Άκουσα έκπληκτος το ουράνιον μέλος, που αποδίδει έξοχα ο συνάδελφος Χαρδαβέλλας Ευγένιος. Δεν συμμερίζομαι την λασπολογία μεταξύ μελών. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράσει την άποψή του, απλά θα ωφελούσε η άποψη να μην υπερβαίνει τα όρια της αξιοπρέπειας διότι προσβάλλει εαυτόν και αλλήλους. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό και νηφάλια θα εκφράσω και εγώ την άποψή μου και τίποτε περισσότερο για το ουράνιον μέλος:
Και προτού την εκθέσω, διασαφηνίζω το εξής προς πάσα κατεύθυνση και προς τον αγαπητό Χαρδαβέλλα Ευγένιο: Η Βυζαντινή Μουσική διασώθηκε διά μέσου των αιώνων επειδή ορισμένοι σεβάστηκαν την παράδοση της εποχής τους και νοθεύθηκε διά μέσου των αιώνων επειδή κάποιοι προσπάθησαν να εισάξουν στοιχεία καινοφανή. Η Βυζαντινή Μουσική δεν "εξελίσσεται" υφολογικά και ερμηνευτικά. Εξελίσσεται μελοποιητικώς. Παραπέμπω στις διαφορές μεταξύ Ιωάννου και του προ αυτού Πέτρου. Όταν ο Αγάπιος Παλιέρμος Χίος παρουσιάστηκε στον πατριάρχη Γρηγόριο και του του πρότεινε να εισαχθεί ένα νέο, δικό του σύστημα μουσικής, ο Ιάκωβος Πρωτοψάλτης "φυλάττων τα παραδεδομένα" δεν πείσθηκε από τον επίδοξο νεωτεριστή. Ο Χρύσανθος μας πληροφορεί σχετικώς, δείχνοντας να επαινεί την στάση του Ιακώβου: "O ζηλωτής λοιπόν της αρχαίας παραδόσεως της Εκκλησιαστικής Μουσικής Ιάκωβος εμέλισε Δοξαστικάριον, επιχειρήσας να περιλάβη όλας τας παλαιοτέρας θέσεις του Στιχηραρίου, χωρίς να αφήσει ούτε των νεοτέρων τας τετριμμένας". Παρατηρούμε λοιπόν, ότι ο Χρύσανθος κάνει λόγο για "αρχαία παράδοση" που ο μέγιστος Ιάκωβος υπερασπίσθηκε σθεναρά. Παρατηρούμε επίσης ότι κατά την συγγραφή του Δοξαστικαρίου συμπεριέλαβε και νεότερες θέσεις. Εξ αυτού συνάγουμε το συμπέρασμα ότι θέλησε -τρόπον τινά-, στον τομέα πάντοτε της μελοποιίας, να συγκεράσει το παλαιό με το νέο, αλλά τετριμμένο- στοιχείο. Αλλού πάλι διαβάζουμε στον Χρύσανθο: "O Πρωτοψάλτης Παναγιώτης έφερε μεν την Εκκλησιαστικήν Μουσικήν από των εν τω Άθωνι μουσικών διδασκάλων, όμως φαίνεται ότι παραδιδούς εις τους μαθητάς τα μέλη, αλλού μεν συνέτεμνε τινάς μελωδίας των θέσεων, αλλού δε και μετέβαλλεν αυτάς, αφορών εις το ηδονικόν εν ταυτώ και καλλωπιστικόν, καθώς λέγουσι". Παρενέβη, δηλαδή, ο Πρωτοψάλτης Παναγιώτης στην μελοποιία (διότι μέσω αυτής είναι δυνατόν να καταστεί ένα μέλος ηδονικότερον και καλλωπιστικότερον).
Εξάγεται λοιπόν το συμπέρασμα, ότι στον τομέα της μελοποιίας κατά το ένδοξο παρελθόν μεγάλου διαμετρήματος διδάσκαλοι έκαναν ορισμένες παρεμβάσεις.
Προσωπικά πάντοτε, πιστεύω πως η ευθύνη ενός γνώστη της ιστορίας, της θεωρίας και της πράξης της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής είναι τεράστια και δεν επιτρέπεται σε καμία των περιπτώσεων να επιδεικνύει αυθάδεια στους τρισμεγίστους προκατόχους του εισάγοντας ο "ελαχιστότατος" καινοφανή στοιχεία, εκμεταλλευόμενος την απουσία ενός Ιακώβου Πρωτοψάλτου...
Βεβαίως, ο καθένας μπορεί να αποδίδει τους ύμνους όπως θέλει. Πραγματικά: ΟΠΩΣ ΘΕΛΕΙ. Αλλά θα πρέπει να έχει το θάρρος να διασαφηνίσει ότι η ερμηνεία που απέδωσε σε ένα μέλος είναι εκτός των ορίων της "αρχαίας παράδοσης". Και να μην εκμεταλλεύεται την αγνωσία του απλού και βεβαίως ακατάρτιστου στα λεπτά ζητήματα της "αρχαίας παράδοσης" κόσμου, υποστηρίζοντας ότι οι ερμηνείες και τα μέλη αυτά είναι εξέλιξη της Εκκλησιαστικής πατροπαράδοτης και αγιοπαράδοτης Βυζαντινής Μουσικής.
Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΚΛΕΙΣΩ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ. ΑΛΛΑ ΝΑ ΜΗΝ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕΙ ΜΟΝΟ Ο ΕΠΑΙΝΟΣ: Η ΜΕΛΟΠΟΙΙΑ ΕΙΝΑΙ ΦΘΗΝΗ ΕΩΣ ΜΗΔΑΜΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΝΤΡΟΠΙΑΖΕΙ ΤΑ ΚΟΚΚΑΛΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΠΟΥ ΠΑΣΧΙΣΑΝ ΕΝ ΖΩΗ ΝΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΟΥΝ ΑΝΟΘΕΥΤΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΔΩΣΟΥΝ ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΕΕΣ. ΠΑΡΑΛΑΒΑΜΕ ΕΝΑ ΘΗΣΑΥΡΟ. ΑΥΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΙΕΡΟΨΑΛΤΕΣ. ΕΙΜΑΣΤΕ ΦΟΡΕΙΣ ΜΙΑΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΩΝΗΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΧΑΡΙΣΕ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΘΕΟΣ. ΓΙΑ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΣΚΟΠΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΛΛΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ.