[Ερώτηση] Πῶς ψάλλεται «Ὅταν ἔλθῃς ὁ Θεός, ἐπὶ γῆς μετὰ δόξης»

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἕνα Κοντάκιο, αὐτό τῆς Κυριακῆς τῶν Ἀπόκρεω,
Κοντάκιον. Ἦχος α'.
Ὅταν ἔλθῃς ὁ Θεός, ἐπὶ γῆς μετὰ δόξης, καὶ τρέμωσι τὰ σύμπαντα· ποταμὸς δὲ τοῦ πυρὸς πρὸ τοῦ Βήματος ἕλκῃ, καὶ βίβλοι ἀνοίγωνται, καὶ τὰ κρυπτὰ δημοσιεύωνται· τότε ῥῦσαί με, ἐκ τοῦ πυρὸς τοῦ ἀσβέστου, καὶ ἀξίωσον, ἐκ δεξιῶν σου με στῆναι, Κριτὰ δικαιότατε.​
ψάλλεται μέ δύο τρόπους.
Αὐτοί πού ἐπιλέγουν κατά τό Τὸν τάφον σου Σωτήρ ἔχουν ὑπέρμετρο τήν φρᾶσιν καὶ τρέμωσι τὰ σύμπαντα.
Πῶς πρέπει νά ἀποδίδεται τελικά;

Σημ.: Περί τοῦ ποιητοῦ, συντάξεως καί στίξεως, βλ. Κων. Παπαγιάννη, Διορθώσεις καί Παρατηρήσεις εἰς τό Τριῴδιον, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2006, σσ. 47 καί 48. Παραπάνω παρατίθεται σύμφωνα μέ τίς ὑποδείξεις τοῦ π. Παπαγιάννη.
 
Ἕνα Κοντάκιο, αὐτό τῆς Κυριακῆς τῶν Ἀπόκρεω,
Κοντάκιον. Ἦχος α'.
Ὅταν ἔλθῃς ὁ Θεός, ἐπὶ γῆς μετὰ δόξης, καὶ τρέμωσι τὰ σύμπαντα· ποταμὸς δὲ τοῦ πυρὸς πρὸ τοῦ Βήματος ἕλκῃ, καὶ βίβλοι ἀνοίγωνται, καὶ τὰ κρυπτὰ δημοσιεύωνται· τότε ῥῦσαί με, ἐκ τοῦ πυρὸς τοῦ ἀσβέστου, καὶ ἀξίωσον, ἐκ δεξιῶν σου με στῆναι, Κριτὰ δικαιότατε.​
ψάλλεται μέ δύο τρόπους.
Αὐτοί πού ἐπιλέγουν κατά τό Τὸν τάφον σου Σωτήρ ἔχουν ὑπέρμετρο τήν φρᾶσιν καὶ τρέμωσι τὰ σύμπαντα.
Πῶς πρέπει νά ἀποδίδεται τελικά;

Σημ.: Περί τοῦ ποιητοῦ, συντάξεως καί στίξεως, βλ. Κων. Παπαγιάννη, Διορθώσεις καί Παρατηρήσεις εἰς τό Τριῴδιον, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2006, σσ. 47 καί 48. Παραπάνω παρατίθεται σύμφωνα μέ τίς ὑποδείξεις τοῦ π. Παπαγιάννη.

Συλλογή Ιδιομέλων
Μανουήλ Πρωτοψάλτου υπό Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος
(έκδοσις 1831 επανέκδοσις Βασ. Ρηγόπουλου)
σελ.199 Κοντάκιον ήχος πα. (ΔΙΑΤΟΝΙΚΑ χωρίς μαλακό χρώμα)
Θα ανεβάσω το μέλος το απόγευμα.
(εάν μέχρι τότε δεν το ανεβάσει άλλο μέλος του Ψαλτολογίου)
 
Στο βιβλίο του "Ιερά Υμνωδία" ο Ι. Σακελλαρίδης το γράφει με βάση "Τον τάφον σου Σωτήρ" δεν γνωρίζουμε όμως τις πηγές του. :confused:

Ο μαθητής και διάδοχός του Σπ.Καψάσκης σε βιβλίο του με απολυτίκια κοντάκια κλπ. ύμνους εορτολογίου το δίνει σε α΄ ήχο από Πα.
 
Στο βιβλίο του "Ιερά Υμνωδία" ο Ι. Σακελλαρίδης το γράφει με βάση "Τον τάφον σου Σωτήρ" δεν γνωρίζουμε όμως τις πηγές του. :confused:
Χωρίς νά παραθέτει μουσικό κείμενο, ἀλλά μόνο τό κείμενο, ὑποδεικνύει κατά τό Τὸν τάφον σου Σωτήρ, περικόπτει ὅμως αὐθαιρέτως τό καὶ τρέμωσι τὰ σύμπαντα.

Ο μαθητής και διάδοχός του Σπ.Καψάσκης σε βιβλίο του με απολυτίκια κοντάκια κλπ. ύμνους εορτολογίου το δίνει σε α΄ ήχο από Πα.
Αὐτό ψάλλω ἐπί 20 χρόνια. Εἶναι ὅμοιο (μέ ἐλάχιστες διαφορές) μ᾿ αὐτό πού ἀνέβασε ὁ Δημήτρης. Ἄν μπορέσω θά ἀνεβάσω τοῦ Καψάσκη.
 
Ἕνα Κοντάκιο, αὐτό τῆς Κυριακῆς τῶν Ἀπόκρεω,
Πῶς πρέπει νά ἀποδίδεται τελικά;


Πατερ σε κανονικο Αο ηχο ειρμολογικο . Δειτε την επισυναψη απο το ΤΡΙΩΔΙΟΝ του Στανιτσα (κατι πρεπει να ηξερε , ολο και κατι θα ειχε ακουσει στην Πολη και στον Πατριαρχικο Ναο) .
 

Attachments

  • 1.jpg
    85.3 KB · Views: 153
Το κοντάκιο "Όταν έλθης ο Θεός", είναι προσόμοιο του προλόγου "Τον τάφον σου Σωτήρ". Ο πρόλογος αυτός είναι κάθισμα του αναστάσιμου όρθρου του α΄ ήχου. Εκ παραδόσεως όμως είθισται τα προσόμοιά του να ψάλλονται σε πρώτο ήχο και όχι σε νάο, όταν αυτά έχουν θέση κοντακίου ή απολυτικίου μέσα στην ακολουθία. Σε ήχο νάο ψάλλονται μόνο όταν έχουν θέση καθισμάτων στην ακολουθία. Το ίδιο συμβαίνει με τα προσόμοια του καθίσματος "Κατεπλάγη Ιωσήφ" όπου, όταν έχουν θέση απολυτικίων, ψάλλονται σε ήχο τέταρτο εκ του ΔΙ με φθορά δευτέρου κι όχι σε νενανώ.
(Σημειωτέον ότι δεν υπάρχει μελοποίηση του "Θεός Κύριος" σε νάο ή νενανώ.)
 
Το κοντάκιο "Όταν έλθης ο Θεός", είναι προσόμοιο του προλόγου "Τον τάφον σου Σωτήρ".
Μέ συγχωρεῖτε πολύ, ἀλλά ἄν γράφουμε κάτι, πρέπει νά ἔχουμε διαβάσει πρίν τί ἔχει γραφτεῖ.
Ἐπειδή εἶχα δουλειά ἔξω, ἐρχόμουν ἀκριβῶς νά γράψω, ὅτι στήν Παρακλητική ἔχουμε τό παρακάτω Κάθισμα, πρός Τὸν τάφον σου Σωτήρ.
Τὸ βῆμά σου φρικτόν, καὶ ἡ κρίσις δικαία,
τὰ ἔργα μου δεινά, ἀλλ' αὐτὸς Ἐλεῆμον,
προφθάσας με διάσωσον, καὶ κολάσεως λύτρωσαι·
ῥῦσαι Δέσποτα, τῆς τῶν ἐρίφων μερίδος,
καὶ ἀξίωσον, ἐκ δεξιῶν σου μὲ στῆναι,
Κριτὰ δικαιότατε.
Αὐτό μπορεῖ νά μοιάζει μέ τό Κοντάκιον γιά τό ὁποῖο συζητᾶμε, ἀλλά ἔγραψα ὅτι στό Κοντάκιο περισσεύει ἡ φρᾶσις καὶ τρέμωσι τὰ σύμπαντα.
Ἐπίσης τί σχέση ἔχει τό, Τὸν - τά-φον σου Σωτήρ μέ τό, Ὅ-ταν - ἔ-λθῃς ὁ Θεός. Ταιριάζει;
Ἄρα, δέν εἶναι (τό Κοντάκιον) προσόμοιο τοῦ Τὸν τάφον σου Σωτήρ.
Τό Κοντάκιον, ὅτι εἶναι ποίημα τοῦ Ρωμανοῦ, καί τό γράφει ὁ π. Παπαγιάννης (ὅ.π.), καί τό ἔχω δεῖ κι ἐγώ στά ἔργα τοῦ Ρωμανοῦ.
Ἄρα ἀποκλείεται νά ἔχει προστεθεῖ αὐτή ἡ φρᾶσις μεταγενέστερα, ὅπως παρασύρθηκε ὁ Σακελλαρίδης, καί παρέσυρε καί ἄλλους, πού δέν περιέκοψαν μέν τήν φρᾶσιν, τό μελοποίησαν ὅμως σύμφωνα μέ τό Τὸν τάφον σου Σωτήρ, κάνοντας αὐτοσχεδιασμούς. Ὁ Σακελλαρίδης, τέλος πάντων, ἦτο συνεπέστερος.
Τό θέμα εἶναι καί Ὑμνολογικό.
 
Last edited:
Σε Πρώτο από το ΠΑ το έχει και ο Βουδούρης στο Τριώδιό του (καταγράφοντας την Πατριαρχική πράξη στις αρχές/μέσα του 20ου αιώνα).
 

Εἶναι ἰδιόμελο (ποίημα Ῥωμανοῦ τοῦ μελῳδοῦ) καί ἐξ αὐτοῦ προσόμοιον τό ἀναστάσιμον κοντάκιον τοῦ α΄ ἤχου:

Κοντάκιον. Ἦχος α'. Ὅταν ἔλθῃς ὁ Θεὸς.
ξανέστης ὡς Θεός, ἐκ τοῦ τάφου ἐν δόξῃ,
καὶ κόσμον συνανέστησας,
καὶ ἡ φύσις τῶν βροτῶν ὡς Θεόν σε ἀνύμνησε,
καὶ θάνατος ἠφάνισται, καὶ ὁ Ἀδὰμ χορεύει, Δέσποτα,
καὶ ἡ Εὔα νῦν ἐκ τῶν δεσμῶν λυτρουμένη,
χαίρει κράζουσα· Σὺ εἶ ὁ πᾶσι παρέχων, Χριστὲ τὴν ἀνάστασιν.​

Καμμία λοιπόν σύγχυση μέ τά πρός «Τὸν τάφον σου Σωτήρ» καθίσματα.


 
Ψάλλει ο δεξιός χορός του Μετόχιου Κύκκου, Άγιου Προκόπιου 2015.
Εχω αποκόψει το κομμάτι απο την υπόλειπη ακολουθία. :)
 

Attachments

  • Ὅταν ἔλθῃς ὁ Θεὸς κοντάκιον Ἦχος α΄.mp3
    1.6 MB · Views: 151
Το κοντάκιο "Όταν έλθης ο Θεός", είναι προσόμοιο του προλόγου "Τον τάφον σου Σωτήρ". Ο πρόλογος αυτός είναι κάθισμα του αναστάσιμου όρθρου του α΄ ήχου. Εκ παραδόσεως όμως είθισται τα προσόμοιά του να ψάλλονται σε πρώτο ήχο και όχι σε νάο, όταν αυτά έχουν θέση κοντακίου ή απολυτικίου μέσα στην ακολουθία. Σε ήχο νάο ψάλλονται μόνο όταν έχουν θέση καθισμάτων στην ακολουθία. Το ίδιο συμβαίνει με τα προσόμοια του καθίσματος "Κατεπλάγη Ιωσήφ" όπου, όταν έχουν θέση απολυτικίων, ψάλλονται σε ήχο τέταρτο εκ του ΔΙ με φθορά δευτέρου κι όχι σε νενανώ.
(Σημειωτέον ότι δεν υπάρχει μελοποίηση του "Θεός Κύριος" σε νάο ή νενανώ.)

Σωστός ο κυριος Νεκτάριος. Θυμάμαι τον συγχωρεμένο Τάκη Αγγελλόπουλο θείο του Λυκούργου που μου το ελεγε μαζι με τον Παπα Θανάση Τσούμαρη, οταν ηταν 80ρηδες πλέον στην Μεταμόρφωση στο κοιμητήριο, με βάζαμε να λεω δυο και τρεις φορές τα του αριστερού (αριστερός ήμουν ο Θεός με εκανε) όταν έκανα λάθος, Με βάλανε λοιπόν και το ξανάπα και είχε και κόσμο. Ενταξει για μημόσυνα μαζευοντουσαν αλλα εγω τοτε 18 χρονών μου φαινόταν οτι θα με καταπιεί η γή. Τόμαθα ομως...και το θυμάμαι.
 
Το Κοντάκιο αυτό όπως και όλα τα υπόλοιπα του όλου Ενιαυτού, περιέχεται στο εκδοθέν υπό της μετριότητός μου Ειρμολόγιο. Το ανεβάζω για όποιον ενδιαφέρεται :
 

Attachments

  • Όταν έλθης ο Θεός - Κοντάκια Ενιαυτού.mp3
    3.3 MB · Views: 180
Back
Top