Περί των καταβασιών του ήχου (αναστάσιμου κανόνα) της Κυριακής

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Καὶ ἡ ἐπίμαχη σελίδα 232 ἀπὸ Fr. Dölger, Regesten der Kaiserurkunden des oströmischen Reiches, 2 (Munchen 1995). Δὲν βρῆκα κάτι ἐνδιαφέρον, δυστυχῶς.

ΥΓ. Dedicatio ad D. Screcicum zelatum gloriae domestici.


In Domestici ad D. Screcicum, <ci> delendum est, ita ergo correxi ''ad D. Screcum''
 
Last edited:
εξήγησέ μας τι γίνεται με τις καταβασίες που ανέφερες στο προηγούμενο μήνυμά σου.

Όταν έχει π.χ. το Καλοκαίρι "Ανοίξω το στόμα μου", ψάλλονται οι Καταβασίες της Οκτωήχου... Όταν δηλαδή δεν υπάρχει κάποια Εορτή.
 
Και ο π. Δοσίθεος στην έκδοση του ΤΑΣ ( Ι.Μ.Τατάρνης ) υποσημ.126 σ.85 αναφέρει ότι «Καταβασίαι εν Κυριακή λέγονται αι της περιόδου. Άλλως ψάλλομεν τους ειρμούς του αναστασίμου κανόνος»
Μήπως βρέθηκε τελικά κάποια αναφορά των πηγών στο υπό εξέταση θέμα και οι εγκρατείς των αρχαίων Τυπικών διατάξεων μπορούν να μας διαφωτίσουν αν όντως ισχύει κάτι τέτοιο και από ποια Τυπικά προβλέπεται;
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Και ο π. Δοσίθεος στην έκδοση του ΤΑΣ ( Ι.Μ.Τατάρνης ) υποσημ.126 σ.85 αναφέρει ότι «Καταβασίαι εν Κυριακή λέγονται αι της περιόδου. Άλλως ψάλλομεν τους ειρμούς του αναστασίμου κανόνος»
Ποιες Κυριακές είναι "εκτός περιόδου";
Προφανῶς ἐννοεῖ τίς μεγάλες δεσποτικές ἤ θεομητορικές ἑορτές, τῶν ὁποίων «οἱ εἱρμοί τῶν κανόνων ἐψάλλοντο μετά τό τέλος ἑκάστης ᾠδῆς ὡς γίνεται σήμερον κατά τό Πάσχα, ὡς «καταβασίαι»... Οἱ εἱρμοί οὗτοι ἐψάλλοντο προεορτίως καί μεθεόρτως εἰς τό τέλος πάλιν τῆς ἀντιστοίχου ᾠδῆς τῶν κανόνων τῆς ἡμέρας. Οὕτω διεμορφώθη ἡ ὑπό τοῦ Τυπικοῦ προβλεπομένη σειρά τῶν καταβασιῶν τοῦ ἔτους» [᾿Ι. Μ. Φουντούλη, Λειτουργική (Σημειώσεις πρός χρῆσιν τῶν φοιτητῶν), Τεῦχος Ε΄. Ἀκολουθίαι τοῦ νυχθημέρου» σελ. 121].
Οἱ ἐκτός αὐτῶν τῶν διαμορφωθεισῶν περιόδων περίοδοι, καθ᾿ ἅς ψάλλονται οἱ «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου» (κυρίως ἀπό Κυριακῆς Ἁγίων Πάντων μέχρι 26/6 καί ἀπό 22/9 μέχρι 7/11 –καί περίοδον Τριῳδίου–) ποῖον ἔρεισμα ἔχουν; Σέ ποῖον εἱρμό ἐκ τῶν ψαλλομένων κανόνων ἀντιστοιχοῦν;

Σημειωθήτω ὅτι ἡ ὑποσημ. τοῦ π. Δοσιθέου στό κεφ. β΄ τοῦ ΤΑΣ εἶναι συμπληρωματική καθ᾿ ὅσον τό ΤΑΣ δέν προβλέπει καταβασίες. Τό θέμα τῶν καταβασιῶν καί πότε προβλέπονται καί πῶς καί ποῖες καί γιατί ἔχουν ὁρισθεῖ σέ κάποιες Κυριακές ἤ ἑορτές, εἶναι περίπλοκο καί ὁ Μανόλης τά γνωρίζει αὐτά, ὅπως ἔχουν γραφεῖ καί στό θέμα πού παραπέμπουν τά πρῶτα μηνύματα καί σέ ἄλλα θέματα αὐτῆς τῆς ὑποενότητος.

Προσωπικῶς θεωρῶ θεμιτή τήν ἐπιλογή τῶν καταβασιῶν τῶν ἀναστασίμων κανόνων κατά τίς προαναφερθεῖσες περιόδους καί γιά ἐκπαιδευτικούς λόγους ψαλτῶν καί τῶν ἐπ᾿ ἀναλογίῳ μαθητῶν των, οἱ ὁποῖοι τῆς α΄ (ἄντε) καί τῆς γ΄ ᾠδῆς τόν εἱρμό μόνον γνωρίζουν. Τό ἔχουμε ἐφαρμόσει ἀρκετές χρονιές, κυρίως κατά τήν ἀπό 22/9 μέχρι 7/11 περίοδον. Ἐννοεῖται ὅτι ἡ ἐπιλογή εἶναι προαιρετική, γίνεται σέ προσυνεννόηση καί κατάλληλη προετοιμασία, πολλῷ δέ μᾶλλον, πού στήν περίπτωσή μας, μέ τήν ἀπό 10ετίας καί πλέον διανομή στό ἐκκλησίασμα φυλλαδίου ὄρθρου, αὐτές εἶναι γραμμένες καί δέν μένει ἀπορημένο τό ἐκκλησίασμα.

 
Last edited:

Ch. Zagoras

Νέο μέλος
Προσωπικῶς θεωρῶ θεμιτή τήν ἐπιλογή τῶν καταβασιῶν τῶν ἀναστασίμων κανόνων κατά τίς προαναφερθεῖσες περιόδους καί γιά ἐκπαιδευτικούς λόγους ψαλτῶν καί τῶν ἐπ᾿ ἀναλογίῳ μαθητῶν των, οἱ ὁποῖοι τῆς α΄ (ἄντε) καί τῆς γ΄ ᾠδῆς τόν εἱρμό μόνον γνωρίζουν. Τό ἔχουμε ἐφαρμόσει ἀρκετές χρονιές, κυρίως κατά τήν ἀπό 22/9 μέχρι 7/11 περίοδον. Ἐννοεῖται ὅτι ἡ ἐπιλογή εἶναι προαιρετική, γίνεται σέ προσυνεννόηση καί κατάλληλη προετοιμασία, πολλῷ δέ μᾶλλον, πού στήν περίπτωσή μας, μέ τήν ἀπό 10ετίας καί πλέον διανομή στό ἐκκλησίασμα φυλλαδίου ὄρθρου, αὐτές εἶναι γραμμένες καί δέν μένει ἀπορημένο τό ἐκκλησίασμα.

Νομίζω είναι σημαντικό για έναν δάσκαλο να μπορεί να εξηγήσει τουλάχιστον στους μαθητές του, γιατί βρίσκονται αυτές οι καταβασίες στο αναστασιματάριο, πότε και με ποιά τάξη μπορούμε να τις ψάλλουμε. Αν γίνει και στην πράξη αυτό, ακόμα καλύτερα!
 
Top