Πατριαρχικό Ύφος

S

Sotres

Guest
Ευτυχῶς ποὺ μπαίνει ὁ ὅρος «προσωπικά».
Αγαπητέ μου Δομέστικε,
πρώτα πρώτα να σου ευχηθώ για την κορούλα σου τα καλύτερα! Πάντα γελαστή και ευλογημένη και να κρατήσεις και τα παιδιά των παιδιών της στην αγκαλιά σου όπως λένε σε κάποια χωριά της πατρίδας μου. Μία πρόταση να συμπληρώσω στα όσα ωραία λες. Όπως διάβασες και ο κ. Νερατζής και ο Άρχων του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου κάνουν λόγο για ένα ύφος. Φυσικά και οι ερμηνείες είναι πολλές. Αλλά τι είναι αυτό που τις τοποθετεί σε αυτό που λέμε παράδοση ψαλσίματος; Αυτό το διαχωρισμό θέλω να κάνω και εγώ. Προς Θεού δεν έγραψα ότι μία ερμηνεία είναι η παραδοσιακή! Κάθε άλλο. Ο ίδιος ψάλτης θα πει με διαφορετικούς τρόπους το ίδιο μάθημα και σε πολλά σημεία θα κάνει εντελώς διαφορετικά ερμηνευτικά σχόλια. Αυτό είναι το βασικό γνώρισμα της ζώσας παράδοσης. Η εξέλιξη σε συγκεκριμένες διαστάσεις οι οποίες συναρτησιακά ενώνουν προφορικό και γραπτό λόγο. Πόσες φορές δεν έχεις τοποθετηθεί εναντίον στον τρόπο ψαλσίματος κάποιων ψαλτών που κατά καιρούς φιλοξενούνται στο αναλόγιο; Τι είναι αυτό που σε ξενίζει; Εάν το σκεφθείς έτσι, μπορεί να δεις τα περί ύφους ίσως και με διαφορετική οπτική γωνία.
Επιθυμώ επίσης να σχολιάσω μία ακόμη θέση σου. Περί ψαλτικής ο λόγος. Επάγγελμα ή προσευχή; Νομίζω ότι η θέση σου ξεφεύγει από τα όσα οι πατέρες και μητέρες μας μας κληρονόμησαν. Δεν μπορεί ο ψάλτης ο οποίος βλέπει τα του αναλογίου καθαρά επαγγελματικά να σταθεί στο λατρευτικό χώρο της εκκλησίας μας. Εάν αυτός που ψάλλει δεν προσεύχεται, ή τουλάχιστον δεν προσπαθεί να προσευχηθεί, πως θα ενωθεί με τους προσευχομένους (όσοι και αν είναι αυτοί) στη λατρευτική σύναξη; Είναι ατόπημα το να ξεφεύγω από το σώμα της εκκλησίας και να ζω μόνος...χωρίας να προσεύχομαι για το σύνολο. Πόσο μάλλον συνειδητά να κάνω τα του αναλογίου για επάγγελμα. Δεν είναι το αναλόγιο χώρος τραγουδιού και εργασίας! Ούτε η εκκλησία έχει ανάγκη τον ψαλτάρα ο οποίος τάχα κεντάει στα ψαλτικά! και τον χειροκροτούν όλοι μέσα στην εκκλησία...κ.λπ. ενώ μπροστά μας είναι ο ίδιος ο Πατέρας μας. Προσωπικά παώ στην εκκλησία για να κρατώ έστω και τρεμάμενο το φως της Ανάστασης άσβεστο! αδιαφορώντας αν ο παπάς και ο ψάλτης είναι παράφωνοι...και φυσικά θα μου αρέσει να ακούσω και τα όσα το Τυπικό αναφέρει ότι πρέπει να ψαλλούν. Και τελικά ποιος είσαι εσύ και εγώ που θα κρίνουμε αν αυτός που ψάλλει υποκρίνεται; Άς αφήσουμε τουλάχιστον στο Θεό και μια δουλειά. Ας του αφήσουμε την τελική κρίση της ψυχή του καθενός μας να την έχει Αυτός. Στο τέλος αν κουράζεσαι μην πας από την αρχή στην εκκλησία. Πήγαινε στο τέλος και ας αφήσουμε έστω και τη μία ψυχή που θέλει να ακούσει αυτά που η εκκλησία μας προσφέρει να τα ακούσει. Τι να τον κάνουμε τον τάδε ψάλτη ο οποίος κάθε Κυριακή κεντούσε στο αναλόγιο και τελικά στην άλλη ζωή, όπως λένε, ακούσει: πληρώθηκες και καλά μάλιστα...όταν έψελνες. Τώρα ο μισθός που ως ψάλτης σου αναλογεί δεν υπάρχει...άντε τότε δομέστικε να πεις ότι είχες ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟ ΥΦΟΣ...
Δεν αναφέρω τα παραπάνω με καμία απολύτως διάθεση ελέγχου. Σε εκτιμώ και για το λόγο αυτό έγραψα κάποιες σκέψεις μου.

Σ
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Αγαπητέ μου Δομέστικε,
πρώτα πρώτα να σου ευχηθώ για την κορούλα σου τα καλύτερα! Πάντα γελαστή και ευλογημένη και να κρατήσεις και τα παιδιά των παιδιών της στην αγκαλιά σου όπως λένε σε κάποια χωριά της πατρίδας μου. Μία πρόταση να συμπληρώσω στα όσα ωραία λες. Όπως διάβασες και ο κ. Νερατζής και ο Άρχων του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου κάνουν λόγο για ένα ύφος. Φυσικά και οι ερμηνείες είναι πολλές. Αλλά τι είναι αυτό που τις τοποθετεί σε αυτό που λέμε παράδοση ψαλσίματος; Αυτό το διαχωρισμό θέλω να κάνω και εγώ. Προς Θεού δεν έγραψα ότι μία ερμηνεία είναι η παραδοσιακή! Κάθε άλλο. Ο ίδιος ψάλτης θα πει με διαφορετικούς τρόπους το ίδιο μάθημα και σε πολλά σημεία θα κάνει εντελώς διαφορετικά ερμηνευτικά σχόλια. Αυτό είναι το βασικό γνώρισμα της ζώσας παράδοσης. Η εξέλιξη σε συγκεκριμένες διαστάσεις οι οποίες συναρτησιακά ενώνουν προφορικό και γραπτό λόγο. Πόσες φορές δεν έχεις τοποθετηθεί εναντίον στον τρόπο ψαλσίματος κάποιων ψαλτών που κατά καιρούς φιλοξενούνται στο αναλόγιο; Τι είναι αυτό που σε ξενίζει; Εάν το σκεφθείς έτσι, μπορεί να δεις τα περί ύφους ίσως και με διαφορετική οπτική γωνία.
Επιθυμώ επίσης να σχολιάσω μία ακόμη θέση σου. Περί ψαλτικής ο λόγος. Επάγγελμα ή προσευχή; Νομίζω ότι η θέση σου ξεφεύγει από τα όσα οι πατέρες και μητέρες μας μας κληρονόμησαν. Δεν μπορεί ο ψάλτης ο οποίος βλέπει τα του αναλογίου καθαρά επαγγελματικά να σταθεί στο λατρευτικό χώρο της εκκλησίας μας. Εάν αυτός που ψάλλει δεν προσεύχεται, ή τουλάχιστον δεν προσπαθεί να προσευχηθεί, πως θα ενωθεί με τους προσευχομένους (όσοι και αν είναι αυτοί) στη λατρευτική σύναξη; Είναι ατόπημα το να ξεφεύγω από το σώμα της εκκλησίας και να ζω μόνος...χωρίας να προσεύχομαι για το σύνολο. Πόσο μάλλον συνειδητά να κάνω τα του αναλογίου για επάγγελμα. Δεν είναι το αναλόγιο χώρος τραγουδιού και εργασίας! Ούτε η εκκλησία έχει ανάγκη τον ψαλτάρα ο οποίος τάχα κεντάει στα ψαλτικά! και τον χειροκροτούν όλοι μέσα στην εκκλησία...κ.λπ. ενώ μπροστά μας είναι ο ίδιος ο Πατέρας μας. Προσωπικά παώ στην εκκλησία για να κρατώ έστω και τρεμάμενο το φως της Ανάστασης άσβεστο! αδιαφορώντας αν ο παπάς και ο ψάλτης είναι παράφωνοι...και φυσικά θα μου αρέσει να ακούσω και τα όσα το Τυπικό αναφέρει ότι πρέπει να ψαλλούν. Και τελικά ποιος είσαι εσύ και εγώ που θα κρίνουμε αν αυτός που ψάλλει υποκρίνεται; Άς αφήσουμε τουλάχιστον στο Θεό και μια δουλειά. Ας του αφήσουμε την τελική κρίση της ψυχή του καθενός μας να την έχει Αυτός. Στο τέλος αν κουράζεσαι μην πας από την αρχή στην εκκλησία. Πήγαινε στο τέλος και ας αφήσουμε έστω και τη μία ψυχή που θέλει να ακούσει αυτά που η εκκλησία μας προσφέρει να τα ακούσει. Τι να τον κάνουμε τον τάδε ψάλτη ο οποίος κάθε Κυριακή κεντούσε στο αναλόγιο και τελικά στην άλλη ζωή, όπως λένε, ακούσει: πληρώθηκες και καλά μάλιστα...όταν έψελνες. Τώρα ο μισθός που ως ψάλτης σου αναλογεί δεν υπάρχει...άντε τότε δομέστικε να πεις ότι είχες ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟ ΥΦΟΣ...
Δεν αναφέρω τα παραπάνω με καμία απολύτως διάθεση ελέγχου. Σε εκτιμώ και για το λόγο αυτό έγραψα κάποιες σκέψεις μου.

Σ

Εὐχαριστῶ γιὰ τὰ καλά σου λόγια καὶ τὶς εὐχές.

Διαφωνῶ μὲ τὴ θέση σου περὶ ἑνὸς ὕφους.

Κι αὐτὸ γιατὶ ἀκουστικὰ πάντα μπορεῖ κάποιος μὲ σχετικὴ ἐμπειρία καὶ ὄχι ἰδιαίτερα μεγάλη, νὰ διαπιστώσει διαφορὲς μεγάλες ποὺ διαφοροποιοῦν σὲ μεγάλο βαθμὸ τὸ ἕνα ἄκουσμα ἀπὸ τὸ ἄλλο, ὥστε νὰ εἶναι ἀκόμη καὶ ἀντίθετα μεταξύ τους, οὕτε κἄν συνώνυμα. Παραδείγματα ἄφθονα στὸ forum.

Τώρα ἐκπρόσωποι τοῦ ἱδίου ὕφους, συνήθως μαθητὲς τοῦ ἰδίου δασκάλου-φορέα, μπορεῖ νὰ εἰσάγουν κάποια νέα στοιχεία στὸ ψάλσιμό τους, λόγω φωνῆς λόγω γνώσεων, ὄμως ὁ κορμὸς τῆς ψαλτικῆς τους ἔκφρασης -διαστήματα, ἀναλύσεις, χρόνος κλπ.-παραμένει σταθερὸς, εὐδιάκριτος, ἀναγνωρίσιμος καὶ ἐνταγμένος στὸ ρεύμα.

Γιὰ τὸ δεύτερο θέμα. Δεδομένη ἡ λειτουργικὴ σχέση τοῦ ψάλτη. Ὄχι ὄμως καὶ ἡ πνευματική του κατάσταση. Εἴτε ἁμαρτωλὸς εἴτε ἔν μετανοίᾳ εἴτε ἐν ἀδιαφορίᾳ. Τὸ βασικὸ εἶναι τουλάχιστον νὰ στέκεται σοβαρὸς στὸ ἀναλόγιό του καὶ τουλάχιστον νὰ μὴν προκαλεῖ μὲ τὴν στάση του. Ἄν ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα ψάλλει σοβαρὰ καὶ μὲ ὄρεξη τὸτε κανένα πρόβλημα στὸν λειτουργικό του ρόλο.

Θεωρῶ τελείως ὑποκειμενικὸ κὰι προσωπικὸ θέμα τὴν στάση τοῦ καθενὸς ἀπέναντι στὸ Θεό του καὶ τῶν ψαλτῶν φυσικά. Ὁ καθένας ἔχει τὸν πνευματικὸ του καὶ πορεύεται. Ἄν πάλι δὲν ἔχει θὰ τὰ βρεῖ μὲ τὸν Θεό του, ἄν δὲν τὰ βρεῖ πάλι δικό του πρόβλημα.

Δὲν μοῦ ἀρέσει αὐτὸς ὁ καταναγκαστικὸς καθορισμὸς τῆς πνευματικότητας κάποιου συνανθρώπου καὶ ἡ μπιχεβιοριστική του ἀντιμετώπιση ἀπὸ κάποιον τρίτο καὶ μὲ ποιὰ κριτήρια φυσικά. Τὶ κι ἄν εἶναι ψάλτης;
 
S

Sotres

Guest
Εὐχαριστῶ γιὰ τὰ καλά σου λόγια καὶ τὶς εὐχές.

Διαφωνῶ μὲ τὴ θέση σου περὶ ἑνὸς ὕφους.

Κι αὐτὸ γιατὶ ἀκουστικὰ πάντα μπορεῖ κάποιος μὲ σχετικὴ ἐμπειρία καὶ ὄχι ἰδιαίτερα μεγάλη, νὰ διαπιστώσει διαφορὲς μεγάλες ποὺ διαφοροποιοῦν σὲ μεγάλο βαθμὸ τὸ ἕνα ἄκουσμα ἀπὸ τὸ ἄλλο, ὥστε νὰ εἶναι ἀκόμη καὶ ἀντίθετα μεταξύ τους, οὕτε κἄν συνώνυμα. Παραδείγματα ἄφθονα στὸ forum.

Ακριβώς αυτό λέω και εγώ. Μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες αλλά όλες αυτές δικαιολογούν την υπόστασή τους μέσα από την προφορική και γραπτή παράδοση. Προς Θεού δεν λέω ότι μόνο ένας τρόπος ψαμλώδισης είναι ο παραδοσιακός. Ίσως το άρθρο μου Ερμηνευτικές προσεγγίσεις...(υ πάρχει στην ιστοσελίδα) να σου ξεκαθαρίσει τις θέσεις μου.

Τώρα ἐκπρόσωποι τοῦ ἱδίου ὕφους, συνήθως μαθητὲς τοῦ ἰδίου δασκάλου-φορέα, μπορεῖ νὰ εἰσάγουν κάποια νέα στοιχεία στὸ ψάλσιμό τους, λόγω φωνῆς λόγω γνώσεων, ὄμως ὁ κορμὸς τῆς ψαλτικῆς τους ἔκφρασης -διαστήματα, ἀναλύσεις, χρόνος κλπ.-παραμένει σταθερὸς, εὐδιάκριτος, ἀναγνωρίσιμος καὶ ἐνταγμένος στὸ ρεύμα.

Δεν διαφωνώ καθόλου. Η θέση σου αυτή είναι και δική μου τοποθέτηση. Κάνουμε λόγο για ερμηνεία και όχι για εκτέλεση στην ψαλτική μας παράδοση.

Γιὰ τὸ δεύτερο θέμα. Δεδομένη ἡ λειτουργικὴ σχέση τοῦ ψάλτη. Ὄχι ὄμως καὶ ἡ πνευματική του κατάσταση. Εἴτε ἁμαρτωλὸς εἴτε ἔν μετανοίᾳ εἴτε ἐν ἀδιαφορίᾳ. Τὸ βασικὸ εἶναι τουλάχιστον νὰ στέκεται σοβαρὸς στὸ ἀναλόγιό του καὶ τουλάχιστον νὰ μὴν προκαλεῖ μὲ τὴν στάση του. Ἄν ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα ψάλλει σοβαρὰ καὶ μὲ ὄρεξη τὸτε κανένα πρόβλημα στὸν λειτουργικό του ρόλο.

Θεωρῶ τελείως ὑποκειμενικὸ κὰι προσωπικὸ θέμα τὴν στάση τοῦ καθενὸς ἀπέναντι στὸ Θεό του καὶ τῶν ψαλτῶν φυσικά. Ὁ καθένας ἔχει τὸν πνευματικὸ του καὶ πορεύεται. Ἄν πάλι δὲν ἔχει θὰ τὰ βρεῖ μὲ τὸν Θεό του, ἄν δὲν τὰ βρεῖ πάλι δικό του πρόβλημα.

Εδώ θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω. Ο ψάλτης επέλεξε να αναλάβει κάποιο διακόνημα. Αυτό το διακόνημα έχει νόμους. Εάν δεν του αρέσουν ας μην ανέβει στο ψαλτήρι. Απλά. Δεν έχουμε εκκλησία δύο ταχυτήτων. Έχουμε όμως ρόλους και αξίες που όποιος τις αναλάβει πρέπει να παλεύει να τις φέρει εις πέρας. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι το ύφος των γραφομένων σου άλλαξε, σε σχέση με αυτά που έγραψες στο πρώτο σου κείμενο που διάβασα.
Να σαι καλά και πάντα να σε διαβάζουμε φίλε Δομέστικε
Σ
 
Last edited by a moderator:

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Εὐχαριστῶ γιὰ τὰ καλά σου λόγια καὶ τὶς εὐχές.

Διαφωνῶ μὲ τὴ θέση σου περὶ ἑνὸς ὕφους.

Κι αὐτὸ γιατὶ ἀκουστικὰ πάντα μπορεῖ κάποιος μὲ σχετικὴ ἐμπειρία καὶ ὄχι ἰδιαίτερα μεγάλη, νὰ διαπιστώσει διαφορὲς μεγάλες ποὺ διαφοροποιοῦν σὲ μεγάλο βαθμὸ τὸ ἕνα ἄκουσμα ἀπὸ τὸ ἄλλο, ὥστε νὰ εἶναι ἀκόμη καὶ ἀντίθετα μεταξύ τους, οὕτε κἄν συνώνυμα. Παραδείγματα ἄφθονα στὸ forum.

Ακριβώς αυτό λέω και εγώ. Μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες αλλά όλες αυτές δικαιολογούν την υπόστασή τους μέσα από την προφορική και γραπτή παράδοση. Προς Θεού δεν λέω ότι μόνο ένας τρόπος ψαμλώδισης είναι ο παραδοσιακός. Ίσως το άρθρο μου Ερμηνευτικές προσεγγίσεις...(υ πάρχει στην ιστοσελίδα) να σου ξεκαθαρίσει τις θέσεις μου.

Τώρα ἐκπρόσωποι τοῦ ἱδίου ὕφους, συνήθως μαθητὲς τοῦ ἰδίου δασκάλου-φορέα, μπορεῖ νὰ εἰσάγουν κάποια νέα στοιχεία στὸ ψάλσιμό τους, λόγω φωνῆς λόγω γνώσεων, ὄμως ὁ κορμὸς τῆς ψαλτικῆς τους ἔκφρασης -διαστήματα, ἀναλύσεις, χρόνος κλπ.-παραμένει σταθερὸς, εὐδιάκριτος, ἀναγνωρίσιμος καὶ ἐνταγμένος στὸ ρεύμα.

Δεν διαφωνώ καθόλου. Η θέση σου αυτή είναι και δική μου τοποθέτηση. Κάνουμε λόγο για ερμηνεία και όχι για εκτέλεση στην ψαλτική μας παράδοση.

Γιὰ τὸ δεύτερο θέμα. Δεδομένη ἡ λειτουργικὴ σχέση τοῦ ψάλτη. Ὄχι ὄμως καὶ ἡ πνευματική του κατάσταση. Εἴτε ἁμαρτωλὸς εἴτε ἔν μετανοίᾳ εἴτε ἐν ἀδιαφορίᾳ. Τὸ βασικὸ εἶναι τουλάχιστον νὰ στέκεται σοβαρὸς στὸ ἀναλόγιό του καὶ τουλάχιστον νὰ μὴν προκαλεῖ μὲ τὴν στάση του. Ἄν ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα ψάλλει σοβαρὰ καὶ μὲ ὄρεξη τὸτε κανένα πρόβλημα στὸν λειτουργικό του ρόλο.

Θεωρῶ τελείως ὑποκειμενικὸ κὰι προσωπικὸ θέμα τὴν στάση τοῦ καθενὸς ἀπέναντι στὸ Θεό του καὶ τῶν ψαλτῶν φυσικά. Ὁ καθένας ἔχει τὸν πνευματικὸ του καὶ πορεύεται. Ἄν πάλι δὲν ἔχει θὰ τὰ βρεῖ μὲ τὸν Θεό του, ἄν δὲν τὰ βρεῖ πάλι δικό του πρόβλημα.

Εδώ θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω. Ο ψάλτης επέλεξε να αναλάβει κάποιο διακόνημα. Αυτό το διακόνημα έχει νόμους. Εάν δεν του αρέσουν ας μην ανέβει στο ψαλτήρι. Απλά. Δεν έχουμε εκκλησία δύο ταχυτήτων. Έχουμε όμως ρόλους και αξίες που όποιος τις αναλάβει πρέπει να παλεύει να τις φέρει εις πέρας. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι το ύφος των γραφομένων σου άλλαξε, σε σχέση με αυτά που έγραψες στο πρώτο σου κείμενο που διάβασα.
Να σαι καλά και πάντα να σε διαβάζουμε φίλε Δομέστικε
Σ


Τὸ ζήτημα ὄμως εἶναι ὅτι ἡ παράδοση ὁριοθετεῖται μὲ βάση τὴν Μεγάλη Ἐκκλησία καὶ τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ ταυτίζεται μὲ τὸ μοναδικὸ ψαλτικὸ ὕφος τῆς ἐκκλησίας μας. Ὅποιος κινεῖται στὸ ἀνωτέρω πλαίσιο σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν προσωπικὴ του δημιουργικὴ διάθεση καὶ τάλαντο, ἑντὸς ὁρίων φυσικά, ἔχει καλῶς. Ὅποιος δὲν κινεῖται ἔχει κακῶς καὶ μιλοῦμε κάθετα, δηλαδὴ διαστήματα, ἀναλύσεις, χρόνος κλπ. Ἡ διάκριση εἶναι σαφὴς.

Στὸ παραπάνω πλαίσιο ἡ σχολὴ Καρᾶ-Ἀγγελόπουλου, δημιουργῶντας δικό της ὕφος καθέτως (ἄλλα διαστήματα, ἄλλες ἀναλύσεις, ἄλλη γραφή κλπ.) αὐτομάτως τέθηκε ἑκτὸς παράδοσης, παράγοντας ἄλλο ἄκουσμα σὲ παράλληλο δρόμο μὲν χωρὶς σημεῖο συνάντησης δέ. Ἄν τώρα σὲ κάποιον ἀρέσει δὲν μὲ ἐνοχλεῖ, ἄν κάποιος ἱερέας τὸ θέλει πάλι δὲν μὲ ἐνοχλεῖ, σὲ ἐλεύθερη χώρα ζοῦμε. Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ἀνέχομαι καὶ τοὺς πολυφωνιστές. Τὸ μόνο ποὺ δὲν ἀνέχομαι εἶναι τὸ ὄργανο.

Στὸ δεύτερο θέμα. Ἄν κάποιος θέλει νὰ θεωρεῖ τὴν ψαλτικὴ ἐπάγγελμα καὶ ὄχι διακόνημα δὲν μὲ ἐνοχλεῖ, οὕτε μὲ σκανδαλίζει, οὕτε πειράζομαι. Αὐτὸ ποὺ μὲ ἐνδιαφέρει εἶναι νὰ εἶναι ἐν τάξει στὶς ὑποχρεώσεις του, νὰ ψάλλει σύμφωνα μὲ τὸ ὕφος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας (ὅσο μπορεῖ καὶ ξέρει) νὰ τιμᾶ τὸν μισθό του, χωρὶς νὰ προκαλεῖ. Ἄν τώρα θέλει νὰ αἰσθάνεται καὶ διακονητὴς καλὸ εἶναι ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλει.

Πάντως ἀπὸ προσωπικὴ πείρα ὅσους ψάλτες γνώρισα καὶ κινοῦνταν περισσότερο ἐπαγγελματικὰ ἦταν πολὺ πιὸ εὐθεὶς καὶ τυπικοὶ ἀπὸ λεγόμενους «διακονητὲς», «παιδιὰ τῆς Γαλιλαίας» μὲ τὶς στρωτὲς μετάνοιες στὴν εὐχὴ τοῦ ἁγ. Εὐφραίμ ποὺ στὸ τέλος ἔβγαζαν τὸ λάδι στὸν λειτουργὸ μὲ τὰ εὐσεβιστικὰ πείσματά τους στὴν τήρηση τοῦ τυπικοῦ.

Ὅσον ἀφορᾶ τὸ δικό μου ὕφος μὴ μοῦ ἔχεις καὶ πολὺ ἐμπιστοσύνη, ἐξαρτᾶται ἄν ἔχει πανσέληνο ἤ ὄχι. :D
 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
... Επάγγελμα ή προσευχή; Νομίζω ότι η θέση σου ξεφεύγει από τα όσα οι πατέρες και μητέρες μας μας κληρονόμησαν. Δεν μπορεί ο ψάλτης ο οποίος βλέπει τα του αναλογίου καθαρά επαγγελματικά να σταθεί στο λατρευτικό χώρο της εκκλησίας μας. Εάν αυτός που ψάλλει δεν προσεύχεται, ή τουλάχιστον δεν προσπαθεί να προσευχηθεί, πως θα ενωθεί με τους προσευχομένους (όσοι και αν είναι αυτοί) στη λατρευτική σύναξη; Είναι ατόπημα το να ξεφεύγω από το σώμα της εκκλησίας και να ζω μόνος...χωρίας να προσεύχομαι για το σύνολο. Πόσο μάλλον συνειδητά να κάνω τα του αναλογίου για επάγγελμα. Δεν είναι το αναλόγιο χώρος τραγουδιού και εργασίας! Ούτε η εκκλησία έχει ανάγκη τον ψαλτάρα ο οποίος τάχα κεντάει στα ψαλτικά! και τον χειροκροτούν όλοι μέσα στην εκκλησία...κ.λπ. ενώ μπροστά μας είναι ο ίδιος ο Πατέρας μας. Προσωπικά παώ στην εκκλησία για να κρατώ έστω και τρεμάμενο το φως της Ανάστασης άσβεστο! αδιαφορώντας αν ο παπάς και ο ψάλτης είναι παράφωνοι...και φυσικά θα μου αρέσει να ακούσω και τα όσα το Τυπικό αναφέρει ότι πρέπει να ψαλλούν. Και τελικά ποιος είσαι εσύ και εγώ που θα κρίνουμε αν αυτός που ψάλλει υποκρίνεται; Άς αφήσουμε τουλάχιστον στο Θεό και μια δουλειά. Ας του αφήσουμε την τελική κρίση της ψυχή του καθενός μας να την έχει Αυτός. Στο τέλος αν κουράζεσαι μην πας από την αρχή στην εκκλησία. Πήγαινε στο τέλος και ας αφήσουμε έστω και τη μία ψυχή που θέλει να ακούσει αυτά που η εκκλησία μας προσφέρει να τα ακούσει. Τι να τον κάνουμε τον τάδε ψάλτη ο οποίος κάθε Κυριακή κεντούσε στο αναλόγιο και τελικά στην άλλη ζωή, όπως λένε, ακούσει: πληρώθηκες και καλά μάλιστα...όταν έψελνες. Τώρα ο μισθός που ως ψάλτης σου αναλογεί δεν υπάρχει...
Σ

Το πρόβλημα μ' αυτή την αντίληψη, έτσι όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι, είναι πρώτον ότι ασχολείται με κάτι που είναι κρυμμένο στα κατάβαθα της ψυχής του ανθρώπου και είναι αδύνατο θνητός άνθρωπος να το προσεγγίσει με απαίτηση να το αντιληφθεί, πόσω μάλλον να το κρίνει. Απ' τη στιγμή δε που δεν μπορούμε να το προσεγγίσουμε άρα ούτε να το κρίνουμε γιατί το βάζουμε μέσα στην κουβέντα; Ασφαλώς (και) ο ψάλτης πρέπει να είναι όχι ευσεβής αλλά άγιος. Είναι; (Είμαι; είσαι;)
Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι διαχωρίζει τον ψάλτη από τον υπόλοιπο λαό του Θεού. Δεν ισχύει το ίδιο και για τους ιερείς; Δεν ισχύει για όλο τον λαό του Θεού; Κι αν υποθέσουμε ότι ένας ψάλτης δει στον εαυτό του (γιατί εξ ορισμού κανείς άλλος δεν μπορεί να το δει) ότι δεν στέκεται στο ύψος που πρέπει στη σχέση του με το Θεό και ότι έχει εκπέσει σε επίπεδο απλώς επαγγελματικό, τι πρέπει να κάνει δηλαδή; Να παραιτηθεί; Μήπως τότε το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι ιερείς στην ίδια περίπτωση; Μήπως και οι εκκλησιαζόμενοι να σταματήσουν να εκκλησιάζονται και να συμμετέχουν στα μυστήρια επειδή δεν είναι άξιοι, δηλαδή άγιοι; Γιατί μόνο οι άγιοι είναι άξιοι. Ποιος θα μείνει τότε;
Ο μόνος δρόμος είναι η προσπάθεια για το καλύτερο (με ορόσημο το τέλειο, που δεν θα φθάσουμε ποτέ, προσπάθεια ως το τέλος όμως) άλλοτε με μεγαλύτερη επιτυχία, άλλοτε με μικρότερη, πολύ συχνά με αποτυχία, αλλά πάντοτε με προσπάθεια. Τα υπόλοιπα είναι του Θεού και πάντως όχι των (άλλων) ανθρώπων.
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Σωστὸς!

Λύκος καὶ σὺ, Νεοκλῆ; Κακὲς παρέες δέχεσαι στὸ ἀναλόγιό σου μοῦ φαίνεται ...:D
 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Λύκος καὶ σὺ, Νεοκλῆ; Κακὲς παρέες δέχεσαι στὸ ἀναλόγιό σου μοῦ φαίνεται ...:D

Μπα! Έχει πολύ καιρό να ανέλθει ...λύκος στο αναλόγιο.:D:D
Εμείς οι άλλοι είμαστε αρνάκια!
 

Βασίλης Κιαμηλίδης

Βασίλης Κιαμηλίδης
Σωστος ο προβληματισμος
Θα σχολιασω ΜΟΝΟΝ ΕΝΑ σημειο το εξης

ΙΑΚΩΒΟΣ: Ενώ υπό των περισσοτέρων εθεωρείτο ο εγκρατέστερος του πατριαρχικού αρχαϊκού ύφους γιατί θεωρήθηκε υπό του Νικολάου Ραιδεστηνού αυθεντικός μεν, μή τελειοποιημένος όμως κατά το ύφος; Τι ακριβώς τού έλειπε; Γιατί υπό μεν των φίλων εθεωρείτο η αυθεντική του πατριαρχικού ύφους και εν γένει της μουσικής ζώσα τότε πηγή και υπό των εχθρών ως εκμεταλλευτής της καλλιφωνίας του με καταστρατήγηση της μουσικής και άκρατο "αναλυτισμό" ακόμα και 'εξωτερικοποίηση' των μελών; Και θα ήτο φυσικόν ένας τόσον αυθεντικός συνεχιστής του ύφους και της παραδόσεως να έχει τόσον έντονες αμφισβητήσεις σε αυτό ακριβώς το σημείο; Τι τρέχει;


Το ΜΟΝΟΝ ενδιαφερον ειναι η ΠΡΩΤΗ γραμμη
ΙΑΚΩΒΟΣ: Ενώ υπό των περισσοτέρων εθεωρείτο ο εγκρατέστερος του πατριαρχικού αρχαϊκού ύφους γιατί θεωρήθηκε υπό του Νικολάου Ραιδεστηνού αυθεντικός μεν, μή τελειοποιημένος όμως κατά το ύφος;
Το τι ειπαν αλλoi περι "αναλυτισμό" ΔΕΝ μας ενδιαφερειμ διοτι ολοι τους εδιαβαζαν ΝΟΤΕΣ
Λοιπον, ο Νικολαος ητο ΥΙΟΣ του Γεωργιου, Τον Νικολαον ΕΓΝΩΡΙΣΕ και ΑΚΟΥΣΕ και ΕΔΙΔΑΧΘΗΚΕ καποια μαθηματα ο Τσοαλκιδης, εαν ξαθ ΔΕΝ το εχω γραψει εις το βιογραφικο του == υπαρχει οπμως το ΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΟ ντοκουμεντο οπου το επηρα συννεντευξιν == ως νεος τοτε, ΔΕΝ εγνωριζα περι ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ραιδεστινου, και οταν μου ελεγε ΡΑΙΔΕΣΤΗΝΟΥ θεωρουσα οτι Η εκαμνε λαθος Η εκαμνε αναφοραν εις αλλον,
Ο Νικολαος ΡΑΙΔΕΣΤΗΝΟΣ ΔΕΝ ητο καλλιφωνος ως τον πατερα του, Ητο επισης ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ του Βινακη =επισης διδασκαλος του Τσολακιδη
Τον Νικολαον Ραιδεστινον εγνωρισε επισης ο τεως Δομεστιχος Πετρόχειλος Ανδρέας (1920 - 2010)

Ο Βινακης εθεωρειτο ως ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ, ακομη και απο τον Βουδουρη

Κατα τον Τσολακιδην, ειχε ΠΟΙΚΙΛΙΑ γραμμων, αγραφων ενω ο Ιακωβος εξεφευγε πολυ ολιγοτερον. Πχ εις το Ερχομενος ο Κυριος=ακουσε ηχογραφησιν με Πριγγον =απλη εκδοχη, ακουσε ηχογραφησον ΜΟΝΟΣ του με ολιγον τι περισσοτεραν αναλυσιν, ακουσε και Τσολακιδην ο οποιος παρουσιαζει περισσοτερην ποικιλιαν εισ τον ΧΡΟΝΟΝ αλλα και ειστην μελωδικην γραμμην
Διαβαζοντας Γεωργιον Ραιδεστινον, ακουγω μελωδιεςπλησιεστερες του #αναμυγματος -mix# του Τσολακιδη
Ουτως, συμπερεννω οτι η #διαφορα# του Ιακωβου εγκειται εισ το οτι ΗΤΟ μεν αναλυτικος, αλλα πιο ΣΤΡΩΤΟΣ =ΛΙΤΟΣ εις τους παραμετρουσ σκελετικης διαφορφωσεως του υμνου αλλα και χρονικης αναλυσεως αυτου =με ΧΡΟΝΟΝ εννοω κατα την ιδικην μου θεωριαν τι εστι χρονος

Εστω και αυτη η ΛΙΤΗ αναλυσις του Ιακωβου εφαινετο ΔΥΣΚΟΛΟΣ δια τους ΡΥΘΜΟ παθντας Ψαχον και υστερον Καραν....
Γεώργιος Κωνσταντίνου Μιχαλάκης
 
Last edited by a moderator:
Αναφερόμαστε εκτενέστατα στο Πατριαρχικό ύφος με βάση πολλές πηγές που αναφέρονται στην εκφορά των λέξεων, στις έλξεις, στην εκτέλεση των χαρακτήρων ποιότητας κτλ, όμως κανείς δεν αναφέρθηκε σε ένα σημαντικό στοιχείο του Πατριαρχικού ύφους, το οποίο δεν έχει ειπωθεί από κάποιο δάσκαλο, αλλά είναι πασιφανές μέσα στον Πατριαρχικό Ναό. Και αυτό είναι το ισοκράτημα.
Το ισοκράτημα δεν έχει αλλαγές ανάλογα με μεμονωμένους φθόγγους, αλλά παραμένει σταθερό, καθώς προσδιορίζει ολόκληρες μουσικές φράσεις και όχι φθόγγους (κάθετη αρμονία). Οπότε αν μια μουσική φράση ανήκει στον πρώτο ήχο, και μάλιστα αποτελεί κατάληξη του ήχου αυτού στον πα (π.χ. η γνωστότατη κατάληξη βου-γα-διι-γα-γα-βου-πα-βου-πα, του στιχηραρικού μέλους, έχει ως ίσο τον πα, και όχι τον νη ή τον βου).
Το αναφέρω γιατί είναι πολύ σημαντικό και έχει πολλές προεκτάσεις και στα άλλα στοιχεία του πατριαρχικού ύφους, π.χ. έλξεις. Όταν λοιπόν, κατά τα εν Ελλάδι και εκ Δυσμών προερχόμενα δεδομένα, το ισοκράτημα αλλάζει ανά φθόγγο, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την άμεση εξαφάνιση των έλξεων και την επικράτηση των ευρωπαϊκών διαστημάτων και ακουσμάτων στη Βυζαντινή μουσική, με προφανή συνέπεια την απώλεια οποιουδήποτε στοιχείου συνθέτει αυτό που λέμε "ύφος".
 

Θεόδωρος Αιτωλός

Παλαιό Μέλος
Φίλε . Η χρήση του ισοκρατήματος βεβαίως επηρεάζει την εξέλιξη της γραμμής η θέσεως καθώς ψάλλουμε. Παράδειγμα:Ψάλλοντας ήχο βαρύ, κρατώντας εξ αρχής τον Ζω φθάνοντας μέχρι τον Γα ,αυτός ακούγεται με ελαφρά δίεση . Απο τον Γα αυτόν κάνοντας το διάστημα Γα -Νη' , ο Νη ξεφεύγει σε δίεση.. 'Οταν όμως κρατας εξ αρχης Τον Ζω και μόλις πάει να γίνη δεσπόζων ο Γα ισοκρατήσουμε τον Πα, ο Γα είναι στην θέση του. Εξ αυτού μπορούμε να κτυπήσουμε τον εναρμόνιο Ζω η και τον φυσικό Νη' κλπ Δείτε παραδείγματα : Δύναμις ήχος Βαρύς του Καραμάνη, Αλλο: Πεντηκοστάρια σε Βαρύ(Ζω)Δόξα....Ταις των(Πα)Αποστόλων πρεσβείαις Ελεήμον (Γα) Εξάλειψον..... Δείτε επίσης την Δοξολογία Βαρύς του Ιακώβου. Δείτε επίσης πως εξυπερετείται η ροή του μέλους αυτού, απο την εναλλαγη των ισοκρατημάτων, όπως αυτά σημειώνονται στα βιβλία των Θεσσαλονικέων και ιδίως στα παλαιά μαθήματα που περιέχονται στα βιβλία του Αβρ. Ευθυμιάδη.
Θ. Καλλίμαχος.
 
Last edited by a moderator:

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Φίλε . Η χρήση του ισοκρατήματος βεβαίως επηρεάζει την εξέλιξη της γραμμής η θέσεως καθώς ψάλλουμε. Παράδειγμα:Ψάλλοντας ήχο βαρύ, κρατώντας εξ αρχής τον Ζω φθάνοντας μέχρι τον Γα ,αυτός ακούγεται με ελαφρά δίεση . Απο τον Γα αυτόν κάνοντας το διάστημα Γα -Νη' , ο Νη ξεφεύγει σε δίεση.. 'Οταν όμως κρατας εξ αρχης Τον Ζω και μόλις πάει να γίνη δεσπόζων ο Γα ισοκρατήσουμε τον Πα, ο Γα είναι στην θέση του. Εξ αυτού μπορούμε να κτυπήσουμε τον εναρμόνιο Ζω η και τον φυσικό Νη' κλπ Δείτε παραδείγματα : Δύναμις ήχος Βαρύς του Καραμάνη, Αλλο: Πεντηκοστάρια σε Βαρύ(Ζω)Δόξα....Ταις των(Πα)Αποστόλων πρεσβείαις Ελεήμον (Γα) Εξάλειψον..... Δείτε επίσης την Δοξολογία Βαρύς του Ιακώβου. Δείτε επίσης πως εξυπερετείται η ροή του μέλους αυτού, απο την εναλλαγη των ισοκρατημάτων, όπως αυτά σημειώνονται στα βιβλία των Θεσσαλονικέων και ιδίως στα παλαιά μαθήματα που περιέχονται στα βιβλία του Αβρ. Ευθυμιάδη.
Θ. Καλλίμαχος.

Στον Βαρύ δεν φεύγει κανένας γα προς τα πάνω και κανένας νη, εάν ο ζω είναι στην σωστή του θέση. Η σωστή θέση του ζώ είναι ένα τέλειο πεντάχορδο κάτω από τον γα (φυσικό γα εννοείται).
 

Θεόδωρος Αιτωλός

Παλαιό Μέλος
Ο βαρύς ο ήχος είναι ένας και ο ήχος αυτός είναι ΒΑΡΥΣ!!!
ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω και ... ψαλλέτω :cool:
Φίλε, (Ζω-γα=38 ,Νη-δι=42,Πα-κε=42 )όμως το να λέμε μόνο λόγια και εγώ και σύ δεν αρκει ! έλα μια φορά στον Αγ Γεώργιο Καρέα να ψαλλουμε βαρυ . Εχω όμως μια απορία : Πώς μπορούν να συνηχήσουν ο΄Ζω διατονικός με τον Ζω εναρμόνιο (εφόσον σημειώνεται ) του οξέως Τετραχόρδου ή Πενταχόρδου
Επίσης υπάρχουν πολλά είδη Βαρέως και καθε είδος διακρίνεται απο διαφορετικούς δεσπόζοντες και φερομένους φθόγγους,διαφορετικές ατελείς και εντελείς καταλήξεις ακόμη ,διαφορετική πλοκή των τετραχόρδωνκλπ κλπ κλπ
Εχω ακούσει τον Βαρυ απο τους ΧΡ Κουτζουράδη ,Κ Πρίγγο, Θεοδοσόπουλο Στανίτσα, Εμανουηλίδη , Ταλιαδώρο και έχω Διδαχθεί προσωπικά σαν άκουσμα και θεωρία από τους Καραμάνη και Ευθυμιάδη .
Αυτών την μαρτυρία μεταφέρω και επι του αναλογίου όπου ψάλλω . ¨Οπως έχω γράψει και αλλού στο Forum η ψαλτική προσλαμβάνεται δια της ακοής ..Πάντως ούτως η άλλως πρέπει να προσεγγίζουμε την Ψαλτική μας με αγάπη ,ταπεινοφροσύνη και πνεύμα μαθητείας .Να είσαι καλά . Θ Καλλίμαχος
 
Last edited:

PAPAZ DIMITRIOS

Δημήτρης Παπαζέτης:Ένας απλός νοσηλευτής-ψαλτάκος.
Φίλε, (Ζω-γα=38 ,Νη-δι=42,Πα-κε=42 )όμως το να λέμε μόνο λόγια και εγώ και σύ δεν αρκει ! έλα μια φορά στον Αγ Γεώργιο Καρέα να ψαλλουμε βαρυ . Εχω όμως μια απορία : Πώς μπορούν να συνηχήσουν ο΄Ζω διατονικός με τον Ζω εναρμόνιο (εφόσον σημειώνεται ) του οξέως Τετραχόρδου ή Πενταχόρδου
Επίσης υπάρχουν πολλά είδη Βαρέως και καθε είδος διακρίνεται απο διαφορετικούς δεσπόζοντες και φερομένους φθόγγους,διαφορετικές ατελείς και εντελείς καταλήξεις ακόμη ,διαφορετική πλοκή των τετραχόρδωνκλπ κλπ κλπ
Εχω ακούσει τον Βαρυ απο τους ΧΡ Κουτζουράδη ,Κ Πρίγγο, Θεοδοσόπουλο Στανίτσα, Εμανουηλίδη , Ταλιαδώρο και έχω Διδαχθεί προσωπικά σαν άκουσμα και θεωρία από τους Καραμάνη και Ευθυμιάδη .
Αυτών την μαρτυρία μεταφέρω και επι του αναλογίου όπου ψάλλω . ¨Οπως έχω γράψει και αλλού στο Forum η ψαλτική προσλαμβάνεται δια της ακοής ..Πάντως ούτως η άλλως πρέπει να προσεγγίζουμε την Ψαλτική μας με αγάπη ,ταπεινοφροσύνη και πνεύμα μαθητείας .Να είσαι καλά . Θ Καλλίμαχος

Θα συμφωνήσω αγαπητέ Θεόδωρε ότι η ψαλτική προσλαμβάνεται δια της ακοής.Με μια επισήμανση όμως:Θα πρέπει να έχουμε άρτιο μουσικό υπόβαθρο(θεωρητικό-πρακτικό).Ειδάλλως θα ψέλνουμε ως ανδρείκελα μιμούμενοι χωρίς συναίσθηση τι ψάλλουμε,ενώ πρέπει να γνωρίζουμε μέχρι και την τελευταία νότα και το τελευταίο παρεστιγμένο γοργό τι λέμε.Άλλωστε η τελειοποίηση του ύφους είναι επιλεκτικός συνδυασμός ακοής,μάθησης και καθημερινής εξάσκησης με ψάλσιμο,ψάλσιμο,ψάλσιμο,ψάλσιμο,ψάλσιμο
 

Θεόδωρος Αιτωλός

Παλαιό Μέλος
Θα συμφωνήσω αγαπητέ Θεόδωρε ότι η ψαλτική προσλαμβάνεται δια της ακοής.Με μια επισήμανση όμως:Θα πρέπει να έχουμε άρτιο μουσικό υπόβαθρο(θεωρητικό-πρακτικό).Ειδάλλως θα ψέλνουμε ως ανδρείκελα μιμούμενοι χωρίς συναίσθηση τι ψάλλουμε,ενώ πρέπει να γνωρίζουμε μέχρι και την τελευταία νότα και το τελευταίο παρεστιγμένο γοργό τι λέμε.Άλλωστε η τελειοποίηση του ύφους είναι επιλεκτικός συνδυασμός ακοής,μάθησης και καθημερινής εξάσκησης με ψάλσιμο,ψάλσιμο,ψάλσιμο,ψάλσιμο,ψάλσιμο

Συμφωνώ και επαυξάνω, όμως προπαντός τα ακούσματα.
 

Lakedaimonios

Ευάγγελος Θεοδώρου
Αναφερόμαστε εκτενέστατα στο Πατριαρχικό ύφος με βάση πολλές πηγές που αναφέρονται στην εκφορά των λέξεων, στις έλξεις, στην εκτέλεση των χαρακτήρων ποιότητας κτλ, όμως κανείς δεν αναφέρθηκε σε ένα σημαντικό στοιχείο του Πατριαρχικού ύφους, το οποίο δεν έχει ειπωθεί από κάποιο δάσκαλο, αλλά είναι πασιφανές μέσα στον Πατριαρχικό Ναό. Και αυτό είναι το ισοκράτημα.
Το ισοκράτημα δεν έχει αλλαγές ανάλογα με μεμονωμένους φθόγγους, αλλά παραμένει σταθερό, καθώς προσδιορίζει ολόκληρες μουσικές φράσεις και όχι φθόγγους (κάθετη αρμονία). Οπότε αν μια μουσική φράση ανήκει στον πρώτο ήχο, και μάλιστα αποτελεί κατάληξη του ήχου αυτού στον πα (π.χ. η γνωστότατη κατάληξη βου-γα-διι-γα-γα-βου-πα-βου-πα, του στιχηραρικού μέλους, έχει ως ίσο τον πα, και όχι τον νη ή τον βου).
Το αναφέρω γιατί είναι πολύ σημαντικό και έχει πολλές προεκτάσεις και στα άλλα στοιχεία του πατριαρχικού ύφους, π.χ. έλξεις. Όταν λοιπόν, κατά τα εν Ελλάδι και εκ Δυσμών προερχόμενα δεδομένα, το ισοκράτημα αλλάζει ανά φθόγγο, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την άμεση εξαφάνιση των έλξεων και την επικράτηση των ευρωπαϊκών διαστημάτων και ακουσμάτων στη Βυζαντινή μουσική, με προφανή συνέπεια την απώλεια οποιουδήποτε στοιχείου συνθέτει αυτό που λέμε "ύφος".

Μόλις διάβασα το μήνυμα. Θεωρώ την παρατήρηση σημαντικότατη! Εύκολο παράδειγμα: Ακούστε το "Νυν αι δυνάμεις" απο τον Στανίτσα μέσα απο τον Πατριαρχικό Ναό και την ίδια σύνθεση εν Αθήναις...
 
Top