Δοξολογία 28ης Οκτωβρίου

Αγαπητέ κ. Ανατολικιώτη,
Ευχαριστώ για την απάντησή σας. Εντούτοις φρονώ ότι απάντηση στο ερώτημά μου δεν εδόθη. Το να υποστηρίξουμε ότι κάτι ομολογουμένως περίεργο και πρωτοφανές είναι ορθό χωρίς να προσάγουμε κατάλληλα επιχειρήματα έχω τη γνώμη ότι δεν τεκμηριώνει την ορθότητα του. Σημειωτέον δε ότι η αναφορά στην ύπαρξη του επιχειρήματος αλλά η αποφυγή της προσαγωγής του στη συζήτηση ουδόλως συνάδει με το αίτημα παροχής «καλυτέρων λύσεων» το οποίο διατυπώνετε. Εξάλλου είναι προφανές ότι εναλλακτικές λύσεις μέσω διορθωτικών προτάσεων παρεσχέθησαν ήδη.
Όσα δε ανωτέρω έγραψα περί της «εκλογής» και των εφυμνίων δεν είναι δικές μου διατυπώσεις. Στον καθεδρικό ναό της Θεσσαλονίκης η δοξολογία επί τη πρώτη του νέου έτους ψάλλεται με τον τρόπο που αναφέρω. Ψάλλεται δηλαδή το πρώτο τρίστιχο της δοξολογίας και κατόπιν επισυνάπτονται επίκαιροι στίχοι άνευ του εφυμνίου. [Σημειώστε δε ότι στο ειδικό τεύχος των επισήμων δοξολογιών από την Αποστολική Διακονία το ίδιο συμβαίνει και με την, ανεπιτυχή βεβαίως, εισαγωγή ενός και μόνο επίκαιρου στίχου στη δοξολογία]. Αυτή η πράξη ήδη τηρείται και την έχω ακούσει ο ίδιος. Δεν νομίζω λοιπόν ότι η χρήση του όρου «εκλογή» εκ μέρους του καθηγητού μας οδηγεί απαραιτήτως και άνευ αντιλογίας στα συμπεράσματα που διατυπώνετε.
Ευχαριστώ και πάλι.
 
Last edited:
Εσείς ο ίδιος δεν αναφέρατε ότι έχετε επιχείρημα που τεκμηριώνει την ορθότητα της δομής της δοξολογίας; Για τους λόγους που αναφέρατε όμως (δε θα μπω στη διαδικασία να κρίνω την επάρκειά τους) δεν μπορείτε να το καταθέσετε. Και ερωτώ λοιπόν: Είναι δυνατόν να πείσετε κάποιον περί της ορθότητος μιας θέσεως απλώς και μόνο με την επίκλιση ενός "απορρήτου" επιχειρήματος; Ή δικαιούστε να ζητείτε να σας προσάγουν "καλύτερες λύσεις" όταν δεν τεκμηριώνετε επαρκώς τα όσα υποστηρίζετε;
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἀγαπητέ κ. Δήμου,
Κανείς δέν φανταζότανε ὅτι ἕνα ἁπλό θέμα, ἕνας ἁπλός καί λογικός προβληματισμός θά εἶχε τέτοια ἀτυχῆ καί θλιβερή ἐξέλιξη· ὅτι θά εἶχαν γίνει τόσες φανερές καί ἀφανεῖς διεργασίες, πού θυμίζουν διπλωματικό θέμα. Ἐπειδή θεωρῶ τόν ἑαυτό μου ὑπαίτιο γιά τήν ἐκτός τοῦ ἐρωτήματός σας τοποθέτησή μου, περί τῆς καθολικῆς ἤ μή τελέσεως καί τήν τροπή πού πῆρε τό θέμα ἀπό τόν Λεωνίδα, δικαιολογημένα κατά τήν κρίση του καί ἐκτίμησή του, χωρίς βέβαια ἐγώ νά πρεσβεύω αὐτά πού ὑπενόησε. Ἐπειδή ὁ Διονύσιος πειράχτηκε πάρα πολύ καί στενοχωρήθηκε γιά μένα καί ὅ, τι συνέβη, γιά τό ὁποῖο τόν εὐχαριστῶ πολύ. Ἐπειδή ἐξ αἰτίας αὐτοῦ τοῦ θλιβεροῦ πού μᾶς συνέβη, ὁ Διονύσιος, πιστέψτε με, δέν μπόρεσε νά χαρεῖ τήν τιμητική διάκριση τοῦ Συντονιστοῦ καί μᾶλλον «ἀποσυντονίστηκε» ἐξ αἰτίας μου (μέ τήν καλή ἔννοια Διονύσιε). Ἐπειδή μέσα σ᾿ αὐτήν τήν σύγχυση πολλά πράγματα δέν ἔγιναν κατανοητά ἐξ αἰτίας τῆς μή ὑπάρξεως νηφαλιότητος ἐπεξεργασίας τοῦ θέματος,

Γι᾿ αὐτό ἐγώ πρῶτα ζητάω ΣΥΓΓΝΩΜΗ ἀπό ἐσᾶς, τόν Λεωνίδα, τόν Διονύσιο καί τόν Δημήτρη (Διαχειριστή) πού βρέθηκε σέ πολύ δύσκολη θέση.

Μέ νηφαλιότητα, ἔχετε δίκιο, κάτι πού ἐπεσήμανα ἐξ᾿ ἀρχῆς, ὅτι δέν «κολλᾶνε» τά Ἀλληλούια, καί τώρα μαθαίνω ὅτι ἔχει γίνει διορθωτική προσπάθεια. Συγχαίρουμε τόν ἐνεργήσαντα αὐτήν καί ἀναμένουμε νά τό λάβει ὑπ᾿ ὄψιν της ἡ Ἱ. Σύνοδος.
 
Αγαπητέ π. Μάξιμε,
Εν αρχή θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ωραία παρέμβασή σας. Έχω την εντύπωση όμως ότι δεν φταίτε σε κάτι. Είναι γεγονός ότι αυτή η συζήτηση δεν ήταν ευχάριστη για κανένα.
Οφείλω λοιπόν να εξηγήσω ορισμένα πράγματα. Είναι προφανές ότι η αρχική ερώτησή μου εστιαζόταν στο επιτρεπτό ή μη της σύνδεσης του πρώτου στίχου της δοξολογίας με τους επίκαιρους που ακολουθούν. Το ερώτημα αυτό απαντήθηκε επαρκώς τόσο από την απάντηση του μακαριστού Ι. Φουντούλη όσο και από τα όσα εξήγησε ο κ. Ανατολικιώτης. Το θέμα τούτο έληξε έκτοτε και συμφωνήσαμε ότι ουδέν ζήτημα τίθεται πλέον. Παρ’ όλα ταύτα είναι προφανές ότι κάτι επίσης παράξενο υπάρχει στη σύνθεση αυτή. Και το παράξενο αυτό, το οποίο και εσείς και άλλοι αδελφοί ιεροψάλτες θα έχουν εντοπίσει, βασίζεται στην ψαλμωδία του εφυμνίου Αλληλούια μετά από κάθε επίκαιρο στίχο. Διαβάζοντας δε την απάντηση του καθηγητή διαπίστωσα ότι αυτός μεν μιλάει για εκλογή επικαίρων στίχων αλλά έχω την αίσθηση ότι η φράση «εκλογή» η οποία και από τον ίδιο τον καθηγητή τίθεται εντός εισαγωγικών δεν αφορά κατ’ ανάγκην στην κοινή πρακτική της ψαλμωδίας των εκλογών στις οποίες όπως έγραψα το εφύμνιο ψάλλεται κατά στίχο, σε όλους τους στίχους ανεξαιρέτως. Και βεβαίως στις συνήθεις εκλογές εξ ορισμού δεν προηγείται των ψαλλόμενων στίχων ο πρώτος στίχος της δοξολογίας, ούτε ονομάζεται κάποια εξ αυτών «δοξολογία» όπως ονομάζεται η υπό συζήτηση σύνθεση. Άρα δεν θα ήταν δόκιμο να ισχυριστεί κάποιος άνευ αμφιβολίας ότι ο καθηγητής πρότεινε αυτήν τη ρύθμιση. Ως απλό δε επιχείρημα παρέθεσα την πράξη που ακολουθείται στον καθεδρικό ναό της Θεσσαλονίκης (και ίσως και αλλού) ως προς την πρώτη του νέου έτους. Ως γνωστόν κατά τη δοξολογία αυτή δεν προβλέπεται από την τάξη της Ιεράς Συνόδου ψαλμωδία επίκαιρων στίχων. Όμως στον ναό αυτό άκουσα ο ίδιος να ψάλλονται επίκαιροι στίχοι αμέσως μετά τους πρώτους στίχους της δοξολογίας, όπως ακριβώς δηλαδή εισηγείται και ο μακαριστός καθηγητής. Και βεβαίως ανέφερα ήδη κατ’ επανάληψη ότι από την ειδική αυτή «εκλογή» απουσιάζει παντελώς το εφύμνιο «Αλληλούια». Δυστυχώς δεν σκέφτηκα να ρωτήσω τους συναδέλφους ποιο βιβλίο χρησιμοποίησαν και ποιος ήταν ο συγγραφέας του. Όπως και να έχει όμως, νομίζω ότι πέραν του δικού μας προβληματισμού για την ορθότητα της δομής της δοξολογίας αυτής, η πράξη που αναφέρω είναι μια ένδειξη ότι η ερμηνεία των γραφομένων του καθηγητή δεν είναι απαραίτητα και άνευ αντιλογίας αυτή η οποία διατυπώθηκε. Και για να μην φανώ κακόπιστος ζητώ από όποιον έχει υπόψη του κάποιο παρόμοιο προηγούμενο, να ψάλλεται δηλαδή ο πρώτος στίχος της δοξολογίας και κατόπιν επίκαιροι στίχοι συνοδευόμενοι από εφύμνιο να μας παραθέσει την ακολουθία και το βιβλίο στο οποίο αυτή περιέχεται. Αν κάποιος έχει υπόψη του έστω μια εκλογή που στον πρώτο ή στο δεύτερο στίχο της δεν ψάλλεται εφύμνιο και ψάλλεται σε όλους τους ακολουθούντες παρακαλείται να μας την υποδείξει. Έχω τη γνώμη όμως ότι πουθενά δεν θα βρεθεί κάτι τέτοιο διότι η σύνθεση της δοξολογίας του 1952 είναι τελείως πρωτότυπη. Εγώ δεν πασχίζω να υποστηρίξω μετά μανίας μια άποψη. Δικαιούμαι όμως όπως ο καθένας μας να διατυπώνω έναν προβληματισμό και μια ένσταση για κάτι καινοφανές το οποίο θεωρώ ότι μπορεί να βελτιωθεί. Και αυτό μπορεί να γίνει με έναν από τους ακόλουθους τρόπους:
A) Με την απάλειψη του πρώτου στίχου της δοξολογίας ώστε όντως να έχουμε μια παραδοσιακή εκλογή στην οποία το εφύμνιο ψάλλεται κατά στίχο. Μια ωραία παρόμοια εκλογή υπάρχει στο τυπικό Γ. Ρήγα για τη δοξολογία της 25ης Μαρτίου και προβλέπεται να λέγεται όταν ο Ευαγγελισμός συμπίπτει με κάποια ημέρα της Διακαινησίμου εβδομάδος οπότε δεν ψάλλεται δοξολογία.
Β) Με την απάλειψη του εφυμνίου ώστε να ακολουθείται η πρόταση του καθηγητή για την δοξολογία με την σταχυολόγηση επικαίρων ψαλμικών στίχων.
Έχω τη γνώμη όμως ότι και τα δύο δεν συμβιβάζονται διότι απλώς ο συνδυασμός τους είναι αμάρτυρος και καινοφανής. Αυτά ως μια συνολική έκθεση των απόψεών μου χωρίς τις εντάσεις που μεσολάβησαν.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Εὐχαριστῶ κ. Δήμου, ἀλλά φταίω ἐκ τοῦ ἀποτελέσματος. Αὐτό πού γράφετε, αὐτό κατάλαβα ἐξ ἀρχῆς. Γιά τό ὅτι δέν τό καταλάβαινε ὁ Διονύσιος, πού τόν ξέρω (ἄν εἶναι δυνατόν) ΦΤΑΙΩ ΕΓΩ. Τό μυαλό του ἦταν ἀλλοῦ. Ἐπιτρέψτε μου νά ξέρω τί διεμείβετο παρασκηνιακῶς. Μακάρι νά ξεχαστοῦν ὅλα ! Ἔγραψα καί στόν Δημήτρη, σέ λίγο πού θά ξυπνήσει νά δεῖ εὐχάριστα νέα.

Ἡ Δοξολογία αὐτῆς τῆς Ἐθνικῆς Ἑορτῆς δέν ἔχει προηγούμενο, κυριολεκτικῶς. Ἔχω τό Τυπικό τοῦ Κωνσταντίνου τοῦ 1851, τό ὁποῖο ἐξέδωσε ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τό 1869 προκειμένου νά προσθέσει "τάς πρός τόν Ὕψιστον δοξολογίας καί ἱκετηρίους ἡμῶν εὐχάς κατά τάς Ἐθνικάς καί Βασιλικάς ἑορτάς". Ἐκεῖ προβλέπεται μόνον ἡ α΄ Ἰανουρίου, ἡ κε΄ μαρτίου καί ἡ κγ΄ Ἀπριλίου "Ἑορτή τοῦ ὀνόματος τῆς Α.Μ. τοῦ Βασιλέως" . Ἡ 28η Ὀκτωβρίου δέν ὑπῆρχε τότε. Καί ἐκεῖ βλέπουμε τήν δοξολογία τῆς Πρωτοχρονιᾶς μέ ὅσα ὁ μακαριστός παρατηρεῖ, μέ ὅλη τήν Δοξολογίαν, τό αὐτό καί γιά τήν 25η Μαρτίου. Γιά τήν ἑορτή τοῦ Βασιλέως μόνον στίχους τοῦ κ΄ ψαλμοῦ (Κύριε ἐν τῇ δυνάμει σου εὐφρανθήσεται ὁ Βασιλεύς) μέ τό Ἀλληλούια.
Ποίου ἔμπνευση ἦτο ἡ νέα μικτή σύνθεση τῆς Δοξολογίας τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ποῦ νά ξέρουμε. Ξέρουμε πῶς λειτουργοῦν τά πράγματα στήν Ἐκκλησία διοικητικῶς. Ὅστις πρόλαβε... ἐπεβλήθη...
Εὐτυχῶς τά τελευταῖα χρόνια ἐσημειώθησαν πολλαί ὀρθαί ἀλλαγαί.
Αὐτό παρέμεινε.

Εἶστε ἀπό τήν ὡραία Θεσσαλονίκη ἀπ᾿ ὅτι καταλαβαίνω. Ἐγώ θ᾿ ἀνέβω σέ λίγες μέρες καί θά συναντηθῶ μέ τόν π. Κ. Παπαγιάννη καί θά τοῦ τό θέσω, γιατί κι ἐκεῖνος δέν τό πρόσεξε, καί στό νέο Ἱερατικό διαιωνίζεται ἡ ἴδια ἀσυμβίβαστος κατάσταση.
Πρέπει νά ἀπαληφθεῖ τό Ἀλληλούια.
 

stapaman

Εφησυχάζων & ενίοτε προξενών αλγεινάς εντυπώσεις δ
Τέτοια να μας λέτε, περί Βασιλέων να μας ευφραίνετε εμάς τους Μανιάτες.... Εδώ να πω αυτό που είχα ξαναπεί και σε άλλο θέμα ευκαίρως ακαίρως ότι στη Μάνη σε μερικά μέρη ακόμα ψάλλεται ο Πολυχρονισμός του Βασιλέως :rolleyes:
 

Λεωνίδας

Λεωνίδας Γαρουφαλῆς
Κατ' αρχάς, σας συγχαίρω ολόθερμα π. Μάξιμε, για το θάρρος σας να ζητήσετε συγνώμη, αν και δεν φταίγατε εσείς πρώτος, αλλά εγώ. Θέλω κι εγώ [με τη σειρά μου] να ζητήσω συγχώρηση από σας που έθιξα με πικρά και υποτιμητικά σχόλια. Συγνώμη ζητώ και από τον Διονύσιο [συντονιστή], που τον έβγαλα από τα ρούχα του με τα γραφόμενά μου. Συζήτησα το θέμα και μ' άλλους πνευματικούς αδελφούς, εκτός "Ψαλτολογίου" και δέχτηκα κι αυτών τις παρατηρήσεις. Όντως το ύφος μου υπερέβη τα εσκαμμένα και γι' αυτό είμαι κατηγορούμενος.
Έλεγε ο επίσκοπος Μεσογαίας π. Νικόλαος Χατζηνικολάου σε μια σύναξη νέων: "Ξέρετε τι ωραίοι εκκλησιαστικοί καυγάδες γίνονται για το ποια μέρα τρώνε ψάρι και ποια όχι, για το αν γονατίζουμε την Κυριακή ή όχι, για το πόσα Κύριε ελέησον λέμε στις αιτήσεις;" Δυστυχώς, μου λείπει μια τέτοια καλλιέργεια πνευματικού ήθους, η οποία ξεπερνά τυχόν διαφωνίες με αγιασμένο τρόπο.

Κλείνω με μια προσωπική μαρτυρία απ' την Ιερά Μονή Παρακλήτου, στον Ωρωπό. Είχα πάει στην αγρυπνία του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος φέτος και ανέβηκα στο δεξί αναλόγιο να βοηθήσω, κατόπιν ευλογίας. Υπόψιν ότι εκεί οι αγρυπνίες διαρκούν από 21:00 έως 5:00 το πρωί. Στον εσπερινό, λοιπόν, δεν κάθησα σχεδόν καθόλου. Με πιάνει ο π. Ρωμανός, ο δεξιός ψάλτης, και μου λέει φιλικά: "Κάθισε, είναι μεγάλη η αγρυπνία και θα κουραστείς". "Όχι, του απαντώ, αντέχω, θέλω να 'μαι όρθιος όσο μπορώ". Και η διακριτική απάντησή του: Όπως θέλεις, άλλωστε είναι Σαρακοστή τώρα και ο καθένας κάνει το δικό του αγώνα. Πολύ με ανέπαυσε αυτή η απάντηση. Σκέφτηκα μέσα μου: Τι πνευματικός άνθρωπος αυτός ο παπούλης. Περιττό βέβαια να τονίσω ότι είχε απόλυτο δίκιο, διότι αργότερα νύσταζα κ.λ.π.
Κάπως έτσι, νομίζω, πρέπει να λειτουργούμε εδώ στο "Ψαλτολόγιο", με διάκριση. Το λέω πρώτα για τον εαυτό μου, αλλά και σαν αδελφική συμβουλή προς όλους τους φίλους εδώ. πάτερ Μάξιμε, αν μας θυμάστε, πέστε ένα "Κύριε ελέησον" στην προσκομιδή και για μας, έχουμε ανάγκη τον θείο φωτισμό. Την ευχή σας.
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
[Σημείωμα συντονιστή] Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον π. Μάξιμο και όλους για την κατανόησή σας και την αγάπη που φαίνεται να επικράτησε τελικά. Ελπίζω οτι πλέον η συζήτηση θα μείνει μόνο στα περί τυπικού. Θα παρακαλέσω επίσης όλους να επεξεργαστούν τα προηγούμενα μηνύματά τους (εάν το νομίζουν οτι χρειάζεται, ο π. Μάξιμος το έκανε ήδη) και να αφήσουν ότι πραγματικά θα είναι ωφέλιμο για τους μελλοντικούς αναγνώστες τους (ήδη τροποποίησα ένα παλαιότερο μήνυμα #6 του Λεωνίδα σε συνεννόηση με αυτόν). Θυμίζω οτι ο καθένας μπορεί να επεξεργαστεί μηνύματά τους πατώντας το κουμπί "Edit" κάτω δεξιά από το μήνυμα.
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
π. Μάξιμος;10058 said:
Γι᾿ αὐτό ἐγώ πρῶτα ζητάω ΣΥΓΓΝΩΜΗ ἀπό ἐσᾶς, τόν Λεωνίδα, τόν Διονύσιο καί τόν Δημήτρη (Διαχειριστή) πού βρέθηκε σέ πολύ δύσκολη θέση.

Αλίμονο πάτερ. Μάλλον εγώ πρέπει να ζητήσω συγνώμη από όλους που έχω άθελά μου λυπήσει με τη διαχείριση.
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
π. Μάξιμος;10058 said:

Γι᾿ αὐτό ἐγώ πρῶτα ζητάω ΣΥΓΓΝΩΜΗ ἀπό ἐσᾶς, τόν Λεωνίδα, τόν Διονύσιο καί τόν Δημήτρη (Διαχειριστή) πού βρέθηκε σέ πολύ δύσκολη θέση.

᾿Αναγινώσκων τὰ ἀνωτέρω ἀλλὰ καὶ ὅλον τὸ μήνυμα τοῦ πατρὸς Μαξίμου (καὶ ἔχων κατὰ νοῦν ὅλα τὰ μηνύματά του γενικῶς) ἐσκέφθην μίαν φράσιν ἐκ τοῦ ἀπολυτικίου εἰς τὸν ἅγιον ᾿Ιωάννην τὸν χρυσόστομον·
τὸ ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν
Εὐχαριστοῦμεν θερμῶς, πάτερ Μάξιμε, νὰ εἶσαι καλά, καὶ νὰ ἔχωμεν τὴν εὐχήν σου.
Ζητῶ καὶ ἐγὼ συγγνώμην διὰ τὴν ὀξύτητα ὡρισμένων σημείων εἰς τὰ μηνύματά μου.
Χθὲς ἤδη ἔλειψα καὶ θὰ ἀπουσιάσω μίαν ἢ δύο ἡμέρας ἀκόμη ἀπὸ τὸ Ψαλτολόγιον. ἐπιστρέψας εἰς τὰς προσεχεῖς ἡμέρας θὰ διασκευάσω καὶ ἐγὼ ὅπου εἶναι ἀναγκαῖον τὰ μηνύματά μου. παρακαλῶ τοὺς ἀγαπητοὺς συνεργάτας νὰ μὲ ἀναπληρώσουν εἰς τὸ ἔργον τοῦ συντονισμοῦ, ἐὰν χρειασθῇ καὶ ἐφόσον μπορέσουν.

[Σημείωσις 13/7/2008. ἐπέφερα τὰς ἀναγκαίας κατὰ τὴν ἄποψίν μου διασκευὰς καὶ προσθαφαιρέσεις ἐπὶ τῶν προγενεστέρων μηνυμάτων μου.]
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Μετά ἀπό ἕνα χρόνο ἐπανέρχομαι σ᾿ αὐτό τό θέμα, ἐνῶ πλέον ἔχουν ἀλλάξει πολλά πράγματα στίς ἐμπειρίες μας, τίς γνῶσεις μας, τίς διαθέσεις μας, τίς γνωριμίες καί συναναστροφές μας, ἐνῶ κάποιες ἀπό αὐτές τίς παλιές «ἀντιπαραθέσεις» σήμερα φαντάζουν ὡς ὑποδείγματα συμπεριφορῶν, ἐν ἀντιθέσει μέ ὅσα ἔχουν συμβεῖ μέσα σ᾿ ἕνα χρόνο...

Ἕνα ξεχασμένο καί «δυσεύρετο» (*) θέμα, πού ἀξίζει νά διαβαστεῖ ἀπό τά νεώτερα μέλη. Αὐτό τό θέμα εἶχε δύο σκέλη:
Α. Τήν σύνταξη/σύνθεση αὐτῆς τῆς εἰδικῆς ἀκολουθίας, πού δέν εἶναι ἀκολουθία μέ τήν ἔννοια τῶν ἀκολουθιῶν τοῦ νυχθημέρου, ἀλλά ἐντάσσεται στίς τελετές, πού (παρόμοιες) ἀρχική θέσπιση εἶχαν τήν παρουσία τοῦ αὐτοκράτορος/βασιλέως στά βυζαντινά χρόνια καί ὅ,τι ἐκ τῶν ὑστέρων (μέχρι τά δικά μας χρόνια) τόν ἀντικαθιστᾶ, λογιζομένου καί τοῦ τελευταίου κοινοτάρχου σέ ἀπομακρυσμένη κοινότητα ἤ τοῦ προέδρου μιᾶς κοινότητος τοῦ ἐξωτερικοῦ. Τέτοιες τελετές ὄντως ἔχουν ἐνταχθεῖ μέσα στίς ἀκολουθίες, ὅπως οἱ τελετές τοῦ Σταυροῦ ἤ τῶν Εἰκόνων, θέμα πού δέν ὑπάρχει λόγος νά ἀναπτύξω. Τοῦ τί περιλαμβάνει αὐτή ἡ ἐκκλησιαστική τελετή ἀπετέλεσε θέμα ἐρωτήματος καί συζητήσεως. Γιά πολλούς σήμερα θεωρεῖται δεδομένο τό περιεχόμενο αὐτῆς τῆς τελετῆς, καλουμένης «Δοξολογία ἐπὶ τῇ ἐθνικῇ ἑορτῇ» καί δέν φαντάζονται κάποια ἀντίρρηση ἀπό πλευρᾶς τυπικοῦ.
Β. Τό ἕτερον τό ὁποῖον μᾶς προβλημάτισε τότε ἦταν τό ἄν «νομιμοποιούμεθα» ὅλοι οἱ ναοί (ἐνοριακοί καί ἄλλοι) νά τελοῦμε αὐτή τή «δοξολογία» καί αὐτό ξεκίνησε ἀπό μένα, κάνοντας χρήση τῆς ἀκριβείας, μέ τήν ἔννοια ὅτι τό θεωροῦσα ὡς κάτι πού ἀνήκει στούς καθεδρικούς ἤ ὁποιωνδήποτε ἑδρῶν ναούς καί θεωροῦσα ὅτι παίρνουμε ἤ κάνουμε κάτι πού δέν μᾶς ἀνήκει. Αὐτό θεωρήθηκε στήν ἀρχή ὡς «ἀντεθνική» θέση, ἀλλά γράφτηκαν ἀρκετά ἐπ᾿ αὐτοῦ καί ἔγινε κατανοητό, ὅπως καί στό Α. ἐξήγησα καί στά ἄλλα πού θά διαβάσετε.

Παρά ταῦτα καί ἐκ τοῦ ὅ,τι σέ μιά συζήτηση ὅσο κι ἄν ἀντιδρᾶς, πολλές εἶναι οἱ πιθανότητες νά πεισθεῖς γιά κάποια πράγματα καί ἐπειδή δέχθηκα καί ἀπό τῶν ἔνδοθεν τοῦ ναοῦ συνεργατῶν ἐρωτήσεις καί ἐπιθυμίαν γιά κάτι τέτοιο, μέ τό ἐπιχείρημά τους «γιατί σέ ἄλλους ναούς νά γίνεται;», κατά τήν περασμένην ἐθνικήν ἐπέτειον (25ην Μαρτίου) διάβασα μετά τήν ὁπισθάμβωνον καί τήν ἐπίκαιρη εὐχή ἐκ τῆς «δοξολογίας», κατά τήν σημερινήν δέ ἐπέτειον ἀπεφάσισα νά τελέσουμε αύτήν τήν «δοξολογίαν», ἀφοῦ εἴχαμε καί τό μουσικό κείμενο ἀπό τόν Χρῆστο, στό ὁποῖο ἐνεπλάκην κι ἐγώ, ὅπως γράφει.
Κατ᾿ ἀρχάς εἶδα στά Δίπτυχα καί στό Ἱερατικόν ὅτι πρόκειται περί τελετῆς χωριστῆς ἀπό τήν θ. λειτουργία, ὅπως ἤξερα καί ἐξέθεσα παραπάνω και πού σημαίνει ὅτι πρόκειται γιά περιπτωσιακή τέλεση, ὅπου δεῖ. Τό προσπερνάω καί ἀποφασίζω νά τήν ἐντάξουμε στό τέλος τῆς θ. λειτουργίας (ὅπως γίνεται μέ ἄλλα) μετά ὅμως τό Εὐλογία Κυρίου... καί πρό τῆς ἀπολύσεως.
Φθάνοντας στήν ἀνάγνωση τῆς εὐχῆς τό μάτι βλέπει «᾿Ιδοὺ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτό», ὁπότε ἀστραπιαῖα μοῦ ἔρχονται ὅλα στό μυαλό (γιατί θέλω νά γιγνώσκω, ἅ ἀναγινώσκω) καί κάνω μιά ἄμεση τροποποίηση «᾿Ιδοὺ γὰρ ἡμεῖς συνήχθημεν ἐπὶ τὸ αὐτό»...

Ἀγαπητοί,
Χάριν τῆς ἀγάπης τῶν ἀδελφῶν τέλεσα αὐτήν τήν «δοξολογίαν» σέ ναό πού δέν προβλέπεται καί θά τήν τελῶ, χωρίς ὅμως, ὅσο καί νά τό ἤθελα καί μέ καλή διάθεση, νά πεισθῶ ὅτι δέν πρόκειται περί «εἰδικῆς τελετῆς». Ἄς εἶναι...

Αἰωνία ἡ μνήμη πάντων τῶν ἐν τοῖς ἱεροῖς ἡμῶν ἀγῶσιν ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος ἀγωνισαμένων καὶ πεσόντων
καί ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγός, Κραταιά Σκέπη καί Φοβερά Προστασία νά μᾶς φωτίζει.​

Γιά τούς κεκοιμημένους καί πεσόντας ἐδεήθημεν στή θ. λειτουργία καί ἐμνήσθημεν αὐτῶν δεόντως, τήν δέ Ἁγίαν Σκέπην ὑμνήσαμε στίς ἀκολουθίες τοῦ ἑσπερινοῦ, τοῦ ὄρθρου καί αὐτῆς τῆς θείας λειτουργίας. Μέ τήν «δοξολογία» δέν προσθέσαμε κάτι ἄλλο...

(*) Δημήτρη, νομίζω, ὅτι πρέπει νά ἐξέλθει αὐτό τό θέμα ἀπό τήν ἑνότητα τῶν Διπτύχων καί νά πάει στό «Εορτές και Ειδικές Περιπτώσεις».

 
Top