Βάιε, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι έχεις δίκιο, η κριτική σου μοιάζει να αντιμετωπίζει την ψαλτική σαν ένα μονοκόμματο πράγμα (τελείως αντιφατικό αυτό σε σχέση με την υπεραναλυτικότητα και λεπτομέρεια με την οποία εξετάζεις π.χ. κλίμακες και διαστήματα).
Γνωρίζω αξιολογότατους σκεπτικιστές απέναντι στον Στανίτσα (από διάφορους χώρους), που ομως εκφράζονται με σεβασμό και εκτίμηση για άλλες πτυχές του έργου του και της τέχνης του. Με αυτούς θα μπορούσα θαυμάσια να διαλεχθώ και να ωφεληθώ. Αλλά ο κάπως απόλυτος τρόπος που ακολουθείς εσύ κι δάσκαλός σου δεν αφήνει πολλά περιθώρια.
Δεν διαφωνώ ότι είμαι απόλυτος, αλλά διαφωνώ με το γεγονός ότι, ενώ υπεραναλύω τα διαστήματα κτλ, δεν εξετάζω λεπτομερώς το θέμα του Στανίτσα.
Διαφωνώ διότι αυτό το θέμα έχει ΗΔΗ υπεραναλυθεί και έχω αναφερθεί
αναλυτικότατα (όπως και ο Μιχαλάκης, πολλά χρόνια πριν από μένα) ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΕΣ φορές σ'αυτό το θέμα, οπότε δεν υπάρχει λόγος να το ξανακάνω, εκτός κι αν κάποιος μου το ζητήσει.
Βέβαια, διαφωνώ λιγάκι και με το ότι είμαι απόλυτος, γιατί, αν προσέξεις, προσπαθώ να τον δικαιολογήσω, αντί να τον υβρίζω κατάμουτρα.
Επίσης, είμαι απόλυτος όσον αφορά ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ μουσικές παραμέτρους της ψαλτικής του.
Οι θέσεις μου όμως είναι αυτές που είναι και δεν υπάρχουν, μέχρι στιγμής, στοιχεία να τις καταρρίψουν (εκτός κι αν εθελοτυφλώ).
Και για να το ξεκαθαρίσω άλλη μια φορά: τον σέβομαι ως καλλιτέχνη, μουσικό, συνθέτη, άνθρωπο με εμπειρίες καν και καν, υπέροχη φωνή είχε, αξιοζήλευτη ευστροφία κτλ, αλλά Πατριαρχικό Μουσικό (αμιγώς, γιατί έχει συζητηθεί στο φόρουμ τι εστίν Πατριαρχικό) Ύφος (Πατριαρχικό Χρόνο και Ατάκες, μέσα σ'όλα τα στοιχεία που το απαρτίζουν) ΔΕΝ είχε.
Δεν είναι εύκολο να το αντιληφθεί κανείς, μόνο ακούγοντάς τον.
Ούτε κι εγώ το ήξερα, μέχρι να το διερευνήσω, ώστε να το κατανοήσω.
Η γνώμη μου είναι πως ο καλύτερος τρόπος είναι να ανοίξεις κάποια λογισμικά πχ Adobe Audition (λογισμικό αναπαραγωγής, καταγραφής και επεξεργασίας ήχου)
ώστε να δεις με τα μάτια σου τι ΑΚΡΙΒΩΣ ψάλλει σε έναν οποιονδήποτε ύμνο (βλ ενδεικτικά την εικόνα).
Έπειτα, βάζεις στο πρόγραμμα τον ίδιον ύμνο (αν υπάρχει) απ'τον Πρίγγο ή απ'τον Ναυπλιώτη και βλέπεις τις διαφορές.
Η πρώτη διαφορά θα είναι στις ατάκες.
Για να δεις τον χρόνο, είτε θα μετρήσεις ακριβώς τις χρονικές διάρκειες (σε miliseconds ή σε seconds) είτε θα ακούς τον Στανίτσα και θα μετράς με το χέρι σου τον χρόνο και έπειτα θα ακούς τον Πρίγγο και θα προσπαθήσεις να μετρήσεις και πάλι με το χέρι σου. Το πιο πιθανό είναι να σου ξεφεύγει ο Πρίγγος, να σου φαίνεται ότι τρέχει σε κάποια σημεία, ενώ στην ουσία δεν θα μετράει σε απλό χρόνο, αλλά σε διπλό (ίσως διερωτηθείς γιατί στον διπλό να φαίνεται ότι τρέχει και στον απλό όχι;; Και αυτό το θέμα έχει αναλυθεί στο παρελθόν και ο μόνος τρόπος να το κατανοήσεις ΠΛΗΡΩΣ είναι να μιλήσεις με κάποιον που ξέρει και όχι μέσω του γραπτού λόγου (γίνεται κι αυτό, αλλά είναι εξαιρετικά χρονοβόρο)).
Αν θες να κάνεις την σύγκριση που αναφέρω πιο πάνω, θα σου πρότεινα να ακούσεις και να βάλεις στο πρόγραμμα το "Άλαλα τα χείλη των ασεβών" Στανίτσας και το "Άλαλα" του Πρίγγου.
Εκεί θα καταλάβεις πολλά, θεωρώ.
Άκουσέ τα όμως και θα προσέξεις ότι ο Πρίγγος μπαίνει πιο έντονα και γρήγορα (σαν έκρηξη) στους φθόγγους, ενώ ο Στανίτσας μπαίνει εντελώς ομαλά.
Επέλεξα εντελώς τυχαία ένα σημείο, το οποίο φαίνεται στην εικόνα.
Πιστεύω όμως ότι τέτοιες απόψεις (εννοώ έτσι διατυπωμένες περί του άρχοντος) έχουν ελάχιστη απήχηση - όχι μόνο στο φόρουμ, γενικά.
Ασφαλώς αυτός δεν είναι λογος να μην εκφράζεις τη γνώμη σου, αλλά χρειάζεται λίγη παραπάνω εμμεσότητα και αίσθηση των ορίων και των μεγεθών.
Έχουνε μικρή απήχηση όπως είναι διατυπωμένες γιατί δεν συμφέρουν, δεν αρέσουν στην κοινή, παραπλανημένη γνώμη ως αυτούσιες απόψεις και όποιος θεωρεί ότι "θίγεται" ο Άρχων, κρύβεται, νομίζω, πίσω απ'το ότι ο τρόπος δεν είναι σωστός.
Δεν χαρακτηρίζομαι για το τακτ μου.
Προσπαθώ όμως τουλάχιστον να τον δικαιολογήσω και θεωρώ ότι δεν εκφράζομαι τόσο άκομψα, όπως στο παρελθόν.
Και τι να κάνουμε όμως παραπάνω;;
Αφού αυτήν είναι η αλήθεια.
Πόσο εμμεσότητα να χρησιμοποιήσουμε;;
Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς, παρ'ότι η αλήθεια πονάει.
Τέλος, λες "αίσθηση των μεγεθών".
Ποιος καθορίζει το μέγεθος του Στανίτσα;;
Εμείς δεν το καθορίζουμε;;
Αν δεν δίναμε σημασία στην ύπαρξή του, θα ήταν ο κανένας.
Αν διατυμπανίζουμε ότι ήταν άριστος, τέλειος, αλάνθαστος κτλ κτλ, θα του δώσουμε μια Α αξία.
Υποκειμενικό είναι όμως αυτό.
Αντικειμενικά έχει μια Β αξία, λόγω φωνής, γνώσεων κτλ.
Εμείς όμως, ίσως του δίνουμε λιγότερη ή περισσότερη αξία απ'ό,τι του πρέπει και αυτό είναι που καθορίζει το μέγεθός του, ανεξάρτητα απ'την αντικειμενική του αξία.
Έτσι τα βλέπω εγώ τα πράγματα.
Ελπίζω να είμαι τόσο απόλυτος.
Θεωρώ ότι "σχετικοποιήθηκα" λιγάκι...
Μετά φταίω, που μιλάω για τα έσχατα της ΕΒΜ κι όχι μόνο?
Περιγράφω, αδρομερώς, μερικά χαρακτηριστικά "των εσχάτων μουσικών χρόνων" ή "της κατάντιας":
1). "Άχρονο ή ημί - άχρονο ψάλσιμο"!
2). Εισαγωγή "ξένων θέσεων", στα Εκκλησιαστικά μέλη! (κυρίως από λαικά & δημώδη άσματα).
3). Εισαγωγή πολυφωνικών - τετράφωνων χορωδιών στη Θ. λατρεία.
4). Επικράτηση σύντομων και "στο άρπα κόλα" μελωδιών.
5). Ανελέητο κυνήγι από τον αδυσώπητο χρόνο, λες και θα γίνει κάτι εάν τελειώσουμε μισή ώρα πιο αργά! (κατ' εξαίρεση συναντάμε, σε λίγες περιπτώσεις και την εκ διαμέτρου αντίθετη κατάσταση).
6). Ψάλτριες να ψάλλουν ταυτόχρονα με τους άνδρες Ιεροψάλτες στα Αναλόγια ή ακόμα και άνδρες να ισοκρατούν Πρωτοψάλτριες.
7). Το σημαντικότερο είναι ότι τα παραπάνω φαινόμενα, τα συναντάμε σε Αναλόγια Ιεροψαλτών διαβασμένων, καταξιωμένων με μουσική παιδεία μορφωμένων και υπεράνω πάσης υποψίας!
1) συμφωνώ
2) επίσης
3) επίσης, αν και συμφωνώ και με την άποψη που εξέφρασε ο Γιώργος παραπάνω
4) επίσης
5) επίσης
6) δεν συμφωνώ, εφόσον ξέρει να ψάλλει σωστά. Οι γυναίκες εκ φύσεως παρουσιάζουν μεγαλύτερη δυσκολία να ψάλλουν το ίδιο σωστά με εμάς (με την ίδια προσπάθεια), διότι η ψαλτική είναι πιο "brutal" θα έλεγα, χαριτολογώντας, αφού θέλει "πυγμή" για να ψάλλει κανείς.
Οι γυναίκες εκ φύσεως, θέλουν να ωραιοποιούν το ηχητικό αποτέλεσμα (εξελικτικό στοιχείο απαραίτητο για να μεγαλώνουν σωστά τα τέκνα τους, όταν είναι μικρά σε ηλικία και τα τραγουδάνε), οπότε χαλάνε την ένταση (την αυξομειώνουν ή την κρατούν σταθερά χαμηλή) και χαλάνε και τις ατάκες (τις καταργούν, ώστε το αποτέλεσμα να είναι γλυκό και τρυφερό και όχι έντονο και σκληρό).
Όταν όμως έχουμε ρίξει το επίπεδό μας εκθηλυκεύοντας την ψαλτική μας (χαλώντας ένταση και ατάκες), τότε, δίκαια, παρατηρείται η κατάσταση που αναφέρεις, παρ'ότι (ξαναλέω) δεν συμφωνώ ότι είναι κατάντια (απλώς πρέπει να το δούμε με την παραπάνω λογική-φίλτρο που έθεσα. Έτσι το βλέπω εγώ, τουλάχιστον.)
7) επίσης συμφωνώ, εξ ου και οι πρακτικοί ψάλτες (μέχρι το 1950-1960, τουλάχιστον) ήταν πιο σωστοί από κάποιους "διαβασμένους".
Ευχαριστώ!
