Τα Τυπικά = η ψαλμωδία από την ακολουθία των Τυπικών
Ακολουθία των Τυπικών = ακολουθία κατά τόν τύπο της θείας λειτουργίας
***
Ο αείμνηστος Φουντούλις έγραψα «η Ακολουθία των Τυπικών έχει ιδιαίτερο ιστορικό καί τελετουργικό ενδιαφέρον. Κατ’ αρχήν είναι ένα είδος λειτουργίας χωρίς ιερέα (...) Ετελείτο σε κοινότητες χωρίς ιερέα για την αναπλήρωση της θείας λειτουργίας (τυπικά = κατά τόν τύπο της θείας λειτουργίας) και για ιδιωτική κοινωνία απο προαγιασμένα δώρα. (...) Υποσυνείδητα παρέμεινε να θεωρείτε (όπως και είναι) αναδίπλωση της προηγιασμένης. Η ακολουθία των Τυπικών κατ’ αντίστροφο τώρα φορά, επέδρασε στη διαμόρφωση του πρώτου μέρος της θείας λειτουργίας (από το ΙΑ’ αι. - Γαβριήλ), όταν κατ’ αυτή ψάλλονται Τα Τυπικά και οι Μακαρισμοί κατα την μοναχική τάξι.» (ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ Α’ Ιωάννου Μ. Φουντούλι, σ. 178-179., Θεσσαλονίκη, 2000, γ’ έκδοση).
Άγιος Συμεών Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης γράφει (Περί της Θείας Λειτουργίας, από το «Η Θεία Ευχαριστία», εκδ. 'Ιερά Μητρόπολις Δράμας', Δράμα 2003. Μετάφραση: Ιωάννης Μ. Φουντούλης , Kεφ. 49.)
«(…) πριν από την είσοδο ψάλλονται τα αντίφωνα, πού είναι τρία, προς τιμήν της αγίας Τριάδος. Και κατ’ αυτά (επικαλούμεθα) την Θεοτόκο και τις τάξεις των αγίων. Ύστερα δε ανυμνείται ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού, γιατί αυτός, ο ένας της αγίας Τριάδος, όταν σαρκώθηκε, διάλεξε για χάρη μας την Μητέρα του και τους χορούς των αγίων. Και όλοι αυτοί είναι πρεσβευτές προς τον Θεό για εμάς. Ο ίδιος δε ο Λόγος, που σαρκώθηκε για χάρη μας, είναι παράκλητος προς τον Θεό Πατέρα.»
Δηλαδί ο πρώτος μέρος της ιερουσαλημιτικής ΚΑΙ μοναχικής ακολουθίας των Τυπικών εν μέρει εκτοπίσα τα αρχαία αντίφωνα του πρώτου μέρος της θείας λειτουργίας. Αλλά η πολυμορφία στο πρώτο μέρο της θείας λειτουργίας έμεινα και μεχρί σήμερα. Αυτός είναι «ανοικτός», ζωντανός μέρος της θείας λειτουργίας, ο αρχαιότερος «πολίτικος» πράξης των αντίφωνων και ο νεοτέρος «μοναχικός» πράξης των Τυπικών παράλληλος ζούν στους ελληνορθόδοξους ναούς. Το νομίζω αυτό δεν είναι προβλήμα.
Γαβριήλ