...υπάρχει το εξής γεγονός: Σε ορισμένες περιπτώσεις οι παλαιοί δάσκαλοι αλλοιώς μπορεί να δίδασκαν ένα μάθημα και αλλοιώς να το έψαλλαν οι ίδιοι στην εκκλησία. Ή διαφορετικά να ανέπτυσσαν ένα θεωρητικό ζήτημα και ελαφρώς διαφορετικά να έπρατταν ως προς την πρακτική εφαρμογή του στο αναλόγιο. Αιτία μπορεί να είναι η συνήθεια, οι απαιτήσεις της "δουλειάς" ή ο,τιδήποτε άλλο...
Το ίδιο ερώτημα γεννάται και ως προς τις λιγότερο ή περισσότερο αναλυτικές γραφές, καταγραφές, περιγραφές στο χαρτί. Σε πολλές (όχι απλά ορισμένες) περιπτώσεις οι παλαιοί και οι νεότεροι παραδοσιακοί δάσκαλοι αλλοιώς γραφούν ένα μάθημα και αλλοιώς το ψάλλουν οι ίδιοι στην εκκλησία. Kατά συνέπεια, εφαρμόζουμε αυτό που "(κατα/περι)γράφουν" ή αυτό που "ψάλλουν";...
Χαίρομαι, γιατί βλέπω τελικά οι «αντίπαλοί» μου στη συζήτηση αυτή, καταλήγουν στο συμπέρασμα (έστω και σαν «κριτικό προβληματισμό», όπου θα μπει «...ο παράγοντας της κριτικής σκέψης, του συνδυασμού και της αξιολόγησης των στοιχείων»
), το οποίο ακροθιγώς ανέφερα ως μαρτυρίες, αρκετές φορές, όπως εδώ:
Ο Τσολακίδης έλεγε σε σχέση με αυτές τις ηχογραφήσεις, πως τα περισσότερα μαθήματα ήταν ή αργότερα ή συντομότερα απ' ότι ψαλλόταν στο Πατριαρχείο. Η εξήγηση που έδινε, ήταν ότι τα έλεγαν έτσι για «παιδαγωγικούς λόγους». Υπάρχει και το δεδομένο του συγκεκριμένου χώρου στα δισκάκια αυτά. Δεν ξέρω ποιο από τα δυο ισχύει περισσότερο (ίσως και τα δυο). Πάντως, το σίγουρο είναι, ότι πολλές από τις ηχογραφήσεις αυτές, δεν μπορούμε να τις πάρουμε ως απόλυτο τεκμήριο για τη χρονική αγωγή των μαθημάτων.
κι εδώ:
Σε χθεσινή συνομιλία μέσω skype ο κ. Γ. Μιχαλάκης ήταν κατηγορηματικός για τον χρόνο που του το δίδαξε ο Τσολακίδης, πιστός «αναπαραγωγέας»του Ιακώβου: «ακριβώς όπως ο Σόμπατζης», τόνισε. Ήταν και ιδιαίτερα χαρούμενος, γιατί αποδείχθηκε όπως είπε, με την ηχογράφηση του α' πόδα του αργού «Τη υπερμάχω» που ανέβηκε πρόσφατα, αυτό που του τόνιζε συχνά ο Τσολακίδης: ότι στα περισσότερα μαθήματα, οι ηχογραφήσεις του Ιακώβου είχαν διδακτικό χαρακτήρα. Με άλλο χρόνο τα έψαλλε στο αναλόγιο.
Συλλογιστική, που αναπτύχθηκε επαρκώς, στο 4ο από τα βίντεο με τη συζήτηση/συνέντευξη που είχα με τον Γ. Μιχαλάκη (θέμα το οποίο φρόντισαν κάποιοι να κλείσει και να μη συζητηθεί - από εδώ θέλω να τους ευχαριστήσω κιόλας εγκάρδια).
Και η οποία, ανέσυρε μνήμες από περιγραφές του πατέρα μου για τα μαθήματα που είχε με τον Βαφειάδη. Περιγραφές που συμπίπτουν εν πολλοίς με αυτές του Μιχαλάκη, για το πώς αντιμετώπιζε τα μαθήματα ο Ναυπλιώτης όταν τα δίδασκε στον Τσολακίδη. Πρώτα μάθαιναν το μάθημα καλά απ' έξω (πολλές φορές παραλλαγή και μέλος), και μετά «έκλειναν το βιβλίο για να μάθουν το μάθημα όπως θα ειπωθεί στο Αναλόγιο». Ενώ στη Σχολή (στην πατριαρχική που δίδασκε ο Ναυπλιώτης), έμενε στη «διδακτική» εκτέλεση του μαθήματος. Πιθανά το ίδιο να έγινε και με τις (πρώτες) ηχογραφήσεις στο βινύλιο (και με το δεδομένο του περιορισμένου/συγκεκριμένου χρόνου).