«Ανθολογία Λειτουργικών» Βέροια 2013

EIRYK EMNOSHELE

Qu'est-ce que je ferais sans toi?

Είναι βαρύνουσας σημασίας, νομίζω, η ομιλία του καθηγητού κ. Εμμανουήλ Γιαννόπουλου. Αξίζει κάποιος να την διαβάσει προσεκτικά.
Είναι πάντως απορίας άξιο, ενώ όλες αυτές οι συνθέσεις (παρά λίγων) είναι γνωστές και διαδεδομένες,
α) γιατί έπρεπε να (επανα)εκδοθούν;
β) τί προσφέρει μια έκδοση "λειτουργικών" τα οποία ορθά κατά τον καθηγητή δεν έπρεπε να έχουν επιτηδευμένη μουσική επένδυση;
γ) τί προσφέρει μια αυτοτελής έκδοση κι όχι μια έκδοση ολόκληρου τόμου π.χ. λειτουργίας; είναι πρακτικές τέτοιες εκδόσεις για τους ψάλλοντες; θεωρώ πως όχι.
δ) δεν υπήρχαν άλλα τα οποία θα μπορούσε μια σχολή μιας μητροπόλεως να εκδόσει; π.χ. ένα βοηθητικό βιβλίο εκμάθησης για τους μαθητές με παραδείγματα; π.χ. προλόγους ή ειρμούς (για τους κανόνες); ή μήπως όλα αυτά είναι γνωστά σε όλους; ή μήπως τελικά απαξιούμε να αξιοποιήσουμε τον βαθύτατο πλούτο που έχουν όλες οι άλλες οι ακολουθίες και ασχολούμαστε μόνο με την θεία λειτουργία και δυστυχώς, μόνο με τα λειτουργικά;
Ο σύνδεσμος στον οποίο αναφέρεσαι και προφανώς υπάρχει η ομιλία του καθηγητού δε δουλεύει για να την δω.
Από κει και πέρα στα ερωτήματά σου απαντά νομίζω το παραπάνω μήνυμα του επιμελητή της έκδοσης αλλά εκτός αυτού είναι φανερό πως έτσι διαδίδονται όλο και περισσότερο (περισσότερα βιβλία > περισσότεροι κάτοχοι > αύξηση διάδοσης). Άλλωστε δεν είναι κάτι καινούργιο. Εδώ και παλιότερα που δεν είχαν τα μέσα και την οικονομική δυνατότητα και πάλι έβγαζαν πόσα βιβλία με τα ίδια χερουβικά ή πολυελέους κτλ.

Ασφαλώς και θα μπορούσε να κυκλοφορήσει αντί λειτουργικών κάποιο βιβλίο με άλλα κομμάτια, όμως στην πράξη γνωρίζουμε πως ο μέσος ψάλτης πάει κυρίως τις Κυριακές στην εκκλησία και οι κανόνες στους οποίους αναφέρθηκες ή άλλα κομάτα σε πολλούς ναούς δε ψάλλονται ή λέγονται σπάνια ή είναι άδειοι από πιστούς . Οπότε ακούγεται λογικότατο να κυκλοφορήσουν ένα βιβλίο το οποίο ο ψάλτης ή ο υποψήφιος ψάλτης - απόφοιτος της σχολής θα το χρειαστεί άμεσα στην πράξη. Και ναι δίνεται έμφαση στα λειτουργικά διότι είναι και η χρονική στιγμή όπου οι ναοί είναι γεμάτοι κάτι που σημαίνει πως και οι ψαλτικές απαιτήσεις μεγαλώνουν.

Επίσης μη ξεχνάς πως στην τοπική κοινωνία δίνει και ένα περαιτέρω κίνητρο η όλη κίνηση. Αλλιώς είναι να έχεις ένα βιβλίο που έχει επιμεληθεί και εκδοθεί στην τόπο σου από γνωστούς σου ανθρώπους. Ασφαλώς και το προτιμάς και το τοποθετείς μόνιμα στο αναλόγιό σου και έτσι εμμέσως μπορεί να επιτευχθεί και μια ομοιομορφία στο ψαλτικό άκουσμα των ναών της περιοχής.

Από κει και πέρα βέβαια η θέση μου νομίζω πως είναι γνωστή. Δηλαδή παρότι κάποιες φορές ψάλω κι εγώ μερικά απ αυτά τα "μοντέρνα" λειτουργικά θεωρώ πως είναι ψιλο αδύνατο να μη ξεφύγει το άκουσμα με επιτηδευμένες μουσικές επενδύσεις όπως γράφεις. Δίνω σ έναν νέο μια μηχανή μεγάλου κυβισμού και του λέω να πηγαίνει το κοντέρ του μέχρι τα τριάντα; Δε γίνονται αυτά.

Τέτοιες συνθέσεις σε προκαλούν να το ρίξεις στο τραγούδι όσο κι αν ακούγεται βαρύ. Τραγούδι, επίδειξη φωνής και ισοκρατήματα αρμονικά και γι αυτό τα χαρακτήρισα μοντέρνα αφού πληρούν τις σημερινές προδιαγραφές - ανάγκες δήλαδή άμεσες ή έμμεσες απαιτήσεις των υπευθύνων του ναού αλλά και απαιτήσεις των πιστών ώστε το άκουσμα να ταιριάζει όσο γίνεται με την εποχή μας προφανώς με τα τραγούδια, σε συνδυασμό με τα μικρόφωνα, μηχανικούς ισοκράτες, και γενικότερα όσο μπορούμε να δημιουργήσουμε ηχητική τύπου στούντιο, σε αντίθεση με τα κλασικά κομμάτια που είναι αρκετά πιο ήσυχα και απαιτούν ψαλτική πραότητα αλλά και δύσκολο έως αδύνατο να σου ξεφύγουν σε τόσο ξένα προς την παράδοση ακούσματα.
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
....
Ασφαλώς και θα μπορούσε να κυκλοφορήσει αντί λειτουργικών κάποιο βιβλίο με άλλα κομμάτια, όμως στην πράξη γνωρίζουμε πως ο μέσος ψάλτης πάει κυρίως τις Κυριακές στην εκκλησία και οι κανόνες στους οποίους αναφέρθηκες ή άλλα κομάτα σε πολλούς ναούς δε ψάλλονται ή λέγονται σπάνια ή είναι άδειοι από πιστούς . Οπότε ακούγεται λογικότατο να κυκλοφορήσουν ένα βιβλίο το οποίο ο ψάλτης ή ο υποψήφιος ψάλτης - απόφοιτος της σχολής θα το χρειαστεί άμεσα στην πράξη. Και ναι δίνεται έμφαση στα λειτουργικά διότι είναι και η χρονική στιγμή όπου οι ναοί είναι γεμάτοι κάτι που σημαίνει πως και οι ψαλτικές απαιτήσεις μεγαλώνουν.

Ποιὰ κομμάτια δὲν λέγονται; Μήπως οἱ αἶνοι; Μήπως τὰ καθίσματα τοῦ ὄρθρου; Μήπως ἡ Τιμιωτέρα; Μήπως τὰ ἐξαποστειλάρια; Τὶ ἀκριβῶς δὲν λέγεται; Μήπως ἡ στιχολογία τῶν αἴνων; Ἀκόμη κι αὐτὴ, ποὺ συνήθως σήμερα διαβάζεται ἐλλείψει βοηθοῦ, χρειάζεται γραπτὸ κείμενο νὰ ἀποδοθεῖ; Μήπως ὁ πολυέλεος; γιὰ ποιὸ λόγο νὰ τὸν πεῖς ὅταν δὲν διαβάζεις τὰ καθίσματα τοῦ ψαλτηρίου, πᾶνε πακέτο ξέρεις.

Καὶ μὴ μοῦ πεῖς γιὰ τοὺς κανόνες, ἔχω βαρεθεῖ νὰ ἀκούω μιζέριες πὼς δὲν ψάλλονται κλπ. Καλῶς ΔΕΝ ψάλλονται ὅταν δὲν ὑπάρχουν ἄτομα νὰ τοὺς ψάλλουν, παρὰ μόνο ἕνα ἄτομο (ἡ λειψανδρία ἀποτελεῖ ἄλλο θέμα) καὶ στὴν καλύτερη περίπτωση ἁπλὰ διαβάζονται.

Τὰ λειτουργικὰ καλῶς ἢ κακῶς ἔχουν ἐπιβληθεῖ καὶ ἀπαιτοῦνται. Δὲν νοεῖται σήμερα ἰκανὸς ψάλτης ποὺ νὰ μὴνγνωρίζει τουλάχιστον ἕνα σύνολο γιὰ κάθε ἦχο. Συνεπῶς τὸ βιβλίο καλῶς ἐκδόθηκε.

Επίσης μη ξεχνάς πως στην τοπική κοινωνία δίνει και ένα περαιτέρω κίνητρο η όλη κίνηση. Αλλιώς είναι να έχεις ένα βιβλίο που έχει επιμεληθεί και εκδοθεί στην τόπο σου από γνωστούς σου ανθρώπους. Ασφαλώς και το προτιμάς και το τοποθετείς μόνιμα στο αναλόγιό σου και έτσι εμμέσως μπορεί να επιτευχθεί και μια ομοιομορφία στο ψαλτικό άκουσμα των ναών της περιοχής.

Αὐτὸ δὲν εἶναι ἀρνητικό.

Από κει και πέρα βέβαια η θέση μου νομίζω πως είναι γνωστή. Δηλαδή παρότι κάποιες φορές ψάλω κι εγώ μερικά απ αυτά τα "μοντέρνα" λειτουργικά θεωρώ πως είναι ψιλο αδύνατο να μη ξεφύγει το άκουσμα με επιτηδευμένες μουσικές επενδύσεις όπως γράφεις. Δίνω σ έναν νέο μια μηχανή μεγάλου κυβισμού και του λέω να πηγαίνει το κοντέρ του μέχρι τα τριάντα; Δε γίνονται αυτά.

Τέτοιες συνθέσεις σε προκαλούν να το ρίξεις στο τραγούδι όσο κι αν ακούγεται βαρύ. Τραγούδι, επίδειξη φωνής και ισοκρατήματα αρμονικά και γι αυτό τα χαρακτήρισα μοντέρνα αφού πληρούν τις σημερινές προδιαγραφές - ανάγκες δήλαδή άμεσες ή έμμεσες απαιτήσεις των υπευθύνων του ναού αλλά και απαιτήσεις των πιστών ώστε το άκουσμα να ταιριάζει όσο γίνεται με την εποχή μας προφανώς με τα τραγούδια, σε συνδυασμό με τα μικρόφωνα, μηχανικούς ισοκράτες, και γενικότερα όσο μπορούμε να δημιουργήσουμε ηχητική τύπου στούντιο, σε αντίθεση με τα κλασικά κομμάτια που είναι αρκετά πιο ήσυχα και απαιτούν ψαλτική πραότητα αλλά και δύσκολο έως αδύνατο να σου ξεφύγουν σε τόσο ξένα προς την παράδοση ακούσματα.

Καὶ βέβαια γίνονται. Ὑπάρχει μεγάλη ποικιλία λειτουργικῶν καὶ πάντα μπορεῖς νὰ ἐπιλέξεις αὐτὰ ποὺ θεωρεῖς πὼς εἶναι ἤσυχα μὲ ψαλτικὴ πραότητα. Ἡ παροῦσα ἔκδοση ἀποτελεῖ αλλη μία πρόταση, ἐπιλέγεις αὐτὰ ποὺ θές καὶ παίρνεις κι ἀπ' ἄλλοῦ. Ἄλλωστε μὲ τα ταμπλετ μπορεῖς νὰ ἔχεις ὅποια ποικιλία σὲ ἐκφράζει. Προσωπικὰ, ψάλλω κάποια ἀπὸ τὰ ἐκδοθέντα ἀλλὰ κάποια ὄχι, τὰ λέω διαφορετικά.

Καὶ κάτι ἄλλο. Τραγούδι μπορεῖς νὰ κάνεις ἀκόμη καὶ τὸ παραδοσιακὸ Ἄξιον ἐστὶ τοῦ δευτέρου, «θέληση» νὰ ὑπάρχει.
 
Last edited:

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Ο σύνδεσμος στον οποίο αναφέρεσαι και προφανώς υπάρχει η ομιλία του καθηγητού δε δουλεύει για να την δω. ...

Υπάρχει ΕΔΩ.

Επισυνάπτεται και σε PDF.
 

Attachments

  • ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ_.pdf
    144.5 KB · Views: 38
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Ασφαλώς και θα μπορούσε να κυκλοφορήσει αντί λειτουργικών κάποιο βιβλίο με άλλα κομμάτια, όμως στην πράξη γνωρίζουμε πως ο μέσος ψάλτης πάει κυρίως τις Κυριακές στην εκκλησία και οι κανόνες στους οποίους αναφέρθηκες ή άλλα κομάτα σε πολλούς ναούς δε ψάλλονται ή λέγονται σπάνια ή είναι άδειοι από πιστούς . Οπότε ακούγεται λογικότατο να κυκλοφορήσουν ένα βιβλίο το οποίο ο ψάλτης ή ο υποψήφιος ψάλτης - απόφοιτος της σχολής θα το χρειαστεί άμεσα στην πράξη. Και ναι δίνεται έμφαση στα λειτουργικά διότι είναι και η χρονική στιγμή όπου οι ναοί είναι γεμάτοι κάτι που σημαίνει πως και οι ψαλτικές απαιτήσεις μεγαλώνουν.

Επίσης μη ξεχνάς πως στην τοπική κοινωνία δίνει και ένα περαιτέρω κίνητρο η όλη κίνηση. Αλλιώς είναι να έχεις ένα βιβλίο που έχει επιμεληθεί και εκδοθεί στην τόπο σου από γνωστούς σου ανθρώπους. Ασφαλώς και το προτιμάς και το τοποθετείς μόνιμα στο αναλόγιό σου και έτσι εμμέσως μπορεί να επιτευχθεί και μια ομοιομορφία στο ψαλτικό άκουσμα των ναών της περιοχής.

Από κει και πέρα βέβαια η θέση μου νομίζω πως είναι γνωστή. Δηλαδή παρότι κάποιες φορές ψάλω κι εγώ μερικά απ αυτά τα "μοντέρνα" λειτουργικά θεωρώ πως είναι ψιλο αδύνατο να μη ξεφύγει το άκουσμα με επιτηδευμένες μουσικές επενδύσεις όπως γράφεις. Δίνω σ έναν νέο μια μηχανή μεγάλου κυβισμού και του λέω να πηγαίνει το κοντέρ του μέχρι τα τριάντα; Δε γίνονται αυτά.

Τέτοιες συνθέσεις σε προκαλούν να το ρίξεις στο τραγούδι όσο κι αν ακούγεται βαρύ. Τραγούδι, επίδειξη φωνής και ισοκρατήματα αρμονικά και γι αυτό τα χαρακτήρισα μοντέρνα αφού πληρούν τις σημερινές προδιαγραφές - ανάγκες δήλαδή άμεσες ή έμμεσες απαιτήσεις των υπευθύνων του ναού αλλά και απαιτήσεις των πιστών ώστε το άκουσμα να ταιριάζει όσο γίνεται με την εποχή μας προφανώς με τα τραγούδια, σε συνδυασμό με τα μικρόφωνα, μηχανικούς ισοκράτες, και γενικότερα όσο μπορούμε να δημιουργήσουμε ηχητική τύπου στούντιο, σε αντίθεση με τα κλασικά κομμάτια που είναι αρκετά πιο ήσυχα και απαιτούν ψαλτική πραότητα αλλά και δύσκολο έως αδύνατο να σου ξεφύγουν σε τόσο ξένα προς την παράδοση ακούσματα.

Ανοίγεις πολλά και διαφορετικά θέματα. Εδώ είναι για την έκδοση συγκεκριμένου βιβλίου.
Έχουν γραφεί στα κατά τόπους θέματα για όλα. Λειτουργικά, ισοκρατήματα, κλπ.
Για το θέμα του βιβλίου διαφωνώ με την αυτόνομη εκδοση λειτουργικών κατ' αρχήν. Δύσχρηστρο.
Δείτε π.χ. συλλογή Πρωγάκη ή Καραμάνη (διαφορετικές εποχές) πόσο απήχηση είχαν.
Εννοώ ότι μια έκδοση κρίνεται γενικά για ορθογραφία, μέλη, χρησιμότητα, ευχρησία κλπ...
 
Last edited:
Top