Χατζημάρκος - Πόλη 1963

[Π. Πρωτοψάλτης]

Συγχωρήστε με αν φαίνομαι "ειδήμων" (που φυσικά δεν είμαι), αλλά ορμώμενος απο τα σχόλια του φίλου γιάννη που γενικά συμφωνώ, θέλω να πώ ότι το Πατριαρχικό Ύφος δεν είναι ένα "εντυπωσιακό" ύφος, το οποίο ενδεχομένως να κερδίσει κάποιον με το πρώτο άκουσμα. Βέβαια εμένα με είχε κερδίσει απο το πρώτο άκουσμα, σε έναν εσπερινό στη Θ. Σχολή της Χάλκης με τον Λ. Αστέρη. Πάντως αν ο Στανίτσας υποθέσουμε ότι κάπως "διεύρυνε" το Πατριαρχικό Ύφος, ο Β. Νικολαϊδης πιστεύω ότι το εκφράζει πολύ πιστά, για κάποιους πιο κοντά στον Ναυπλιώτη απο πολλούς.
Ο Χ''μάρκος είχε το δικό του έντονα προσωπικό ύφος που άρεσε-αρέσει σε πάρα πολλούς. Ενδεχομένως να ήταν ένας απο τους ικανότερους εκτελεστές της Β. Μουσικής όλων των εποχών. Τώρα τα περι μαθημάτων-βάσεων-κρατημάτων-τρόπος απόδοσης, είναι καθαρά ζήτημα επιλογής του το οποίο σχετίζεται άμεσα και με το ύφος που υπηρετεί. Γι'αυτό όπως προείπα μάλλον υπερβολικά τον έκριναν όλα αυτά τα χρόνια.
Βέβαια, ένα σφάλμα που γίνεται συχνότατα είναι το εξής:
Όπως ανέφερα πιο πάνω, η επιλογή του ύφους σχετίζεται με πολλά πράγματα, π.χ.: Το "Εξέδυσάν με". Σύμφωνα με το Πατριαρχικό Ύφος, πρέπει να ψαλλεί το απλό-κλασσικό. Αν πείς το γνωστό αργό, σίγουρα είναι εντυπωσιακότερο. Έτσι, στην πρώτη περίπτωση κάποιος θα χαρακτηριστεί μειωμένων φωνητικών προσόντων, κλπ. Δεν πρέπει να συσχετίζουμε το Ύφος και την γκάμα των μελών που περικλείει με φωνητική ικανότητα.
Ο Β. Νικολαϊδης ήταν αριστούχος της Βυζαντινής, Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Μουσικής. Το ότι στους δίσκους του Στάθη ψέλνει απλά και ηγεμονικά δεν σημαίνει ότι...δεν είχε φωνή! είναι το Ύφος που υπηρετεί...

Έτσι ακριβώς. Προσωπικά, όταν ακούω τον Βασίλειο Νικολαίδη, μου φαίνεται σαν να ακούω πολλά άτομα να ψάλλουν. Είναι αυτό που λέμε ήταν μια χορωδία μόνος του (!!!). Ο δε τονισμός τω λέξεων είναι τόσο στιβαρός και συνάμα γλυκός, που τον κατατάσσει στο νου μου ως μία σπουδαία φωνή.
Για να επεκταθώ λίγο παραπάνω στο θέμα "φωνή" και τα περί αυτής, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες παρατηρήσεις που έχω κάνει πάνω στους Πατριαρχικούς ψάλτες, τους οποίους ακούω προσεκτικά εδώ και 3 χρόνια, είτε μέσω ηχογραφήσεων για τους παλιούς, είτε ζωντανά για τους καινούριους.
Έχω λοιπόν παρατηρήσει ότι όλοι οι πατριαρχικοί ψάλτες είχαν ασφαλώς καταπληκτική κατάρτιση και γνώση της παράδοσης (μιας και μέσα σε αυτή μεγάλωσαν), αλλά ο καθένας είχε και ένα στοιχείο που ήταν ελαφρώς καλύτερο από τα υπόλοιπα (αν υποθέσουμε ότι όλα τα στοιχεία τους ήταν στο 9 με άριστα το 10, αυτό ήταν στο 9,5, δεχόμενοι ότι το τέλειο δεν υπάρχει).
Ο Ιάκωβος Ναυπλιώτης, π.χ. είχε μεγάλο όγκο φωνής, πράγμα που τον έκανε μεγαλοπρεπή. Ο Κωνσταντίνος Πρίγγος είχε την ικανότητα να βρίσκει από στήθους, επακριβώς, τη βάση στην οποία θα ψάλλει. Ο Θρασύβουλος Στανίτσας κατείχε σε εξαιρετικό βαθμό το ρυθμό. Ο Βασίλειος Νικολαίδης είχε αυτό που προανέφερα, την ικανότητα να ακούγεται σαν σύνολο ατόμων τέλεια συντονισμένο. Ο Βασίλειος Εμμανουηλίδης είχε μια απίστευτη γλυκύτητα στη φωνή του. Ο Λεωνίδας Αστέρης διαθέτει σε μεγάλο βαθμό τις λεγόμενες ποιότητες στη φωνή. Ο Ιωάννης Χαριατίδης χαρακτηρίζεται από μία σαγηνευτική απλότητα που σε παρασύρει.
Καταλήγοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι ο κάθε ψάλτης, Πατριαρχικός και μη, ανεξάρτητα από τη γνώση του πάνω στη μουσική, έχει και ένα ιδιαίτερο χάρισμα, μοναδικό γι'αυτόν. Συνεπώς, είναι μεγάλο λάθος να συγκρίνουμε τους ψάλτες μεταξύ τους λέγοντας ότι "αυτός είναι καλύτερος και εκείνος χειρότερος", θαρρείς και ξεχνάμε μερικές φορές τη θέση των ψαλτών στη λειτουργική ζωή και την Εκκλησία, και τους βάζουμε σε μία άτυπη κόντρα μεταξύ τους σαν να πρόκειται για αγώνα δρόμου. Οπότε, δεν έχει νόημα να καταφεύγουμε σς ακραίους χαρακτηρισμούς περί του ενός ή του άλλου. Αλλά, απαγκιστρωμένοι από τις όποιες προκαταλήψεις, να ακούσουμε, να αναλύσουμε, να κρίνουμε και να καταλήξουμε στο ποιος μας αρέσει και ποιος δε μας αρέσει, ανάλογα με το χαρακτήρα και την προδιάθεσή μας. Πάντα όμως έχοντας στο μυαλό ότι δεν ψάλλουμε για να γίνουμε αρεστοί, αλλά για να συνεισφέρουμε κι εμείς ταπεινά στη λειτουργική ζωή.

 

[π. Μάξιμος]

Ηλπιζα ότι θα υπήρχαν ανεβασμένα αλλα επλανήθην..
Ήταν κάτι κασσέτες απο την Πόλη που είχε πάει ...

Κων/πολις 2 χρόνια πρίν...το 61

Επισυναπτω συμπληρωματικους υμνους απο την συναυλια του Μανωλη Χ''Μαρκου εις Κων-λη .

Κάποιος/α πρόθυμος/η ἀπό πολλούς νεωτέρους (στήν ἐγγραφή καί ἠλικία:wink πού ἔχουμε, ἄς καταγράψει τούς ὕμνους τῶν δύο κυρίως μηνυμάτων τοῦ π. Κουκουζέλη (ἐκτός ἀπό τό 09 τοῦ 2ου μηνύματος) γιά νά γνωρίζουμε τό περιεχόμενο καί νά μποῦν σέ μιά σειρά, ὅπως ἀποδόθηκαν σ᾿ αὐτή τήν ἱστορική συναυλία. Βοηθητική μᾶλλον καί ἡ εἰκόνα τοῦ Δ. Σκρέκα στό #2 (ἀναφορικά μέ τά περιεχόμενα καί ὄχι τή σειρά).
ΥΓ. Στά μηνύματα μεταφέρεστε πατώντας στό θαλασσί βελάκι.