Ωραία. Για να μην χάσουμε τα μέσα, μάλλον χάνουμε το σκοπό. Για να εξυπηρετήσουμε τον σκοπό με τα μέσα που μας διατίθενται, τι πρέπει να κάνουμε κατά τη γνώμη σου; Εγώ είμαι πολύ μικρός για να σκεφτώ και δικαιολογούμαι
Πρέπει τα μέσα να προσαρμόζονται στον σκοπό (που είναι η εκκλησιαστικότητα, όπως αισθητοποιείται ή και θεσμίζεται μέσω της παράδοσης).
ΑΝ η τοποθέτηση (ελληνική, δυτική, ή όποια) δεν επαρκεί προς αυτό, θα πρέπει να αλλάξει, με αρκετή αυτογνωσία και προσωπική προσπάθεια. Γι' αυτό δεν προσπαθούμε όλοι; Να γίνουμε καλύτεροι.
Όσοι είναι οι άνθρωποι, τόσες είναι και οι διαφορετικές τοποθετήσεις. Κανένας δεν είναι ίδιος με τον άλλον 100% σε τίποτα (το έχει αποδείξει η βιολογία). Ότι μπορεί ο ένας να μιμείται τον άλλον και λίγο-πολύ να τα καταφέρνει, αυτό δεν τον κάνει ούτε μιμητή με την κακή έννοια, αλλά ούτε και 100% ίδιον με τον μιμούμενο.
Ευχαριστώ!
Στο αρχικό μου μήνυμα προσπάθησα να απαντήσω σε αυτό το σημαντικό θέμα κάνοντας μια διάκριση ανάμεσα σε
κύρια και
δευτερεύοντα φωνητικά στοιχεία, όπου τα πρώτα συγκροτούν το
ήθος και την
τέχνη και είναι απαραβίαστα, τα δεύτερα συγκροτούν το
ύφος και την
τεχνική και είναι μεταβαλλόμενα.
Οι τρεις ψάλτες που έφερα ως παράδειγμα έχουν διαφορετικές φωνές και τοποθετήσεις, αλλά κοινή βασική φιλοσοφία ως προς τη φυσικότητα της φωνής.
Παλαιότερα είχα γράψει (συμπτωματικά, απευθυνόμενος πάλι σε σένα):
(πρέπει κάποιος να) καταλάβει τη διαφορά του ήθους από το ύφος τους ή της τέχνης από την τεχνική τους. Η τέχνη και το ήθος είναι τα υπερκείμενα επίπεδα.
Και αναφερόμενος στους παραδοσιακούς ψάλτες πριν:
Τώρα, αυτό που λέω είναι ότι σχεδόν όλοι οι παραδοσιακοί ψάλτες του Πατριαρχείου, αν δεν κάνω λάθος, μοιράζονται τα βασικά χαρακτηριστικά και διαφέρουν στα δευτερεύοντα. Ακριβώς στα δευτερεύοντα είναι που δημιουργείται η προσωπική φωνή ως συστατικό του ύφους καθενός, ενώ στα βασικά είναι που διατηρείται το παραδοσιακό ήθος
Και θέλοντας να περιγράψω πιο τεχνικά το βασικο και απαραβίαστο φωνητικό κομάτι, τοποθέτησα ορισμένες φωνητικές παραμέτρους (όχι όλες). Φυσικά αυτά είναι προσωπικές απόψεις από δική μου παρατήρηση:
- α) σχετικά μεσαίο, και πάντως όχι υπερβολικά πρόσθιο, άνοιγμα του στόματος,
- β) ισορροπημένα και όχι έντονα αρθρωμένα φωνήεντα,
- γ) ισχυρότατη συγκράτηση της φωνής από το διάφραγμα,
- δ) εντελώς ανοιχτές δίοδοι προς τη μύτη και τα ιγμόρια
(Και στις τέσσερις παραμέτρους βλέπει κανείς ότι η
φυσικότητα αισθητοποιείται ως ένα είδος μεσότητας ή περιορισμού).
Εν ολίγοις, το ότι έχουμε όλοι οι άνθρωποι διαφορετικές φωνές, δεν σημαίνει ότι υπάρχει χώρος στην ψαλτική για όλα τα είδη των φωνών. Πρέπει να αναβαπτίζονται στο ήθος.
Πάντως, είναι μια γενικότερη κουβέντα αυτή, και ίσως κάποτε την κάνουμε, αλλά νομίζω ότι όλη η συζήτηση για την παράδοση (όπως και η ακρόαση και μελέτη των ακουσμάτων και των κειμένων των παλαιών) καθώς και οι σχετικές διαφωνίες, συχνά (ή τις περισσότερες φορές) εγκλωβίζονται σε περισσότερο επιφανειακά στοιχεία από ό,τι θα έπρεπε, ενώ η κοινή προσπάθειά θα πρέπει να είναι να ανακαλύψουμε και μελετήσουμε τα στοιχεια του
ήθους. (Γι΄ αυτό και εξεπλάγην ευχάριστα με την αναφορά του δασκάλου σου στον Περιστέρη ως ψάλτη με άρτια τοποθέτηση: γιατί δείχνει προσπάθεια ή και ικανότητα να απεγκλωβιστεί κάποιος από τα επιφανεικά υφολογικά δεδομένα προς αναζήτηση του υποκείμενου ήθους).[/SIZE]