[Ερώτηση] Περί των Απολυτικίων και των Υπακοών (εμφάνιση - εξέλιξη)

[giorgosgoudi]

[Σημ. συντ. (π.Μ.)] Μετακίνηση μηνύματος σε νέο θέμα από εδώ.

Έχοντας πει αρκετά για τις λεπτομέρειες της στιχολογίας του "Θεός Κύριος" θα πρότεινα να μιλούσαμε λίγο και για τον ύμνο αυτό ως ενότητα μέσα στη λατρεία. Σε κάποιο ξενόγλωσσο διδακτορικό διάβασα πως όλα αυτά προέρχονται από την καθ' υπακοήν ψαλμωδία κατά την είσοδο στο ναό, αμέσως μετά το εωθινό ευαγγέλιο. Σήμερα η υπακοή συναντιέται ως όρος σε παρακάτω στάδιο του όρθρου. Γνωρίζουμε άλλες λεπτομέρειες για τον τρόπο που εξελίχθηκε το πράγμα; Δηλαδή πότε εμφανίστηκαν τα απολυτίκια τα σημερινά και αν οι υπακοές που ψάλλουμε (ή διαβάζουμε) σήμερα είχαν και άλλο ρόλο παλιότερα;

 

[giorgosgoudi]

[Σημ. συντ. (π.Μ.)] Μετακίνηση μηνυμάτων από εδώ.

Για τις αναστάσιμες δε μας λέει στίχους πάντως.

Με ενδιαφέρει το αν η αναστάσιμη υπακοή, με πλήρη στιχολογία συνυπήρχε με το θεός κύριος και το απολυτίκιο ή αν το δεύτερο ήρθε κάποια στιγμή και την υποβάθμισε σε έναν μεμονωμένο ύμνο πριν τους αναβαθμούς ή μέσα στους κανόνες.

 

[MTheodorakis]

Δὲν γνωρίζω τὴν ἐξέλιξη αὐτῶν τῶν δομῶν, ὅμως τὸ «Θεὸς Κύριος καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν» ἐνθάδε, στὰ Ἱεροσόλυμα, εἶναι Ἱεροσολυμιτικό, ἐνῷ ἡ μελισματικὴ ᾀσματικὴ παράδοση τῶν ὑπακοῶν εἶναι στοιχεῖο τῆς ἀποκριτικῆς ἐνοριακῆς ψαλμωδίας τῆς Κωνσταντινούπολης.

 

[giorgosgoudi]

αυτό που λες σημαίνει ότι μέχρι κάποια στιγμή οι δομές ήταν ανεξάρτητες και μετά συγχωνεύθηκαν.

υπακοή χωρίς θεός κύριος (έστω και χωρίς στιχολογία υπακοής) έχουμε στην αναστάσιμη ακολουθία του πάσχα.
επίσης αν θυμάμαι σωστά και στο ασματικό τυπικό του Συμεών Θες/νίκης;
οι Στουδίτες έφεραν ιεροσολυμικά στοιχεία στην Πόλη και τελικά αυτά εκτόπισαν τις παλιές ψαλμωδίες. ε;

 

[MTheodorakis]

Ἡ ὑπακοὴ εἶναι στοιχεῖο τοῦ ἐνοριακοῦ ὄρθρου, γιὰ τὰ ὑπόλοιπα δὲν γνωρίζω.

 

[Laosynaktis]

Ένα άρθρο του Simon Harris για την εξέλιξη των Υπακοών στη σελ. 61

 

[Shota]

Σε αυτό το άρθρο

ИПАКОИ

ИПАКОИ. в богослужении визант. традиции краткое изменяемое песнопение

www.pravenc.ru

βλέπω πως οι υπακοές σε μουσική γραφή υπάρχουν στα χφφ. του καθεδρικού τυπικού (Ασματικόν, Ψαλτικόν), αλλά ότι ίσως πέρασαν εκεί από την στουδιτική παράδοση. Πάντως οι μελοποιήσεις αυτές είναι αργές. Αναφέρεται επίσης μια άλλη σύντομη εκδοχή των αναστάσιμων υπακοών, π.χ. από το χφ. Crypt. Δ. γ. 5 (του ετ. 1318). Τα σλαβικά κοντακάρια περιέχουν μόνο το αργό μέλος.

Οι ειδήμονες της παλαιάς γραφής ας μας πουν κάτι περισσότερο για τα ιστορικά.

 

[Shota]

Ἡ ὑπακοὴ εἶναι στοιχεῖο τοῦ ἐνοριακοῦ ὄρθρου, γιὰ τὰ ὑπόλοιπα δὲν γνωρίζω.

Αναφέρονται στο γεωργιανό Ιεροσολυμιτικό κανονάριο, 50 περίπου. Μερικά από αυτά διασώζονται και στα σημερινά λειτουργικά βιβλία, συνήθως όμως σαν στιχηρό, κάθισμα κτλ. Πρέπει να υπάρχει κάτι στο βιβλίο του Helmut Leeb.