η αργότερη χρονική αγωγή, ο περισσότερος χρόνος για κάθε φθόγγο ή θέση, αφήνει χώρο για περισσότερες αναλύσεις. Είναι κάτι σαν φυσικός νόμος στην ψαλτική. Πάρτε για παράδειγμα το αργό ειρμολογικό είδος, όπου ο χρόνος κάθε συλλαβής κατά βάσιν διπλασιάζεται. Εκεί βλέπετε ότι δεν ψάλλονται "άδειες" νότες διπλάσιας αξίας, αλλά "γεμίζει" το μέλος με επιπλέον φθόγγους.
Ναι, καταλαβαινω τι θελετε να πειτε, οι προβληματισμοι ομως ειναι οι εξης :
α) Στο παραδειγμα με το αργο ειρμολογιο (εν αντιπαραβολη με το συντομο) η χρονικη αγωγη δεν αλλαζει. Στην ιδια χρονικη αγωγη που θα πουμε εναν συντομο ειρμο (εστω μια συντομη καταβασια) θα πουμε και μια αργη καταβασια. Ο διπλασιασμος των συλλαβων γινεται μεν για να γεμισει το μελος με περισσοτερους φθογγους και να παρουσιαστει ως πιο περιτεχνο, ομως η χρονικη αγωγη παραμενει σταθερη, εχοντας σαν αναφορα την συντομη καταβασια.
β) Ο Θρ. Στανιτσας δινει συγκεκριμενη χρονικη αγωγη για καθε μελος. Για τα χερουβικα πχ 44-48. Αποδεχομαστε ως αξιωμα οτι καθε μελος θα πρεπει να ακολουθει μια τετοια συγκεκριμενη αγωγη; (Η λογικη παντως λεει πως καθε μελος θα πρεπει να εχει την αγωγη του, αυτο ισχυει για ολα τα κομματια μουσικης αλλωστε.)
Βέβαια, για να επιστρέψουμε στο παπαδικό είδος, εάν θέλει κανείς οπωσδήποτε να κάνει κάποιες συγκεκριμένες αναλύσεις, πρέπει να πάρει και κάπως αργότερη χρονική αγωγή. Ο κ. Καραγιαννάκης θέτει έναν ενδιαφέροντα προβληματισμό: Πώς θα το έψαλλε ο κ. Νεραντζής, εάν έπαιρνε τη χρονική αγωγή του Δοσιθέου; Έλα ντε.
γ) Κατα πόσον "επιτρεπεται" να βαζει κανεις διαφορετικες αναλυσεις σε συγκεκριμενες θεσεις αναλογα με το τεμπο; Με δεδομενο πως η γραφη ειναι ηδη εντελως αναλυτικη, αν πω ενα κομματι πολυ αργα, εχω το "δικαιωμα" να βαζω γυρισματα μεσα στις θεσεις απλα για να μην ακουγεται βαρετο;
(Υποτιθεται πως αυτος ειναι και ο λογος που τα μελη ειναι γραμμενα σε συγκεκριμενη χρονικη αγωγη, για να μην χρειαζεται να γινει κατι τετοιο.)
Αυτο που παντως μου εκανε χτυπητη εντυπωση (περαν απο την χρονικη αγωγη) ειναι η διαφορα στα διαστηματα στο χερουβικο σε Αγια. Ο Δοσιθεος λεει μονιμως εναν πολυ χαμηλο ζω, σαν να ακουω πρωτο ηχο σε ολο το κομματι μου φαινεται.