Μάλιστα, το μάθαμε κι αυτό! Μετά το Ναυπλιώτη που έψαλε ένρινα (προφανώς έχει ταυτιστεί, από αυτούς που δικαιούνται να μιλάνε περί παντός επιστητού, η «χρήση της μύτης» με τη ρινοφωνία), τώρα και οι Πόντιοι τραγουδούν ένρινα (ή «με χρήση της μύτης» πράγμα που δεν έχει ιεροπρέπεια), λ.χ. ο κορυφαίος
Χρύσανθος Θεοδωρίδης ή από τους νέους ο
Αλέξης Παρχαρίδης, ακούγονται ένρινα. Μάλιστα!
Ακόμα, κρίνοντας ως παντογνώστες με τα σύγχρονα αυτιά (και μυαλά μας), βγάλαμε κακόηχο τον Ιάκωβο, μη λαμβάνοντας υπ' όψιν μας, ούτε τις σύγχρονές του μαρτυρίες, ούτε τις συνθήκες δημιουργίας των ηχογραφημάτων που κατέχουμε από αυτόν, ούτε την έλλειψη μικροφώνων, ούτε, ούτε...
Εδώ δηλαδή, που οι συνθήκες ήταν ελαφρώς καλύτερες, ο Ναυπλιώτης ακούγεται ένρινος; ή κακόηχος; έχει κακή εκφορά φθόγγων; ή δεν προφέρει αρκετά ευκρινώς τα σύμφωνα και τα φωνήεντα; Ωραία, τότε φαντάζομαι πως το πρότυπο του ψάλτη της «υγιώς μεταπλασμένης παράδοσης» (η έστω το πρότυπο της σύγχρονης, υγιούς, μη δουλικά μιμητικής της παραδόσεως εκφοράς και τοποθέτησης φωνής κ.λ.π.), θα είναι κάπως
έτσι ή
έτσι. Δεν θέλω με τίποτα να μειώσω την αξία και το μέγεθος των μακαριστών δασκάλων (δεν μπορώ άλλωστε), αλλά ευχαριστώ, δε θα πάρω!