Τυπικόν και Απόδοσις του Πάσχα

[dkalpakidis]

Ανοίγω αυτό το θέμα με σκοπό να συζητήσουμε τα περί της Αποδόσεως του Πάσχα.
Νομίζω ότι και εδώ συχνά φθάνουμε σε υπερβολές...
Στα σημεία που θέλω να αναφερθώ είναι:
α) κατά πόσο είναι ορθή η μίμησις της Διακαινησίμου εβδομάδος;
β) η λανθασμένη παρεμβολή του α' ήχου μεσούσης της εβδομάδος του πλαγίου α' ήχου.
γ) συνέπεια του (α) η παράλειψη του Ψαλτηρίου (στιχολογίες κλπ)
δ) Το "Όσοι εις Χριστόν" στην Θεία Λειτουργία
ε) συνέπεια του (α) και του (γ) η αντικατάστασις των "Πληρωθήτω", "Είη, το όνομα Κυρίου"

 

[petrosgrc]

Αγαπητέ Δημήτρη,

Απ' ό,τι είχα διαβάσει σε παλαιότερο τεύχος της συμβολής, κανονικά η απόδοση του Πάσχα γινόταν το Σάββατο της Διακαινησίμου εβδομάδος και η Τετάρτη προ της Αναλήψεως ήταν ουσιαστικά η απόδοση της εορτής του Τυφλού. Τώρα, εφ' όσον έχει επικρατήσει η απόδοση να γίνεται αυτήν την ημέρα (το γράφει και το Πεντηκοστάριο άλλωστε), η ακολουθία γίνεται απαραλλάκτως όπως το Πάσχα, όπως και σε κάθε Δεσποτική εορτή άλλωστε. Οπότε με βάση αυτά τα δεδομένα, δε μπορώ να καταλάβω πού έγκεινται οι απορίες σου. Προφανώς και το τυπικό (έστω και ως πιο καινούριο), ορίζει να γίνεται έτσι η ακολουθία.

 

[dkalpakidis]

Αγαπητέ Δημήτρη,

Απ' ό,τι είχα διαβάσει σε παλαιότερο τεύχος της συμβολής, κανονικά η απόδοση του Πάσχα γινόταν το Σάββατο της Διακαινησίμου εβδομάδος και η Τετάρτη προ της Αναλήψεως ήταν ουσιαστικά η απόδοση της εορτής του Τυφλού. Τώρα, εφ' όσον έχει επικρατήσει η απόδοση να γίνεται αυτήν την ημέρα (το γράφει και το Πεντηκοστάριο άλλωστε), η ακολουθία γίνεται απαραλλάκτως όπως το Πάσχα, όπως και σε κάθε Δεσποτική εορτή άλλωστε. Οπότε με βάση αυτά τα δεδομένα, δε μπορώ να καταλάβω πού έγκεινται οι απορίες σου. Προφανώς και το τυπικό (έστω και ως πιο καινούριο), ορίζει να γίνεται έτσι η ακολουθία.

Αγαπητέ κ. Πέτρο
Είναι ορθή η παρατήρησή σας ότι οι αποδόσεις γίνονται απαραλάκτως ΩΣ ΠΡΟΣ ΚΑΠΟΙΑ ΣΗΜΕΙΑ των ακολουθιών. Παραδείγματος χάριν στην απόδοση των εορτών παραλείπονται τα αναγνώσματα στον Εσπερινό, η Λιτή, ο Πολυέλεος και η τάξις του Ευαγγελίου, ενώ τα Μοναχικά Τυπικά ορίζουν Τυπικά και Μακαρισμούς. Ψάλλεται Τρισάγιον κι όχι "Όσοι εις Χριστόν". Μπορείτε και μόνος να διακρίνετε την ΑΝΑΚΟΛΟΥΘΙΑ αυτή του Τ.Μ.Ε. Όσο αφορά τον ήχο, μόνος σας είπατε ότι η απόδοση ήταν παλαιότερα το Σάββατον της Διακαινησίμου. Με τα αναστάσιμα του πλαγίου τετάρτου ήχου εκεί αποδίδεται η εορτή. Την Διακαινήσιμο εβδομάδα εναλλάσσονται οι ήχοι. Τα αναστάσιμα είτε του α' ήχου είτε πλαγίου α' είναι ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑ θεωρούμενα ως τροπάρια ΕΟΡΤΗΣ. Η παρεμβολή του α' ήχου στο μέσω του πλαγίου α' είναι αντικανονική. Δεν το λέω μόνο εγώ αυτό, το λέει και ο πατήρ Κωνσταντίνος Παπαγιάννης στο Σύστημα Τυπικού, ενώ τα Δίπτυχα εντέχνως αποφεύγουν να σημειώσουν ήχο.

 

[dkalpakidis]

Σχετικά έχουν γράψει ο μακαριστός π. Γεώργιος Ρήγας (Ζητήματα Τυπικού) και ο π. Κων/νος.(Σύστημα Τυπικού)
Με μικρές διαφορές καταλείγουν στο συμπέρασμα ότι είναι λανθασμένη η παράθεση των τροπαρίων του α' ήχου στην Απόδοση.

 

[Dionysios]

Ανοίγω αυτό το θέμα με σκοπό να συζητήσουμε τα περί της Αποδόσεως του Πάσχα.
Νομίζω ότι και εδώ συχνά φθάνουμε σε υπερβολές...
Στα σημεία που θέλω να αναφερθώ είναι:
α)...

Καταθέτω ἐδῶ σύντομες σκέψεις στοὺς ἀρχικοὺς προβληματισμοὺς τοῦ ἀγαπητοῦ Δημητρίου Καλπακίδη.

http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=205&t=216#p529
http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=205&t=216#p530
http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=205&t=216#p531
http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=205&t=216#p532

 

[Dionysios]

http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=205&t=216#p533

 

[Lampadarios]

Όπως το βλέπω όλες οι παρατυπίες, γίνονται στα πλαίσια της ρητής και σαφούς εντολής του Πεντηκοσταρίου "Εις τον Όρθρον ζήτει τα του Πάσχα απαραλλάκτως τα πάντα και ανελλιπως πλην του Συναξαρίου". Δεν ξέρουμε αν πρόκειται και για παρατυπίες αλλα σίγουρα είναι καινούριο τυπικό αυτό εφόσον είναι καινοφανής και η συγκεκριμένη απόδοση. Πάντως αν πρόκειτε για απόδοση ύμνων δεν βλέπω λόγο να μην πούμε αίνους ά ήχου, αν και όντως λίγο παράξενο...

Το γεγονός οτι και οι άλλες Κυριακές του Πεντηκοσταρίου όπως λέτε είχαν άλλο τύπο απο τον σημερινό, σημαίνει μήπως οτι είχαν και δικά τους κοινωνικά; Αυτό ακούγεται εξαιρετικά ενδιαφέρον...

 

[Hristakis]

Όπως το βλέπω όλες οι παρατυπίες, γίνονται στα πλαίσια της ρητής και σαφούς εντολής του Πεντηκοσταρίου "Εις τον Όρθρον ζήτει τα του Πάσχα απαραλλάκτως τα πάντα και ανελλιπως πλην του Συναξαρίου".

Στα παλαιότερα πεντηκοστάρια δεν υπάρχει αυτή η "τυπική διάταξη" είναι πολύ νεώτερη...

 

[Dionysios]

Το γεγονός οτι και οι άλλες Κυριακές του Πεντηκοσταρίου όπως λέτε είχαν άλλο τύπο απο τον σημερινό, σημαίνει μήπως οτι είχαν και δικά τους κοινωνικά; Αυτό ακούγεται εξαιρετικά ενδιαφέρον...

http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=205&t=217#p534

 

[Dionysios]

Όπως το βλέπω όλες οι παρατυπίες, γίνονται στα πλαίσια της ρητής και σαφούς εντολής του Πεντηκοσταρίου "Εις τον Όρθρον ζήτει τα του Πάσχα απαραλλάκτως τα πάντα και ανελλιπως πλην του Συναξαρίου". Δεν ξέρουμε αν πρόκειται και για παρατυπίες αλλα σίγουρα είναι καινούριο τυπικό αυτό εφόσον είναι καινοφανής και η συγκεκριμένη απόδοση...

http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=205&t=216#p535

 

[Dionysios]

http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=205&t=216#p536

 

[MTheodorakis]

Τὰ χφφ. τοῦ ΤΑΣ ἀπὸ τὸν ιβ' αἰ. προβλέπουν τὴν ἀπόδοση τοῦ πάσχα ἴσως ὡς καὶ ἱεροσολυμιτικά - ἁγιοταφιτικά. Τὸ Γεωργιανό-Ἱεροσολυμιτικὸ κανονάριο τοῦ ζ' αἰ., τὸ τυπικὸ τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας θ'-ι' αἰ. καὶ τὰ στουδιτικὰ δὲν τὴν προβλέπουν, καθὼς ἡ ἀνάσταση, σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς ἄλλες ἑορτές, δὲν κλείνει οὔ τε ἐπιστρέφεται, ἀλλὰ ἐγκαινιάζεται κατὰ τὸ ἀντίπασχα (Κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ) γιὰ νὰ ἐπανέρχεται κάθε Κυριακή. Βλ. καὶ Συμβολὴ τ. 16 σ. 39.

 

[MTheodorakis]

Ἡ Ἀνάσταση δὲν ἀποδίδεται, ἀλλὰ ὡς ὀγδόη ἡμέρα, «τῆς αἰωνίου ἀπαρχὴ» παρατείνεται μὲ διάφορες βαθμίδες: «Πρώτη ἑβδομὰς», «Δευτέρα ἑβδομὰς», «Τρίτη ἑβδομὰς»[1] τῶν Μυροφόρων «δι’ ἡμερῶν τεσσαράκοντα» (Πρ. α’ 3), μετὰ ἀπὸ τὶς ὁποῖες ὁ ἀναστὰς ἀνελήφθη.

[1] Κανονάρια, ἐκλογάδια.