Διάταξη ἀγρυπνίας κατὰ τὶς Ἀρχέτυπες διατάξεις

Απορία: Η 17η Ιανουαρίου συγκεκριμένα πώς και είναι μέρα αγρυπνίας; Επειδή ο Μ. Αντώνιος θεωρείται ο ιδρυτής του μοναχισμού; Επίσης, μού κάνει εντύπωση που η 1η Ιανουαρίου δεν είναι μέρα αγρυπνίας, θα το περίμενα.
 
Ναί, ὁ «πατὴρ πατέρων» Ἀντώνιος θεωρεῖται ἱδρυτὴς τοῦ ἀναχωρητικοῦ μοναχισμοῦ καὶ δεσπόζει στὸ μοναχικὸ τυπικό.

Μετὰ τὴν τεσσαρακοστή, ἡ ἀνάπαυση τοῦ δωδεκαημέρου δὲν ὁρίζει ἀγρυπνία πέραν τῶν Κυριακῶν.
 
Χαίρετε!
Κατά το τυπικό του Βιολάκη (1888), πότε έχουμε αγρυπνία; Διαβάζω, το ψάχνω και δεν βρίσκω κάπου να το λέει ξεκάθαρα..

Very much thank you!
 
Δὲν ἀναφέρει ἀνοιξαντάρια.

Δὲν περιέχει διάταξη ἀγρυπνίας.

Δὲν ἀναφέρει τὴν χρίση μὲ ἔλαιο τῆς κανδήλας στὸ τέλος ἑορταστικοῦ ὄρθρου.

Δὲν ἀναφέρει τὸν νάρθηκα ὡς τόπο τελέσεως τοῦ ἀποδείπνου, μεσονυκτικοῦ καὶ τῶν ὡρῶν.

Λείπει τὸ «Πληρωθήτω...».

Δὲν ἀναφέρει τὴ διάταξη σύμπτωσης δύο ἁγίων τοῦ Μηναίου σὲ Κυριακή.

Δὲν περιλαμβάνει πλήρη διάταξη τοῦ Σαββάτου μὲ Ἀλληλούια.

Δὲν ἀναφέρει τὴν διάταξη τῆς ἑορτῆς τῆς ἁγίας Σκέπης 28/10 καὶ πολλῶν νεοφανῶν ἁγίων.

Δὲν ἀναφέρει τὴν ἀκολουθία τῆς εἰδικῆς δοξολογίας ἐθνικῶν ἑορτῶν, ἐπετείων καὶ πρωτοχρονιᾶς.

Δὲν ἀναφέρει τὴν τάξη εὐλογήσεως ἑορτίων κολλύβων, βασιλόπιτας ἢ φανουρόπιτας.

Δὲν περιέχει τὴν τάξη τῆς λιτανείας.

Δὲν ἀναφέρει τὶς ἀργίες.

Δὲν ἀναφέρει τὴν εὐλόγηση τῶν σταφυλῶν κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς Μεταμορφώσεως.

Δὲν προβλέπει διατάξεις σύμπτωσης κινητῶν καὶ ἀκινήτων ἑορτῶν, ὅταν τὸ Πάσχα συμπέσει ἀπὸ 25 Ἀπριλίου ἕως 8 Μαΐου.

Δὲν ἀναφέρει πορφυρὰ στολὴ γιὰ τὴν μεγάλη τεσσαρακοστή.

Δὲν ἀναφέρει τὶς δώδεκα μικρὲς μετάνοιες μετὰ τὴν εὐχὴ Ἐφραὶμ τοῦ σύρου.

Δὲν ἀναφέρεται στὴν λιτανεία τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας.

Δὲν ἀναφέρει κατάλυση ἰχθύος τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων, τῆς Μεσοπεντηκοστῆς καὶ τῆς «ἀπόδοσης τοῦ Πάσχα».
 
Προβλέπει την δυνατότητα τελέσεώς της όμως εμμέσως, καθώς στην Προθεωρία γράφει πως μικρά απόλυσις λέγεται και στον μικρό εσπερινό, οσάκις τελείται αγρυπνία (§16 της Προθεωρίας). Από εκεί και πέρα, γνωρίζουμε πως χρησιμοποιούνταν από αρκετούς σαν βάση τέλεσης των αγρυπνιών το Τυπικό του Αγίου Σάββα τουλάχιστον στις αρχές του 20ου αιώνα, με ορισμένες εξαιρέσεις κατά περίπτωσιν, αλλαγές και προσαρμογές στο σήμερα.
Αν θυμάμαι καλά, ο κ. Κίσσας είχε πει σε εκπομπή πως αγρυπνίες γινόντουσαν και στην Πόλη, αλλά σταμάτησαν "δια τον φόβον των Ιουδαίων".
 
Στὶς ἀγρυπνίες τῶν ἁπλῶν Κυριακῶν, χωρὶς θεομητορικὴ ἑορτὴ ἢ ἅγιο μὲ πολυέλεο, ψάλλεται μόνον τὸ «Θεοτόκε παρθένε...» τρὶς

(χφφ. ΤΑΣ Σινὰ 1095 ιβ’ αἰ. φ. 7v, Σινὰ 1096 ιβ’ αἰ. φ. 8r, Κρατικῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ῥωσίας 173.Ι 501 ιβ' αἰ. φ. 130r, Paris. Coisl. gr. 362 ιβ’ αἰ. φ. 147v, Σινὰ 1097 τυπικὸ Συμεὼν ἀρχιεπισκόπου Σινὰ τοῦ ἔτους 1214 φ. 23r, Vat. gr. 782 α’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 6r),

Δόξα, τὸ αὐτό. Καὶ νῦν, τὸ αὐτό.



Σὲ ἀγρυπνία Κυριακῆς μὲ ἑορταζόμενο ἅγιο μὲ πολυέλεο ψάλλεται «Θεοτόκε παρθένε...» σὲ ἦχο δ’. Δόξα, τὸ αὐτό. Καὶ νῦν, ἀπολυτίκιο τοῦ ἁγίου

(χφφ. Ἀπορούμενα ΤΑΣ Vat. gr. 782 α’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 209r-v, Βατοπαιδίου 1202 β’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φφ. 203r, 204r, Ἀπορούμενα ΤΑΣ κεφ. οη’ καὶ οθ’).

Ὁμοίως καὶ σὲ ἀγρυπνία προεορτίου ἢ μεθεόρτου Κυριακῆς μὲ ἑορταζόμενο ἅγιο μὲ πολυέλεο, βλ. χφφ. Ἀπορούμενα ΤΑΣ Vat. gr. 782 α’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 205v, Βατοπαιδίου 1202 β’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 200v, Ἀπορούμενα ΤΑΣ κεφ. ξε’.


Σὲ ἀγρυπνία Κυριακῆς μὲ ἀπόδοση ἑορτῆς ψάλλεται «Θεοτόκε παρθένε...» σὲ ἦχο δ’. Δόξα, τὸ αὐτό. Καὶ νῦν, ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς

(χφφ. Ἀπορούμενα ΤΑΣ Vat. gr. 782 α’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 204v, Βατοπαιδίου 1202 β’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 199v, Ἀπορούμενα ΤΑΣ κεφ. ξγ’).


Σὲ ἅγιο μὲ ἀγρυπνία ψάλλεται τὸ ἀπολυτίκιο. Δόξα, τὸ αὐτό. Καὶ νῦν, «Θεοτόκε παρθένε...»

(χφφ. ΤΑΣ Μ. Λαύρας Γ-5 ιβ’ αἰ. φ. 15r, Κουτλουμουσίου 90δ ἀρχὲς ιγ’ αἰ. φ. 23r, Vat. gr. 782 α’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 29v, Herzogin Anna Amalia Bibliothek Q 740 τοῦ ἔτους 1266 φ. 31r, ἁγ. Σάβα 628 ιγ’ αἰ. φ. 35v, RGB 270.I 35 ιγ’ αἰ. φ. 34v, ΤΑΣ κεφ. κδ’).



Σὲ ἀγρυπνίες μεγάλων δεσποτικῶν καὶ θεομητορικῶν ἑορτῶν ψάλλεται μόνο τὸ ἀπολυτίκιο τρίς

(ἔντυπο ΤΑΣ, χφφ. Λειμῶνος 81 πεντηκοστάριο ια'-ιβ' αἰ. φφ. 202r, 255r, ἁγ. Σάβα 10 μηναῖα ιβ’ αἰ. φ. 23r, Ἱερατικὸν ἔκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας 2021 σ. 90).


Σὲ ἄλλες περιπτώσεις ἀκολουθοῦνται τὰ χφφ. ΤΑΣ.


Ἐπισυνάπτεται ἡ διάταξη διορθωμένη καὶ ἐπαυξημένη.
 

Attachments

  • ΔΙΑΤΑΞΗ ΑΓΡΥΠΝΙΑΣ.docx
    97 KB · Views: 7
Last edited:
Back
Top