικὸ ἐκείνης τῆς ἡμερίδας ποὺ ἀφορᾶ στὴν ὁμιλία τοῦ κου Ἀρβανίτη (ἐλπίζω ὅτι ἀποδίδει κάπως τὰ λεχθέντα):
"Ιωάννης Αρβανίτης, «Ο άρχων πρωτοψάλτης Ιάκωβος Ναυπλιώτης, τέλος μιας παλιάς και αρχή μιας νέας εποχής της πατριαρχικής ψαλμωδίας»

Ακολούθησε η εισήγηση του συμπολίτη μας μουσικολόγου κ. Ιωάννη Αρβανίτη με θέμα: «Ο άρχων πρωτοψάλτης Ιάκωβος Ναυπλιώτης, τέλος μιας παλιάς και αρχή μιας νέας εποχής της πατριαρχικής ψαλμωδίας». Ο ομιλητής κατ’ αρχάς διευκρίνισε τον όρο «πατριαρχικό ύφος», διακρίνοντας την παλαιότερη έννοια του από την σύγχρονη. Κατά τον κ. Ιωάννη Αρβανίτη από τα μέσα του 18ου αι., οπότε εμφανίζεται ο όρος, αφορά ένα συγκεκριμένο τρόπο μελοποιίας, τον συντομότερο, σωζόμενο προφορικά, που τότε αρχίζει να καταγράφεται. Τα κατοπινά χρόνια ο όρος προσλαμβάνει την έννοια του τρόπου προφοράς και αποδόσεως των μουσικών κειμένων. Στο χρονικό μεταίχμιο αυτής της διαφοροποιήσεως της έννοιας του πατριαρχικού ύφους ίσταται ο πρωτοψάλτης Ιάκωβος Ναυπλιώτης, ως τέλος της προηγούμενης κλασσικής και συντηρητικής περιόδου και αρχή της νέας περιόδου των νεωτερισμών και αυθαιρεσιών. Το πλείστο του ιστορικού και μουσικού υλικού για τον Ιάκωβο προέρχεται από τις καταγραφές του δομεστίκου του, θεολόγου, Αγγέλου Βουδούρη. Προκύπτει, λοιπόν, ότι ο Ναυπλιώτης ήταν πολύ συντηρητικός στον τρόπο ερμηνείας των παραδοσιακών μελών. Σε λίγες περιπτώσεις διαπιστώνονται κάποιες μελικές διαφοροποιήσεις ή αναλύσεις των σημαδιών. Αντίθετα στην μεταγενέστερη εποχή που σηματοδοτείται από τον πρωτοψάλτη Κωνσταντίνο Πρίγγο και τον Θρασύβουλο Στανίτσα καταγράφεται μια ουσιαστική διαφοροποίηση κυρίως στον τομέα της μελοποιίας. Η μεγαλύτερη διαφορά διαπιστώνεται κυρίως στα μέλη της Παπαδικής και ιδιαίτερα στους Λειτουργικούς ύμνους (Χερουβικά, Κοινωνικά, Λειτουργικά κ.λ.π.).
Ο κ. Αρβανίτης εντόπισε την αιτία της διαφοροποιήσεως αυτής στην έλευση των Πρίγγου και Στανίτσα στον Ελλαδικό χώρο, όπου αισθάνθηκαν απελευθερωμένοι από την Ψαλτική δεοντολογία του Πατριαρχικού Ναού και τόλμησαν πολλούς νεωτερισμούς. Ωστόσο, στην Ελλάδα τούτοι οι νεωτερισμοί θεωρήθηκαν το γνήσιο «πατριαρχικό ύφος» και έγιναν το έναυσμα των κατοπινών αυθαιρεσιών και παντοίων διασκευών των κλασσικών εκκλησιαστικών μελών. Πρότεινε δε ως θεραπεία του προβλήματος την επαναγωγή στα κλασσικά και αυθεντικά μουσικά κείμενα. Κλείνοντας ο κ. Αρβανίτης έψαλε δείγματα από μουσικά κείμενα του Ιακώβου Ναυπλιώτου και παρουσίασε σπάνια ηχογράφηση με την ψαλμώδηση του γνωστού «Δύναμις» του Γεωργίου Κρητός από το Ναυπλιώτη".

Τὸ πλῆρες κείμενο τοῦ χρονικοῦ εἶναι τὸ ἀκόλουθο:
 

Attachments

  • ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ.pdf
    480.5 KB · Views: 87
Last edited:
Προκαλοῦμε καὶ παρακαλοῦμε τὸν κ. Ἀρβανίτη, νὰ μᾶς διαφωτίσει σχετικὰ μὲ τὴν ἱστορία τοῦ ὅρου πατριαρχικὸ ὕφος ἢ ὕφος τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Τὸ συγκεκριμένο ζήτημα τὸν εἶχε ἀπασχολήσει κάποτε σὲ μιὰ ἡμερίδα τοῦ Συλλόγου Ἱεροψαλτῶν Εὐβοίας. Μεταφέρω ἐδῶ τὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ χρονικὸ ἐκείνης τῆς ἡμερίδας ποὺ ἀφορᾶ στὴν ὁμιλία τοῦ κου Ἀρβανίτη (ἐλπίζω ὅτι ἀποδίδει κάπως τὰ λεχθέντα):
"Ιωάννης Αρβανίτης, «Ο άρχων πρωτοψάλτης Ιάκωβος Ναυπλιώτης, τέλος μιας παλιάς και αρχή μιας νέας εποχής της πατριαρχικής ψαλμωδίας». ...

Ευχαριστίες για τις πληροφορίες κ το απόσπασμα. Θα ήταν όντως εποικοδομητική η παράθεση του κειμένου της ομιλίας από τον κ.Αρβανίτη, κυρίως για τα ιστορικά της στοιχεία (εισαγωγή). Ως προς τις κρίσεις κ τις συγκρίσεις σχετικά με τον Ι.Ναυπλιώτη κ τους διαδόχους του, διακρίνω την γνωστή μανιχαϊκή προσέγγιση της παράδοσης. Μιας κ ο λόγος περί "ουσιαστικής διαφοροποίησης" στον τομέα της μελοποιίας κ δη της Παπαδικής, προτείνω να (ξαν)ακούσουμε το Αινείτε σε Α΄ήχο. Τί σχετικό μας παραδίδει ο Βουδούρης; Πρόκειται για (συντηρητική) ερμηνεία ή για διασκευή;
Αλλά ας αναμένουμε καλύτερα το κείμενο της ομιλίας.

Καλό υπόλοιπο 12ημέρου,
Δ.
 
Ευχαριστίες για τις πληροφορίες κ το απόσπασμα. Θα ήταν όντως εποικοδομητική η παράθεση του κειμένου της ομιλίας από τον κ.Αρβανίτη, κυρίως για τα ιστορικά της στοιχεία (εισαγωγή). Ως προς τις κρίσεις κ τις συγκρίσεις σχετικά με τον Ι.Ναυπλιώτη κ τους διαδόχους του, διακρίνω την γνωστή μανιχαϊκή προσέγγιση της παράδοσης. Μιας κ ο λόγος περί "ουσιαστικής διαφοροποίησης" στον τομέα της μελοποιίας κ δη της Παπαδικής, προτείνω να (ξαν)ακούσουμε το Αινείτε σε Α΄ήχο. Τί σχετικό μας παραδίδει ο Βουδούρης; Πρόκειται για (συντηρητική) ερμηνεία ή για διασκευή;
Αλλά ας αναμένουμε καλύτερα το κείμενο της ομιλίας.

Καλό υπόλοιπο 12ημέρου,
Δ.
Κατ' αρχήν Χρόνια Πολλά.
Δεύτερον, δεν τα είπα και ακριβώς έτσι, οπότε μη βιάζεσαι να με βγάλεις μανιχαίο. Εν συντομία, στο ρεπερτόριο εστίασα κυρίως και όχι στην εκτέλεση και τις αναλύσεις. Τότε είχα αγοράσει τα έργα του Βουδούρη και περίμενα να βρώ εκεί κομμάτια που έλεγε ο Ναυπλιώτης και θα ήταν ή διαφορετικά από τα κλασσικά ή διασκευασμένα. Δεν βρήκα παρά κυρίως κλασσικά μέλη και αυτό το αντιπαρέθεσα με τις κατοπινές συνθέσεις Πρίγγου, Στανίτσα κλπ, κυρίως τα παπαδικά μέλη. Είπα επίσης ότι πολλοί ψάλτες εδώ προσέλαβαν ως πατριαρχικό ύφος αυτά που στο Πατριαρχείο δεν ψάλλονταν ή παρεξήγησαν τα περί μη χρήσεως βιβλίων στα πατριαρχικά αναλόγια ως ένδειξη για να αυτοσχεδιάζουν. Όλα αυτά καλύπτονται εδώ στην Ελλάδα κάτω από την φράση "Πατριαρχικόν ύφος", που μάλιστα πηγάζει από τον Ναυπλιώτη, αλλά όπως δείχνουν τα βιβλία του Βουδούρη, αλλά και οι εκτελέσεις του Ναυπλιώτη, κάτι τέτοιο δεν είναι απόλυτα αληθές. Ως προς την εκτέλεση, έβαλα το Δύναμις του Κρητός, για να δείξω, και να εκθειάσω, πώς ο Ιάκωβος Ν. κρατάει ένα συνεχή ρυθμό σε όλο το μέλος και δεν κάνει κορώνες και αυτοσχεδιασμούς, σε ένα μέλος όπου αυτά πλεονάζουν στις εκτελέσεις των εδώ ψαλτών και μάλιστα στο όνομα του "Πατριαρχικού ύφους".

Την ανακοίνωση την έκανα προφορικά. Έχω κάπου την κασέττα, αλλά είναι δύσκολο να την βρώ και θα χρειαστεί απομαγνητοφώνηση. Οψόμεθα.
 
Τότε είχα αγοράσει τα έργα του Βουδούρη και περίμενα να βρώ εκεί κομμάτια που έλεγε ο Ναυπλιώτης και θα ήταν ή διαφορετικά από τα κλασσικά ή διασκευασμένα. Δεν βρήκα παρά κυρίως κλασσικά μέλη και αυτό το αντιπαρέθεσα με τις κατοπινές συνθέσεις Πρίγγου, Στανίτσα κλπ, κυρίως τα παπαδικά μέλη.

Αυτή την απορία την έχουν διατυπώσει κατά καιρούς εντός και εκτός του φόρουμ πολλοί. Νομίζω ότι για αυτήν ευθύνονται δύο πράγματα: πρώτον, η χρήση από τους νεοτέρους αναλυτικότερης γραφής (η οποία δημιούργησε την αίσθηση καινοτομίας) και δεύτερον η έλλειψη γνώσεων των πατριαρχικών αναλύσεων, η οποία αναπληρώνεται μόνο με μαθητεία σε σωστό δάσκαλο.
Πέρα από τη διαφορά στη χροιά της φωνής ο Στανίτσας (κυρίως της Πόλης, αλλά και της Αθήνας), ο Πρίγγος και ο Ναυπλιώτης ψάλλουν το ίδιο. Όταν βγήκαν τα έργα του Βουδούρη όλοι περίμεναν ότι τα υπό Ιακώβου φερόμενα ως μαθήματα θα ήταν γεμάτα αναλύσεων τριγόργων και παρεστιγμένων. Όμως ο Βουδούρης συνεχίζοντας την παράδοση των παλαιών δεσμεύει τις αναλύσεις στις καταγραφές του και σπάνια τις αναλύει. Αυτός που γνωρίζει το ύφος θα τις κάνει είτε τις δει σε συνεπτυγμένη γραφή είτε σε ανελυμένη.
Δημιουργήθηκε όμως η εντύπωση ότι ο Ιάκωβος εξέφραζε το απλό και απέριτο, ενώ οι μετά από αυτόν καινοτόμησαν υπέρ του δέοντος.
Πιστεύω ότι με το χρόνο, επειδή υπάρχουν πολλά ακόμη που θα βγουν στο φως, θα λυθούν όλες αυτές οι απορίες και θα εξαχθούν νέα συμπεράσματα (για τους καλοπροαίρετους ερευνητές).
Υ.Γ.Ο Βουδούρης ακόμη και όταν καταγράφει αναλελυμένα το κάνει με μέτρο. Το θέμα της γραφής είναι κλειδί για την κατανόηση πολλών πραγμάτων.
 

Attachments

  • Boudouris_Vol_05_p_009_0223.png
    136.1 KB · Views: 49
  • Boudouris_Vol_05_p_009_0229.png
    123 KB · Views: 21
Η αλήθεια είναι ότι δυστυχώς δεν υπάρχουν ζωντανές ηχογραφήσεις απο τον Π. Ναό την εποχή του Ναυπλιώτη. Μόνο περιγραφές...
Επομένως, μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε ως προς τον τρόπο της ψαλμωδίας του. Και άν ο Στανίτσας που υπήρξε ακροατής του συνάντησε τόσες δυσκολίες όταν ανέλαβε, τότε είναι φανερό ότι δεν μπορούμε εύκολα να διαπιστώσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο Ναυπλιώτης εκτελούσε τα μαθήματα.
Πάντως προσωπικά πιστεύω, ότι παρόλο που ο σωβινισμός επέφερε σημανικό χτύπημα στη διαδοχή των προσώπων, οι έξωθεν κληθέντες Στανίτσας, Νικολαϊδης και Αστέρης με το φιλότιμο αλλά και τον προσωπικό τους μόχθο κατάφεραν να συνεχίσουν ως προς το πολύ το Ύφος.
Άρα αυτό που ακούμε σήμερα, κατα ένα μεγάλο ποσοστό πιστεύω ότι είναι η συνέχεια του Πατριαρχικού Ύφους. (κατα ένα μεγάλο ποσοστό επαναλαμβάνω...)
 
Και άν ο Στανίτσας που υπήρξε ακροατής του συνάντησε τόσες δυσκολίες όταν ανέλαβε, τότε είναι φανερό ότι δεν μπορούμε εύκολα να διαπιστώσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο Ναυπλιώτης εκτελούσε τα μαθήματα.
Πάντως προσωπικά πιστεύω, ότι παρόλο που ο σωβινισμός επέφερε σημανικό χτύπημα

Ο Στανίτσας πριν πάει στο Πατριαρχείο ως Λαμπαδάριος αμφιβάλλω αν ήταν ακροατής τουλάχιστον τακτικός του Ιακώβου. Αντιθέτως την έβρισκε με τις εναρμονίσεις και τα νηλέικα, εκεί προς τον Γαλατά.:wink: Για την προσαρμογή του στον πατριαρχικό ναό, φρόντισε επιτυχώς, ο μαθητής του Ιακώβου, Αναστάσιος Μιχαηλίδης.
Πέρα από την έρευνα η οποία είναι καλή. το κλειδί για την κατανόηση αυτού του ύφους είναι η μαθητεία. Οποιοδήποτε άλλο ύφος μαθαίνεται εύκολα με κασσέτες και προσωπικό διάβασμα. Το συγκεκριμένο, θέλει δάσκαλο και ικανότητα να ρουφήξεις τον αέρα που εκπνέει και να γεμίσεις με ακούσματα το κεφάλι σου...
 
Προσωπικά πάντως, πιστεύω ότι όπως λέτε και εσείς, η δια ζώσης μαθητεία ή ακρόαση δεν αντικαθίσταται με τίποτα.
Δεν κάνω τον ειδήμονα φυσικά, αλλά επανέρχομαι σε αυτά που είχα γράψει για το Πατριαρχικό Ύφος το λεγόμενο παλαιό, αυτό που κατα πολλούς είχε και ο Ναυπλιώτης. Δεν είναι κάτι το δύσκολο, άμα έχεις ακούσει παλιούς ψάλτες αμέσως το αναγνωρίζεις, το ερώτημα είναι, εάν σήμερα αρέσει αυτό το ύφος...και κατα πόσο κάποιος θέλει να το ακολουθήσει, όταν υπάρχουν σήμερα ακούσματα κάπως διαφορετικά...
 
Last edited:
Αυτή την απορία την έχουν διατυπώσει κατά καιρούς εντός και εκτός του φόρουμ πολλοί. Νομίζω ότι για αυτήν ευθύνονται δύο πράγματα: πρώτον, η χρήση από τους νεοτέρους αναλυτικότερης γραφής (η οποία δημιούργησε την αίσθηση καινοτομίας) και δεύτερον η έλλειψη γνώσεων των πατριαρχικών αναλύσεων, η οποία αναπληρώνεται μόνο με μαθητεία σε σωστό δάσκαλο.

Αν το κατάλαβα σωστά, βασικά λες ότι ο Λαοσυνάκτης δεν μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ των αναλύσεων και νέων συνθέσεων (δεν λέω ότι αυτό λες, αλλά έτσι το ερμηνεύω εγώ. Ζητω συγγνώμη για την πιθανή παρερμηνεία).
 
Αν το κατάλαβα σωστά, βασικά λες ότι ο Λαοσυνάκτης δεν μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ των αναλύσεων και νέων συνθέσεων (δεν λέω ότι αυτό λες, αλλά έτσι το ερμηνεύω εγώ. Ζητω συγγνώμη για την πιθανή παρερμηνεία).

Μίλησα γενικά και όχι προσωπικά για τον κ.Αρβανίτη. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να κάνουν διάκριση μεταξύ των αναλύσεων και των νέων συνθέσεων, δεν ξέρω αν είναι και ο κ.Αρβανίτης σε αυτή την κατηγορία, ακόμη και να είναι δεν μου πέφτει λόγος, το θέμα εδώ είναι γενικό όχι προσωπικό, άρα και οι παρατηρήσεις μου είναι γενικές και όχι προσωπικές.Ακολουθώ το ρητό που λένε συνεχώς μίας σχολής: "να βλέπουμε τα πράγματα μουσικά και όχι προσωπικά".:wink:
 
το ερώτημα είναι, εάν σήμερα αρέσει αυτό το ύφος...και κατα πόσο κάποιος θέλει να το ακολουθήσει, όταν υπάρχουν σήμερα ακούσματα κάπως διαφορετικά...

Δυστυχώς ή ευτυχώς, σήμερα εάν κάποιος ψάλλει έτσι, θα θεωρηθεί μάλλον μέτριος ψάλτης.
 
Κατά την γνώμη αυτό το ύφος εξαφανίζεται και σχεδόν δεν ακούγεται ούτε στον πατριαρχικό ναό!:(:confused::eek:
 
Μίλησα γενικά και όχι προσωπικά για τον κ.Αρβανίτη. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να κάνουν διάκριση μεταξύ των αναλύσεων και των νέων συνθέσεων, δεν ξέρω αν είναι και ο κ.Αρβανίτης σε αυτή την κατηγορία, ακόμη και να είναι δεν μου πέφτει λόγος, το θέμα εδώ είναι γενικό όχι προσωπικό, άρα και οι παρατηρήσεις μου είναι γενικές και όχι προσωπικές.Ακολουθώ το ρητό που λένε συνεχώς μίας σχολής: "να βλέπουμε τα πράγματα μουσικά και όχι προσωπικά".:wink:

Πάντως υπάρχει ένα σχετικό θέμα και αν δεν κάνω λάθος εκεί μέχρι τώρα δεν βρέθηκε ιδιαιτερα πλούσιο υλικό από τους πατριαρχικούς (Στανίτσα και Πρίγγο).
 
Είναι γεγονός ότι αυτό το ύφος σήμερα δεν ακούγεται πολύ...αλλά πάντως όντως ο Αστέρης όσον αφορά στα χερουβικά λέει του Φωκαέως και του Κωνσταντίνου...
Γενικά δεν ξέρω αν το παλαιό ύφος εξελίχθηκε στο λεγόμενο σύγχρονο πατριαρχικό, πάντως αν ψάλλει κανείς κατα το ύφος του παλαιού θα εισπράξει ότι εισέπραττε και ο Στανίτσας όταν έψαλλε έτσι καμιά φορά:
"Δάσκαλε σήμερα δεν είχες κέφια!" :):)
 
Είναι γεγονός ότι αυτό το ύφος σήμερα δεν ακούγεται πολύ...αλλά πάντως όντως ο Αστέρης όσον αφορά στα χερουβικά λέει του Φωκαέως και του Κωνσταντίνου...
Γενικά δεν ξέρω αν το παλαιό ύφος εξελίχθηκε στο λεγόμενο σύγχρονο πατριαρχικό, πάντως αν ψάλλει κανείς κατα το ύφος του παλαιού θα εισπράξει ότι εισέπραττε και ο Στανίτσας όταν έψαλλε έτσι καμιά φορά:
"Δάσκαλε σήμερα δεν είχες κέφια!" :):)

Μπορεί να λέει τα χερουβικά που ανέφερες, όμως τί γίνεται με τα λειτουργικά? Πριν 4 χρόνια που τον άκουσα ζωντανά τα λειτουργικά του Πρίγγου τα επτάφωνα έλεγε τα οποία είναι πάνω σε μακάμι, νομίζω "μαχούρ"...
 
Εντάξει, λειτουργικά λένε τέτοια, αλλά νομίζω ότι εκεί ούτως ή άλλως δεν μπορούμε να πάμε πίσω, αν και λέει και τα χύμα...
Προσωπικές μου απόψεις πάντα, έτσι;
 
Πάντως υπάρχει ένα σχετικό θέμα και αν δεν κάνω λάθος εκεί μέχρι τώρα δεν βρέθηκε ιδιαιτερα πλούσιο υλικό από τους πατριαρχικούς (Στανίτσα και Πρίγγο).

Υλικό υπάρχει, κυρίως από Στανίτσα, απλά δεν κυκλοφορεί...
Γενικώς όμως να ξέρεις ότι οι πατριαρχικοί σπάνια λέγανε ένα χερουβικό κάποιου αυτούσιο. Η προσφιλή τους συνήθεια ήταν οι λεγόμενες επιλογές ή εκλογή θέσεων, όπου συνδυάζαν μουσικές θέσεις από διάφορα χερουβικά. Αν διαβάσουμε τα χερουβικά που υπάρχουν στην Πανδέκτη του Ιωάννου Λαμπαδαρίου, κάνουμε επιλογή θέσεων και τα γράψουμε αναλυτικά, τί έχουμε;
Τα χερουβικά του Πρίγγου και του Στανίτσα. Δείτε το.:wink:
 
...Εν συντομία, στο ρεπερτόριο εστίασα κυρίως και όχι στην εκτέλεση και τις αναλύσεις. Τότε είχα αγοράσει τα έργα του Βουδούρη και περίμενα να βρώ εκεί κομμάτια που έλεγε ο Ναυπλιώτης και θα ήταν ή διαφορετικά από τα κλασσικά ή διασκευασμένα. Δεν βρήκα παρά κυρίως κλασσικά μέλη...

Πρβλ.
Αξιοπιστία Βουδούρη (;)
Ο Βουδούρης αποδίδει πιστά τον Ιάκωβο;

...και αυτό το αντιπαρέθεσα με τις κατοπινές συνθέσεις Πρίγγου, Στανίτσα κλπ, κυρίως τα παπαδικά μέλη.

Ποιές συγκεκριμένα συνθέσεις τους είχατε/έχετε υπόψιν σας; Το χορωδιακό Χερβ σε πλ.Α που Ι.Ναυπλιώτης κ Κ.Πρίγγος αποδίδουν από κοινού στους δίσκους; Την εισαγωγή Χερβ σε πλ.Α΄Ι.Ναυπλιώτου όπως την κατέγραψε ο Β.Νικολαίδης; Μήπως το Κοινωνικό του Ευαγγελισμού όπως το παραδίδει γραπτώς κ προφορικώς ο Θρ.Στανίτσας;

Είπα επίσης ότι πολλοί ψάλτες εδώ προσέλαβαν ως πατριαρχικό ύφος αυτά που στο Πατριαρχείο δεν ψάλλονταν ή παρεξήγησαν τα περί μη χρήσεως βιβλίων στα πατριαρχικά αναλόγια ως ένδειξη για να αυτοσχεδιάζουν. Όλα αυτά καλύπτονται εδώ στην Ελλάδα κάτω από την φράση "Πατριαρχικόν ύφος", που μάλιστα πηγάζει από τον Ναυπλιώτη, αλλά όπως δείχνουν τα βιβλία του Βουδούρη, αλλά και οι εκτελέσεις του Ναυπλιώτη, κάτι τέτοιο δεν είναι απόλυτα αληθές.

Η όποια εν Ελλάδι κατάχρηση της φράσης δεν καταργεί την χρήση, εφόσον υπήρξε αλληλεπίδραση και συγγένεια (όχι ταυτότητα) ύφους, δλδ τρόπου του ψάλλειν. Πρβλ. Η μεγάλη τετράδα στους Πατριαρχικούς.

Ως προς την εκτέλεση, έβαλα το Δύναμις του Κρητός, για να δείξω, και να εκθειάσω, πώς ο Ιάκωβος Ν. κρατάει ένα συνεχή ρυθμό σε όλο το μέλος και δεν κάνει κορώνες και αυτοσχεδιασμούς, σε ένα μέλος όπου αυτά πλεονάζουν στις εκτελέσεις των εδώ ψαλτών και μάλιστα στο όνομα του "Πατριαρχικού ύφους".

Το συγκεκριμένο παράδειγμα (βολικό από μια άποψη) είναι ατυχές δεδομένου ότι η εν λόγω εκτέλεση δεν αποκλείει την αναλελυμένη-μελισματική απόδοσή του (ακόμη κι απ΄τον ίδιο τον Ι.Ναυπλιώτη). Πρβλ. Περί του «χρόνου» του Δύναμις του Γεωργίου Κρητός. Σύμφωνα με την δική σας λογική, ο Ι.Ναυπλιώτης κάνει κορώνες κ αυτοσχεδιασμούς στο Αινείτε του Ιωάννου σε Α΄ ήχο;

Την ανακοίνωση την έκανα προφορικά. Έχω κάπου την κασέττα, αλλά είναι δύσκολο να την βρώ και θα χρειαστεί απομαγνητοφώνηση. Οψόμεθα.

Μπορεί επίσης να ψηφιοποιηθεί κ να ανεβεί ως ήχος. Έπειτα κάποιος από τους γνωρίζοντες τυφλό σύστημα πληκτρολόγησης θα μπορούσε να αναλάβει την απομαγνητοφώνησή της.
 
Καλημέρα και χρόνια πολλά σε όλους!
Επειδή πολλές φορές παραβρέθηκα σε ακολουθίες στον πατριαρχικό ναό και σαν εκκλησιαζόμενος, αλλά και μετέχοντας στο χορό του αναλογίου, θα ήθελα να πώ πως το λεγόμενο Πατριαρχικό ύφος δεν έχει να κάνει τόσο με την επιλογή των μελών, όσο με τον τρόπο τον οποίο τα μέλη αποδίδονται. Αφενός μεν με την ανάλυση των ποιοτικών σημείων, των θέσεων, του ιδιαίτερου χρώματος της βοσπορίτικης φωνής και αφετέρου με το όλο πατριαρχικό τυπικό το οποίο διαφυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού και απ' τους ιερείς και απ' τους ψάλτες όλων των βαθμίδων. Ωφείλουμε όλοι μας ένα μεγάλο ευχαριστώ και στους τωρινούς και στους προγενέστερους πρωτοψάλτες, λαμπαδαρίους, δομεστίκους των πατριαρχικών αναλογίων.
 
Σύμφωνα με τον Γ. Αγγελινάρα, το Πατριαρχικό Ύφος αποτελείται απο 2 συστατικά: το Μέλος και την Προφορά.
Το Μέλος το εξασφαλίζουν οι γνωστές κλασσικές εκδόσεις και η Προφορά (το πιο δύσκολο) είναι ο τρόπος που εκτελείται το Μέλος.
Για να έχει κάποιος το ύφος, πρέπει να συντρέχουν και οι 2 προυποθέσεις.

Εγώ φυσικά δεν είμαι άξιος να κρίνω ψάλτες αναστήματος Στανίτσα κ.α., αλλά κατα τη γνώμη μου σύμφωνα με τη Πατριαρχική Παράδοση στα κλασσικά μαθήματα δεν ελευθεριάζεις απο ένα σημείο και μετά, τα εκτελείς όπως είναι με τις όποιες αναλύσεις και τέλος...αυτό για κάποιο μάθημα που εκτελούσε ο Στανίτσας (κοινωνικό νομίζω) και που ειπώθηκε πρίν.
 
Back
Top