Η σκοπιμότητα της εξήγησης των τριών δασκάλων το 1814

[basiliosn]

Αν ο Παναγιωτιδης που υπηρξε δασκαλος του δασκαλου μου Φορτη (βλ. ιεροψαλτες) , το "πτωμα" το εννοουσε οπως θελουν να το ερμηνευουν μερικοι, τοτε δεν θα το χρησιμοποιουσε για να γραψει το επιτομο Αναστασιματαριο του. Αλλωστε αν λαβει κανεις υπ'οψιν του οτι ευρισκετο και σε προχωρημενη αποσυνθεση (σχεδον 150 χρονια) , θα επρεπε να στερειτο (ο Παναγιωτιδης) πληρως του αισθητηριου της οσφρησης . Μαρτυρια τετοια δεν υπαρχει . Αλλο εννοουσε λοιπον , αλλα η ψευδωνυμος γνωσις ..................

 

[agrippas]

Ακόμα κι αν παραλείψανε τα καλλωπιστικά σημάδια της παλιάς γραφής, ακόμα κι αν η κλίμακα της επιτροπής είναι λάθος, προσέξτε κάτι σημαντικό: Οι δάσκαλοι μουσικής πρέπει να ΜΗ ΔΙΔΑΣΚΟΥΜΕ ούτε τα σημάδια της παλιάς γραφής ούτε τις κλίμακες του Χρύσανθου στους μαθητές.

Η διδασκαλία πρέπει να συστηματοποιηθεί και η νέα γραφή (καλώς ή κακώς) είναι το τρέχον σύστημα. Δε συμφωνώ με δασκάλους που πάνε και γράφουν στα μαθήματα τα τρομικά και τα γκλιτσάκια. Ούτε με αυτούς που διδάσκουν άλλα διαστήματα. Είναι σαν να πηγαίνεις σε ένα μαγαζί και να πληρώνεις με δραχμές αντί για ευρώ. Ok, ήταν λάθος το ευρώ για χίλιους δυο λόγους, αλλά από τη στιγμή που τώρα έχουν όλοι ευρώ, με ευρώ συναλλασσόμαστε και τέρμα.

Το ζητούμενο πρέπει να είναι, πώς να συστηματοποιήσουμε ακόμα περισσότερο τη νέα γραφή ώστε να την κάνουμε εύκολη στη μάθηση και στην εκτέλεση, χωρίς απώλειες.

 

[dimskrekas]

Το ζητούμενο πρέπει να είναι, πώς να συστηματοποιήσουμε ακόμα περισσότερο τη νέα γραφή ώστε να την κάνουμε εύκολη στη μάθηση και στην εκτέλεση, χωρίς απώλειες.

Ναι, αλλά τί προτείνεις;;

 

[agrippas]

Προτείνω να γράψουμε μια γραμματική και ένα συντακτικό της γλώσσας που θα το ακολουθούμε όλοι.

Πχ.

- Ή να σημειώνονται οι έλξεις με υφέσεις/διέσεις, ή όχι. Τώρα ο κάθε συνθέτης κάνει του κεφαλιού του.

- Ή να γράφονται οι αναλύσεις με σημειογραφία ή να μη γράφονται καθόλου. Τώρα ο κάθε συνθέτης κάνει του κεφαλιού του και σ'αυτό. Και μη μου πείτε μόνο ο Καραμάνης τις γράφει αναλυτικά, έχω παραδείγματα και από τους Πανδέκτες που οι αναλύσεις γράφονται με νότες στις μισές γραμμές και στις υπόλοιπες όχι λες και αυτός που τα (μετ)έγραψε ήταν κυκλοθυμικός. Και ειδικά του Πανδέκτη είναι και κακόγουστες.

- Ποια είναι η σημασία της σύζευξης διαρκείας/προσωδίας στα κείμενα που βλέπουμε

- ΞΕΚΑΘΑΡΟΙ κανόνες για την αλλαγή των ισοκρατημάτων (τώρα ο καθένας κάνει του κεφαλιού του)

Άμα κάτσω να σκεφτώ μπορώ να βρω κι άλλα που αποσυντονίζουν τελείως τη μουσική γλώσσα και διαιωνίζουν το χάος.

 

[V_Zacharis]

Τι προσπαθούμε να πετύχουμε; Να κάνουμε την μουσική μας απόλυτα δεσμευτική; Να με συμπαθάτε που δεν θα πάρω...

Προτιμώ να διαφέρω από τις υπόλοιπες αλεπούδες που επειδή δεν έμαθαν να ψάλλουν όπως θα έπρεπε, προτιμούν να κουτσουρέψουν την ελευθερία της μουσικής για να μοιάζουμε όλοι...

Πότε μωρέ έμοιαζαν όλοι για να μοιάζουμε τώρα;;;;; ΠΟΤΕ! Και σας το υπογράφω και με χέρια και με πόδια. Ηχογραφήσεις υπάρχουν, κείμενα υπάρχουν, ακούστε και δείτε.

Μοιάζει ο Στανίτσας με τον Φιρφιρή κι αυτός με τον Σφήκα κι εκείνος με τον Ναυπλιώτη κι όλοι αυτοί μεταξύ τους; Θα έπρεπε; Ήμαρτον ρε παιδιά με την ομοιομορφία! Ποτέ δεν υπήρχε τέτοιο πράγμα και είναι ευλογία Θεού που δεν υπήρξε και θέλουμε να το χαλάσουμε; Γιατί;;;;;

Έτσι το έλεγε ο δάσκαλός μου και έτσι ο δικός μου κι αλλιώς ο δικός σου... Τι καλύτερο; Κι όλος αυτός ο πλούτος (που πλέον η αλήθεια έχει συρρικνωθεί αρκετά) θα χαθεί για χάρη της ομοιομορφίας σε μια "γραμματική" που θα ορίζει τελεσίδικα πως θα κάνουμε το ολίγον και πως την πεταστή;

Δεν θέλω μωρέ να είμαι ομοιόμορφος!

Υ.Γ.1
Οι έλξεις και η αναγραφή τους είναι θέμα τελειωμένο υποτίθεται. Τι παραπάνω από το να βγει μια πατριαρχική επιτροπή που να συνεδριάζει αποκλειστικά γι αυτό για 2 χρόνια θέλαμε; Αλλά προφανώς κάτι παραπάνω χρειαζόμαστε... Τι, δεν ξέρω όμως.

Υ.Γ.2
...η σύζευξη διαρκείας και το ισοκράτημα άμα λυθούν, σώσαμε την μουσική μας...

 

[Emmanouil Giannopoulos]

Η μουσικη γραφη, παντα απευθυνεται σε ανθρωπους, οχι σε ρομποτ! Φανταζομαι και στην Κουκουζελεια γραφη δεν εψαλαν ολοι σαν το κασετοφωνο, αλλα υπηρχαν διαφορες απο ψαλτη σε ψαλτη και απο υφος σε υφος, ηλικια, εμπειρια, ακουσματα, καταγωγη.

Η εξήγηση του μέλους δεν είναι μαθηματικά. Εμπλέκεται και η προφορική παράδοση μέσα, δεν μπορεί να εξηγηθεί ένα μάθημα από την παλαιά στη νέα απλά με την εφαρμογή κάποιων μαθηματικών κανόνων. ... Το σημαντικότερο πάντως είναι οτι φαίνεται οτι ούτε στην παλαιά γραφή υπήρχε πλήρης ομοιομορφία και συστηματοποίηση όπως προαναφέρθηκε. Άλλωστε είναι γνωστές οι μαρτυρίες οτι ο του ενός ο δάσκαλος «έτζι το έλεγε» και του άλλου αλλιώς.

Η νέα γραφή χρησιμοποιήθηκε για περίπου 100 χρόνια στη συνεπτυγμένη κλασσική της μορφή που όλοι γνωρίζουμε (εκτός λίγων συγκριτικά εξαιρέσεων). Ο Ναυπλιώτης, ο Πρίγγος και ο Στανίτσας και άλλοι για 100 χρόνια μετά τη μεταρρύθμιση δεν άκουγαν ηχογραφήσεις για να μάθουν. Δια ζώσης μάθαιναν.
...
Στο χέρι μας είναι ακόμα και σήμερα. Παίρνεις το κλασσικό κείμενο. Βάζεις την ηχογράφηση δίπλα και βλέπεις «πώς» το ζωντανεύει ο παραδοσιακός ψάλτης. Με την πολλή τριβή και τη βοήθεια του δασκάλου στο ψαλτήρι, γίνεται κτήμα σου. Εγκυκλοπαιδικά αν θές, βάζεις και το κείμενο της παλαιάς γραφής δίπλα και βλέπεις πώς το έγραφαν παλαιά. Στα του ειρμολογίου και αναστασιματαρίου ο παραλληλισμός δεν είναι τόσο δύσκολος πιστεύω τις πιό πολλές φορές. Βάζεις και τις καταγραφές των νεωτέρων και συγκρίνεις. Η μουσική είναι η ίδια. Είναι όλα εκεί (χάρη και στις ηχογραφήσεις των παλαιών). Μελέτη και εξάσκηση ψαλτική χρειάζεται από τις παραδοσιακές πηγές.
... Να κυριαρχήσουν (ξανά) και να ζωντανεύουν καθημερινά τα κλασσικά κείμενα στην ψαλτική πράξη.

Κάποιος ευφυώς λέει ότι, όπως υπάρχουν οι τόσες διαφορετικές προφορές (ντοπιολαλιές) της ελληνικής γλώσσας, αλλά η γλώσσα είναι μία και η αυτή, έτσι και με την ψαλτική: υπάρχουν πολλές "λαλιές" της ψαλτικής, μπορείς να υιοθετήσεις το ύφος που πιστεύεις ότι εκφράζει καλύτερα τους ύμνους ανάμεσα στα ακούσματα που υπάρχουν από τις διάφορες σχολές, αρκεί να μην αλλάζουν αυτές την ουσία της ψαλτικής, να μην δημιουργούν κάτι που δεν είναι ψαλτική.
Ψάλλοντας τα κλασικά κείμενα έχεις αυτή την άνεση να μην είναι όλα ακριβώς δοσμένα μέσα από μια άτεγκτη "γραμματική", αλλά να μπορείς να αναλύεις μέσα στα πλαίσια της ευρύτερης παράδοσης και των παραδοσιακών ακουσμάτων με κάποια προσωπική ελευθερία. Και αυτά τα τελευταία ήταν πάντοτε τα ίδια; Δεν υπεισέρχεται το προσωπικό στοιχείο έκφρασης του τάδε ή του δείνα χαρισματικού εκτελεστή;
Εάν υπήρχε μια δεσμευτική "γραμματική" θα μιλούσαμε σήμερα για το διάφορο ύφος των ψαλτών (Καρεώτικο, Πολίτικο, Πατριαρχικό, Αγιορείτικο, Θεσσαλονικαίο, κ.λπ.);
Ακούσαμε στην ηχογράφηση από την αγρυπνία της Τ. Ζώνης την εκτέλεση παραδοσιακών ψαλτών. Είναι ακριβώς η ίδια με την εκτέλεση άλλων επίσης παραδοσιακών ψαλτών για τους ίδιους ύμνους; Όχι! Ποιοι δεν είναι παραδοσιακοί; Και οι μεν και οι δε είναι. Πρέπει να επιβληθεί ομοιομορφία; Προς Θεού, όχι.
Οι διάφορες γραμματικές της ελληνικής ή όποιας άλλης γλώσσας, οδήγησαν τον λαό σε μια ομοιομορφία γλωσσική; Όχι βέβαια. Μπορούσαν ή έπρεπε να το κάνουν; Ασφαλώς όχι.
Από την άλλη, είναι ματαιπονία να προσπαθούμε να εκφράσουμε ψαλτικά κάτι που συναντήσαμε σε περιγραφές βιβλίων. Αυτό επισημαίνεται κατ' επανάληψιν σε πραγματείες. Υπάρχει έντονο το υποκειμενικό στοιχείο και δεν μπορούμε να το επιβάλλουμε ως απαιτητό και πάντοτε παρόμοια εκτελούμενο. Στις διαφορετικές όμως γραφές των τριών και των συγχρόνων τους (άλλοτε πιο λιτές, άλλοτε αναλυτικότερες) φαίνονται καθαρά αρκετές ενέργειες χαρακτήρων και όχι μόνο. Εκεί τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα.
Ο καθένας έχει την ελευθερία έκφρασης, αρκεί να μην ξεφύγει σε κάτι που θα είναι έξω από το γενικό πλαίσιο που έδωσαν οι τρεις δάσκαλοι και άλλα κείμενα της ψαλτικής. Αρκεί να μη δημιουργήσει κάτι που δεν είναι ψαλτική, αλλά κατά το δοκούν πρόσθεση, αφαίρεση ή εκτέλεση σημαδιών.

 

[Αντωνης Μιχελουδακης]

Ας μιλήσουν λοιπόν και μερικοί που δεν υπάρχουν

Τάδε εφη Ζαφείρης Ζαφειρόπουλος,πρωτοψάλτης Αθηνών και μαθητής Γεωργίου Κρητός και στην συνέχεια των 3 δασκάλων,στον πρόλογο του αναστασιματαρίου του εν έτει 1842


'' Η πείρα απέδειξε προιόντος του χρόνου,ότι οι μόνον τον νέον τρόπον διδαχθέντες χωλένουσιν εις πολλά της μελωδίας μέρη ως προς το ακριβές, το γνήσιο και απαράλλακτον της απαγγελίας εν συγκρίσει με το αρχαίον,διότι πλείστα μέρη της μελωδίας δεν εξηγήθηκαν ως θα έπρεπε''

Παρακαλώ ας μην μπερδεύουμε την γνώση της ποιότητας με την ποικιλομορφία του ύφους που κανείς δεν την αρνήθηκε.Πάντα γειά

 

[dimitris]

Υπάρχουν όμως και άλλοι οι οποίοι το ψάχνουν και λένε ότι οι 3 δάσκαλοι άφησαν κάποια πράγματα στην ασάφεια η ότι θα μπορούσαν να κρατήσουν και μερικούς άλλους χαρακτήρες για να μην χαθεί η λεπτή ποιότητα της μουσικής.

Κάθε θεωρία επαληθεύεται από το αποτέλεσμα. Από τα ακούσματα.
Όσοι κράτησαν περισσότερους χαρακτήρες τί κατάφεραν περισσότερο από όσους δεν κράτησαν;
π.χ. Τι περισσότερο κατάφερε ο Καράς από τον Βουτσινά ως προς την εκτέλεση; Ο μεν έβαζε τα ισάκια του και τα τρομικά του, ο δε έψαλε απλά την νέα γραφή. Κι όμως τα ακούσματα διαφέρουν φοβερά.

Πολλές ποιότητες σήμερα δεν γίνονται απο τους περισσότερους ψάλτες γιατί δεν τις διδάχτηκαν αν και τις άκουσαν απο την προφορική παράδοση.Μια διευκρίνηση:Οταν μιλάμε γιαυτά δεν πρέπει να έχουμε υπόψιν το τι ξέρουμε εμείς αλλά το τι ξέρει το σύνολο του ψαλτικου κόσμου.

Η παράδοση στην ανατολή είναι ο δάσκαλος.
Είτε πνευματικός , είτε μουσικός κλπ.
Δεν είναι όπως στη δύση που διαβάζουνε και ..αυτοτελειώνονται.

Ο αγαπητός Βασίλης Ζάχαρης ανέβασε το χειρόγραφο του Χρυσάνθου. Οποιος το μελετήσει θα καταλάβει ότι αν κάποια σημαδάκια(όχι πολλά) είχαν περάσει στην νέα γραφή τότε δεν θα είχαμε ανάγκη να μας φτιάχνουν άλλοι το φαγητό(αναλύσεις) Είναι πολύ εύκολο, αν το μελετήσουμε ,να το ψάλλουμε αρκεί να διαβάσουμε για 3-4 χαρακτήρες πχ.πίεσμα, λύγισμα, τρομικό ,τσακίσματα και να ξερουμε και την ποότητα που κρύβουν οι άλλοι χαρακτήρες.

Κι αν μελετήσουμε το λύγισμα, πίεσμα κλπ τι σημαίνει; ότι θα ψάλλουμε καλύτερα από τον Πρίγγο;
Ο Πρίγγος , Στανίτσας κλπ δεν γνώριζαν αυτά τα σημαδοφωνάκια αλλά απέδιδαν το μέλος πολύ καλύτερα από τους εντριφούντας και τυρβάζοντας περί αυτά.

 

[MISTIS]

Ας μιλήσουν λοιπόν και μερικοί που δεν υπάρχουν

Τάδε εφη Ζαφείρης Ζαφειρόπουλος,πρωτοψάλτης Αθηνών και μαθητής Γεωργίου Κρητός και στην συνέχεια των 3 δασκάλων,στον πρόλογο του αναστασιματαρίου του εν έτει 1842


'' Η πείρα απέδειξε προιόντος του χρόνου,ότι οι μόνον τον νέον τρόπον διδαχθέντες χωλένουσιν εις πολλά της μελωδίας μέρη ως προς το ακριβές, το γνήσιο και απαράλλακτον της απαγγελίας εν συγκρίσει με το αρχαίον,διότι πλείστα μέρη της μελωδίας δεν εξηγήθηκαν ως θα έπρεπε''

Παρακαλώ ας μην μπερδεύουμε την γνώση της ποιότητας με την ποικιλομορφία του ύφους που κανείς δεν την αρνήθηκε.Πάντα γειά

Ο παραπάνω που αναφέρεις Αντώνη είναι ο ξακουστός μετά του Πρωτοψάλτου Μ.Εκκλησίας Κωνσταντίνου Βυζαντίου και του φίλου τους Θ.Φωκαέως που έπεσαν με τα "μούτρα" στον Γεώργιο Λέσβιο γιατί αύξησε τους ήχους και τα σημεία της μουσικής.Και επίσης γνωρίζεις γιατί το έκαναν.Γιατί όπως λέγει ο Γ.Παπαδόπουλος είχαν μεγάλης ποσότητας εκδεδομένα βιβλία και φοβήθηκαν μην "πέσουν έξω".

 

[Αντωνης Μιχελουδακης]

Ο Καρρας δεν ήταν ψάλτης αλλά ερευνητής

Δάσκαλοι υπάρχουν πολλοί αλλά λίγοι πραγματικοί

Μην βάζετε τόσο υψηλούς στόχους γιατί τέτοιοι ψάλτες βγαίνουν ελάχιστοι και ξεχωρίζουν γιατί βιώνουν και αφομιώνουν αυτά που άκουσαν απο πραγματικούς δασκάλους

Κώστα με αυτά που λες ότι γράφει ο Παπαδόπουλος μου θυμίζεις την παροιμία:''Παρτην σκούφια σου και βάρα μας'' Και κάτι ακόμα. Δεν εχει δικαιωμα να ακουστεί στο ψαλτολόγιο ο μακαρίτης ο Ζαφειρόπουλος;

 

[dimitris]

Ο Καρρας δεν ήταν ψάλτης αλλά ερευνητής

Σεβαστός και καλύφωνος και μου αρέσει σε αρκετά κομμάτια ,προσωπικά.

 

[Laosynaktis]

Το εκτενέστερο μου μήνυμα δεν το έστειλε ο βράουζερ. Γράφω τώρα μόνο:
Έχουν κατηγορηθεί οι 3 Δάσκαλοι (από σύγχρονο και αγαπητό και σεβαστό και σε μένα Δάσκαλο) ότι αδικαιολογήτως κατήργησαν το Κούφισμα και το Πελαστόν, βάσει παραδειγμάτων από σύντομα ειρμολογικά και στιχηραρικά μέλη του Πέτρου. Όμως τα σημάδια αυτά δεν εμφανίζονται καθόλου στην παλαιά γραφή αυτών των μελών. Άρα τί κατήργησαν; Τα ανύπαρκτα;

 

[Αντωνης Μιχελουδακης]

Το εκτενέστερο μου μήνυμα δεν το έστειλε ο βράουζερ. Γράφω τώρα μόνο:
Έχουν κατηγορηθεί οι 3 Δάσκαλοι (από σύγχρονο και αγαπητό και σεβαστό και σε μένα Δάσκαλο) ότι αδικαιολογήτως κατήργησαν το Κούφισμα και το Πελαστόν, βάσει παραδειγμάτων από σύντομα ειρμολογικά και στιχηραρικά μέλη του Πέτρου. Όμως τα σημάδια αυτά δεν εμφανίζονται καθόλου στην παλαιά γραφή αυτών των μελών. Άρα τί κατήργησαν; Τα ανύπαρκτα;

Καλωσορίσατε.Κάποτε ταξιδεύαμε μαζί στην Ηλία σε ένα συνέδριο για τα μουσικά σχολεία.Επί του θέματος.Δεν κατάλαβα ανύπαρκτη είναι η παράδοση του Ιακώβου και του Πρίγγου και του Παναγιωτίδη;η μήπως δεν τα κάνουν και αυτοί;Και αν είναι έτσι που τα βρήκε και τα εκτελεί ο σεβαστός σας δάσκαλος;Πάντα χαρά

 

[kostaeri]

Τι προσπαθούμε να πετύχουμε; Να κάνουμε την μουσική μας απόλυτα δεσμευτική; Να με συμπαθάτε που δεν θα πάρω...

Προτιμώ να διαφέρω από τις υπόλοιπες αλεπούδες που επειδή δεν έμαθαν να ψάλλουν όπως θα έπρεπε, προτιμούν να κουτσουρέψουν την ελευθερία της μουσικής για να μοιάζουμε όλοι...

Πότε μωρέ έμοιαζαν όλοι για να μοιάζουμε τώρα;;;;; ΠΟΤΕ! Και σας το υπογράφω και με χέρια και με πόδια. Ηχογραφήσεις υπάρχουν, κείμενα υπάρχουν, ακούστε και δείτε.

Μοιάζει ο Στανίτσας με τον Φιρφιρή κι αυτός με τον Σφήκα κι εκείνος με τον Ναυπλιώτη κι όλοι αυτοί μεταξύ τους; Θα έπρεπε; Ήμαρτον ρε παιδιά με την ομοιομορφία! Ποτέ δεν υπήρχε τέτοιο πράγμα και είναι ευλογία Θεού που δεν υπήρξε και θέλουμε να το χαλάσουμε; Γιατί;;;;;

Έτσι το έλεγε ο δάσκαλός μου και έτσι ο δικός μου κι αλλιώς ο δικός σου... Τι καλύτερο; Κι όλος αυτός ο πλούτος (που πλέον η αλήθεια έχει συρρικνωθεί αρκετά) θα χαθεί για χάρη της ομοιομορφίας σε μια "γραμματική" που θα ορίζει τελεσίδικα πως θα κάνουμε το ολίγον και πως την πεταστή;

Δεν θέλω μωρέ να είμαι ομοιόμορφος!

Υ.Γ.1
Οι έλξεις και η αναγραφή τους είναι θέμα τελειωμένο υποτίθεται. Τι παραπάνω από το να βγει μια πατριαρχική επιτροπή που να συνεδριάζει αποκλειστικά γι αυτό για 2 χρόνια θέλαμε; Αλλά προφανώς κάτι παραπάνω χρειαζόμαστε... Τι, δεν ξέρω όμως.

Υ.Γ.2
...η σύζευξη διαρκείας και το ισοκράτημα άμα λυθούν, σώσαμε την μουσική μας...

Βασίλη, συμφωνώ απόλυτα μαζί σου, το μόνο που θα προσθέσω είναι ότι, δυστυχώς, η σχολή την οποία υπερασπίζεσαι κάνει στην ουσία αυτό ακριβώς, "απόλυτα δεσμευτική" μουσική εκτέλεση. Το ξέρω ότι δε συμφωνείς βέβαια αλλά εγώ έτσι νομίζω.

 

[V_Zacharis]

Βασίλη, συμφωνώ απόλυτα μαζί σου, το μόνο που θα προσθέσω είναι ότι, δυστυχώς, η σχολή την οποία υπερασπίζεσαι κάνει στην ουσία αυτό ακριβώς, "απόλυτα δεσμευτική" μουσική εκτέλεση. Το ξέρω ότι δε συμφωνείς βέβαια αλλά εγώ έτσι νομίζω.

Εσύ μπορεί να το νομίζεις, αλλά εμένα που είμαι κομμάτι πιο κοντά, να μου επιτρέψεις να σου πω ότι κάνεις λάθος.

Η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία υιοθετεί ένα συγκεκριμένο τρόπο ερμηνείας που έχει να κάνει με το χοράρχη. Δεν σημαίνει ότι υπάρχει μόνο αυτός... Προς Θεού!

 

[kostaeri]

Υπάρχουν όμως και άλλοι οι οποίοι το ψάχνουν και λένε ότι οι 3 δάσκαλοι άφησαν κάποια πράγματα στην ασάφεια η ότι θα μπορούσαν να κρατήσουν και μερικούς άλλους χαρακτήρες για να μην χαθεί η λεπτή ποιότητα της μουσικής.Πολλές ποιότητες σήμερα δεν γίνονται απο τους περισσότερους ψάλτες γιατί δεν τις διδάχτηκαν αν και τις άκουσαν απο την προφορική παράδοση.Μια διευκρίνηση:Οταν μιλάμε γιαυτά δεν πρέπει να έχουμε υπόψιν το τι ξέρουμε εμείς αλλά το τι ξέρει το σύνολο του ψαλτικου κόσμου. Ο αγαπητός Βασίλης Ζάχαρης ανέβασε το χειρόγραφο του Χρυσάνθου. Οποιος το μελετήσει θα καταλάβει ότι αν κάποια σημαδάκια(όχι πολλά) είχαν περάσει στην νέα γραφή τότε δεν θα είχαμε ανάγκη να μας φτιάχνουν άλλοι το φαγητό(αναλύσεις) Είναι πολύ εύκολο, αν το μελετήσουμε ,να το ψάλλουμε αρκεί να διαβάσουμε για 3-4 χαρακτήρες πχ.πίεσμα, λύγισμα, τρομικό ,τσακίσματα και να ξερουμε και την ποότητα που κρύβουν οι άλλοι χαρακτήρες.Μην μπερδεύουμε το ύφος με τις ενέργειες.Μπορείς με το δικό σου ύφος να τα πείς.Θεωρώ λοιπόν ότι οι 3 θα έπρεπε να μας τα δώσουν και αυτά γιατί αλλα πέρασαν στην νέα γραφή αλλά και αρκετά έμειναν στο περιθώριο.

Είπαμε κ. Αντώνη, ερμηνεία κατά Καρά...
δεν είναι τρεις-τεσσερις οι αναλύσεις. Γιατί, δηλαδή, τα υπόλοιπα ποιοτικά τα βλέπουμε αναλελυμένα για να τα εκτελέσουμε? πολλές απ αυτές τις αναλύσεις που υποννοείτε ότι γίνονται με τα εν λόγω σημάδια, μπορούν κάλλιστα να γίνουν κ με άλλα υπάρχοντα. Η μουσική γραφή είναι μεν αναλυτική σε σχέση με την παλαιά αλλά όχι υπερ-αναλυτική, να σου γράφει κ την αναλυση που θα κάνεις. Τα ξέρετε αυτά, ψάλτης είστε.
Πρέπει να ακούσουμε για να μάθουμε να ερμηνεύουμε, δεν είναι μετροφωνική η γραφή ούτε θα μας σώσει το τρομικόν, γιατί κ αυτό αν δεν εκτελεστεί με μαεστρία πάλι χάλια θ ακουστεί!!! Οπότε τι να τα κάνω κι αυτά αν δε μπορώ να τα εκτελεσω σωστά?

Είπαμε όμως, οι αναλύσεις των εν λόγω σημαδίων είναι συμβατικές. Άλλο το τρομικό στην παλαιά, άλλο κατά Καρά κτλ κτλ... Τα σημάδια στην παλαιά υποννοούσαν θέσεις όχι μικρο-αναλύσεις κ μικρο-κυματισμούς της φωνής.

 

[kostaeri]

Εσύ μπορεί να το νομίζεις, αλλά εμένα που είμαι κομμάτι πιο κοντά, να μου επιτρέψεις να σου πω ότι κάνεις λάθος.

Η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία υιοθετεί ένα συγκεκριμένο τρόπο ερμηνείας που έχει να κάνει με το χοράρχη. Δεν σημαίνει ότι υπάρχει μόνο αυτός... Προς Θεού!

να μου επιτρέψεις να σου πω ότι κατά τη γνώμη μου η οποία βασίζεται στα ακούσματα που έχω, δεν κάνω λάθος και δε χρειάζεται να είμαι πιο κοντά για να το καταλάβω. Εσύ επειδή είχες και άλλα ακούσματα (δεν ξέρω αν τα είχες και πριν απ αυτά των λεγομένων παραδοσιακών) μάλλον δεν μπορείς ή δε θες να το καταλάβεις.

Βεβαίως και μπορεί να υπάρχουν και διαφορές ανάμεσα στους μαθητές της σχολής Καρά, αλλά υπάρχει το γενικότερο κοινό χαρακτηριστικό στιλ το οποίο γίνεται αμέσως διακριτό.

 

[Shota]

Είναι αλήθεια πάντως οτι μια προσπάθεια μίμησης της ευρωπαϊκής αντιμετώπισης της μουσικής είναι εμφανής στις προσπάθειες και του 1814 (εφόσον π.χ. η παραλλαγή πλέον γίνεται κάπως σαν σολφέζ,

Ναι, αλλά ο Χρύσανθος ήξερε επίσης κάτι άλλο.

 

[Laosynaktis]

Καλωσορίσατε.Κάποτε ταξιδεύαμε μαζί στην Ηλία σε ένα συνέδριο για τα μουσικά σχολεία.Επί του θέματος.Δεν κατάλαβα ανύπαρκτη είναι η παράδοση του Ιακώβου και του Πρίγγου και του Παναγιωτίδη;η μήπως δεν τα κάνουν και αυτοί;Και αν είναι έτσι που τα βρήκε και τα εκτελεί ο σεβαστός σας δάσκαλος;Πάντα χαρά

Γειά σας. Δεν σας θυμάμαι, αλλά πέστε ότι γνωριζόμαστε.
Δεν καταλάβατε, γιατί δεν θέλησα κι εγώ να αναφέρω το όνομα του δασκάλου. Δεν πρόκειται για τον δάσκαλό μου, το Σ. Καρά, αλλά, ας το πώ, δεν γίνεται αλλιώς, για τον λίαν αγαπητό Άρχοντα κ. Δ. Νεραντζή, ο οποίος με εκτιμά και το εκτιμώ και είναι λίγο-πολύ από τους πρώτους στην λίστα των ψαλτικών μου προτιμήσεων. Ωστόσο, σ΄αυτό το ζήτημα (του Κουφίσματος και του Πελαστού) σφάλλει. Είναι απλό και γενικότερο το θέμα. Δεν αντιστοιχούν όλες οι αναλύσεις που βρίσκονται (ορθώς) στην παράδοση των ψαλτών που αναφέρονται, ακόμα και στα όσα έψαλλε ο Καράς ή ψάλλει π.χ. ο Αγγελόπουλος ή ψάλλω ακόμη και εγώ, σε σημάδια της παλαιάς γραφής. Κάποια πράγματα όντως αντιστοιχούν, κάποια άλλα είναι απλώς στολίδια ή παραλλαγές των μουσικών γραμμών, που προστέθηκαν από τους διαφόρους διδασκάλους και ψάλτες. Π.χ. σε μια κατάληξη ειρμολογικού Α΄ήχου Γα-Γα-Δι-Δι, όπου το α΄Γα είναι ανάβαση μιας φωνής και που ο Καράς το γράφει με Οξεία, για να εννοήσει Γα-Δι αντί Γα, ο δε Αγγ. Βουδούρης το γράφει αναλυτικά με Ολίγον-Κεντήματα (δέστε τα κείμενά του), δεν θα βρείτε Οξεία στην παλαιά γραφή, αλλά Ολίγον (διότι εκείνο το Γα-Δι πρό της καταλήξεως γράφεται κάπως στενογράφικά με Ολίγον και Κλάσμα). Όμοια, Ένα ΔιΚε-Δι που ψάλλεται από Παναγιωτίδη κλπ, εκεί που το κείμενο των 3Δ έχει απλά Δι Δι και αποδίδεται από τον Άρχοντα σε κάποιο υποτιθέμενο Κούφισμα που καταργήθηκε, είναι απλά ζήτημα της προφορικής παράδοσης. Εγώ περιγράφω αυτές τις περιπτώσεις ως εξής: "Πολλές φορές μπορούμε να ψάλλουμε τον αμέσως ψηλότερο φθόγγο μεταξύ δύο ίδιων φθόγγων. Άν ο πρώτος είναι ανάβαση, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε (εμείς) την Οξεία, για να υπενθυμίσουμε αυτό το στολίδι που υπάρχει στην προφορική παράδοση. Διότι υπάρχουν περιπτώσεις που το στολίδι μπορεί να γίνει και όταν ο πρώτος από τους δύο ίδιους φθόγγους είναι κατάβαση. Σ΄αυτή την περίπτωση δεν μπορούμε να γράψουμε Οξεία (δεν πάει ορθογραφικά), αλλά ούτε και κάποιο άλλο σημάδι, όπως Ομαλόν ή Έτερον που θα έκανε την ίδια δουλειά, διότι οι δύο ίδιοι φθόγγοι είναι συχνά σε διαφορετικές συλλαβές".
Το θέμα είναι τεράστιο και δεν μπορώ να το παρουσιάσω ούτε σε ένα ούτε 21 μηνύματα. Θα σας παρακαλούσα να αρκεστείτε σε αυτά τα ολίγα (προς το παρόν τουλάχιστον). Χρειάζεται όμως η γνώση της λεπτομέρειας καμιά φορά πριν πούμε οτιδήποτε για τους 3Δ.

 

[Shota]

Το σημαντικότερο πάντως είναι οτι φαίνεται οτι ούτε στην παλαιά γραφή υπήρχε πλήρης ομοιομορφία και συστηματοποίηση όπως προαναφέρθηκε. Άλλωστε είναι γνωστές οι μαρτυρίες οτι ο του ενός ο δάσκαλος «έτζι το έλεγε» και του άλλου αλλιώς.

Μια χαρακτηριστική περίπτωση.