''Ουράνιο'' ''ΤΕΡΙΡΕΜ'' Ψάλλει ο πρωτοψάλτης Ευγένιος Χαρδαβέλλας

[ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ]

"Υπάρχουν δυο είδη ανθρώπων σ' αυτόν τον κόσμο, οι καλοί και οι κακοί. Οι καλοί κοιμούνται καλίτερα, αλλά οι κακοί απολαμβάνουν περισσότερο τις ώρες που είναι ξύπνιοι" "Εαν όλοι σκέπτονται το ίδιο, τότε κάποιος δεν σκέπτεται"

"Οι μεγάλοι άνθρωποι μιλούν για ιδέες. Οι μεσαίοι άνθρωποι μιλούν για γεγονότα. Οι μικροί άνθρωποι μιλούν για τους άλλους."

"Δε μπορείς να ανακαλύψεις νέους ωκεανούς αν δεν έχεις το κουράγιο να χάσεις την ακτή από τα μάτια σου"..........

Σοφέ! Αναγκασμένος να ζεις μες στον απλό κόσμο, πρέπει να είσαι μια σταγόνα λάδι που επιπλέει στο νερό, αλλά δεν αναμειγνύεται μαζί του...

Έχω κι εγώ ένα καλό! Για ακούστε:

 

[πλανας]

Δεν ειχα καν διαβασει το θεμα γιατι λεω αλλη μια διαμαχη χωρις λογο...μεχρι που ακουσα το ηχητικο...ο ''ουρανος'' σφοντιλι! Ποτε θα καταλαβουμε οτι αλλο ειναι τα συναισθηματικα μας και αλλο τα πνευματικα μας! Και το κανουμε και παραδοση...ακου το αγνη παρθενε παραδοση...Ξυπνα Χρυσαφη...μας πηρανε την Πολλλλλη!!! Ενταξει σοβαρα χωρις ειρωνια δεν ειναι αυτο ρε παιδια εκκλησιαστικη μουσικη δεν με ενδιαφερει το βυζαντινη η οχι...δεν ειναι για εκκλησια απλα! Αλλα τα λεει καλυτερα ο μεγας Φωτιος (Κοντογλου) ... http://analogion.com/Nafpliotis/Kontoglou&Nafpliotis.mp3 Δεν τα λεω για να προσβαλω αλλα για να προβληματιστουμε ολοι μας.

 

[Dimitri]

[Σημείωμα συντονιστή] Αγαπητοί, η «συζήτηση» αυτή πρόκειται για επανάληψη αντιπαράθεσης που έχουμε δεί αρκετές φορές στο παρελθόν. Δεν βγαίνει τίποτα και καταλήγει σε προσωπικές αντιδικίες τί σου είπα και τί μου είπες. Παρακαλώ να σταματήσει εδώ.

 

[ybulbu]

...

 

[Γιώργος Μ.]

[Σημείωμα συντονιστή] Αγαπητοί, η «συζήτηση» αυτή πρόκειται για επανάληψη αντιπαράθεσης που έχουμε δεί αρκετές φορές στο παρελθόν. Δεν βγαίνει τίποτα και καταλήγει σε προσωπικές αντιδικίες τί σου είπα και τί μου είπες. Παρακαλώ να σταματήσει εδώ.

(Επίτρεψέ μου Δημήτρη ένα γενικό σχόλιο - και αν πρέπει το διαγράφω ο ίδιος).

Θέλησαν - αποπειράθηκαν - δύο άνθρωποι να γράψουν την αρνητική γνώμη τους νηφάλια, χωρίς να μειώσουν πρόσωπα και συνομιλητές. Οι παρατηρήσεις θα μπορούσαν να γίνουν αφορμή (πέρα από τη διαφαινόμενα γενική αποδοκιμασία) για περαιτέρω συζητήσεις.

Αντί γι' αυτό επαναλήφθηκαν οι γνωστές ανούσιες εκατέρωθεν αντεγκλήσεις και είναι η πολλοστή φορά που γίνεται αυτό.

Λυπάμαι που το λέω, αλλά το να μη μπορούμε ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ να αποσυνδέσουμε αξιολόγηση και συναισθηματική ένταση είναι δείγμα νηπιακής αντίληψης της πραγματικότητας και βέβαια εντελώς απογοητευτικό για δημόσιο διάλογο ώριμων ανθρώπων.

 

[Dimitri]

Προσωπικά θεωρώ οτι καλό είναι να υπάρχουν και τέτοιες ηχογραφήσεις στο Ψαλτολόγιον (εφόσον για κάποιους αποτελούν δείγμα ψαλτικής) και καλό είναι να γίνεται κριτική σε αυτές και η συζήτηση μεταξύ υποστηρικτών και επικριτών οπωσδήποτε χρήσιμη και επίκαιρη. Η παρατήρησή μου αφορά την εκτροπή σε χαρακτηρισμούς, αντιδικίες, ειρωνίες κτλ.

 

[kostaeri]

Πάντως ο κ. Χαρδαβέλλας είναι πολύ καλός μουσικός. Το κομμάτι είναι πολύ καλό... Και εννοείται ότι ξέρει και ευρωπαϊκή!

Κατά τ' άλλα, έχω εκφραστεί και στο προηγούμενο θέμα και διαφωνώ πλήρως με το ύφος αλλά και την ψαλμώδηση τέτοιων μελών στο ναό.

 

[neoklis]

Θέλησαν - αποπειράθηκαν - δύο άνθρωποι να γράψουν την αρνητική γνώμη τους νηφάλια, χωρίς να μειώσουν πρόσωπα και συνομιλητές. Οι παρατηρήσεις θα μπορούσαν να γίνουν αφορμή (πέρα από τη διαφαινόμενα γενική αποδοκιμασία) για περαιτέρω συζητήσεις.

Αντί γι' αυτό επαναλήφθηκαν οι γνωστές ανούσιες εκατέρωθεν αντεγκλήσεις και είναι η πολλοστή φορά που γίνεται αυτό.

Λυπάμαι που το λέω, αλλά το να μη μπορούμε ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ να αποσυνδέσουμε αξιολόγηση και συναισθηματική ένταση είναι δείγμα νηπιακής αντίληψης της πραγματικότητας και βέβαια εντελώς απογοητευτικό για δημόσιο διάλογο ώριμων ανθρώπων.

Το πρόβλημα με τις αντεγκλήσεις εκατέρωθεν (και στο ομοειδές θέμα με το το βίντεο από Αγ. Ειρήνη με χριστουγεννιάτικη ακολουθία), δείχνει στ' αλήθεια πολλών την νηπιακή αντίληψη και ανωριμότητα, όμως άσχετα μ' αυτό προκαλείται κυρίως όχι με τις αναρτήσεις αυτές καθαυτές, αλλά με τις υπερβολικές (για να το θέσω μετριοπαθώς) εγκωμιαστικές κρίσεις, επαίνους, εκφράσεις θαυμασμού κλπ. που τις συνοδεύουν. Όχι όλες οι αναρτήσεις ηχητικών ντοκουμέντων του Ευγ. Χαρδαβέλλα είχαν παρόμοια εξέλιξη στη συζήτηση μ' αυτήν εδώ. Όταν όμως θέλει κάποιος σώνει και καλά να την ονομάσει προκαταβολικά «ουράνια» πάει γυρεύοντας. Λίγη περισσότερη σεμνότητα και μετριοπάθεια στην προβολή των απόψεων και των γνωμών μας, νομίζω ότι θα μας πήγαινε πολύ πιο μακριά.

 

[Γιώργος Μ.]

Κάτι τέτοιο εννοούσα, Νεοκλή, λέγοντας (σχετικά με το δικαίωμα να προωθεί κάποιος ορισμένο ύφος):

πάντα μέσα σε σωστά πλαίσια, που κι αυτά βέβαια είναι αντικείμενο κάποιας συζήτησης που δεν έχει γίνει.

ΥΓ Θα μπορούσες ως συντονιστής να ανοίξεις ένα τέτοιο θέμα. Η άποψή μου είναι ότι οι "υπερβολικοί" χαρακτηρισμοί δεν είναι γενικά και αόριστα κατακριτέοι (να μη στερηθούμε και το δικαίωμα οικειότητες και επίτασης στην έκφραση, π.χ. δεν θα είχε κανείς πρόβλημα αν ονόμαζε κανείς "ουράνια" μια ερμηνεία του Στανίτσα), αλλά μόνο σε θέματα που έχουν αποδεδειγμένα και επανειλημμένα διχάσει την ψαλτική κοινότητα (όπως βέβαια και το παρόν).

 

[dimitris]

[Σημείωμα συντονιστή] Αγαπητοί, η «συζήτηση» αυτή πρόκειται για επανάληψη αντιπαράθεσης που έχουμε δεί αρκετές φορές στο παρελθόν. Δεν βγαίνει τίποτα και καταλήγει σε προσωπικές αντιδικίες τί σου είπα και τί μου είπες. Παρακαλώ να σταματήσει εδώ.

Αυτό όμως είναι προσωπική αντιδικία;

ευτυχώς που η Ελλάδα έχει τέτοια άτομα σαν και εσάς που γνωρίζουν την μουσική………μία μουσική που δεν ακούγεται ποτέ….μια μουσική που μένει στα γραπτά σε αναλύσεις αναλύσεων…. και σχολιασμών της δεκάρας….

 

[Αηδόνης]

Άκουσα έκπληκτος το ουράνιον μέλος, που αποδίδει έξοχα ο συνάδελφος Χαρδαβέλλας Ευγένιος. Δεν συμμερίζομαι την λασπολογία μεταξύ μελών. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράσει την άποψή του, απλά θα ωφελούσε η άποψη να μην υπερβαίνει τα όρια της αξιοπρέπειας διότι προσβάλλει εαυτόν και αλλήλους. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό και νηφάλια θα εκφράσω και εγώ την άποψή μου και τίποτε περισσότερο για το ουράνιον μέλος:
Και προτού την εκθέσω, διασαφηνίζω το εξής προς πάσα κατεύθυνση και προς τον αγαπητό Χαρδαβέλλα Ευγένιο: Η Βυζαντινή Μουσική διασώθηκε διά μέσου των αιώνων επειδή ορισμένοι σεβάστηκαν την παράδοση της εποχής τους και νοθεύθηκε διά μέσου των αιώνων επειδή κάποιοι προσπάθησαν να εισάξουν στοιχεία καινοφανή. Η Βυζαντινή Μουσική δεν "εξελίσσεται" υφολογικά και ερμηνευτικά. Εξελίσσεται μελοποιητικώς. Παραπέμπω στις διαφορές μεταξύ Ιωάννου και του προ αυτού Πέτρου. Όταν ο Αγάπιος Παλιέρμος Χίος παρουσιάστηκε στον πατριάρχη Γρηγόριο και του του πρότεινε να εισαχθεί ένα νέο, δικό του σύστημα μουσικής, ο Ιάκωβος Πρωτοψάλτης "φυλάττων τα παραδεδομένα" δεν πείσθηκε από τον επίδοξο νεωτεριστή. Ο Χρύσανθος μας πληροφορεί σχετικώς, δείχνοντας να επαινεί την στάση του Ιακώβου: "O ζηλωτής λοιπόν της αρχαίας παραδόσεως της Εκκλησιαστικής Μουσικής Ιάκωβος εμέλισε Δοξαστικάριον, επιχειρήσας να περιλάβη όλας τας παλαιοτέρας θέσεις του Στιχηραρίου, χωρίς να αφήσει ούτε των νεοτέρων τας τετριμμένας". Παρατηρούμε λοιπόν, ότι ο Χρύσανθος κάνει λόγο για "αρχαία παράδοση" που ο μέγιστος Ιάκωβος υπερασπίσθηκε σθεναρά. Παρατηρούμε επίσης ότι κατά την συγγραφή του Δοξαστικαρίου συμπεριέλαβε και νεότερες θέσεις. Εξ αυτού συνάγουμε το συμπέρασμα ότι θέλησε -τρόπον τινά-, στον τομέα πάντοτε της μελοποιίας, να συγκεράσει το παλαιό με το νέο, αλλά τετριμμένο- στοιχείο. Αλλού πάλι διαβάζουμε στον Χρύσανθο: "O Πρωτοψάλτης Παναγιώτης έφερε μεν την Εκκλησιαστικήν Μουσικήν από των εν τω Άθωνι μουσικών διδασκάλων, όμως φαίνεται ότι παραδιδούς εις τους μαθητάς τα μέλη, αλλού μεν συνέτεμνε τινάς μελωδίας των θέσεων, αλλού δε και μετέβαλλεν αυτάς, αφορών εις το ηδονικόν εν ταυτώ και καλλωπιστικόν, καθώς λέγουσι". Παρενέβη, δηλαδή, ο Πρωτοψάλτης Παναγιώτης στην μελοποιία (διότι μέσω αυτής είναι δυνατόν να καταστεί ένα μέλος ηδονικότερον και καλλωπιστικότερον).
Εξάγεται λοιπόν το συμπέρασμα, ότι στον τομέα της μελοποιίας κατά το ένδοξο παρελθόν μεγάλου διαμετρήματος διδάσκαλοι έκαναν ορισμένες παρεμβάσεις.
Προσωπικά πάντοτε, πιστεύω πως η ευθύνη ενός γνώστη της ιστορίας, της θεωρίας και της πράξης της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής είναι τεράστια και δεν επιτρέπεται σε καμία των περιπτώσεων να επιδεικνύει αυθάδεια στους τρισμεγίστους προκατόχους του εισάγοντας ο "ελαχιστότατος" καινοφανή στοιχεία, εκμεταλλευόμενος την απουσία ενός Ιακώβου Πρωτοψάλτου...
Βεβαίως, ο καθένας μπορεί να αποδίδει τους ύμνους όπως θέλει. Πραγματικά: ΟΠΩΣ ΘΕΛΕΙ. Αλλά θα πρέπει να έχει το θάρρος να διασαφηνίσει ότι η ερμηνεία που απέδωσε σε ένα μέλος είναι εκτός των ορίων της "αρχαίας παράδοσης". Και να μην εκμεταλλεύεται την αγνωσία του απλού και βεβαίως ακατάρτιστου στα λεπτά ζητήματα της "αρχαίας παράδοσης" κόσμου, υποστηρίζοντας ότι οι ερμηνείες και τα μέλη αυτά είναι εξέλιξη της Εκκλησιαστικής πατροπαράδοτης και αγιοπαράδοτης Βυζαντινής Μουσικής.
Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΚΛΕΙΣΩ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ. ΑΛΛΑ ΝΑ ΜΗΝ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕΙ ΜΟΝΟ Ο ΕΠΑΙΝΟΣ: Η ΜΕΛΟΠΟΙΙΑ ΕΙΝΑΙ ΦΘΗΝΗ ΕΩΣ ΜΗΔΑΜΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΝΤΡΟΠΙΑΖΕΙ ΤΑ ΚΟΚΚΑΛΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΠΟΥ ΠΑΣΧΙΣΑΝ ΕΝ ΖΩΗ ΝΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΟΥΝ ΑΝΟΘΕΥΤΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΔΩΣΟΥΝ ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΕΕΣ. ΠΑΡΑΛΑΒΑΜΕ ΕΝΑ ΘΗΣΑΥΡΟ. ΑΥΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΙΕΡΟΨΑΛΤΕΣ. ΕΙΜΑΣΤΕ ΦΟΡΕΙΣ ΜΙΑΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΩΝΗΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΧΑΡΙΣΕ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΘΕΟΣ. ΓΙΑ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΣΚΟΠΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΛΛΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ.

 

[giorgos052]

Όπως το άκουσα δεν είναι άσχημο απο άποψη φωνητικής ερμηνείας πιστεύω όμως ότι έχει και λίγο στοιχεία τραγουδιστικά που αυτό δεν συνάδει με το ύφος και το ήθος της βυζαντινής μουσικής χωρίς βέβαια να θέλω να προσβάλω τον κ Χαρδαβέλλα που τον έχω ακούσει και σε άλλες ηχογραφήσεις και έχει εξαιρετική ερμηνεία και φωνή. Απλά θα πώ μια φράση όπως μου την είχε πει ένας παλιός γέροντας ψάλτης ότι: το τραγούδι είναι για τα πανηγύρια και η βυζαντινή μουσική για την Εκκλησία δεν μπορούμε να συγχέουμε και τα δύο.

 

[domesticus]

Άκουσα έκπληκτος το ουράνιον μέλος, που αποδίδει έξοχα ο συνάδελφος Χαρδαβέλλας Ευγένιος. Δεν συμμερίζομαι την λασπολογία μεταξύ μελών. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράσει την άποψή του, απλά θα ωφελούσε η άποψη να μην υπερβαίνει τα όρια της αξιοπρέπειας διότι προσβάλλει εαυτόν και αλλήλους. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό και νηφάλια θα εκφράσω και εγώ την άποψή μου και τίποτε περισσότερο για το ουράνιον μέλος:
Και προτού την εκθέσω, διασαφηνίζω το εξής προς πάσα κατεύθυνση και προς τον αγαπητό Χαρδαβέλλα Ευγένιο: Η Βυζαντινή Μουσική διασώθηκε διά μέσου των αιώνων επειδή ορισμένοι σεβάστηκαν την παράδοση της εποχής τους και νοθεύθηκε διά μέσου των αιώνων επειδή κάποιοι προσπάθησαν να εισάξουν στοιχεία καινοφανή. Η Βυζαντινή Μουσική δεν "εξελίσσεται" υφολογικά και ερμηνευτικά. Εξελίσσεται μελοποιητικώς. Παραπέμπω στις διαφορές μεταξύ Ιωάννου και του προ αυτού Πέτρου. Όταν ο Αγάπιος Παλιέρμος Χίος παρουσιάστηκε στον πατριάρχη Γρηγόριο και του του πρότεινε να εισαχθεί ένα νέο, δικό του σύστημα μουσικής, ο Ιάκωβος Πρωτοψάλτης "φυλάττων τα παραδεδομένα" δεν πείσθηκε από τον επίδοξο νεωτεριστή. Ο Χρύσανθος μας πληροφορεί σχετικώς, δείχνοντας να επαινεί την στάση του Ιακώβου: "O ζηλωτής λοιπόν της αρχαίας παραδόσεως της Εκκλησιαστικής Μουσικής Ιάκωβος εμέλισε Δοξαστικάριον, επιχειρήσας να περιλάβη όλας τας παλαιοτέρας θέσεις του Στιχηραρίου, χωρίς να αφήσει ούτε των νεοτέρων τας τετριμμένας". Παρατηρούμε λοιπόν, ότι ο Χρύσανθος κάνει λόγο για "αρχαία παράδοση" που ο μέγιστος Ιάκωβος υπερασπίσθηκε σθεναρά. Παρατηρούμε επίσης ότι κατά την συγγραφή του Δοξαστικαρίου συμπεριέλαβε και νεότερες θέσεις. Εξ αυτού συνάγουμε το συμπέρασμα ότι θέλησε -τρόπον τινά-, στον τομέα πάντοτε της μελοποιίας, να συγκεράσει το παλαιό με το νέο, αλλά τετριμμένο- στοιχείο. Αλλού πάλι διαβάζουμε στον Χρύσανθο: "O Πρωτοψάλτης Παναγιώτης έφερε μεν την Εκκλησιαστικήν Μουσικήν από των εν τω Άθωνι μουσικών διδασκάλων, όμως φαίνεται ότι παραδιδούς εις τους μαθητάς τα μέλη, αλλού μεν συνέτεμνε τινάς μελωδίας των θέσεων, αλλού δε και μετέβαλλεν αυτάς, αφορών εις το ηδονικόν εν ταυτώ και καλλωπιστικόν, καθώς λέγουσι". Παρενέβη, δηλαδή, ο Πρωτοψάλτης Παναγιώτης στην μελοποιία (διότι μέσω αυτής είναι δυνατόν να καταστεί ένα μέλος ηδονικότερον και καλλωπιστικότερον).
Εξάγεται λοιπόν το συμπέρασμα, ότι στον τομέα της μελοποιίας κατά το ένδοξο παρελθόν μεγάλου διαμετρήματος διδάσκαλοι έκαναν ορισμένες παρεμβάσεις.
Προσωπικά πάντοτε, πιστεύω πως η ευθύνη ενός γνώστη της ιστορίας, της θεωρίας και της πράξης της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής είναι τεράστια και δεν επιτρέπεται σε καμία των περιπτώσεων να επιδεικνύει αυθάδεια στους τρισμεγίστους προκατόχους του εισάγοντας ο "ελαχιστότατος" καινοφανή στοιχεία, εκμεταλλευόμενος την απουσία ενός Ιακώβου Πρωτοψάλτου...
Βεβαίως, ο καθένας μπορεί να αποδίδει τους ύμνους όπως θέλει. Πραγματικά: ΟΠΩΣ ΘΕΛΕΙ. Αλλά θα πρέπει να έχει το θάρρος να διασαφηνίσει ότι η ερμηνεία που απέδωσε σε ένα μέλος είναι εκτός των ορίων της "αρχαίας παράδοσης". Και να μην εκμεταλλεύεται την αγνωσία του απλού και βεβαίως ακατάρτιστου στα λεπτά ζητήματα της "αρχαίας παράδοσης" κόσμου, υποστηρίζοντας ότι οι ερμηνείες και τα μέλη αυτά είναι εξέλιξη της Εκκλησιαστικής πατροπαράδοτης και αγιοπαράδοτης Βυζαντινής Μουσικής.
Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΚΛΕΙΣΩ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ. ΑΛΛΑ ΝΑ ΜΗΝ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕΙ ΜΟΝΟ Ο ΕΠΑΙΝΟΣ: Η ΜΕΛΟΠΟΙΙΑ ΕΙΝΑΙ ΦΘΗΝΗ ΕΩΣ ΜΗΔΑΜΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΝΤΡΟΠΙΑΖΕΙ ΤΑ ΚΟΚΚΑΛΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΠΟΥ ΠΑΣΧΙΣΑΝ ΕΝ ΖΩΗ ΝΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΟΥΝ ΑΝΟΘΕΥΤΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΔΩΣΟΥΝ ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΕΕΣ. ΠΑΡΑΛΑΒΑΜΕ ΕΝΑ ΘΗΣΑΥΡΟ. ΑΥΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΙΕΡΟΨΑΛΤΕΣ. ΕΙΜΑΣΤΕ ΦΟΡΕΙΣ ΜΙΑΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΩΝΗΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΧΑΡΙΣΕ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΘΕΟΣ. ΓΙΑ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΣΚΟΠΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΛΛΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ.

Εκπληκτικό μνμ. Επιδεικνύετε μεγάλο ηθικό ανάστημα, διδάσκετε σε όλα τα μέλη αξιοσύνη και αγαθότητα κάτω ἀλλά και πάνω στο αναλόγιο, μέσα κι έξω από το ηλεκτρονικό τούτο βήμα ανεξικακίας και μάθησης της πατρώας μουσικής παραδόσεως.

Αναλύετε το θέμα της λασπολογίας με τρόπο που μας κάνετε να αισθανόμαστε ντροπή και όνειδος. Εύγε!

Να τολμήσω να σας αποκαλέσω καλόν καγαθόν;

Ως μέλος αισθάνομαι περήφανος που το ηθικό σας βεληνεκές και ανάστημα με υποσκιάζει.

Ως θαυμαστά τα έργα σου Κύριε! Και εις ανώτερα κ. Αηδόνη, είσθε καταπληκτικός, η δε υπομονή σας αξιοθαύμαστος και υποδειγματική.

Ο δε χειρισμός της γλώσσας ευέλικτος, εύπλαστος, μεστός νοημάτων.

Διδάσκετε χριστιανική ηθική και χριστιανικό παράδειγμα σε όλους μας με κάθε λέξη και πρόταση.

 

[ilias nektarios]

Πάντως ο κ. Χαρδαβέλλας είναι πολύ καλός μουσικός. Το κομμάτι είναι πολύ καλό... Και εννοείται ότι ξέρει και ευρωπαϊκή!

Κατά τ' άλλα, έχω εκφραστεί και στο προηγούμενο θέμα και διαφωνώ πλήρως με το ύφος αλλά και την ψαλμώδηση τέτοιων μελών στο ναό.

Επ'αυτου,συμφωνω και εγω.
Ομορφο μελος,αλλα οχι εντος Ναου.

 

[jinxsalonika]

Άκουσα έκπληκτος το ουράνιον μέλος, που αποδίδει έξοχα ο συνάδελφος Χαρδαβέλλας Ευγένιος. Δεν συμμερίζομαι την λασπολογία μεταξύ μελών. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράσει την άποψή του, απλά θα ωφελούσε η άποψη να μην υπερβαίνει τα όρια της αξιοπρέπειας διότι προσβάλλει εαυτόν και αλλήλους. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό και νηφάλια θα εκφράσω και εγώ την άποψή μου και τίποτε περισσότερο για το ουράνιον μέλος:
Και προτού την εκθέσω, διασαφηνίζω το εξής προς πάσα κατεύθυνση και προς τον αγαπητό Χαρδαβέλλα Ευγένιο: Η Βυζαντινή Μουσική διασώθηκε διά μέσου των αιώνων επειδή ορισμένοι σεβάστηκαν την παράδοση της εποχής τους και νοθεύθηκε διά μέσου των αιώνων επειδή κάποιοι προσπάθησαν να εισάξουν στοιχεία καινοφανή. Η Βυζαντινή Μουσική δεν "εξελίσσεται" υφολογικά και ερμηνευτικά. Εξελίσσεται μελοποιητικώς. Παραπέμπω στις διαφορές μεταξύ Ιωάννου και του προ αυτού Πέτρου. Όταν ο Αγάπιος Παλιέρμος Χίος παρουσιάστηκε στον πατριάρχη Γρηγόριο και του του πρότεινε να εισαχθεί ένα νέο, δικό του σύστημα μουσικής, ο Ιάκωβος Πρωτοψάλτης "φυλάττων τα παραδεδομένα" δεν πείσθηκε από τον επίδοξο νεωτεριστή. Ο Χρύσανθος μας πληροφορεί σχετικώς, δείχνοντας να επαινεί την στάση του Ιακώβου: "O ζηλωτής λοιπόν της αρχαίας παραδόσεως της Εκκλησιαστικής Μουσικής Ιάκωβος εμέλισε Δοξαστικάριον, επιχειρήσας να περιλάβη όλας τας παλαιοτέρας θέσεις του Στιχηραρίου, χωρίς να αφήσει ούτε των νεοτέρων τας τετριμμένας". Παρατηρούμε λοιπόν, ότι ο Χρύσανθος κάνει λόγο για "αρχαία παράδοση" που ο μέγιστος Ιάκωβος υπερασπίσθηκε σθεναρά. Παρατηρούμε επίσης ότι κατά την συγγραφή του Δοξαστικαρίου συμπεριέλαβε και νεότερες θέσεις. Εξ αυτού συνάγουμε το συμπέρασμα ότι θέλησε -τρόπον τινά-, στον τομέα πάντοτε της μελοποιίας, να συγκεράσει το παλαιό με το νέο, αλλά τετριμμένο- στοιχείο. Αλλού πάλι διαβάζουμε στον Χρύσανθο: "O Πρωτοψάλτης Παναγιώτης έφερε μεν την Εκκλησιαστικήν Μουσικήν από των εν τω Άθωνι μουσικών διδασκάλων, όμως φαίνεται ότι παραδιδούς εις τους μαθητάς τα μέλη, αλλού μεν συνέτεμνε τινάς μελωδίας των θέσεων, αλλού δε και μετέβαλλεν αυτάς, αφορών εις το ηδονικόν εν ταυτώ και καλλωπιστικόν, καθώς λέγουσι". Παρενέβη, δηλαδή, ο Πρωτοψάλτης Παναγιώτης στην μελοποιία (διότι μέσω αυτής είναι δυνατόν να καταστεί ένα μέλος ηδονικότερον και καλλωπιστικότερον).
Εξάγεται λοιπόν το συμπέρασμα, ότι στον τομέα της μελοποιίας κατά το ένδοξο παρελθόν μεγάλου διαμετρήματος διδάσκαλοι έκαναν ορισμένες παρεμβάσεις.
Προσωπικά πάντοτε, πιστεύω πως η ευθύνη ενός γνώστη της ιστορίας, της θεωρίας και της πράξης της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής είναι τεράστια και δεν επιτρέπεται σε καμία των περιπτώσεων να επιδεικνύει αυθάδεια στους τρισμεγίστους προκατόχους του εισάγοντας ο "ελαχιστότατος" καινοφανή στοιχεία, εκμεταλλευόμενος την απουσία ενός Ιακώβου Πρωτοψάλτου...
Βεβαίως, ο καθένας μπορεί να αποδίδει τους ύμνους όπως θέλει. Πραγματικά: ΟΠΩΣ ΘΕΛΕΙ. Αλλά θα πρέπει να έχει το θάρρος να διασαφηνίσει ότι η ερμηνεία που απέδωσε σε ένα μέλος είναι εκτός των ορίων της "αρχαίας παράδοσης". Και να μην εκμεταλλεύεται την αγνωσία του απλού και βεβαίως ακατάρτιστου στα λεπτά ζητήματα της "αρχαίας παράδοσης" κόσμου, υποστηρίζοντας ότι οι ερμηνείες και τα μέλη αυτά είναι εξέλιξη της Εκκλησιαστικής πατροπαράδοτης και αγιοπαράδοτης Βυζαντινής Μουσικής.
Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΚΛΕΙΣΩ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ. ΑΛΛΑ ΝΑ ΜΗΝ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕΙ ΜΟΝΟ Ο ΕΠΑΙΝΟΣ: Η ΜΕΛΟΠΟΙΙΑ ΕΙΝΑΙ ΦΘΗΝΗ ΕΩΣ ΜΗΔΑΜΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΝΤΡΟΠΙΑΖΕΙ ΤΑ ΚΟΚΚΑΛΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΠΟΥ ΠΑΣΧΙΣΑΝ ΕΝ ΖΩΗ ΝΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΟΥΝ ΑΝΟΘΕΥΤΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΔΩΣΟΥΝ ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΕΕΣ. ΠΑΡΑΛΑΒΑΜΕ ΕΝΑ ΘΗΣΑΥΡΟ. ΑΥΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΙΕΡΟΨΑΛΤΕΣ. ΕΙΜΑΣΤΕ ΦΟΡΕΙΣ ΜΙΑΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΩΝΗΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΧΑΡΙΣΕ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΘΕΟΣ. ΓΙΑ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΣΚΟΠΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΛΛΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ.

Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ Σεβαστέ Διδάσκαλε δια την τόσο όμορφη τοποθέτηση σας επί του θέματος. Όσων αφορά τον Χαρδαβέλλα εεεε….. κάποια στιγμή θα μάθει και αυτός να ψάλλει…..σωστά……παραδοσιακά…..για να μην τρίζουν τα κόκαλα των παλαιών διδασκάλων…….κλπ. να είστε καλά και περιμένουμε και άλλα διδάγματα από εσάς για να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας….και πάλι σας ευχαριστoύμε….

 

[Π. Δαβίδ]

Για άλλη μια φορά παρακαλώ να σχολιάζετε μόνον το ψαλλόμενο και με το τρόπο κόσμιο, σύμφωνα με τους κανόνες του φόρουμ!

Ευχαριστώ!

 

[jinxsalonika]

''Φανερών σεαυτόν'' ''Εν Ιορδάνη''
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ευγένιος Χαρδαβέλλας

 

[domesticus]

Μπράβο σας, εκλεκτέ συνάδελφε που υιοθετείται πλήρως τις πατρικές παραινέσεις του φιλτάτου κ. Αηδόνη.
Τολμώ να υποθέσω πως εάν μεταφέρετε τις παραπάνω εμβριθείς παρατηρήσεις στον μουσικολογιότατο κ. Χαρδαβέλλα η βελτίωσις επί το παραδοσιακότερον θα είναι ἀμεσος και πιστοτάτη.

Ευχαριστώ.

 

[Αηδόνης]

Μη συγχύζεστε, jinxsalonika! Διότι παρατήρησα ότι όποιος έχει διαφορετική άποψη από την δική σας του επιτίθεστε. Μπορείτε να μου πείτε για ποιο λόγο ή λόγους δημοσιεύετε ηχογραφήσεις του Χαρδαβέλλα Ευγενίου; Ναι, φυσικά, δεν σας απαγορεύει κανείς να το κάνετε. Μήπως για να διδαχθούμε το παραδοσιακό ύφος του, μήπως για να θαυμάσουμε την ηχοτεχνική υποδομή, μήπως για να παραδειγματισθούμε και να συμμορφωθούμε ή μήπως επειδή θέλετε να ακούσετε θετικά σχόλια για τον παμφαή φωστήρα του στερεώματος της Βυζαντινής Μουσικής; Τι θέλετε να σας γράψω, αγαπητέ κύριε; Συγχαρητήρια; Το έκανα και αυτό... Έκανα λόγο για έξοχη απόδοση. Τι άλλο θέλετε για να ικανοποιηθείτε; Προσθέτω λοιπόν ότι ο Χαρδαβέλλας Ευγένιος έχει σπάνιο φωνητικό τάλαντο και εξαιρετικές δυνατότητες ελέγχου της φωνής του. Θα τον επαινέσω, θα τον συγχαρώ, θα του ευχηθώ να προοδεύει πάντοτε, αλλά ύφος δεν θα γράψω ότι έχει για τον απλούστατο λόγο ότι δεν έχει. Ή μάλλον έχει ύφος αλλά δεν ομοιάζει με των μεγάλων δασκάλων και άρα είναι παράδειγμα προς αποφυγήν. Και βεβαίως δεν τιμάτε τον εαυτό σας υποστηρίζοντάς τον σαν να είναι θείος σας!!

 

[jinxsalonika]

Μη συγχύζεστε, jinxsalonika! Διότι παρατήρησα ότι όποιος έχει διαφορετική άποψη από την δική σας του επιτίθεστε. Μπορείτε να μου πείτε για ποιο λόγο ή λόγους δημοσιεύετε ηχογραφήσεις του Χαρδαβέλλα Ευγενίου; Ναι, φυσικά, δεν σας απαγορεύει κανείς να το κάνετε. Μήπως για να διδαχθούμε το παραδοσιακό ύφος του, μήπως για να θαυμάσουμε την ηχοτεχνική υποδομή, μήπως για να παραδειγματισθούμε και να συμμορφωθούμε ή μήπως επειδή θέλετε να ακούσετε θετικά σχόλια για τον παμφαή φωστήρα του στερεώματος της Βυζαντινής Μουσικής; Τι θέλετε να σας γράψω, αγαπητέ κύριε; Συγχαρητήρια; Το έκανα και αυτό... Έκανα λόγο για έξοχη απόδοση. Τι άλλο θέλετε για να ικανοποιηθείτε; Προσθέτω λοιπόν ότι ο Χαρδαβέλλας Ευγένιος έχει σπάνιο φωνητικό τάλαντο και εξαιρετικές δυνατότητες ελέγχου της φωνής του. Θα τον επαινέσω, θα τον συγχαρώ, θα του ευχηθώ να προοδεύει πάντοτε, αλλά ύφος δεν θα γράψω ότι έχει για τον απλούστατο λόγο ότι δεν έχει. Ή μάλλον έχει ύφος αλλά δεν ομοιάζει με των μεγάλων δασκάλων και άρα είναι παράδειγμα προς αποφυγήν. Και βεβαίως δεν τιμάτε τον εαυτό σας υποστηρίζοντάς τον σαν να είναι θείος σας!!

Μα αγαπητέ Διδάσκαλε δεν διαφώνησα μαζί σας……..και σε όλα όσα λέτε έχετε απόλυτο δίκαιο.