... τί σημασία ἔχει ἄν καταλήξεις «του λογου το ασφαλες» στόν Πα ἤ στον Δι; Ἤ «Χριστον τον Θεον ικετευε», στό ἀπολυτίκιο τοῦ ἁγ. Δημητρίου, στόν Πα ἤ στόν Κε;
Όντως, η αρχική μαρτυρία είναι Δι (τέταρτος απλά) στο Ειρμολόγιο Πέτρου (παλαιά και νέα γραφή) και στο του Ιωάννου. ¨ομως στο Δοξαστάριο του Πρίγγου είναι με Ελαφρόν μετά, άρα Λέγετος. Να πω επίσης ότι στα παλαιότερα Ειρμολόγια, όπως του Μπαλασίου, και οι ειρμοί του τετάρτου γράφονται με αρχική μαρτυρία Τετάρτου (απλά), πρόκειται όμως ακριβώς για τον Λέγετο που ξέρουμε (και με ίδιες θέσεις).Μια σκεψη κι απο μενα.
Η αρχικη μαρτυρια ειναι δι χωρις να υπάρχει το συνεχες ελαφρον που υποδηλωνει λεγετο. Δεν θα πρεπε ναμιλαμε για '?για';
Ανεξαρτητα απο αυτο, πιστευω πως η σωστοτερη εκδοχη (εκτελεση) ειναι του κ Αρβανιτη (λαοσυνακτη) με βαση φυσικα το κειμενο του Πετρου Λαμπ.
Επισης, το ιδιο ιδιομορφο ειναι και το Η παρθενος σημερον το οποιο απ αλλου αρχιζει (Γα υποτιθεται) αλλου εχει δεσποζοντες (πα κυριως) και αλλου καταληγει.. ΝΗ.
Απλως κατα τη γνωμη μου το Επεφανης σημερον εχει μεγαλυτερη δυσκολια γιατι οι περισσοτεροι το λενε αλλιως, (σαν Η παρθενος σημερον) κ ισως το γεγονος οτι "μεσαζει" απο το βου στον νη εινα λιγο "αλλοκοτο"
Νομίζω ότι ο Στανίτσας ψάλλει αυτό που σημειώνει ο Σύρκας ότι έχει επικρατήσει (το πρώτο, εκ του Πα) ενώ ο Ναυπλιώτης του Στεφάνου.
Διορθώστε με.
Μερικές φορές, η διαφορά είναι αισθητική. Για μένα, δεν στέκεται καλά που δυο συνεχόμενες φράσεις καταλήγουν και οι δυο στον Δι (για το πρώτο) και στον Κε (για το δεύτερο). Μερικές φορές έχει σχέση και με το νόημα. Στο απολυτίκιο των Θεοφανείων στο «του λογου το ασφαλες» ολοκληρώνεται η πρόταση και ταιριάζει περισσότερο να καταλήγει στη βάση του ήχου, τον Πα.
Άλλωστε, έτσι είναι γραμμένα και τα απολυτίκια και στα παλαιότερα Δοξαστάρια (π.χ. Κηλτζανίδης, Στέφανος Λαμπαδ.)
Η δομή, όπως αντανακλάται και στη μουσική, στο παλαιό μέλος του "Επεφάνης" είναι (σημειώνω φθόγγο αρχής και κατάληξης):Στα παλαιά μέλη έχει σημασία και η "αρχιτεκτονική" του μέλους, πέρα από το νόημα. Έτσι, μετρικά όμοιες φράσεις μελοποιούνταν πολλές φορές με το ίδιο μέλος, όπως εδώ στο "Επεφάνης" και όπως βλέπει κανείς συχνότατα σε Αυτόμελα στιχηρά, καθίσματα, Κοντάκια κλπ. Αυτή η τακτική μπορούσε να αναδείξη άλλοτε τον "ρυθμο" (την "αρχιτεκτονική") της ποιητικής μορφής, εστω και καμιά φορά ενάντια ή άσχετα με το νόημα, ή μπορούσε να έχει και άμεση σχέση με το νόημα. Π.χ. στο "η μεν έχαιρε κενούσα το πολύτιμον/ ο δε έσπευδε πωλήσαι τον ατίμητον", όπου στο παλαιό μέλος (στο σημερινό δεν ισχύει) η αντίθεση δηλωνόταν και με την ομοιότητα του μέλους στις δύο φράσεις.
Τώρα, αν αυτό αρέσει σήμερα ή όχι (αν και διασώζεται σε αρκετό βαθμό), είναι άλλο θέμα. Ήταν ωστόσο ένας βασικός κανόνας μελοποιϊας, ο οποίος θα μπορούσε να έχει και την λειτουργικότητα της διευκόλυνσης στην απομνημόνευση (διότι οι παλαιοί έψελναν μάλλον απ' έξω με την βοήθεια του χειρονόμου, όχι αυτοσχεδιάζοντας βέβαια, αλλά έχοντας μάθει συγκεκριμένα μέλη στην διδασκαλία και με την βοήθεια της γραφής για τα πιο άγνωστα μέλη, όπως τα στιχηρά)
Τελικά όλοι κάνουν λάθη στον λέγετο;Και ο Στανίτσας του Στεφάνου ψάλλει στην αρχή, μετά όμως παρεκκλίνει στο άλλο, καταλήγοντας 1 φωνή χαμηλότερα από εκεί που καταλήγει ο Ιάκωβος. Είναι το συνηθισμένο λάθος.
Βέβαι, εγώ δεν κρίνω εδώ τον Στανίτσα συνολικά, αλλά την συγκεκριμένη ηχογράφηση που έχει γίνει σε πραγματικές συνθήκες, δηλ. την ώρα της ακολουθίας, όπου, όπως και συ έγραψες, διάφορα μπορεί να συμβούν με τους βοηθούς και να ξεφύγει κανείς απ' αυτό που θέλει να πεί, και μάλιστα σε τέτοια ευαίσθητα μέλη. Δεν θεωρώ ότι ο Στανίτσας θα ήταν ανίκανος να πεί το μέλος σε Λέγετο σε άλλες συνθήκες. Δυστυχώς όμως, δεν νομίζω να υπάρχει μια τέτοια ηχογράφησή του.
Η δομή, όπως αντανακλάται και στη μουσική, στο παλαιό μέλος του "Επεφάνης" είναι (σημειώνω φθόγγο αρχής και κατάληξης):
(Πα) Επεφάνης σήμερον (Νη) / τη οικουμένη (Δι)
(Πα)και το φώς σου Κύριε (Νη) / εσημειώθη (Δι) [όμοια σχεδόν με το α']
(Δι) εφ' ημάς εν επιγνώσει υμνούντας σε (Δι) [μία φράση όλο αυτό]
(?) ήλθες εφάνης (Πα) / (Δι) το φώς το απρόσιτον (Νη)
['οπως έχω γράψει το παλαιό του μέλος μοιάζει με το του "Η παρθένος"]
Πιστεύω πως αυτή είναι η σωστή εκτέλεση του τετάρτου ήχου για το συγκεκριμένο τροπάριο
evangelos said:μοιράζονται κάπως τα διαστήματα μέσα στην διφωνία βου-δι με κίνηση του φθόγγου γα ώστε ο λέγετος να θυμίζει πρώτο (όπως το ψάλλει ο Στανίτσας)
Ἐδῶ εἶναι μουσικά κείμενα· μή ζητᾶς ἠχογραφήσεις.Από τον Πρίγγο το έχουμε;
Γιά τήν συμπλήρωση μουσικῶν κειμένων –καί ἐπειδή δέν ἔχω σκάνερ– ἀκριβῶς αὐτό κατά πάντα ἔχει καί τό· Κωνσταντίνου Α. Ψάχου, «Λειτουργικόν», Περιέχον τά ὑπό τῶν διακόνων ἱερέων καί ἱεροψαλτῶν ἐν τῇ ἁγίᾳ καί ἱερᾷ λειτουργίᾳ ψαλλόμενα, Κατά τό ὕφος τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, Ἐν Ἀθήναις, Ἐκ τῶν Βιβλιεμπορικῶν Καταστημάτων Ἀποστολοπούλου, 1905, πού ἐπανεκδόθηκε ἀπό τόν Ἠλία Ρεδιάδη - Τούμπα, Μ.Α. Θεολογίας - Μουσικολόγον, Πρωτοψάλτην, στήν Ἀθήνα τό 2000, μέ μόνη διαφορά μία μονόγραμμη δίεση στό η τοῦ η-μας, μιά ἁπλή δίεση στό θες καί μία μονόγραμμη στό ε τοῦ ηλ-θες-ε-φα-α-νης.Ὁρίστε καὶ τὸ γνήσιο κείμενο τοῦ Πρίγγου χωρὶς τὶς αὐθαίρετες παρεμβάσεις στὴν ἔκδοση τῆς ΑΔ.
Κύριε Γιάννου θυμάστε αν το έψαλλε ο άρχοντας έτσι όπως το ανέβασα εδώ ή το έλεγε σε καθαρό λέγετο όπως οι μαΐστορες της Κρήτης και το δικό μου παράδειγμα είναι εξαίρεση;ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ;56954 said:Ο Θρ. Στανίτσας τό έψαλε σύμφωνα με το πρώτο εδώ. Ακολουθώντας το παράδειγμά του άκουσα κάποιον γνώστη να λέει: Επιτέλους, ακούσαμε μια φορά το "Επεφάνης σήμερον" σωστά...
Βαγγέλη παρατήρησες ότι στο συγκεκριμένο δεν ακολουθεί καμμιά από τις δυο μελωδίες που αναφέρθηκαν προηγουμένως, αλλά μια συναφή αυτών; Στο πρώτο μέρος κάνει διαστήματα Νη-Γα, ενώ στο δεύτερο καταλήγει ένα τόνο κάτω από αυτό που προηγουμένως ακουγόταν ως Νη.
Καταγράφεται σε κάποιο βιβλίο αυτή η μελωδία (πιθανότατα με κάποια φθορά Δι στο Γα);
Πιστεύεις πραγματικά πως αυτό είναι το σωστό;
Εσύ έτσι το λες;
.... μέ μόνη διαφορά μία μονόγραμμη δίεση στό η τοῦ η-μας, μιά ἁπλή δίεση στό θες καί μία μονόγραμμη στό ε τοῦ ηλ-θες-ε-φα-α-νης.
π.Καβαρνός (ωραίο ισοκράτημα...) σε Γ'
Και ο Στανίτσας του Στεφάνου ψάλλει στην αρχή, μετά όμως παρεκκλίνει στο άλλο, καταλήγοντας 1 φωνή χαμηλότερα από εκεί που καταλήγει ο Ιάκωβος. Είναι το συνηθισμένο λάθος.
Βέβαι, εγώ δεν κρίνω εδώ τον Στανίτσα συνολικά, αλλά την συγκεκριμένη ηχογράφηση που έχει γίνει σε πραγματικές συνθήκες, δηλ. την ώρα της ακολουθίας, όπου, όπως και συ έγραψες, διάφορα μπορεί να συμβούν με τους βοηθούς και να ξεφύγει κανείς απ' αυτό που θέλει να πεί, και μάλιστα σε τέτοια ευαίσθητα μέλη. Δεν θεωρώ ότι ο Στανίτσας θα ήταν ανίκανος να πεί το μέλος σε Λέγετο σε άλλες συνθήκες. Δυστυχώς όμως, δεν νομίζω να υπάρχει μια τέτοια ηχογράφησή του.
Στα παλαιά μέλη έχει σημασία και η "αρχιτεκτονική" του μέλους, πέρα από το νόημα. Έτσι, μετρικά όμοιες φράσεις μελοποιούνταν πολλές φορές με το ίδιο μέλος, όπως εδώ στο "Επεφάνης" και όπως βλέπει κανείς συχνότατα σε Αυτόμελα στιχηρά, καθίσματα, Κοντάκια κλπ. Αυτή η τακτική μπορούσε να αναδείξη άλλοτε τον "ρυθμο" (την "αρχιτεκτονική") της ποιητικής μορφής, εστω και καμιά φορά ενάντια ή άσχετα με το νόημα, ή μπορούσε να έχει και άμεση σχέση με το νόημα. Π.χ. στο "η μεν έχαιρε κενούσα το πολύτιμον/ ο δε έσπευδε πωλήσαι τον ατίμητον", όπου στο παλαιό μέλος (στο σημερινό δεν ισχύει) η αντίθεση δηλωνόταν και με την ομοιότητα του μέλους στις δύο φράσεις.
Τώρα, αν αυτό αρέσει σήμερα ή όχι (αν και διασώζεται σε αρκετό βαθμό), είναι άλλο θέμα. Ήταν ωστόσο ένας βασικός κανόνας μελοποιϊας, ο οποίος θα μπορούσε να έχει και την λειτουργικότητα της διευκόλυνσης στην απομνημόνευση (διότι οι παλαιοί έψελναν μάλλον απ' έξω με την βοήθεια του χειρονόμου, όχι αυτοσχεδιάζοντας βέβαια, αλλά έχοντας μάθει συγκεκριμένα μέλη στην διδασκαλία και με την βοήθεια της γραφής για τα πιο άγνωστα μέλη, όπως τα στιχηρά)
Γιά τόν Εὐάγγελο ἔκανα μιά βόλτα στά μαγαζιά... , πέρασα καί ἀπό τοῦ φίλου μου Ἀπόστολου Καλπακίδη τό σπίτι γιά μιά ἐπίσκεψη.Εδώ ο Ψάχος με την χρήση των διέσεων φαίνεται να θέλει να παραστήσει αυτήν την κίνηση του γα που περιγράφω εδώ
Πάτερ αν το έχετε κάποια στιγμή ανεβάστε το. Ευχαριστούμε τα μάλα