Zambelis Spyros
Παλαιό Μέλος
Λύρα ή Χέλυς
''Πρόκειται για τις λύρες με μορφή ανεστραμμένου πετάλου. Οι κοίλες λύρες αν και κατασκευάζονταν από επαγγελματίες οργανοποιούς, παρουσίαζαν θεωρητικά τη δυνατότητα να συναρμολογηθούν από οποιονδήποτε, για παράδειγμα από ένα βοσκό, καθώς δεν απαιτούσαν τις υπηρεσίες ενός κατασκευαστή σκάφους για την ολοκλήρωσή τους. Επινοητής της λύρας θεωρούνταν ο Ερμής ο οποίος σύμφωνα με τον Ομηρικό Ύμνο (41-54) κατασκεύασε τη λύρα από υλικά προσιτά στο αγροτικό περιβάλλον, ξύνοντας το όστρακο της χελώνας, κάνοντας οπές επάνω του και στερεώνοντας τα κομματάκια κάποιου καλαμιού μέσα σε αυτές. Έπειτα τέντωσε ένα κομμάτι δέρματος κατά μήκος του κοιλώματος και στη συνέχεια συσσωμάτωσε τους βραχίονες και μία εγκάρσια κυλινδρική ράβδο, τοζυγό. Τέλος τέντωσε στο σκελετό επτά χορδές από έντερα αρνιού. Εξαιτίας της χρήσης του καύκαλου της χελώνας χρησιμοποιούνταν για τη λύρα και οι όροι χέλυς ή χελώνα.
Το καύκαλο της λύρας θα πρέπει να έφτανε μέχρι 9 με 12 ίντσες σε μήκος και 4 με 5 σε βάθος. Πιθανόν οι βραχίονες του οργάνου να κατασκευάζονταν από κέρατα ζώων ή από φίλντισι, όμως το πιο σύνηθες θα πρέπει να ήταν το ξύλο. Οι βραχίονες αυτοί στηρίζονταν σταθερά στο επάνω άκρο του οστράκου όντας σφηνωμένοι κάτω από την καλαμένια ράβδο, η οποία σχημάτιζε στην περίπτωση μίας αργίτικης λύρας (6ος -5ος αι.) δύο τόξα που τέμνονταν στις ορθές γωνίες και κατευθύνονταν προς τους μεγαλύτερους ή μικρότερους άξονες της ωοειδούς μορφής του οστράκου. Οι χορδές ήταν καμωμένες από στριμμένο έντερο προβάτου, από νεύρα ή πιθανόν μερικές φορές από λινάρι.
Η λύρα έδινε για τους αρχαίους το παρόν σε πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις. Όντας ένα σύνηθες όργανο των μη επαγγελματιών, παιζόταν από άντρες, γυναίκες αλλά και παιδιά.''
http://www.tmth.edu.gr/aet/thematic_areas/p303.html
''Πρόκειται για τις λύρες με μορφή ανεστραμμένου πετάλου. Οι κοίλες λύρες αν και κατασκευάζονταν από επαγγελματίες οργανοποιούς, παρουσίαζαν θεωρητικά τη δυνατότητα να συναρμολογηθούν από οποιονδήποτε, για παράδειγμα από ένα βοσκό, καθώς δεν απαιτούσαν τις υπηρεσίες ενός κατασκευαστή σκάφους για την ολοκλήρωσή τους. Επινοητής της λύρας θεωρούνταν ο Ερμής ο οποίος σύμφωνα με τον Ομηρικό Ύμνο (41-54) κατασκεύασε τη λύρα από υλικά προσιτά στο αγροτικό περιβάλλον, ξύνοντας το όστρακο της χελώνας, κάνοντας οπές επάνω του και στερεώνοντας τα κομματάκια κάποιου καλαμιού μέσα σε αυτές. Έπειτα τέντωσε ένα κομμάτι δέρματος κατά μήκος του κοιλώματος και στη συνέχεια συσσωμάτωσε τους βραχίονες και μία εγκάρσια κυλινδρική ράβδο, τοζυγό. Τέλος τέντωσε στο σκελετό επτά χορδές από έντερα αρνιού. Εξαιτίας της χρήσης του καύκαλου της χελώνας χρησιμοποιούνταν για τη λύρα και οι όροι χέλυς ή χελώνα.
Το καύκαλο της λύρας θα πρέπει να έφτανε μέχρι 9 με 12 ίντσες σε μήκος και 4 με 5 σε βάθος. Πιθανόν οι βραχίονες του οργάνου να κατασκευάζονταν από κέρατα ζώων ή από φίλντισι, όμως το πιο σύνηθες θα πρέπει να ήταν το ξύλο. Οι βραχίονες αυτοί στηρίζονταν σταθερά στο επάνω άκρο του οστράκου όντας σφηνωμένοι κάτω από την καλαμένια ράβδο, η οποία σχημάτιζε στην περίπτωση μίας αργίτικης λύρας (6ος -5ος αι.) δύο τόξα που τέμνονταν στις ορθές γωνίες και κατευθύνονταν προς τους μεγαλύτερους ή μικρότερους άξονες της ωοειδούς μορφής του οστράκου. Οι χορδές ήταν καμωμένες από στριμμένο έντερο προβάτου, από νεύρα ή πιθανόν μερικές φορές από λινάρι.
Η λύρα έδινε για τους αρχαίους το παρόν σε πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις. Όντας ένα σύνηθες όργανο των μη επαγγελματιών, παιζόταν από άντρες, γυναίκες αλλά και παιδιά.''
http://www.tmth.edu.gr/aet/thematic_areas/p303.html