Ενδιαφέρουσα η εκτέλεση της επίμαχης θέσης από τον Ελευθέριο Γεωργιάδη στο 10ο τράκ της συλλογής που ανέβασε ο Γιάννης Μπουλμπουτζής
εδώ. Αν μπορεί κάποιος να την κόψει και να την ανεβάσει ξεχωριστά ακόμα καλύτερα.
Χρειάστηκε να ...κάνω μαγικά με το Adobe Audition, για να τα φτιάξω να ακούγονται. Πάντως όσοι έχουμε ακόμα κασέτες με καλά πράγματα μέσα, πρέπει να βιαστούμε να τις ψηφιοποιήσουμε, σε λίγο ή θα σβηστούν τελείως ή θα ακούγονται ...από το υπερπέραν. Ακούστε πάντως τι γλυκά που τα λέει ο Άρχων, όπως λεει κι ο Βαγγέλης. Μάστορας στα διαστήματα, και στην (νεαρώτερη) ηλικία αυτή καλλιφωνότατος (δεν ξέρω πόσων ετών είναι στις ηχογραφήσεις αυτές, αλλά εμείς τον ακούσαμε μόνο σε μεγάλη ηλικία).
Ιδού το Δύναμις του Κρητός:
View attachment 07.DynamisKritos_EleftheriosGeorgiadis.mp3
Ορίστε το "Τον Δεσπότην...:
View attachment 10.TonDespotin_EleftheriosGeorgiadis.mp3
Τί να πει κανείς. Εκτελεί τις όμοιες διφωνίες εξαιρετικά!
Το παρακάτω το έφτιαξα εγώ πάνω στην εκτέλεση (αναλύσεις) του Ιακώβου Ναυπλιώτου, με τα διαστήματα του Χρυσάνθου
(Μείζων Τ = 12,23 τμ., Ελάσσων Τ. = 9,04 τμ., Ελάχιστος Τ. = 8,61 τμ. στην οκτάβα 72 τμημάτων) σε Matlab. Βέβαια στο παράδειγμα αυτό χρησιμοποιήθηκε μόνο ο μείζων και ο ελάχιστος:
View attachment TonDespotin_Midi_XrysanthosIntervals.mp3
Ιδού το ίδιο απόσπασμα και από τον Ναυπλιώτη:
View attachment TonDespotin_Nafpliotis_part.mp3
Γίνεται αμέσως κατανοητό οτι και μόνη η χρήσις του (μεγάλου = 8,61 τμ.) Ελαχίστου Τόνου του Χρυσάνθου, είναι αρκετή για την εκτέλεση των όμοιων διφωνιών στο μαλακό χρωματικό γένος.
Τώρα βέβαια, έχει συζητηθεί πολύ για το αν θα το πουμε χρωμα η όχι αφού έχει 2 είδη τόνων. Αν το άκουσμα στο Δύναμις του Κρητός φαίνεται σε κάποιον διατονικό, ας μας το πει. Απλά εκεί ακούγονται και τα τετράχορδα, ενώ στο "Τον Δεσπότην..." τα τρίχορδα και τα πεντάχορδα.
Πάντως και σύμφωνα με τον
ορισμό του Χρυσάνθου (παρ 2-7), αφού υπάρχει έστω και μια μόνιμη ύφεση (στον ΠΑ) μέσα στο πεντάχορδο (ΝΗ-ΔΙ), άρα περιέχεται ένα (μη φυσικό = μη ανήκον στην διατονική κλίμακα) ημίτονο, νομιμοποιούμαστε να το λέμε μαλακό χρώμα.
Από την άλλη το οτι
δεν δημιουργείται τέλειο τετράχορδο και πεντάχορδο (παρ. 4), ήταν πάντα γνωστό και αναφέρεται σε όλα τα παλαιά θεωρητικά, ενώ η πραγματική απόκλιση (με τα κλασματικά διαστήματα) είναι ελάχιστη. Τόση που δεν πείραζε κανέναν (εκτός αν έπαιζε αρχαιοελληνική λύρα, κιθάρα ή βάρβιτο). Και σε αυτή την περίπτωση όμως με μια πολύ μικρή αύξηση του μείζονα ή των 2 ελαχίστων τόνων του πενταχόρδου, λύνεται το πρόβλημα.
Γι αυτό και οι παλαιοί δάσκαλοι (εγώ το άκουσα από τον Δ. Σουρλαντζή, Ο Βασ. Βέτσος από τον Ελ. Γεωργιάδη) συνέστηναν την εκτέλεση ιδιαίτερα μεγάλου Μείζονα στο ΠΑ-ΝΗ του "Τον Δεσπότην...".
Στην επισύναψη πάντως πιο πάνω (midi), δεν έχω διορθωμένους φθόγγους, στο αποτέλεσμα όμως δεν ακούγονται άσχημα οι όχι (απόλυτα) τέλειες 4η και 5η.
Για τον Ελάχιστο τόνο (ΝΗ-ΖΩ) του Ελ. Γεωργιάδη στο "Τον Δεσπότην...", ο Βασ. Βέτσος μου ανέφερε σε πρόσφατη συζήτηση πως "όταν έκανε το απήχημα έπιανε τον Ζω τόσο χαμηλά, που οι μαθητές κοιταζόμασταν, για το πού βρίσκεται αυτός ο φθόγγος: ο διατονικός που ξέραμε (και παίζαμε σε όργανα) δεν ήταν, αλλά ούτε κι ο εναρμόνιος...". Και ο Στανίτσας βέβαια όταν
ψάλλει λέγετο ένα τέτοιο μεγάλο ελάχιστο ΓΑ-ΒΟΥ χρησιμοποιεί και ομολογεί στη γνωστή συνέντευξη ο κ. Τσιούνης "...εμείς τέτοιο λέγετο δεν ακούσαμε εδώ..."
Αυτά για την ώρα, θα επανέλθω σύντομα με τα τεκμήρια που χρωστώ στο θέμα αυτό...
Ευχαριστώ
ΧΣ
Υ.Γ. Επειδή έπεσε ο server μου, χρειάστηκε να ξανανεβάσω τα συνημμένα...
