Εγκύκλιος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος «Περί τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τῷ ἱερῷ ἀναλογίῳ κατά τήν Θείαν Λατρείαν» (14/2/2019)

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

«Περί τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τῷ ἱερῷ ἀναλογίῳ κατά τήν Θείαν Λατρείαν»
(14/2/2019).

Ἀριθμ. Πρωτ. 5080/2018 Διεκπ. 304 Ἀθήνῃσι 14ῃ Φεβρουαρίου 2019

Πρός
τήν Ἱεράν Ἀρχιεπισκοπήν Ἀθηνῶν καί
τάς Ἱεράς Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Ἐκ Συνοδικῆς Ἀποφάσεως, ληφθείσης ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 5ης μηνός Φεβρουαρίου ἐ.ἔ., γνωρίζομεν ὑμῖν, ὅτι ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, διεξελθοῦσα τό ὑπ' ἀριθ. πρωτ. 59/11.12.2018 ἔγγραφον τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Θείας Λατρείας καί Ποιμαντικοῦ Ἔργου, ἀπεφάσισεν ὅπως γνωρίσῃ ὑμῖν τά ὡς κάτωθι ἀφορῶντα εἰς τήν χρῆσιν ἠλεκτρονικῶν μέσων ὑπό τῶν ἱεροψαλτῶν ἐν τῷ ἱερῷ ἀναλογίῳ, κατά τήν Θείαν Λατρείαν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Κατά τά τελευταῖα ἔτη παρατηρεῖται, ὅλο ἕν καί περισσότερον, ἡ χρῆσις ὑπό τινων ἱεροψαλτῶν ἠλεκτρονικῆς συσκευῆς ὑπό τήν ὀνομασίαν «ψηφιακός ἰσοκράτης» ἤ «μηχανικός ἰσοκράτης», ἡ ὁποία παράγει ἦχον προσομοιάζοντα εἰς τήν ἀνθρωπίνην φωνήν, καί τοῦτο προκειμένου νά ἀναπληρώσουν τό κενόν τῆς παρουσίας βοηθοῦ, ὁ ὁποῖος θά ἐκτελέσῃ τό ἴσον. Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐγκαίρως, ἀπό τοῦ ἔτους 1992, διά τοῦ ὑπ' ἀριθ. 1630/726/11.5.1992 Ἐγκυκλίου Σημειώματος αὐτῆς, κατεδίκασεν «τήν ἐν τοῖς Ἱεροῖς Ναοῖς καινοφανῆ χρῆσιν “μηχανικοῦ ἰσοκράτου” ὡς μή συνᾴδουσαν πρός τε τήν ζῶσαν λατρείαν τοῦ Θεοῦ καί τήν ἔκπαλαι καθεστηκυῖαν ἐκκλησιαστικήν παράδοσιν καί τάξιν καί ὡς ὀλισθηράν ἀπαρχήν εἰσαγωγῆς ὀργάνων ἐν ταῖς ἱεραῖς τῆς Ἐκκλησίας ἀκολουθίαις».

Ἐπί πλέον, ἡ κατά τά τελευταῖα ἔτη παρατηρουμένη αὔξησις τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν ὑπολογιστῶν καί δή εἰς τήν μορφήν τῶν φορητῶν αὐτῆς ὑλοποιήσεων (κυρίως smartphones καί tablets), ἔχει ὁδηγήσει ἀρκετούς ἱεροψάλτας, κυρίως νέους εἰς τήν ἡλικίαν, εἰς τήν χρῆσιν τοιούτων συσκευῶν, καί τοῦτο πρός διευκόλυνσιν αὐτῶν, ἐφ' ὅσον, εἰς μίαν καί μόνον συσκευήν, δύνανται νά περιληφθοῦν ἅπαντα τά λειτουργικά καί μουσικά κείμενα μιᾶς ἡμέρας, ἐνῷ εἰς τό ἱερόν ἀναλόγιον ὑπάρχει ἀνάγκη παραλλήλου χρήσεως πολλαπλῶν βιβλίων.

Τά ὡς ἄνω ζητήματα, ἀνήκοντα εἰς τό πεδίον τῆς Θείας Λατρείας, διά τήν ὁποίαν ἡ ποιμαίνουσα Ἐκκλησία μεριμνᾷ ἰδιαιτέρως, ὡδήγησαν τήν Διαρκῆ Ἱεράν Σύνοδον νά λάβῃ τάς ὡς κάτωθι ἀποφάσεις:

1) Ἀνανεώνει τήν κατά τά ὡς ἄνω Συνοδικήν ἀπαγόρευσιν (ὑπ' ἀριθ. 1630/726/11.5.1992 Ἐγκύκλιον Σημείωμα) τῆς χρήσεως τῶν ἠλεκτρονικῶν ἰσοκρατῶν (μηχανικῶν ἤ ψηφιακῶν) εἰς ὅλους τούς Ἱερούς Ναούς τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ καινοτομία αὕτη δέν συνάδει πρός τόν ΟΕ΄ Κανόνα τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου συνιστῶντα: «Τούς ἐπί τῷ ψάλλειν ἐν ταῖς ἐκκλησίαις παραγινομένους, βουλόμεθα... μήτε τι ἐπιλέγειν τῶν μή τῇ ἐκκλησίᾳ ἁρμοδίων τε καί οἰκείων...». Ἀντί τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν ἰσοκρατῶν, ἡ Ἱερά Σύνοδος προτρέπεται ὅπως, μερίμνῃ τῶν ἐνοριῶν καί τῶν ἱεροψαλτῶν, ἐκπαιδευθοῦν νέοι μαθηταί τῆς πατρῴας Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, ὥστε νά ἐπιλυθῇ φυσικῶς καί οὐχί τεχνικῶς τό πρόβλημα τῆς ἐλλείψεώς των.

2) Ἐπειδή τά λειτουργικά βιβλία, ὅπως καί ὅλα τά ὑπόλοιπα ἱερά ἀντικείμενα τά χρησιμοποιούμενα εἰς τήν Θείαν Λατρείαν, θεωροῦνται ὡς ἀντικείμενα ἔχοντα ἱερότητα, ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐμμένει εἰς τήν χρῆσιν αὐτῶν ὑπό τῶν ἱεροψαλτῶν εἰς τά ἱερά ἀναλόγια. Ἡ ἀπόφασις αὕτη ἐπ' οὐδενί ἐρείδεται εἰς μανιχαΐζουσαν ἀπόρριψιν τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων, λόγῳ τῆς διαφορετικῆς ὑλικῆς συστάσεώς των, ἀφοῦ ἄλλωστε εἰς τήν μακραίωνα ἱστορικήν πορείαν Της, ἡ Ἐκκλησία ἐχρησιμοποίησε ἅπαντα τά διαθέσιμα μέσα γραφῆς καί ἀναγνώσεως (χειρόγραφα ἤ ἔντυπα). Διά τοῦτο καί δύναται νά ὑπάρξῃ κατ' οἰκονομίαν ἡ λελογισμένη καί μετά φειδοῦς χρῆσις τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναλογίοις κατά τήν Θείαν Λατρείαν, δίχως νά ὑποκαθίστανται ἐπ’ οὐδενί τά λειτουργικά βιβλία. Εἰς τοιαύτας δέ περιπτώσεις, δέον ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί τοποθετοῦνται ἐπί τῷ ἀναλογίῳ ἀποκλειστικῶς, ὥστε νά μήν κρατοῦνται ἤ καί περιφέρονται ἀνά χεῖρας ὑπό τῶν ψαλλόντων ἤ ἀναγιγνωσκόντων, μέ ἀποτέλεσμα τόν σκανδαλισμόν ἔστω καί ἑνός ἐκ τῶν πιστῶν. Ταυτοχρόνως, θεωρεῖται ἀπολύτως ἀπαραίτητον, ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί χρησιμοποιοῦνται ἀποκλειστικῶς διά τήν Θείαν Λατρείαν καί οὐχί διά διαφόρους χρήσεις, αἱ ὁποῖαι μάλιστα ἀπάδουν εἰς τήν λειτουργικήν διακονίαν, ὡς λ.χ. κοσμική μουσική, συλλογή προσωπικῶν καί ἄλλων φωτογραφιῶν, ἀναζήτησις εἰς τό διαδίκτυον κ.λπ. καί δή κατά τήν ὥραν τῆς Θείας Λατρείας, ὅπερ συνιστᾷ ἐκκοσμίκευσιν, ἥτις προκαλεῖ μέγιστον σκανδαλισμόν εἰς τάς συνειδήσεις τῶν πιστῶν.

Ταῦτα πάντα γνωρίζοντες ὑμῖν, παρακαλοῦμεν διά τά καθ' ὑμᾶς.

Ἐντολῇ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου
Ὁ Ἀρχιγραμματεύς


† Ὁ Μεθώνης Κλήμης
 

Attachments

  • 304_14022019.pdf
    157.1 KB · Views: 2
Last edited:
Καλησπέρα σας!
Με μια πρώτη ανάγνωση, θεωρώ εξαιρετική την τοποθέτηση της Ιεράς Συνόδου. Επίσημη θέση, με, κατά το δυνατόν, σαφή τρόπο.

Με μια μικρή, όμως, παρατήρηση-απορία:
Ταυτοχρόνως, θεωρεῖται ἀπολύτως ἀπαραίτητον, ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί χρησιμοποιοῦνται ἀποκλειστικῶς διά τήν Θείαν Λατρείαν καί οὐχί διά διαφόρους χρήσεις, αἱ ὁποῖαι μάλιστα ἀπάδουν εἰς τήν λειτουργικήν διακονίαν, ὡς λ.χ. κοσμική μουσική, συλλογή προσωπικῶν καί ἄλλων φωτογραφιῶν, ἀναζήτησις εἰς τό διαδίκτυον κ.λπ. καί δή κατά τήν ὥραν τῆς Θείας Λατρείας, ὅπερ συνιστᾷ ἐκκοσμίκευσιν, ἥτις προκαλεῖ μέγιστον σκανδαλισμόν εἰς τάς συνειδήσεις τῶν πιστῶν.
Δηλαδή, το άνωθι υπαγορεύει την κατά αποκλειστικότητα χρήση ενός τέτοιου μέσου για την λατρεία (και μόνο); Ασχέτως αν βρίσκεσαι σε εκκλησία;

Τουλάχιστον αυτό καταλαβαίνω.
 
Last edited:
Δηλαδή, το άνωθι υπαγορεύει την κατά αποκλειστικότητα χρήση ενός τέτοιου μέσου για την λατρεία και μόνο; Τουλάχιστον αυτό καταλαβαίνω.
Αὐτό πού ἔχεις ἀντί βιβλίων καί μουσικῶν καί διατείνεσαι ὅτι σέ βολεύει, ἄς τό ἔχεις διακριτικά καί νά μήν ἔχει αὐτό καί ἄλλες δυνατότητες..., πού θά σέ παρασύρουν ἐν ὥρᾳ λατρείας καί θά σκανδαλίζουν ἔτι περισσότερο...
 
Την ευχή σας πάτερ!
Έκανα edit στο προηγούμενο μήνυμα γιατί δεν ήμουν σαφής.
Ουσιαστικά, εγώ επικεντρώνομαι στο εξής: οι δυνατότητες πειράζουν για εντός της εκκλησίας ή γενικά;

Για μεν το πρώτο, είμαι (εννοείται) απολύτως σύμφωνος. Για το δε δεύτερο, δεν καταλαβαίνω. Είναι δυνατόν να χρησιμοποιείς κινητό ή τάμπλετ, και να το έχεις αποκλειστικά για αυτό; Δεν μου φαίνεται λογικό. Όσους έχω δει να χρησιμοποιούν τεχνολογικά μέσα (εξαιρώντας προφανώς την κατηγορία των απλών... γκατζετάκηδων), το κάνουν είτε λόγω μιας ειδικής περίστασης, είτε για οικονομικούς λόγους, είτε για λόγους άλλης ευαισθησίας (περιβάλλον κλπ...). Και οι τρεις λόγοι δεν επιτρέπουν την αγορά μιας έξυπνης συσκευής αποκλειστικά για λειτουργικά βιβλία (άρα όχι μουσική, κλήσεις, διαδίκτυο, ταινίες). Είναι σαν μια αυτοαναίρεση. Επαναλαμβάνω, ΑΝ εννοεί το δεύτερο.

Αν σας παρενόησα και ουσιαστικά λέμε τα ίδια, με συγχωρείτε.

Καλό Τριώδιο!

(Να επισημάνω ότι, όπως έχω πει και παλιότερα, είμαι εντελώς κατά της χρήσης κινητών κλπ, με εξαίρεση πολύ ειδικές περιπτώσεις, πχ, απουσία λειτουργικού βιβλίου)
 
Μου αρέσει το "κατεδίκασεν «τήν ἐν τοῖς Ἱεροῖς Ναοῖς καινοφανῆ χρῆσιν “μηχανικοῦ ἰσοκράτου” και οι περισσότεροι Ναοί έχουν τον Ισοκράτη του πρώην Προέδρου της Ομοσπονδίας Ιεροψαλτών Ελλάδος.....!!!!!!! να καταλαμβάνει χώρο στο αναλόγιο και να μην μπορεί να πλησιάσει ούτε μικρό παιδί!!!
 
Καλησπέρα σας!
Με μια πρώτη ανάγνωση, θεωρώ εξαιρετική την τοποθέτηση της Ιεράς Συνόδου. Επίσημη θέση, με, κατά το δυνατόν, σαφή τρόπο.

Με μια μικρή, όμως, παρατήρηση-απορία:

Δηλαδή, το άνωθι υπαγορεύει την κατά αποκλειστικότητα χρήση ενός τέτοιου μέσου για την λατρεία (και μόνο); Ασχέτως αν βρίσκεσαι σε εκκλησία;

Τουλάχιστον αυτό καταλαβαίνω.
Κι όμως, αυτό λέει!!! Και μάλλον αιτία είναι αυτό που λέει παραπάνω:
2) Ἐπειδή τά λειτουργικά βιβλία, ὅπως καί ὅλα τά ὑπόλοιπα ἱερά ἀντικείμενα τά χρησιμοποιούμενα εἰς τήν Θείαν Λατρείαν, θεωροῦνται ὡς ἀντικείμενα ἔχοντα ἱερότητα
Με τη δική μου πρώτη ανάγνωση κατάλαβα ότι, κατά τη Λατρεία, η χρήση πρέπει να είναι αποκλειστικά για τα λειτουργικά και μουσικά κείμενα και όχι να ξεφεύγουμε, κάτι που μου φάνηκε λογικό, αλλά μάλλον λέει αυτό που κατάλαβες κι εσύ.

Δηλαδή, θα πρέπει να πάρει κάποιος διαφορετικό tablet μόνο για το Ναό; Αυτό δεν είναι καταστρατήγηση αυτού που ορίζεται ως «κατ' οἰκονομίαν ἡ λελογισμένη καί μετά φειδοῦς χρῆσις τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναλογίοις κατά τήν Θείαν Λατρείαν»; Γιατί, δεν παίρνω το tablet που ήδη διαθέτω εκτάκτως και αν υπάρξει ανάγκη, σε περίπτωση πχ που πάω σε ένα ξωκκλήσι που δεν έχει βιβλία ή που δεν έχω τυπωμένο ένα μουσικό κείμενο το οποίο θέλω να πω, αλλά αγοράζω συσκευή επί τούτου, οπότε οργανώνομαι με βάση αυτή.

Κατά τα άλλα, είμαι κι εγώ σύμφωνος με την απόφαση και ελπίζω να εφαρμοστεί, γιατί το πράγμα παράγινε.
 
Ας ελπίσουμε να υπάρξει ουσιαστική και πραγματική εφαρμογή της εγκυκλίου και γιατί όχι ακόμα και επιβολή της.
 
.... Ταυτοχρόνως, θεωρεῖται ἀπολύτως ἀπαραίτητον, ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί χρησιμοποιοῦνται ἀποκλειστικῶς διά τήν Θείαν Λατρείαν καί οὐχί διά διαφόρους χρήσεις, (...). καί δή κατά τήν ὥραν τῆς Θείας Λατρείας, ὅπερ συνιστᾷ ἐκκοσμίκευσιν, ἥτις προκαλεῖ μέγιστον σκανδαλισμόν εἰς τάς συνειδήσεις τῶν πιστῶν
Όπως ήδη επισημάνθηκε μάλλον εννοεί αυτό που φαίνεται ότι εννοεί, όμως τα διάφορα λειτουργικά βιβλία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη λατρεία, τα προμηθεύεται όμως ο ναός και τα δίνει προς χρήση στον ψάλτη. Όταν όμως υπάρχει έλλειψη κάποιων και ο ψάλτης τα φέρνει από το σπίτι του (π.χ. για μια λειτουργία σε εξωκκλήσι), τότε προφανώς δεν χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη λατρεία, μια που τα ξαναπαίρνει στο σπίτι του. Κατά παρόμοιο εάν ο ναός μπορεί να διαθέσει χρήματα για να προθημεύσει τάμπλετ για τον ψάλτη, τότε αυτό θα μπορούσε να έχει αποκλειστική χρήση για τη λατρεία στον ναό, όπως το εννοεί η εγκύκλιος.
 
Ας μου επιτρέψετε μία σύντομη συντακτική ανάλυση (ύλη Β' Γυμνασίου) στο 2) του κειμένου το οποίο είναι μία ενιαία παράγραφος με ένα θέμα:

1. Διά τοῦτο καί δύναται νά ὑπάρξῃ κατ' οἰκονομίαν ἡ λελογισμένη καί μετά φειδοῦς χρῆσις τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναλογίοις κατά τήν Θείαν Λατρείαν, δίχως νά ὑποκαθίστανται ἐπ’ οὐδενί τά λειτουργικά βιβλία.
2. Εἰς τοιαύτας δέ περιπτώσεις, δέον ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί τοποθετοῦνται ἐπί τῷ ἀναλογίῳ ἀποκλειστικῶς,
3. ὥστε νά μήν κρατοῦνται ἤ καί περιφέρονται ἀνά χεῖρας ὑπό τῶν ψαλλόντων ἤ ἀναγιγνωσκόντων, μέ ἀποτέλεσμα τόν σκανδαλισμόν ἔστω καί ἑνός ἐκ τῶν πιστῶν.
4. Ταυτοχρόνως, [5], ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί χρησιμοποιοῦνται ἀποκλειστικῶς διά τήν Θείαν Λατρείαν καί οὐχί διά διαφόρους χρήσεις,
5. θεωρεῖται ἀπολύτως ἀπαραίτητον
6. αἱ ὁποῖαι μάλιστα ἀπάδουν εἰς τήν λειτουργικήν διακονίαν, ὡς λ.χ. κοσμική μουσική, συλλογή προσωπικῶν καί ἄλλων φωτογραφιῶν, ἀναζήτησις εἰς τό διαδίκτυον κ.λπ. καί δή κατά τήν ὥραν τῆς Θείας Λατρείας,
7. ὅπερ συνιστᾷ ἐκκοσμίκευσιν,
8. ἥτις προκαλεῖ μέγιστον σκανδαλισμόν εἰς τάς συνειδήσεις τῶν πιστῶν.

Παρατηρήσεις:
- Το [2] αναφέρεται στις "περιπτώσεις" που γίνεται χρήση όπως περιγράφεται στο [1], δηλαδή "ἡ λελογισμένη καί μετά φειδοῦς χρῆσις τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναλογίοις κατά τήν Θείαν Λατρείαν". Συνεπώς, αν χρησιμοποιούμε ηλεκτρονικά μέσα θα πρέπει να τοποθετούνται "ἐπί τῷ ἀναλογίῳ ἀποκλειστικῶς" ώστε να μη συμβαίνει το [3].
- Η χρήση του επιρρήματος "Ταυτοχρόνως" στην αρχή του [4] θεωρώ πως ενώνει το [4] και τα επόμενα με τις "περιπτώσεις" του [2].

Συμπέρασμα (προσωπικό):
Η "λελογισμένη καί μετά φειδοῦς χρῆσις τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναλογίοις κατά τήν Θείαν Λατρείαν" [1] θα πρέπει να γίνεται τοποθετώντας τες "ἐπί τῷ ἀναλογίῳ ἀποκλειστικῶς" [2] και χρησιμοποιώντας τες "ἀποκλειστικῶς διά τήν Θείαν Λατρείαν" [4].
Η εκτός του αναλογίου χρήση τους, δεν είναι αντικείμενο της εγκυκλίου.
 
...Η εκτός του αναλογίου χρήση τους, δεν είναι αντικείμενο της εγκυκλίου.
Όταν γράφει «..καί δή κατά τήν ὥραν τῆς Θείας Λατρείας» σημαίνει ιδιαίτερα την ώρα της Θείας Λατρείας αλλά έστω σε μικρότερο βαθμό και εκτός της ώρας αυτής. Αλλιώς το "και δη" θα ήταν περιττό.
 
Κι όμως, αυτό λέει!!! Και μάλλον αιτία είναι αυτό που λέει παραπάνω:

Με τη δική μου πρώτη ανάγνωση κατάλαβα ότι, κατά τη Λατρεία, η χρήση πρέπει να είναι αποκλειστικά για τα λειτουργικά και μουσικά κείμενα και όχι να ξεφεύγουμε, κάτι που μου φάνηκε λογικό, αλλά μάλλον λέει αυτό που κατάλαβες κι εσύ.

Δηλαδή, θα πρέπει να πάρει κάποιος διαφορετικό tablet μόνο για το Ναό; Αυτό δεν είναι καταστρατήγηση αυτού που ορίζεται ως «κατ' οἰκονομίαν ἡ λελογισμένη καί μετά φειδοῦς χρῆσις τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναλογίοις κατά τήν Θείαν Λατρείαν»; Γιατί, δεν παίρνω το tablet που ήδη διαθέτω εκτάκτως και αν υπάρξει ανάγκη, σε περίπτωση πχ που πάω σε ένα ξωκκλήσι που δεν έχει βιβλία ή που δεν έχω τυπωμένο ένα μουσικό κείμενο το οποίο θέλω να πω, αλλά αγοράζω συσκευή επί τούτου, οπότε οργανώνομαι με βάση αυτή.

Κατά τα άλλα, είμαι κι εγώ σύμφωνος με την απόφαση και ελπίζω να εφαρμοστεί, γιατί το πράγμα παράγινε.
Έλα μου ντε!
Κι εγώ για αυτό απορώ, και το τόνισα στο πρηγούμενο μήνυμα.
Ουσιαστικά, εγώ επικεντρώνομαι στο εξής: οι δυνατότητες πειράζουν για εντός της εκκλησίας ή γενικά;

Για μεν το πρώτο, είμαι (εννοείται) απολύτως σύμφωνος. Για το δε δεύτερο, δεν καταλαβαίνω. Είναι δυνατόν να χρησιμοποιείς κινητό ή τάμπλετ, και να το έχεις αποκλειστικά για αυτό; Δεν μου φαίνεται λογικό. Όσους έχω δει να χρησιμοποιούν τεχνολογικά μέσα (εξαιρώντας προφανώς την κατηγορία των απλών... γκατζετάκηδων), το κάνουν είτε λόγω μιας ειδικής περίστασης, είτε για οικονομικούς λόγους, είτε για λόγους άλλης ευαισθησίας (περιβάλλον κλπ...). Και οι τρεις λόγοι δεν επιτρέπουν την αγορά μιας έξυπνης συσκευής αποκλειστικά για λειτουργικά βιβλία (άρα όχι μουσική, κλήσεις, διαδίκτυο, ταινίες). Είναι σαν μια αυτοαναίρεση. Επαναλαμβάνω, ΑΝ εννοεί το δεύτερο.
Δηλαδή, δεν είναι δυνατόν να αγοράσεις τάμπλετ ΜΟΝΟ για λειτουργική χρήση (λόγω... τιμής), για τους λόγους - περιπτώσεις που προανέφερα. Και ναι, όταν βγάζω εκτάκτως το κινητό μου σε μια ακολουθία για να δω ή να ψάλλω κάτι που μου ξέφυγε (ποιός δεν παίρνει κινητό στην εκκλησία;), δεν σκέφτομαι αν το χρησιμοποιώ για κλήσεις, σερφάρισμα κλπ.

Σαφέστατο το κείμενο ,δεν επιδέχεται παρερμηνείες ή επιλεκτικές εφαρμογές ή κατα το δοκούν ερμηνείες .
Συμφωνώ ότι είναι σαφές το κείμενο, απλά, στο συγκεκριμένο θεματάκι, εύχομαι να υπάρχει ασάφεια, γιατί κάτι δεν μου κολλάει :p:)

Όπως ήδη επισημάνθηκε μάλλον εννοεί αυτό που φαίνεται ότι εννοεί, όμως τα διάφορα λειτουργικά βιβλία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη λατρεία, τα προμηθεύεται όμως ο ναός και τα δίνει προς χρήση στον ψάλτη. Όταν όμως υπάρχει έλλειψη κάποιων και ο ψάλτης τα φέρνει από το σπίτι του (π.χ. για μια λειτουργία σε εξωκκλήσι), τότε προφανώς δεν χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη λατρεία, μια που τα ξαναπαίρνει στο σπίτι του. Κατά παρόμοιο εάν ο ναός μπορεί να διαθέσει χρήματα για να προθημεύσει τάμπλετ για τον ψάλτη, τότε αυτό θα μπορούσε να έχει αποκλειστική χρήση για τη λατρεία στον ναό, όπως το εννοεί η εγκύκλιος.
Ακραίο παράδειγμα, αλλά εν πολλοίς σωστό.
 
Δὲν νομίζω ὅτι ὑπάρχουν σκοτεινὰ ἢ δυσνόητα σημεῖα στὴν ἐγκύκλιο. Ὅλα καταλήγουν στὴν καλὴ προαίρεση καὶ σὲ μία διάκριση ποὺ ὅλοι οὺσιαστικὰ ξέρουμε καὶ αὐτὸ προβάλλει, πιστεύω πιὸ εὔστοχα καὶ ὥριμα ἀπὸ αὐτὴν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ὄλοι γνωρίζουμε ὅτι ἡ χρήση ὅλων αὐτῶν μετατρέπεται σὲ πρόκληση ὅταν παρεμποδίζει τὴν ἱεροπρέπεια ποὐ πρέπει νὰ διέπει ὅλη μας τὴν στάση στὸ ἀναλόγιο. Φυσικὰ τὸ νὰ κάνουμε ζωντανὲς μεταδόσεις, περιήγηση στὸ διαδίκτυο, φωτογραφήσεις κλπ. δὲν μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ τὴν διακριτικὴ χρήση ἐνὸς τέτοιου μέσου ὡς κινητὴ βιβλιοθήκη, σὲ σημεῖο ποὺ νὰ μὴν ἔχει ἀντιληφθεῖ τὴν ὕπαρξή του οὕτε ὁ Ὲπίσκοπος στὸν θρόνο. Τώρα, ἂν ὑπάρχουν συνάδελφοι ποὺ δὲν μποροῦν νὰ καταλάβουν τὰ ὅρια τοῦ μέτρου, καὶ χρειάζονται ἀκριβεὶς ἀπαγορεύσεις, τί νὰ πῶ... ὑποτίθεται - καὶ πιστεύω σὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα γράφεται ἡ ἐγκύκλιος - ὅτι ἀναφέρεται σὲ μία αὐλὴ λογικῶν προβάτων...
 
...πιστεύω πιὸ εὔστοχα καὶ ὥριμα ἀπὸ αὐτὴν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.
Γιά ὅσους δέν γνώριζαν....
Πατριαρχική "απαγορευτική" εγκύκλιος για την χρήση ψηφιακών μέσων στα αναλόγια
Δέν γνωρίζουμε Χρῆστο ἄν αὐτή γενικεύθηκε πρός ὄλες τίς Μητροπόλεις τοῦ Οἰκ. Θρόνου. Ἀλλά δέν ἔχει σημασία.
Ἐπίσης αὐτή τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὅπως ἐπισημάνθηκε, δέν ἀναφέρεται στόν ἠλ. ἰσοκράτη.

Στέκομαι ἐπίσης στό μήνυμα τοῦ Shota σ᾿ ἐκεῖνο τό θέμα, ὁ ὁποῖος μέ τήν εὐσέβειά του —καί μέ τά ὄχι ἄριστα ἑλληνικά, ἀλλά πολύ καλά!— ὑπομνηματίζει ἀπό τότε αὐτό πού λέει ἡ Σύνοδος τώρα καί μπλεχτήκατε...
Απο την αλλη πλευρα ενα tablet μπορει να χρησιμοποιειται ταυτοχρονα και για τους κοσμικους σκοπους και εκει γινεται προβλημα γιατι σε αντιθεση με ενα λειτουργικο βιβλιο (η ακομη τα αμφια η τα σκευη) δεν ειναι αφιερωμενο εξ ολοκληρου εις τον Θεω και εις την θεαι λατρεια. Δε ξερω αν ειναι κατανοητο αυτο που λεω, αλλα καπως ετσι...

Ἐπίσης καί ἑπόμενα μηνύματα τοῦ Ν. Θεοτοκάτου, πού κι αὐτός γράφει τότε σχεδόν αὐτά πού λέει ἡ Σύνοδος τώρα.

Ἐκεῖνο τό θέμα ἀτυχῶς κλείδωσε ἀπό παρεκτροπή καί εὐχόμεθα νά μήν συμβεῖ καί μ᾿ αὐτό...
 
Π. Μάξιμε, την ευχή σας.
Ειλικρινά, δεν είχα σκοπό να βγάλω από την μύγα ξύγκι σε αυτό το θέμα, και στενοχωριέμαι που κάνετε έμμεση αναφορά στο να προσέξουμε να μην ξεφύγουμε (αφού μέχρι στιγμής οι τοποθετήσεις είναι ήπιες). Όντως είναι πολύ ωραία η παραπομπή από τον Shota, και πολύ λογικά αυτά που λέει, αλλά ακριβώς αυτά συζητάμε παραπάνω με ερωτήσεις.

Κ. Χρήστο,
Εξαρχής ανέφερα τη σαφήνεια που έχει η εγκύκλιος. Επίσης, όμως, ανέφερα και ένα στοιχείο που το διάβασα, το κατάλαβα, και το ρώτησα γιατί δεν μπορώ να φανταστώ πώς γίνεται να εφαρμοστεί αυτό που λέει. Όποτε, είπα να γράψω μπας και κάποιος κατάλαβε κάτι άλλο.
Η εκκλησία εννοείται ότι οικονομεί σε διάφορες περιπτώσεις και χρησιμοποιεί το μέτρον άριστον. Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις που εκφράζεται (και ορθώς) κάθετα. Εν προκειμένω, ευελπιστώ πως εννοούν το μέτρον άριστον, αν και ο αυστηρός τόνος δεν οδηγεί σε κάτι τέτοιο.
Τα λοιπά που αναφέρετε για σερφαρισμα κλπ την ώρα των ακολουθιών, έχω πγράψει εξαρχής ότι είναι απολύτως ορθά. Όλο το θέμα αναφέρεται στα ΕΚΤΟΣ εκκλησίας τεκταινόμενα.

Κ. Απόστολε και κ. Χρήστο
Η αλήθεια είναι ότι δεν καταλαβαίνω γιατί να οξύνουμε τη συζήτηση με διάφορες εκφράσεις (λογικών προβάτων, διυλίζοντες τον κώνωπα - δεν ξέρω αν στοχεύουν εμένα ή οποιονδήποτε άλλο). Απλά, πιστέψτε με, δεν έχω καμία πρόθεση να ανοίξω θέμα από το πουθενά. Επίσης, δεν γράφω σκοπεύοντας να βγάλω κάτι που θέλω (εξάλλου έχω αναφέρει πάλιν και πολλάκις ότι είμαι κατά των ηλεκτρονικών μέσων - και άρα μάλλον κακώς που ασχολούμαι με το όλο θέμα). Να με συγχωρείτε ειλικρινά αν σας σκανδάλισα και ως εκ τούτου το ύφος σας ή αν σας παρεξήγησα.
 
Ἐπαναδιατυπώνω αὐτό πού ἔγραψα πρίν, τό πῶς τό καταλαβαίνω:
Αὐτό πού ἔχεις ἀντί βιβλίων καί μουσικῶν καί διατείνεσαι ὅτι σέ βολεύει, ἄς τό ἔχεις διακριτικά στό ἀναλόγιο καί μήν κάνεις τίποτε ἄλλο μέ αὐτό, ἀπό τίς δυνατότητες πού ἔχει, ἐν ὥρᾳ λατρείας.

Πολύ καλά τό ἀνέλυσε καί τό μέλος monopati προηγουμένως (πού μοῦ δίνεται ἡ εὐκαιρία νά πῶ πώς εἶναι ἕνα σημαντικό καί πολύτιμο γιά τό Ψαλτολόγιον μέλος ἀφανές)!
 
Ἐπαναδιατυπώνω αὐτό πού ἔγραψα πρίν, τό πῶς τό καταλαβαίνω:


Πολύ καλά τό ἀνέλυσε καί τό μέλος monopati προηγουμένως (πού μοῦ δίνεται ἡ εὐκαιρία νά πῶ πώς εἶναι ἕνα σημαντικό καί πολύτιμο γιά τό Ψαλτολόγιον μέλος ἀφανές)!
Μα, αν έλεγε η εγκύκλιος αυτό που λέτε εδώ και που γράφει σαν συμπέρασμα το μέλος monopati, θα το βρίσκαμε όλοι λογικό και δε θα κάναμε αυτό το διάλογο. Δεν καταλαβαίνω, όμως, αυτό από την εγκύκλιο:

«Ταυτοχρόνως, θεωρεῖται ἀπολύτως ἀπαραίτητον, ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί χρησιμοποιοῦνται ἀποκλειστικῶς διά τήν Θείαν Λατρείαν καί οὐχί διά διαφόρους χρήσεις, αἱ ὁποῖαι μάλιστα ἀπάδουν εἰς τήν λειτουργικήν διακονίαν, ὡς λ.χ. κοσμική μουσική, συλλογή προσωπικῶν καί ἄλλων φωτογραφιῶν, ἀναζήτησις εἰς τό διαδίκτυον κ.λπ. καί δή κατά τήν ὥραν τῆς Θείας Λατρείας, ὅπερ συνιστᾷ ἐκκοσμίκευσιν, ἥτις προκαλεῖ μέγιστον σκανδαλισμόν εἰς τάς συνειδήσεις τῶν πιστῶν».

Όπως έγραψε και ο Νεοκλής, και αμφιβολία να άφηνε μήπως δε διατυπώθηκε σωστά το «θεωρεῖται ἀπολύτως ἀπαραίτητον, ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί χρησιμοποιοῦνται ἀποκλειστικῶς διά τήν Θείαν Λατρείαν καί οὐχί διά διαφόρους χρήσεις», η χρήση παρακάτω του «καί δή», που σημαίνει σημαίνει κυρίως, δηλώνει εμμέσως απαγόρευση της χρήσης της συσκευής για τις δραστηριότητες αυτές και εκτός Λαρείας, στα πλαίσια ίσως και του προβληματισμού του Shota που παραπέμψατε. Ακόμη, η αντιμετάθεση των προτάσεων στην προσέγγιση του μέλους monopati οδηγεί σε ελλειπή σύνταξη, αφού δε δηλώνεται τι θεωρείται απαραίτητον. Δεν αντιλέγω ότι μπορεί να υπάρχει αμφισημία στην πρόταση, απλά δεν βλέπω πώς προκύπτει αυτή.

ΥΓ: Δεν καταλαβαίνω την ειρωνία, πραγματικά. Προσπαθούμε να καταλάβουμε τι λέει η εγκύκλιος, όπως και το πνεύμα της. Και ποια κάμηλον καταπίνουμε; Εγώ προσωπικά 2-3 φορές χρησιμοποίησα tablet όλες κι όλες, τη μία γιατί ήθελα να πω ένα μάθημα που κατέγραψα από βραδύς και δεν πρόλαβα να το τυπώσω - δεν έχω εκτυπωτή - μια φορά για ένα μάθημα που σκέφτηκα να βάλω στο «Δι' ευχών» λόγω της ημέρας και το είχα στο κινητό και άλλη μια φορά για ένα «Θεοτόκε Παρθένε» Θ. Γεωργιάδου που προέκυψε ανάγκη να πω σε Αγρυπνία και δεν το είχα μαζί μου. Για δε τον ισοκράτη, ούτε να τον ακούσω μπορώ, όχι να τον χρησιμοποιήσω κιόλας.
 
εκπλήσσομαι ευχάριστα από την λογική και μετρημένη αυτή εγκύκλιο.

ανανεώνει το θέμα του ισοκράτη και ενθαρρύνει τους νέους μαθητές να ανέβουν στο αναλόγιο.
αυτό θα το δείξω σε κάποιους ιερείς οι οποίοι ενοχλούνται όταν ανεβάζω στο αναλόγιο νέά (ή μεγάλα!) παιδιά και γκρινιάζουν γιατί "χάνουν τη βάση" και τέτοια...

πολύ ώριμη και λελογισμένη η προσέγγιση για το θέμα των τάμπλετ.
αν θες να το έχεις βάλε το πάνω στο αναλόγιο και μην το έχεις ανα χείρας όλη την ώρα. δεν στο απαγορεύει, συνιστά την απρόκλητη και λειτουργική χρήση του.

πραγματικά χαίρομαι να διαβάζω ήπιες προσεγγίσεις με αιτιολόγηση του σκεπτικού της απόφασης αντι απλα μια ξερή απαγόρευση.
 
Back
Top