Λειτουργία Αγ. Ιακώβου (Συριακή)

[MTheodorakis]

Κατὰ τὰ ἀρχαϊκὰ εὐχαριστιακὰ πρότυπα, «οἱ εὐχὲς διαβάζονται εἰς ἐπήκοον τοῦ λαοῦ ὅλες πλὴν τῶν εὐχῶν τῆς εἰσόδου, τῆς πρὸ τοῦ Εὐαγγελίου, τῆς εὐχῆς ῾῾Οὐδεὶς ἄξιος...᾿᾿ καὶ τῆς εὐχῆς ῾῾Εἰς τὸ συστεῖλαι τὰ ἅγια᾿᾿» (Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ Α’-Εἰσαγωγὴ στὴ θεία λατρεία, Θεσσαλονίκη 1993 σ. 207, Ἰ. Φουντούλη (+2007) Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικὰς ἀπορίας τ. 5 σσ. 189-209, Γ. Φίλια Ὁ τρόπος ἀναγνώσεως τῶν εὐχῶν στὴ λατρεία τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας 1997 σσ. 31-47, 223, 224, 226, 227, 230-235). Σήμερα ἀκοῦμε «πρόσσχωμεν τὴν ἁγίαν ἀναφορὰν ἐν εἰρήνῃ προσφέρειν», καὶ δὲν συμμετέχομε συνειδητὰ στὴν εὐχὴ τῆς λειτουργίας (ἀναφορᾶς). Ἀκοῦμε «εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ», ποὺ εἶναι ἡ δική μας συμμετοχὴ-συλλείτουργο ἔναντι τοῦ δώρου καὶ ἀπάντηση ζωῆς, καὶ δὲν εὐχαριστοῦμε «ὑπὲρ πάντων ὧν ἴσμεν καὶ ὧν οὐκ ἴσμεν», ἀλλὰ συναντᾶμε ξεκάρφωτες ἐκφωνήσεις σὰν νὰ μὴν εἴμαστε τὸ σῶμα καί «μετὰ τούτων καὶ ἡμεῖς τῶν μακαρίων δυνάμεων» στὸ μυστήριο[1] τῆς συνάξεως.

[1] Βλ. Μαρ. δ’ 11.




«Εὐχαριστίας γὰρ ἐπακούσαντα καὶ συνεπιφθεγξάμενον τὸ ἀμὴν καὶ τραπέζῃ παραστάντα καὶ χεῖρας εἰς ὑποδοχὴν τῆς ἁγίας τροφῆς προτείναντα...» (ἁγίου Διονυσίου Ἀλεξανδρείας Ἐπιστολὴ πρὸς πάπα Σίξτο β’ (257-258 μ.Χ.) ἔκδ. Γ. Φίλια Ὁ τρόπος ἀναγνώσεως τῶν εὐχῶν στὴ λατρεία τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας 1997 σ. 38). «Εἶτα λέγετε· Ἄξιον καὶ δίκαιον[1]. Εὐχαριστοῦντες γὰρ ἡμεῖς ἄξιον ποιοῦμεν πρᾶγμα καὶ δίκαιον· αὐτὸς δὲ οὐ δίκαιον, ἀλλ’ ὑπὲρ τὸ δίκαιον ποιῶν, ἡμᾶς εὐηργέτησε καὶ τηλικούτων ἠξίωσεν ἀγαθῶν. Μετὰ ταῦτα μνημονεύομεν οὐρανοῦ, καὶ γῆς, καὶ θαλάσσης, ἡλίου καὶ σελήνης, ἄστρων, πάσης κτίσεως λογικῆς τε καὶ ἀλόγου, ὁρατῆς τε καὶ ἀοράτου, ἀγγέλων, ἀρχαγγέλων, δυνάμεων, κυριοτήτων, ἀρχῶν, ἐξουσιῶν, θρόνων, τῶν χερουβὶμ τῶν πολυπροσώπων, δυνάμει λέγοντες τὸ τοῦ Δαβίδ· Μεγαλύνατε τὸν Κύριον σὺν ἐμοί. Μνημονεύομεν καὶ τῶν σεραφίμ, ἃ ἐν Πνεύματι ἁγίῳ ἐθεάσατο Ἡσαΐας παρεστηκότα κύκλῳ τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῖς μὲν δυσὶ πτέρυξι κατακαλύπτοντα τὸ πρόσωπον, ταῖς δὲ δυσὶ τοὺς πόδας, καὶ ταῖς δυσὶ πετόμενα, καὶ λέγοντα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος Σαβαώθ» (ἁγ. Κυρίλλου Ἱεροσολύμων κατήχηση μυσταγωγικὴ ε’ (350 μ.Χ.) ἔκδ. ὅπ. πρ. σ. 43). «Εἶναι σαφὲς ὅτι κατὰ τοὺς πέντε πρώτους αἰῶνες οἱ περισσότερες μαρτυρίες συνηγοροῦν ὑπέρ τῆς εἰς ἐπήκοον ἀναγνώσεως τῶν εὐχῶν. Τὸ γεγονὸς ὅτι κατὰ τὸν ΣΤ’ αἰῶνα ὁ Ἰουστινιανὸς ἐπιχειρεῖ μὲ διάταγμα νὰ παγιώσει τὴν παράδοση αὐτή ἀποδεικνύει ὅτι εἶχε ἐμφανιστεῖ κάποια διαφοροποίηση» (Γ. Φίλια Ὁ τρόπος ἀναγνώσεως τῶν εὐχῶν στὴ λατρεία τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας 1997 σ. 47· βλ. καὶ σσ. 31-47, 223, 224, 226, 227, 230-235· ὁμοίως Ἰ. Φουντούλη Κείμενα λειτουργικῆς 13 Θεία λειτουργία τῶν Ἀποστολικῶν διαταγῶν 1978 σ. 15, Ἱερατικὸν ἔκδ. Ἀπ. Διακονίας 2007 σ. 342, 2784/31/3/2004 ἐγκύκλιος Ἱ. Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος). «...ἐπεὶ ἐὰν εὐλογήσῃς τῷ πνεύματι, ὁ ἀναπληρῶν τὸν τόπον τοῦ ἰδιώτου πῶς ἐρεῖ τὸ ἀμήν ἐπὶ τῇ σῇ εὐχαριστίᾳ; ἐπειδὴ τί λέγεις οὐκ οἶδε· σὺ μὲν γὰρ καλῶς εὐχαριστεῖς, ἀλλ' ὁ ἕτερος οὐκ οἰκοδομεῖται» (Α’ Κορ. ιδ’ 16-17). Στὸ μυστήριο τῆς ἐνότητας τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος ὁ ἱερεὺς δὲν εὔχεται ἀντὶ τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ. «Μποροῦμε κάλλιστα νὰ κερδίσωμε χρόνο ψάλλοντας κατ’ ἁπλούστερο καὶ ἱεροπρεπέστερο τρόπο τοὺς ὕμνους καὶ ἀπαγγέλλοντας τὰ τοῦ διακόνου καὶ τοῦ ἱερέως κατὰ εὔληπτο, σαφὴ καὶ σύντομο τρόπο, χωρὶς φωνητικὲς ἐπιδείξεις καὶ ἀνατολισμούς» (ΑΛΑ Β’ σ. 239).

​

[1] Ἡ φράση «...ἐστὶ προσκυνεῖν Πατέρα, Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον» εἶναι πρόσφατη ἄκριτη λανθασμένη προσθήκη, ἐπίπτωση τῶν μυστικῶν εὐχῶν, ποὺ ἀποπροσανατολίζει τὸν εἱρμὸ τῆς εὐχῆς τῆς ἀναφορᾶς, ἡ ὁποία μόλις ἀρχίζει: «Ἄξιον καὶ δίκαιον σὲ ὑμνεῖν, σὲ εὐλογεῖν, σὲ αἰνεῖν...» (τὸν Πατέρα). Ὁ λαὸς ἀρχίζει μαζὶ μὲ τὸν λειτουργό καί, συμμετέχοντας, τὸν ἀκούει νὰ συνεχίζει τὴν σπουδαιότερη εὐχή, γιὰ τὴν ὁποία ἔχουν προηγηθεῖ τὰ παραγγέλματα «Ὅσοι πιστοί», «Ἐν σοφίᾳ πρόσχωμεν» καὶ «Πρόσσχωμεν, τὴν ἁγίαν ἀναφοράν, ἐν εἰρήνῃ προσφέρειν».

 

[Παναγιώτης]

Μάλιστα.

Χιλιάδες χρόνια μυστικής παράδοσης, που την ακολούθησαν ΟΛΟΙ οι Άγιοι (και των ημερών μας), να την αφήσουμε, και να ακολουθήσουμε τους νεωτερισμούς των «καθηγητών», και την Β' Βατικάνειο Σύνοδο.

Τελικά, γίναμε ιερείς και οι λαϊκοί, και θέλουμε να μπούμε στα της Ιερωσύνης ;

«Η ιερωσύνη λοιπόν του Χριστού και η εξ αυτής απορρέουσα ιερωσύνη (sic) του συνόλου του λαού του Θεού»

Και αν είναι να τις ακούμε, γιατί να μη τις διαβάζουμε στην Λειτουργία από φωτοτυπία να τις καταλάβουμε και να τις μελετήσουμε καλύτερα ;
Και αν είναι να τις ακούμε, γιατί να μην τις λέμε και οι πιστοί τις Ευχές των ιερέων , ώστε να τις εμπεδώσουμε καλύτερα ;
Και τους ψάλτες τι τους θέλουμε; Να μας ενοχλούν/παρεμβάλλουν στην ανάγνωση των Ευχών ;
Όλοι μαζί!

Μη γένοιτο Χριστέ μου και Παναγιά μου!

 

[Shota]

Φυσικά και το ακυρώνουν. Όταν ένα κείμενο έχει τόσες λειτουργικές ανακρίβειες, το ακυρώνουν.

Δεν είναι ανακρίβεια, ήταν μια παλιά και άγνωστη στον π. Νικοδήμου Μπαρούση πρακτική. Αυτή η δυνατότητα της κοινωνίας και τη δεύτερη φορά λίγο προ του θανάτου προβλέπεται μέχρι σήμερα στη Δυτική Εκκλησία. Από εδώ•

Can. 921 §1. The Christian faithful who are in danger of death from any cause are to be nourished by holy communion in the form of Viaticum.

§2. Even if they have been nourished by holy communion on the same day, however, those in danger of death are strongly urged to receive communion again.

Εκτός του βίου της Όσιας Μελάνης την αναφέρει και υπό το όνομα του Αγίου Αμφιλοχίου φερόμενο ψευδεπίγραφο βίος του Βασίλειου του Μεγάλου.

Ο Άγιος Συμεών ο Μεταφραστής δεν έχει συμπεριλάβει τέτοιες πληροφορίες στον βίο της.

Ο Συμεών βάσει του Γεροντίου γράφει, και όχι αντίστροφα.

 

[evangelos]

«Μποροῦμε κάλλιστα νὰ κερδίσωμε χρόνο ψάλλοντας κατ’ ἁπλούστερο καὶ ἱεροπρεπέστερο τρόπο τοὺς ὕμνους καὶ ἀπαγγέλλοντας τὰ τοῦ διακόνου καὶ τοῦ ἱερέως κατὰ εὔληπτο, σαφὴ καὶ σύντομο τρόπο, χωρὶς φωνητικὲς ἐπιδείξεις καὶ ἀνατολισμούς» (ΑΛΑ Β’ σ. 239).

Ανατολισμοί η παράδοση μας και ασιανίζον ύφος (;! ) όπως είχα ακούσει παλαιότερα...!!!

Τα αριστουργήματα μελοποιήας τα λένε ανατολισμούς, άκουσον άκουσον!!!!! Άυτά τα ανατολίτικα όμως είναι που έχουν σώσει την αρχαία ελληνική αρμονική παράδοση και είναι ελληνικά κι όχι "ασιανίζοντα" ή "ανατολισμοί"! Έχει αποδειχτεί αυτό που λέω, δεν γράφω πάνω σε αυτό γιατί θα βγω εκτός θέματος.

Ένα απλό παράδειγμα ότι οι ευχές λέγονται μυστικώς είναι στο "Τα Σα εκ των Σων". Ο Λαός εκεί απαντά Σε υμνούμεν ενώ ο ιερέας την ίδια στιγμή λέει σχετική ευχή, ίδιου νοήματος. Δεν στέκει να πεις σειριακά το σε υμνούμεν και την ευχή, γιατί είναι το ίδιο νόημα, επανάληψη δηλαδή χωρίς σκοπό!

Από που κι ως που η μυστική ανάγνωση των ευχών ακυρώνει την μετοχή σε αυτές των πιστών!
Ο λαός ξέρει τι εύχεται ο ιερέας, δεν είναι ξεκάρφωτες οι εκφωνήσεις!
Η λατρεία μας είναι νοερή, και τίποτα να μη λέμε μετέχουμε.

Παράδοση είναι αυτό που παραδίδεται, εσείς ψάχνετε τι γινόταν τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια όπως κάνουν οι Πεντηκοστιανοί και οι Προτεστάντες

Κάποιοι ανίκανοι και φάλτσοι θέλουν να καταργήσουν την ψαλτική, επειδή τους χαλάει την μανέστρα, να γίνει η λειτουργία μόνο κήρυγμα και ευχές, όλα τα είχαμε ο Λούθηρος και ο Καλβίνος μας έλειπαν...!!!

 

[Κωσταντής1]

Από την εποχή του Αρείου, μη ξεχνάμε ότι πρώτος αυτός εισήγαγε την μουσική στην λατρεία.
Δεν είπαμε να πάρουμε παράδειγμα την αίρεση, αλλά τον τρόπο αυτόν τον παλαιό εκφώνησης, ο οποίος σώζει ακριβώς το μαλακό διατονικό γένος με μεγάλο τον τόνο νη-πα, ελάσσονα ζω-νη = σε καθαρή φρύγια αρμονία όπως περιγράφεται στον Κλεωνίδη και σε όλους τους αρχαίους. Είναι ο τέταρτος κατά πεντάχορδο ή τρίτος κατά τετράχορδο σύστημα, το "κλιτόν" που λέμε σήμερα, το οποίο τόσο έχουμε παραποιήσει τις τελευταίες δεκαετίες!
Καταλήγει σε πρώτο που πολλές φορές ακούγεται δεύτερος λέγετος.
Φαίνεται η συνέχεια της μουσικής και πως κάποτε ο μουσικός πολιτισμός της Μεσογείου είχε ενιαία βασικά δομικά στοιχεία τα οποία η νεωτερικότητα και η στείρα ακαδημαϊκή έρευνα έχουν καταστρέψει και συνεχίζουν να καταστρέφουν ό, τι έχει απομείνει ακόμα όρθιο.

Δηλαδὴ τὰ μουσικὰ διαστήματα προκύπτουν ἀπὸ τὴν ἐκφορὰ τοῦ λόγου, καὶ ὄχι τὸ ἀνάποδο, διότι δὲν εἶναι τὰ ιερὰ κείμενα λιμπρέτο ὄπερας. Ὰν κατάλαβα καλά.

 

[evangelos]

Επειδή είναι άσχετοι στην δύση και αρμονικά ελλιπείς, επειδή την μουσική την έχουν για ομορφιά κι όχι για ουσία και αναπόσπαστο κομμάτι του λόγου και του τονισμού, να γίνουμε κι εμείς έτσι;

Εμείς έχουμε παράλληλη λατρεία, ο ιερέας εύχεται ο λαός ψάλλει μέσω του ψάλτη που ξέρει ως δώρο και τάλαντο Θεού την Θεία αυτή Τέχνη.

Τους Ρώσσους η αδιάκοπη ψαλμωδία τους γοήτευσε όταν μπήκαν πρώτη φορά στην Αγία Σοφιά.

"Σοὶ παρίστανται κύκλῳ τὰ Σεραφείμ, ἓξ πτέρυγες τῷ ἑνί, καὶ ἓξ πτέρυγες τῷ ἑνί· καὶ ταῖς μὲν δυσὶ κατακαλύπτουσι τὰ πρόσωπα ἑαυτῶν, ταῖς δὲ δυσὶ τοὺς πόδας· καὶ ταῖς δυσὶ πετόμενα, κέκραγεν ἕτερον πρὸς τὸ ἕτερον, ἀκαταπαύστοις στόμασιν, ἀσιγήτοις δοξολογίαις. "

 

[pransot]

1. Δεν μπορώ να καταλάβω την ένταση, που προσεγγίζει την εμπάθεια ώρες ώρες, υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης.
2. Το τι έκαναν οι άγιοι του παρελθόντος έχει κάποιο νόημα αν έχουν εκφραστεί και αιτιολογήσει υπέρ της μιας η της άλλης άποψης. Εκτός αν υποστηρίξουμε ότι για αυτο αγίασαν, ήταν δηλαδή η πρακτική τους αυτή κύριο συστατικό της αγίας τους βιοτης.
3. Παράλληλο παράδειγμα το ζήτημα της εικονογραφίας. Προ Κόντογλου όλοι οι Άγιοι της εκκλησίας αγιασαν με δυτικοτροπες αναγεννησιακές εικόνες, καποιοι τις αγιογραφουσαν κιόλας. Είναι αυτό επιχείρημα υπέρ αυτής της τεχνοτροπίας η αποτελεί αγκάθι στην αγιότητα τους;
4. Στο βίο του αγίου Πορφυρίου είχα διαβάσει σε ένα σημείο πως έλεγε με μεγάλη θερμη και ενθουσιασμό πως ήθελε να μάθει αρμόνιο για να τραγουδά και να ψέλνει με τις μοναχές ύμνους στο Θεό. (Το λέω από μνήμης). Τι παίρνουμε από αυτή του την αφήγηση; Είναι άγιος άρα ο,τι είπε είναι σωστό και πρέπει να εφαρμοστεί ή εμπνεόμαστε από την αγάπη του προς τον Θεό και τη ζωντανή του πίστη προς το Θεό και τον ενθουσιασμό της ψυχής του;
5. Μεγάλωσα δίπλα σε πολλούς αγίους και ευλαβεσταστους ιερείς, πολλάκις συμμετέχων στη θεία λειτουργία εκ του ιερού βήματος. Διάφορες λειτουργικες συνήθειες έχω δει και έχω κατασταλάξει πως η αγιότητα του ιερέα, ο τρόπος που βιώνει τη θεία λειτουργία και το βίωμα που μεταδίδει στο λαό είναι ανεξάρτητο από τις λειτουργικές πρακτικές. Με όλες τις δυνατές επιλογές ο λαός μπορεί να βλέπει έναν άγιο να φλέγεται από τη θεία παρουσία η έναν κενό φλυαρούντα, είτε παραδοσιακό είτε επιστημονικά σωστό κτλ. Αυτό δε μηδενίζει την αξία των λειτουργικων αναζητήσεων και την προσπάθεια για υιοθέτηση ορθών λειτουργικών πρακτικών, διαμορφώνουν και αυτές ήθος.

Το εκτός τυπικού "ο Θεός ιλασθητι μοι τω αμαρτωλών" πριν τον καθαγιασμό το ακούς με τρόπο που σκανδαλίζει η κατανυσσει την ψυχή. Είναι όμως ξεκάθαρο ότι δεν προβλεπεται.

Πολλές φορές σκανδαλιζομαστε απο το μυαλό μας, την πολυγνωσια μας, την κριτική μας στα εξωτερικά στοιχεία, έχοντας μια μονόπλευρα λογική και όχι καρδιακή προσέγγιση της λατρείας.

 

[evangelos]

Δηλαδὴ τὰ μουσικὰ διαστήματα προκύπτουν ἀπὸ τὴν ἐκφορὰ τοῦ λόγου, καὶ ὄχι τὸ ἀνάποδο, διότι δὲν εἶναι τὰ ιερὰ κείμενα λιμπρέτο ὄπερας. Ὰν κατάλαβα καλά.

Η μουσική γενικά είναι τονισμός του λόγου! Δεν είναι στολίδι του λόγου. Ακόμα και στην όπερα, οι παλιοί στο σωστό μπελκάντο τα ξέρουν αυτά.
Ο λόγος περιέχει την μουσική!

 

[evangelos]

1. Δεν μπορώ να καταλάβω την ένταση, που προσεγγίζει την εμπάθεια ώρες ώρες, υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης.
2. Το τι έκαναν οι άγιοι του παρελθόντος έχει κάποιο νόημα αν έχουν εκφραστεί και αιτιολογήσει τη μια η την άλλη άποψη. Εκτός αν υποστηρίξουμε ότι για στο αγίασμα, ήταν δηλαδή η πρακτική τους αυτή κύριο συστατικό της Αγίας τους βιοτης.
3. Παράλληλο παράδειγμα το ζήτημα της εικονογραφίας. Προ Κόντογλου όλοι οι Άγιοι της εκκλησίας αγόρασαν με δυτικοτροπες αναγεννησιακές εικόνες, καποιοι τις αγιογράφου σαν κιόλας. Είναι αυτό επιχείρημα υπέρ αυτής της τεχνοτροπίας η αποτελεί αγκάθι στην αγιότητα τους;
4. Στο βίο του αγίου Πορφυρίου είχα διαβάσει σε ένα σημείο πως έλεγε με μεγάλη θερμή και ενθουσιασμό πως ήθελε να μάθει αρμόνιο για να τραγουδά και να ψέλνει με τις μοναχές ύμνους στο Θεό. (Το λέω από μνήμης). Τι παίρνουμε από αυτή του την αφήγηση. Είναι άγιος άρα ο,τι είπε είναι σωστό και πρέπει να εφαρμοστεί ή εμπνεόμαστε από την αγάπη του προς τον Θεό και τη ζωντανή του πίστη προς το Θεό και τον ενθουσιασμό της ψυχής του;
5. Μεγάλωσα δίπλα σε πολλούς αγίους και ευλαβεσταστους ιερείς, πολλάκις συμμετέχων στη θεία λειτουργία εκ του ιερού βήματος. Διάφορες λειτουργικες συνήθειες έχω δει και έχω κατασταλάξει πως η αγιότητα του ιερέα, ο τρόπος που βιώνει τη θεία λειτουργία και το βίωμα που μεταδίδει στο λαό είναι ανεξάρτητο από τις λειτουργικές πρακτικές. Με όλες τις δυνατές επιλογές ο λαός μπορεί να βλέπει έναν άγιο να φλέγεται από τη θεία παρουσία η έναν κενό φλυαρούντα, είτε παραδοσιακό είτε επιστημονικά σωστό κτλ. Αυτό δε μηδενίζει την αξία των.λειτουργικων αναζητήσεων και την προσπάθεια για υιοθέτηση ορθών λειτουργικών πρακτικών, διαμορφώνουν και αυτές ήθος.

Το εκτός τυπικού "ο Θεός ιλασθητι μοι τω αμαρτωλών" πριν τον καθαγιασμό το ακούς με τρόπο που σκανδαλίζει η κατανυσσει την ψυχή. Είναι όμως ξεκάθαρο ότι δεν προβλεπεται.

Πολλές φορές σκανδαλιζομαστε αποτ ο μυαλό μας, την πολυγνωσια μας, την κριτική μας στα εξωτερικά στοιχεία, έχοντας μια μονόπλευρα λογική και όχι καρδιακή προσέγγιση της λατρείας.

το θέμα δεν είναι άμεσα δογματικό αλλά μουσικοπαιδαγωγικό και αφορά τον τρόπο που βιώνεται η εκκλησία στην ανατολική ορθόδοξη εκκλησία, στην εμπειρία, την μέθεξη και όχι στην κατανόηση .
Είπαμε και σε άλλο θέμα ότι παλιά δεν υπήρχαν "Διάφορες λειτουργικες συνήθειες " αλλά παραλάμβαναν ο ψάλτης και ο ιερέας από τους προκατόχους τους. Ίδια ήταν η Λειτουργία μέχρι και την δεκαετία του 80. Από το 90 και μετά άρχισαν να ψάχνονται...

 

[pransot]

το θέμα δεν είναι άμεσα δογματικό αλλά μουσικοπαιδαγωγικό και αφορά τον τρόπο που βιώνεται η εκκλησία στην ανατολική ορθόδοξη εκκλησία, στην εμπειρία, την μέθεξη και όχι στην κατανόηση .
Είπαμε και σε άλλο θέμα ότι παλιά δεν υπήρχαν "Διάφορες λειτουργικες συνήθειες " αλλά παραλάμβαναν ο ψάλτης και ο ιερέας από τους προκατόχους τους. Ίδια ήταν η Λειτουργία μέχρι και την δεκαετία του 80. Από το 90 και μετά άρχισαν να ψάχνονται...

Εννοείς ότι πρέπει να ψελνουμε μεγαλυνάρια της ημέρας μετά το Άξιον εστί και την ώρα του κοινωνικού να ψελνουμε "Του δείπνου σου"; Όλοι μας αυτό παραλάβαμε ως το 1990. Οι δε παλαιότεροι που το ζούσαν για δεκαετίες δεν το έχουν χωνέψει ακόμη. Μη μου πεις ότι το κήρυγμα πρέπει να γίνεται μετά το Ευαγγέλιο, γιατί όλοι μεγαλώσαμε με κήρυγμα στο κοινωνικό. Βεβαίως αυτό είναι της παράδοσης του 20ου αιώνα. Πιο πριν απλά δε γινόταν σχεδόν ποτέ κήρυγμα.
Και τόσα άλλα...

 

[Παναγιώτης]

1. Δεν μπορώ να καταλάβω την ένταση, που προσεγγίζει την εμπάθεια ώρες ώρες, υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης.
2. Το τι έκαναν οι άγιοι του παρελθόντος έχει κάποιο νόημα αν έχουν εκφραστεί και αιτιολογήσει υπέρ της μιας η της άλλης άποψης. Εκτός αν υποστηρίξουμε ότι για αυτο αγίασαν, ήταν δηλαδή η πρακτική τους αυτή κύριο συστατικό της αγίας τους βιοτης.
3. Παράλληλο παράδειγμα το ζήτημα της εικονογραφίας. Προ Κόντογλου όλοι οι Άγιοι της εκκλησίας αγιασαν με δυτικοτροπες αναγεννησιακές εικόνες, καποιοι τις αγιογραφουσαν κιόλας. Είναι αυτό επιχείρημα υπέρ αυτής της τεχνοτροπίας η αποτελεί αγκάθι στην αγιότητα τους;
4. Στο βίο του αγίου Πορφυρίου είχα διαβάσει σε ένα σημείο πως έλεγε με μεγάλη θερμη και ενθουσιασμό πως ήθελε να μάθει αρμόνιο για να τραγουδά και να ψέλνει με τις μοναχές ύμνους στο Θεό. (Το λέω από μνήμης). Τι παίρνουμε από αυτή του την αφήγηση; Είναι άγιος άρα ο,τι είπε είναι σωστό και πρέπει να εφαρμοστεί ή εμπνεόμαστε από την αγάπη του προς τον Θεό και τη ζωντανή του πίστη προς το Θεό και τον ενθουσιασμό της ψυχής του;
5. Μεγάλωσα δίπλα σε πολλούς αγίους και ευλαβεσταστους ιερείς, πολλάκις συμμετέχων στη θεία λειτουργία εκ του ιερού βήματος. Διάφορες λειτουργικες συνήθειες έχω δει και έχω κατασταλάξει πως η αγιότητα του ιερέα, ο τρόπος που βιώνει τη θεία λειτουργία και το βίωμα που μεταδίδει στο λαό είναι ανεξάρτητο από τις λειτουργικές πρακτικές. Με όλες τις δυνατές επιλογές ο λαός μπορεί να βλέπει έναν άγιο να φλέγεται από τη θεία παρουσία η έναν κενό φλυαρούντα, είτε παραδοσιακό είτε επιστημονικά σωστό κτλ. Αυτό δε μηδενίζει την αξία των λειτουργικων αναζητήσεων και την προσπάθεια για υιοθέτηση ορθών λειτουργικών πρακτικών, διαμορφώνουν και αυτές ήθος.

Το εκτός τυπικού "ο Θεός ιλασθητι μοι τω αμαρτωλών" πριν τον καθαγιασμό το ακούς με τρόπο που σκανδαλίζει η κατανυσσει την ψυχή. Είναι όμως ξεκάθαρο ότι δεν προβλεπεται.

Πολλές φορές σκανδαλιζομαστε απο το μυαλό μας, την πολυγνωσια μας, την κριτική μας στα εξωτερικά στοιχεία, έχοντας μια μονόπλευρα λογική και όχι καρδιακή προσέγγιση της λατρείας.

Αγαπητέ,

...ωραίος συγκερασμός.

Εμπάθεια δεν υπάρχει.

Απορία υπάρχει για το που θα καταλήξουν όλοι αυτοί οι μετα-πατερικοί δευτερο-βατικάνειοι νεωτερισμοί της εποχής μας.

Για το εκτός τυπικού... ο Θεός ιλάσθητί μοι, υπάρχει στην Διάταξιν της Πατριαρχικής Λειτουργίας 1386 (Αγία Σοφία), παρά του πρωτονοταρίου της Αγίας Σοφίας, διακ. Δημητρίου Γεμιστού, V.135, μετά την μυστική ευχή του Χερουβικού.

Και είναι καθ'εαυτόν. Δεν ακούγεται....



Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι μιὰ ἀρμονικὴ ταυτόχρονη παραλληλία μεταξὺ τῶν μυστικῶς ἀναγινωσκομένων Μυστικῶν Εὐχῶν (ἔνδον τοῦ βήματος), καὶ τῶν ψαλλομένων (ἔξω) παρὰ τῶν ψαλτῶν.

Αὐτὸ μαρτυρεῖται στὰ Ἱερατικά καὶ Εὐχολόγια. Γιατὶ νὰ ἀλλάξουμε;

Ἔτσι μᾶς παρεδόθη αἰώνες τώρα.

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος εἶναι Ἅγιος μὲ ἔκτακτα χαρίσματα ποὺ δὲν ἔχουν καταγραφεῖ ὄμοια ἀλλοῦ.

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος εἶχε τὸ χάρισμα νὰ βλέπει στὸ παρελθὸν τί εἶχε γίνει, καὶ τί γινόταν.

Στὰ χρόνια του ἔγιναν οἱ καινοτομίες τοῦ Τρεμπέλα καὶ τῶν λοιπῶν. Ἔμεινε ὅμως πιστὸς στὴν παράδοση.

Καὶ γιατὶ νὰ μείνουμε μόνο στὸν Ἅγιο Πορφύριο; Τόσοι παραδοσιακοὶ ἱερεῖς ἀκόμη καὶ στὶς μέρες μας, μυστικῶς λένε τὶς Εὐχές.

Οἱ μετα-πατερικοὶ μᾶς λένε, ἀφῆστε τοὺς Ἁγίους. Ὄχι δὲν θὰ τοὺς ἀφήσουμε.

 

[Π. Δαβίδ]

Σημείωμα συντονιστή
Αγαπητοί μου,
Καλημέρα, καλό και ευλογημένο μήνα.
Μετά λύπης μου είδα και αυτό το θέμα να εκτροχιάζεται και να επαναλαμβάνουμε όσα έχουν γραφεί τόσες φορές.
Η μελέτη των διαφόρων λειτουργικών τύπων ωφελεί και βοηθά στο να κατανοήσουμε τα τελούμενα. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει τον τρόπο λειτουργίας άλλων δογμάτων και παραδόσεων και φυσικά δεν είναι υποχρεωμένος ούτε καν να διαβάσει ό,τι αναρτήθηκε στο ψαλτολόγιο.
Το φόρουμ δεν μπορεί να λύσει τα θέματα αυτά. Το κάθε μέλος ας τα συζητήσει με τις εκκλησιαστικές αρχές του τόπου του.
Παραπέμπω σε προηγούμενο μήνυμα μου σε ήδη κλειδωμένο θέμα όπου τα περί μυστικής αναγνώσεως των ευχών κλπ είχαν συζητηθεί διεξοδικά.
Ομοίως παραπέμπω στους κανόνες λειτουργίας του φόρουμ και τους κανόνες συμμετοχής σε αυτό.
Ευχαριστώ για τη συνεργασία.