Ερώτηση κρίσεως :
Στον εσπερινό έρχονται συνήθως πέντε άνθρωποι. Αν εγώ ψάλλω μια φορά το «Φως Ιλαρόν» το αρχαίο, πόσοι νομίζεις θα έλθουν την επόμενη φορά στον εσπερινό;
Αντίστοιχα αν ψάλλουμε τα αργά λειτουργικά της Λειτουργίας του Μ.Βασιλείου, και μετά κι ο ιερέας αναγνώσει τις μακροσκελέστατες ευχές, μήπως οι πιστοί θα προτιμήσουν άλλο ναό για την επόμενη Κυριακή;
Καλή είναι η ενασχόληση με το γιατί σενετέθησαν οι ύμνοι αυτοί κατ' αυτό τον τρόπο, ή πως ψάλλονταν πριν από 500 ή 100 χρόνια, ή ποια θα ήταν η κατάσταση αν εμείς είμασταν οι χριστιανοί που έπρεπε, αλλά δεν βλάπτει να είμαστε και κάπως προσγειωμένοι.
Απαντήσεις, μαζί με τις ευχές για τη νέα χρονιά:
το φερόμενο ως αρχαίο μάθημα προϋποθέτει καλό χορό, άριστο χρόνο, και μοναδικό συντονισμό. Αν κ η Εκκλησία μας δεν ασχολείται με προτεσταντικά διλήμματα, και η παράδοσή μας στοιχείται στον λόγο του Κυρίου, Ματθ. 18.20, έχει επικρατήσει σε ενορίες να μην ψάλλεται αυτό το μάθημα. Στο Πατριαρχείο Κων/πόλεως ψαλλόταν μέχρι πρόσφατα σε μεγάλες γιορτές. Στην Πάτμο επιβιώνει κυρίως στη Μονή όπου μάλλον ψάλλεται κ από ανθρώπους που δε γνωρίζουν και μουσική. Τα μελικά τόξα και οι φόρμουλες που επαναλαμβάνονται βοηθούν σε αυτό τον σκοπό. Αρκετές φορές όμως έχουμε γίνει μάρτυρες ψαλμωδίας του επιλυχνίου ύμνου στο μέλος του Ι. Σακελλαρίδη από (αρχ)ιερείς όπου ο χρόνος ήταν μάλλον αργός και σε διάρκεια αμιλλώντο αυτή του αρχαίου μέλους...! Ακόμα και στο Ψαλτολόγιο αν ψάξει κάποιος τις ευάριθμες εκτελέσεις του αρχαίου μέλους, μπορεί να συγκρίνει σχετικά. Περί μικροφώνων, κορδακισμού και άλλων, επιλείψει διηγούμενον ο χρόνος...
Για τα λειτουργικά του Μ. Βασιλείου σε συνεννόηση με το ιερατείο που καλόν είναι να μην είναι επιλήσμον των ήδη συντετμημένων συνθέσεων μπορεί να βρεθεί λύση. Όταν επιμένει το μεν, μάλλον καταχρώμενο το ''ως δόξει τω προεστώτι'', τότε και οι αντιδράσεις των δε (ψαλτών) , αν και μη απολύτως συγγνωστές, αναπόφευκτα οριοθετούνται από εκφράσεις σχετλιασμού και απαρέσεκειας.
Ασφαλώς κ οι πιστοί ενδιαφέρουν τον ψάλτη, αυτούς εκπροσωπεί. Αλλά είναι τραγικό ολίσθημα το μεν ιερατείο και ο λαός να αντιλαμβάνονται τον ψάλτη ως λαϊκό αοιδό που του δίνουν παραγγελιές παντοιότροπες και ποικιλόχροες... Εκεί δυστυχώς ο λόγος είναι πολύς και δύσπεπτος....
Καλή χρονιά,
Δ.