[Ερώτηση] Ψάλλονταν τὰ Κοντάκια τὰ Ἀναστάσιμα;
- Thread starter romios1
- Start date
MTheodorakis
Παλαιό Μέλος
Βεβαίως ψαλλόταν μετὰ τὴν ἕκτη ᾠδή, καὶ δὲν στοιχίζει τίποτε νὰ ψάλλονται.
giorgosgoudi
Νέο μέλος
Πότε και γιατί σταμάτησαν να ψάλλονται;
MTheodorakis
Παλαιό Μέλος
Τὸ κοντάκιο ψάλλεται
(τυπικὸ ναοῦ τῆς ᾿Αναστάσεως Ἱεροσολύμων τοῦ ἔτους 1122 σ. 194, Dmitrievskij τ. 1 σσ. 190, 246, 537, Dmitrievskij τ. 3 σ. 106α, τυπικὰ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 294, Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σ. 217, χφφ. ἁγ. Σάβα 312 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1201 φ. 3v, Vat. gr. 2005 εὐχολόγιο τοῦ ἔτους 1194/5 φ. 102r, Κρυπτοφέῤῥης Γ.β.XXI εὐχολόγιο τέλη ιγ’-ἀρχὲς ιδ’ αἰ. φ. 2r, Paris. gr. 386 ΤΑΣ ιε' αἰ. φ. 20v, Paris. gr. 387 ΤΑΣ ιε’ αἰ. φ. 13v, Burney 54 εὐχολόγιο τοῦ ἔτους 1573 φ. 182v, ΤΑΣ κεφ. ε’, τυπικὸ Διονυσίου τοῦ ἔτους 1909 σσ. 16, 86, 131).
Ἀρχικὰ τὸ μέλος τῶν οἴκων ἦταν ἀντίστοιχο μὲ τὸ σύντομο τῶν κοντακίων (κουκουλίων). Στὰ μουσικὰ χειρόγραφα τοῦ ψαλτικοῦ (ιβ'-ιγ' αἰ.) ὑπάρχουν ἀργὲς μελοποιήσεις τῶν κοντακίων καὶ τῶν πρώτων οἴκων τους, οἱ ὁποῖες δὲν μεταγράφηκαν στὶς παπαδικὲς καὶ λησμονήθηκαν. Τὰ μουσικὰ κοντακάρια διέσωσαν μόνο τὴν παλαιὰ ἀκάθιστο, ἐπίσης ἀργή. Δὲν γνωρίζουμε τὸ μέλος τῶν αὐτόμελων καὶ προσομοίων οἴκων, ἀλλὰ ὀρθὰ ἀντιφωνοῦμε τὸ τέλος τους, ἔστω σὲ κλιτόν.
Ἡ ἀκμὴ τῆς καλοφωνίας τὸν ιδ' αἰ. ἔθεσε στὸ περιθώριο τὴν ψαλμωδία τῶν στιχολογιῶν τοῦ ψαλτηρίου καὶ τῶν κοντακίων, ὥς τε ἀπὸ τὸν ιστ' αἰ. νὰ διαβάζονται οἱ στιχολογίες καὶ τὸ κοντάκιο νὰ ἀντιφωνεῖται, ὅπως ὁ οἶκος, γιὰ ὁμοιομορφία καὶ ἀποφυγὴ ἀργοπορίας (ψαλτικόν).
Τὸ τυπικὸ τῆς μονῆς Διονυσίου πολὺ σωστὰ ὁρίζει ψαλμωδία κοντακίων.
(τυπικὸ ναοῦ τῆς ᾿Αναστάσεως Ἱεροσολύμων τοῦ ἔτους 1122 σ. 194, Dmitrievskij τ. 1 σσ. 190, 246, 537, Dmitrievskij τ. 3 σ. 106α, τυπικὰ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 294, Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σ. 217, χφφ. ἁγ. Σάβα 312 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1201 φ. 3v, Vat. gr. 2005 εὐχολόγιο τοῦ ἔτους 1194/5 φ. 102r, Κρυπτοφέῤῥης Γ.β.XXI εὐχολόγιο τέλη ιγ’-ἀρχὲς ιδ’ αἰ. φ. 2r, Paris. gr. 386 ΤΑΣ ιε' αἰ. φ. 20v, Paris. gr. 387 ΤΑΣ ιε’ αἰ. φ. 13v, Burney 54 εὐχολόγιο τοῦ ἔτους 1573 φ. 182v, ΤΑΣ κεφ. ε’, τυπικὸ Διονυσίου τοῦ ἔτους 1909 σσ. 16, 86, 131).
Ἀρχικὰ τὸ μέλος τῶν οἴκων ἦταν ἀντίστοιχο μὲ τὸ σύντομο τῶν κοντακίων (κουκουλίων). Στὰ μουσικὰ χειρόγραφα τοῦ ψαλτικοῦ (ιβ'-ιγ' αἰ.) ὑπάρχουν ἀργὲς μελοποιήσεις τῶν κοντακίων καὶ τῶν πρώτων οἴκων τους, οἱ ὁποῖες δὲν μεταγράφηκαν στὶς παπαδικὲς καὶ λησμονήθηκαν. Τὰ μουσικὰ κοντακάρια διέσωσαν μόνο τὴν παλαιὰ ἀκάθιστο, ἐπίσης ἀργή. Δὲν γνωρίζουμε τὸ μέλος τῶν αὐτόμελων καὶ προσομοίων οἴκων, ἀλλὰ ὀρθὰ ἀντιφωνοῦμε τὸ τέλος τους, ἔστω σὲ κλιτόν.
Ἡ ἀκμὴ τῆς καλοφωνίας τὸν ιδ' αἰ. ἔθεσε στὸ περιθώριο τὴν ψαλμωδία τῶν στιχολογιῶν τοῦ ψαλτηρίου καὶ τῶν κοντακίων, ὥς τε ἀπὸ τὸν ιστ' αἰ. νὰ διαβάζονται οἱ στιχολογίες καὶ τὸ κοντάκιο νὰ ἀντιφωνεῖται, ὅπως ὁ οἶκος, γιὰ ὁμοιομορφία καὶ ἀποφυγὴ ἀργοπορίας (ψαλτικόν).
Τὸ τυπικὸ τῆς μονῆς Διονυσίου πολὺ σωστὰ ὁρίζει ψαλμωδία κοντακίων.
evangelos
Ευάγγελος Σολδάτος
Κι η ακμή της κακοφωνίας τον κα' αι. τα επαναφέρει στην "αρχαία" κατάσταση
giorgosgoudi
Νέο μέλος
Για να είμαστε δίκαιοι, ο υφιστάμενος τρόπος απαγγελίας του κοντακίου, αποτελεί πλέον ένα ξεχωριστό είδος "μέλους" που μάλλον αναβαθμίζει το κοντάκιο, σε σχέση με το να το πεις "ψαλτά", γιατί τότε το εξομοιώνεις με τα υπόλοιπα καθίσματα που προηγήθηκαν και με τα σημερινά δεδομένα είναι σα να το καταργείς τελείως.
dimskrekas
Δημήτρης Σκρέκας
Όσο κι αν ενοχλεί αυτή η φράση, πιστεύω ότι περικλείει τεράστιο νόημα. Καλό είναι να προβληματίσει όλους μας. Εύγε, Ευάγγελε!
Last edited:
dimskrekas
Δημήτρης Σκρέκας
Ευχαριστίες! Αρχικά απαγγελλόταν, το έψαλλαν κάποτε, αλλά το μέλος τους το αγνοούμε…
giorgosgoudi
Νέο μέλος
Αφού υπάρχουν τα μουσικά χειρόγραφα μπορεί με κάποιο τρόπο να βρούμε σιγά σιγά και το μέλος τους.
evangelos
Ευάγγελος Σολδάτος
Ευχαριστώ Δημήτρη.
Χθες αναλογιζόμουν με ένα φίλο πως θα αντιδρούσαμε, όχι μόνο εμείς αλλά όποιος πιστός, κληρικός ή λαϊκός το 1981, αν του περιγράφαμε πως θα μεταλλαχθεί η εκκλησιαστική ενοριακή τάξη μετά από 40 χρόνια...
dimskrekas
Δημήτρης Σκρέκας
Μήπως σου ξέφυγαν 500 χρόνια; Το 1481 πώς θα αντιδρούσε άραγε;
giorgosgoudi
Νέο μέλος
μια πρόταση νομίζω ήταν, δε μεταλλάχθηκε και η τάξις... τουλάχιστον προς το παρόν και σε πλήρη κλίμακα...
δηλαδή αν μια ενορία λέει και κανα περίεργο, στη διπλανή σίγουρα λένε τα συνηθισμένα..
για τον πιστό του 1481 η σημερινή τάξη μπορεί να του φαινόταν και καλύτερη. μην προεξοφλούμε...
άσε που τα περισσότερα σημερινά στοιχεία τότε πρωτοεμφανίστηκαν.
δηλαδή αν μια ενορία λέει και κανα περίεργο, στη διπλανή σίγουρα λένε τα συνηθισμένα..
για τον πιστό του 1481 η σημερινή τάξη μπορεί να του φαινόταν και καλύτερη. μην προεξοφλούμε...
άσε που τα περισσότερα σημερινά στοιχεία τότε πρωτοεμφανίστηκαν.
evangelos
Ευάγγελος Σολδάτος
Ο Δημήτρης νομίζω δεν εννοεί πράγματα που άλλαξαν από τότε σταδιακά και σήμερα τα λέμε αλλιώς από το 1481 αλλά για πράγματα του 1481 που δεν έχουν σωθεί στην παράδοση αλλά τα επαναφέρουν κάποιοι από γραπτές πηγές κατά την δική τους ερμηνεία-φαντασία. Αυτή η επαναφορά κατ' εμέ το λιγότερο που μπορεί να χαρακτηριστεί είναι κιτς.
Ξέρουμε ότι τα παλιά χρόνια τα κοντάκια, η υπακοή ψάλλονταν. Σήμερα δεν έχει σωθεί ο τρόπος που ψάλλονταν, κάποιοι όμως μελοποιούν τις υπακοές λχ σαν να είναι καθίσματα και τις ψάλλουν, αυτό είναι κιτς, βλαχομπαρόκ , κατά την δική μου άποψη κι όχι μόνο.
Το τη Υπερμάχω, το προσταχθέν που έχουν σωθεί ψάλλονται μετά μέλους αργά, έτσι ήταν και τα υπόλοιπα κοντάκια. Δεν παραγκώνισε η καλοφωνία τίποτα, απλά εμπλουτίστηκαν οι ακολουθίες κι άλλο και φτάσαμε μέχρι τον 19ο αιώνα να γίνονται περικοπές και να καταλήξουμε στην τάξη της προφορικής παράδοσης και του τυπικού του Βιολάκη. Ας σεβαστούμε και ας διατηρήσουμε όσα κι όπως τα παραλάβαμε λοιπόν και μη γινόμαστε σαν τους δωδεκαθεϊστές που πάνε να αναβιώσουν τα ελευσίνια μυστήρια όπως αυτοί θέλουν με κάτι σεντόνια για χιτώνες και ξύλινα σπαθιά με ασπίδες από το Jumbo, που μόνο γέλιο προκαλούν.
Last edited:
Θεόδωρος Τσατσαρώνης
Νέο μέλος
Δε θα διαφωνήσω στα υπόλοιπα.
Θα ρωτήσω όμως κάτι: αφού υπάρχουν υπακοές μελοποιημένες .... υπαρχουν, δεν υπαρχουν; υπάρχουν! ... δεν μπορούμε στην λογική τους να μελοποιήσουμε και ό,τι άλλο χρειαστεί;....
Δεν καταλαβαίνω την αναφορά με τα καθίσματα, αλλά δεν πειράζει! [ αλήθεια τοοοοοσο διαφορετικό είναι το μέλος ;; εκτός αν εννούμε με μουσικές γραμμές καθισμάτων.. εκει ... ]
Last edited:
evangelos
Ευάγγελος Σολδάτος
Εκεί που έχουν σωθεί να λέγονται, λέγονται.
Προφορική είναι η παράδοση κι όχι αρχαιολογία.
Καλή η αρχαιολογία και χρήσιμη αλλά για το μουσείο, η εκκλησία δεν είναι μουσείο.
giorgosgoudi
Νέο μέλος
Εφόσον το κοντάκιο ψάλλεται στον ακάθιστο, την παράκληση αλλά και στη θ. λειτουργία, δεν μπορεί κανείς να λέει ότι καταργήθηκε.
evangelos
Ευάγγελος Σολδάτος
Δεν υπάρχουν υπακοές, μόνο το Προλαβούσαι. Οι άλλες είναι νέα μόδα του π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη
