Όλες οι εκδοχές και οι ερμηνευτικές προσεγγίσεις είναι υποκειμενικές .
Συμφωνοι, δεν πρέπει όμως βρε Απόστολε κάπου να υπάρχει και μία συνισταμένη; Κάποια δεδομένα στα οποία να μπορεί κάποιος να πατήσει με σιγουριά;
Αυτό που αποφεύγουμε σήμερα να αναφέρουμε, (πιθανόν και υποσυνείδητα λόγω της "ενοχής" των νέων μελοποιήσεων που κουβαλάμε) είναι ότι υπάρχουν εκκλησιαστικές θέσεις σε μία μελοποίηση και ο Χρύσανθος κάνει αναφορά στην παράγραφο 416 του θεωρητικού του.
Εάν μία μελοποίηση δεν περιέχει τέτοιες θέσεις δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί εξωεκκλησιαστική; Αν όχι, καλό θα ήταν να τεκμηριωθεί εάν ει δυνατόν αποφεύγοντας τον ρομαντισμό. Δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για τη χρονική διάρκεια των συλλαβών στο εν λόγω είδος μελοποιίας, όπως και στα υπόλοιπα; Γιατί στα κλασικά κείμενα αποφεύγεται συστηματικά αυτού του είδους η υπερβολή «θάβοντας» το νόημα του κειμένου, όπως το αντιλαμβανόμαστε εμείς τουλάχιστον;
Αμάθεια των μελοποιών, ημιμάθεια ή επιλογή; Γιατί ενώ στο αργό Αναστασιματάριο υπάρχει ο «χώρος» να γίνει μία τέτοια επέκταση, συστηματικά αποφεύγεται και επιλέγονται «εκκλησιαστικές» θέσεις; Αν το θέμα είναι η διαλογικότητα που αναφέρει ο Γιώργος, γιατί δεν παρατηρείται στις νεώτερες συνθέσεις όπου αυτή συναντάται, όπως για παράδειγμα στο κάτωθι εσπέριο ιδιόμελο της Κυριακής της Σαμαρείτιδος;
Ὁ συνάναρχος καὶ συναΐδιος Υἱός, καὶ Λόγος τοῦ Πατρός, ἐπὶ τὴν πηγὴν ἐπέστη, ἡ πηγὴ τῶν ἰαμάτων, καὶ γυνὴ ἐκ τῆς Σαμαρείας ἀντλῆσαι ὕδωρ παραγέγονεν, ἥν ἰδὼν ἔφη ὁ Σωτήρ· Δός μοι ὕδωρ πιεῖν, καὶ ἀπελθοῦσα φώνησόν σου τὸν ἄνδρα. Ἡ δέ, ὡς ἀνθρώπῳ διαλεγομένη, καὶ οὐ Θεῷ, λαθεῖν σπουδάζουσα ἔλεγεν· οὐκ ἔχω ἄνδρα, καὶ ὁ Διδάσκαλος πρὸς αὐτήν· Ἀληθῶς εἶπας, οὐκ ἔχω ἄνδρα· πέντε γὰρ ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστι σου ἀνήρ. Ἡ δέ, ἐπὶ τῷ ῥήματι ἐκπλαγεῖσα, καὶ εἰς τὴν πόλιν δραμοῦσα, τοῖς ὄχλοις ἐπεβόα, λέγουσα· Δεῦτε ἴδετε Χριστόν, ὃς δωρεῖται τῷ κόσμῳ τὸ μέγα ἔλεος.
Εάν αυτά απαντώνται με στοιχεία, τότε όντως η τέχνη με τέτοιες συνθέσεις πάει παραπέρα με το σωστό τρόπο, πατώντας δηλαδή στο προηγούμενο σκαλί και όχι αιωρούμενη.
Προσωπικά δεν θεωρώ ότι μπορούμε εκ του ασφαλούς να «διορθώνουμε» ότι παραλάβαμε από ανθρώπους όχι μόνο αρτιότερα καταρτισμένους μουσικά από εμάς, αλλά κυρίως ανθρώπους που είχαν τη δύναμη να μελοποιούν εκκλησιαστικό και εξωτερικό μέλος, με την διάκριση που τα κάνει να ξεχωρίζουν και όχι όπως σήμερα που τα δύο αυτά «θολώνουν».
Υ.Γ. Είναι λυπηρό οι ως άνω απόψεις να θεωρούνται εκ δευτέρου ανακοινώσεις συγκεκριμένων προσώπων και σχολών από ντελάληδες (λυπάμαι Δημήτρη που νόμιζες ότι επειδή το μέλος αυτό το έχει ψάλλει και ο κ. Νεραντζής θα άλλαζα γνώμη σαν να μην έχω δική μου, την οποία φυσικά και του έχω πει κατά πρόσωπον, ή έστω θα «παγιδευόμουν». Είχα την λανθασμένη εντύπωση ότι το θέμα εδώ δεν είναι οι σχολές - σε καμία εκ των οποίων δεν ανήκω - αλλά εν μέρει η επιλεκτική μας κρίση εναντίον κάποιων, ενώ ο στόχος δεν θα έπρεπε να έχει σχέση με πρόσωπα, αλλά με έργα). Όπως έχει ξαναγραφτεί στην κοινότητα, σίγουρα υπάρχουν στοιχεία για ότι κι αν υποστηρίζει ο καθένας. Το πόσο αντικειμενικά είναι όμως καθορίζει την εγκυρότητά τους σε τελική ανάλυση.
