Ποτέ δεν είναι αργά, πίστεψέ με!
Για την οικοδομή, σίγουρα. Για τα υλικά όμως...
Ποτέ δεν είναι αργά, πίστεψέ με!
Μου φαίνεται εξαιρετικά αντιπαθής ο συνδυασμός (στο βαθμό που γίνεται αντιληπτός από τους πιστούς)
Αμήν
Παύση
Ντουντούκα (τονοδότης)
Απήχημα
Ύμνος
Απαντωντας στην απαντηση σου στο μηνυμα μου , θελω κατ'αρχην να σταθω
σε δυο πραγματα .
1ον : Αναφερω στο μηνυμα μου οτι ''εκφραζω αποριες και οχι θεσεις'' . Η απαντηση σου ομως μου φαινεται σαν αντιπαραθεση , τουλαχιστον σε ορισμενα σημεια . Αν κανω λαθος ΣΟΡΡΥ .
2ον : Στο θεμα του αειμνηστου Καρρα , φαινεσαι ετοιμος για ''καυγα'' . Μα δεν
τον κατηγορησα τον ανθρωπο . Και για να τελειωνω με αυτο το θεμα . Εχω
πει και παλαιωτερα οτι ο ανθρωπος εχει καμει πολυ αξιολογη ερευνα πανω στην ελληνικη μουσικη . Εχει ψαξει , εχει μελετησει , εχει καταγραψει κλπ κλπ. Απλα εγω καλως ή κακως , δεν εχω μελετησει το εργο του γυρω απο την Β.Μ. , δεν εχω καν διαβασει το θεωρητικο του . Επομενως δεν μπορω να τον κρινω ουτε θετικα ουτε αρνητικα . Απλα οταν τον ακουγα να ψαλλει δεν μου αρεσε . Ισως να εφταιγε και η οχι και τοσο καλη φωνη του . Δεν συμφωνω με οσους τον κατηγορουν σχεδον βριζοντας τον , οπως δεν συμφωνω και με τον δογματισμο καποιων της λεγομενης σχολης Καρρα .
Παραθετεις καποια παραδειγματα στην απαντηση σου τα οποια βεβαια γνωριζω
και αν και λεω οτι χρησιμοποιω αποκλειστικα (ισως λαθος διατυπωση) τα μονοσυλλαβα απηχηματα , χρησιμοποιω αυτα που αναφερεις αφου αυτα ακουσα απο τους ψαλτες που αναφερω στο μηνυμα μου , στις συγκεκριμενες περιπτωσεις.
Και εδω ακριβως ειναι η απορια μου . Γιατι σε καποια ( σε λιγα) παπαδικα κυριως μελη , λενε πολυσυλλαβα απηχηματα και στα υπολοιπα παπαδικα και στα στιχηραρικα και ειρμολογικα , λενε μονοσυλλαβα ; Αυτη ειναι η απορια μου και πανω σε αυτο ζητω απαντηση απο οποιον γνωριζει . ΓΙΑΤΙ ποτε ετσι και ποτε γιουβετσι (αμαν και πειναω) ;
Επισυναπτω ηχητικο με 11 απηχηματα απο τον Στανιτσα . Τα 8 πρωτα ειναι απο ισαριθμα χερουβικα κατ' ηχον . Το 9 ειναι παλι απο χερουβικο του Γου
γιατι το προηγουμενο (τριτο) δεν ακουγεται καλα . Το 10 ειναι απο κοινωνικο
του Σταυρου οπου κανει διαφορετικο (πιο συντομο) απο το του Χερουβικου (τεταρτο) και το 11 ειναι απο το ''σιγησατω ..'' και ειναι το ιδιο με το του
χερουβικο του Πλ.Αου (πεμτο) . Αντε βγαλε τωρα ακρη .
Ακομα επισυναπτω μια σελιδα απο το θεωρητικο (κοιτα να δεις που ξανανοιξα θεωρητικο μετα απο τοσα χρονια) του Αβρααμ Ευθυμιαδη . Στην αρχη στην πανω μερια κατι λεει για το ''αμην'' χωρις να ξεκαθαριζει ομως την τονικοτητα που πρεπει να λεγεται . Και στην κατω μερια στην υποσημειωση 2 , ο Χρυσανθος λεει ...''Γινεται δε και μονοσυλλαβως το απηχημα'' ... .
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ;
Μπερδευεται λοιπον κανεις (κυριως οι μαθητες) οταν διδασκεται το ''ετσι'' και
ακουει το ''γιουβετσι'' ή τουμπαλιν . Κανω λαθος ;
Στα περισσότερα κλασσικά βιβλία , δεν αναγράφονται απηχήματα και μάλιστα δισσύλαβα. Παίρνοντας ως πηγή τον Πρίγγο αλλά και τον Καραμάνη [ προσωπικά ] , Τα απηχήματά τους , περιορίζονταν σε ένα ΝΕΕΕ.. , Στον ήχο Δ` Άγιαααα.. πολύ πιό απλό απο το τού Στανίτσα ... , στόν ΠΛ Β` Νεεχεεες , και στον Βαρύ ήχο Νεεεεεεεανεεες αρχιζοντας κ του ΠΑ και καταλήγοντας στον ΖΩ. Στον Πλάγιο του Δ` πάντα ένα απλό Νεεεε. Στον ΝΗ. Καί αυτα μόνο στα Χερουβικα και κοινωνικα. Πολλοί , σήμερα άρέσκονται αε δισσύλαβα απηχήματα και με πολύ στόμφο..!!! Σκοπός του απηχήματος είναι να σε εισαγάγει διακριτικα στόν ήχο..!! , τιποτε περισσότερο ..Ο αειμνηστος Περιστέρης , ήταν πολύ διακριτικός στα απηχήματα..!! Β. ΤΖΑΝ.
Ο ρόλος του απηχήματος δεν είναι καλλωπιστικός - διακοσμητικός, ούτε προς φωνητική επίδειξη ή τέρψη, αλλά ουσιαστικός και πρακτικός.Ήθελα να ρωτήσω το εξής: Αν κάποιος (και έχω ακούσει πολλούς ψάλτες κατά μόνας αλλά και χορούς να το κάνουν) μπορεί να ξεκινήσει (και εννοείται να ακουλουθήσει επιτυχώς τον ήχο και τον απαιτούμενο ρυθμό) κάποιο μέλος χωρίς απήχημα είναι λάθος; Πρέπει ντε και καλά να χρησιμοποιήσει απήχημα για να είναι σωστός;
Ἴσως τὰ ἀπηχήματα νὰ μὴν ἔχουν νόημα, ὅταν ὁ ψάλτης δὲν ἔχει σὲ ἀκτίνα ἀκοῆς ἕνα σῶμα ἀκροατῶν ἢ/καὶ συμψαλλόντων ποὺ νὰ "πιάνει" ἀμέσως τὸ νόημά τους, ὁπότε γίνονται σὰν τελετουργικὸ χωρὶς νόημα, ποὺ δείχνει καὶ ἐξεζητημένο. Εἶναι σὰν νὰ λέει λ.χ. ἕνας ῥεμπέτης "χιτζάζ" προτοῦ παίξῃ. Πόσοι εἶναι σὲ θέση νὰ πιάσουν ἀμέσως τὸ ποῦ περίπου θὰ κινηθῇ; Ἴσως ὅμως πάλι ἔχουν νόημα γιὰ κάποιον ποὺ θέλει νὰ ξαναδημιουργῆσῃ τέτοιο σῶμα ἀκροατῶν, νὰ τὸ ἐκπαιδεύσῃ.Προφανώς και τα γνώριζαν. Για κοιτάξτε και αυτό:
View attachment 220
καθώς και την ηχογράφηση. (Ι.Ναυπλιώτης-Κ.Πρίγγος)
Σε ποιό βιβλίο μπορώ να βρώ αυτές τις ενημερώσεις;Το πώς των απηχημάτων έχει απαντηθεί (φυσικά με διάφορους τρόπους)
α. Αμήν
β. Απλό Νε στη βάση του ήχου
γ. Σύντομης "πλοκής" Νε
δ. Σύντομο πολυσύλλαβο
ε. Αργό πολυσύλλαβο
Το πότε σίγουρα ποικίλει ανάλογα με
α. αν υπάρχει αλλαγή ήχου
β. αν πρόκειται για γνωστό ή άγνωστο κομμάτι (το παράδειγμα με το Είη το όνομα)
γ. το μελοποιητικό γένος
Σημαντικότατο όμως εδώ είναι για μένα το γιατί, το οποίο διαμορφώνει ανάλογα το πώς και το πότε.
Αναφέρω του κυριότερους λόγους όπως τους αντιλαμβάνομαι
α. Έτσι έμαθα, λέει ο δάσκαλός μου
β. Έτσι λέει η παράδοση (όπως τουλάιστον την αντιλαμβάνομαι)
γ. Έχει πρακτικό νόημα
Για εμένα ΜΟΝΟ ο τρίτος λόγος υπάρχει, αν και σέβομαι όσους αναφέρονται στους άλλους δύο.
Ως δε πρακτικό βοήθημα το απήχημα μπορεί
α. να βοηθάει εμένα να βρω τον ήχο
β. να δίνει τα χαρακτηριστικά του ήχου στους συμψάλλοντες ώστε να αρχίσουμε με μία φωνή τον ύμνο.
Προσωπικά δε χρησιμοποιώ ποτέ τα απηχήματα (κανένα) αν δε νιώσω κάποια τέτοια πρακτική ανάγκη. Θεωρώ πως μόνο πρόβλημα δημιουργούν στη λατρεία, ειδικά σήμερα που ο λαός είναι σχεδόν αποκομμένος από το λόγο και τη μουσική των ύμνων μας, η δε ήδη προβληματική "λογική" λατρεία δυσχεραίνεται έτι περαιτέρω.
Το μόνο πρόβλημα είναι πως αν κάποιες φορές διευθύνω χορό, ξεκινούμε νέο κομμάτι και έχω άπειρους βοηθούς, ξεκινώ μόνος μου τις πρώτες μουσικές συλλαβές μέχρι να δώσω το στίγμα του κομματιού, να πιάσουν σωστά οι ισοκράτες το ίσο και να μπουν όλοι στο κείμενο. Καταλαβαίνω πως σε αυτές τις περιπτώσεις θα ήταν καλύτερο να ξεκινήσει ο χορός μαζί τον ύμνο, οπότε έν καλό απήχημα θα βοηθούσε πρακτικά.
Επίσης συμφωνώ πως το "Αμήν" πρέπει να ακολουθεί την εκφώνηση του ιερέα ηχητικά, αν και δεν το εφαρμόζω πάντοτε.
Μου φαίνεται εξαιρετικά αντιπαθής ο συνδυασμός (στο βαθμό που γίνεται αντιληπτός από τους πιστούς)
Αμήν
Παύση
Ντουντούκα (τονοδότης)
Απήχημα
Ύμνος
Στις δε περισσότερες των περιπτώσεων νομίζω πως το απήχημα έχει νόημα μόνο όταν ψάλλει χορός, το δε απήχημα εννοείται πως το λέει μόνος του ο πρωτοψάλτης. (Αλήθεια, δεν είναι εντελώς παράλογο και αστείο να ψάλλει όλος ο χορός το απήχημα; Το έχω δει μόνο σε συναυλίες χορωδιών).
Κάποιος που έει αναλάβει αναλόγιο πιστέυω πως στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να κάνει εύκολα και χωρίς λάθη τις αλλαγές των ήχων, οπότε όταν ψέλνει μόνος του το απήχημα είναι εντελώς περιττό.
Επίσης θεωρώ εντελώς άστοχο το σύνηθες να λέει ο ψάλτης στον Α' π.χ. ήχοΑ-α-μήν (Νη-Πα-Πα) και αμέσως μετά απήχημα Νε-ε-ε (Νη-Πα-Πα).
Συγγνώμη για το μακροσκελές του μηνύματος στην πιο διακοπίστικη ημέρα και ώρα του καλοκαιριού.