Όσο αφορά την εξιλαστική ευχή του χερουβικού (όπως και η εξιλαστική ευχή του μεγάλου αγιασμού), αυτός που θα διαβάσει την αγία αναφορά (αντίστοιχα αυτός που θα διαβάσει τον ευχή του μεγάλου αγιασμού), την διαβάζει καθ' εαυτόν συμπεριλαμβανομένου και του Αμήν. Είναι συντεθειμένη σε ενικό αριθμό και προορίζεται για ατομική προσευχή του λειτουργού και μόνο αυτού.
Όσο αφορά την ευχή της αναφοράς πρέπει να διευκρινιστούν τα εξής σημεία (υπογραμμισμένα):
Ἄξιον καὶ δίκαιον σὲ ὑμνεῖν, σὲ εὐλογεῖν, σὲ αἰνεῖν, σοὶ εὐχαριστεῖν, σὲ προσκυνεῖν ἐν παντὶ τόπῳ τῆς δεσποτείας σου. Σὺ γὰρ εἶ Θεὸς ἀνέκφραστος, ἀπερινόητος, ἀόρατος, ἀκατάληπτος, ἀεὶ ὢν ὡσαύτως ὤν· σὺ καὶ ὁ μονογενής σου Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμά σου τὸ Ἅγιον. Σὺ ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι ἡμᾶς παρήγαγες καὶ παραπεσόντας ἀνέστησας πάλιν καὶ οὐκ ἀπέστης πάντα ποιῶν ἕως ἡμᾶς εἰς τὸν οὐρανὸν ἀνήγαγες καὶ τὴν βασιλείαν σου ἐχαρίσω τὴν μέλλουσαν. Ὑπὲρ τούτων ἁπάντων εὐχαριστοῦμέν σοι καὶ τῷ μονογενεῖ σου Υἱῷ καὶ τῷ Πνεύματί σου τῷ Ἁγίῳ· ὑπὲρ πάντων ὧν ἴσμεν καὶ ὧν οὐκ ἴσμεν, τῶν φανερῶν καὶ ἀφανῶν εὐεργεσιῶν, τῶν εἰς ἡμᾶς γεγενημένων. Εὐχαριστοῦμέν σοι καὶ ὑπὲρ τῆς λειτουργίας ταύτης, ἣν ἐκ τῶν χειρῶν ἡμῶν δέξασθαι κατηξίωσας, καίτοι σοι παρεστήκασι χιλιάδες ἀρχαγγέλων καὶ μυριάδες ἀγγέλων, τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ, ἑξαπτέρυγα, πολυόμματα, μετάρσια, πτερωτά.
ΕΚΦΩΝΩΣ (Η διαφοροποίηση υπάρχει για να δώσει έναυσμα στον χορό να ξεκινήσει την ψαλμωδία)
Τὸν ἐπινίκιον ὕμνον ᾄδοντα, βοῶντα, κεκραγότα, καὶ λέγοντα.
Χορὸς (ΕΙΝΑΙ ΥΜΝΟΣ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΨΑΛΛΕΤΑΙ ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΑ ΑΠΑΓΓΕΛΕΤΑΙ, ΤΟ ΜΕΛΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΟΙΚΙΛΕΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ - ΥΨΟΣ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΑΠΟ ΣΥΝΤΟΜΟ (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ) ΕΩΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ (ΚΥΡΙΑΚΕΣ, ΕΟΡΤΕΣ) ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΤΑ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΜΕΛΗ, ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΩΣ ΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΜΕΛΗ)
Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος Κύριος Σαβαώθ· πλήρης ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ τῆς δόξης σου. Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις· εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου. Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις.
Ἱερεὺς
Μετὰ τούτων καὶ ἡμεῖς τῶν μακαρίων δυνάμεων, Δέσποτα φιλάνθρωπε, βοῶμεν καὶ λέγομεν· Ἅγιος εἶ καὶ πανάγιος, σὺ καὶ ὁ μονογενής σου Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμά σου τὸ Ἅγιον. Ἅγιος εἶ καὶ πανάγιος καὶ μεγαλοπρεπὴς ἡ δόξα σου· ὃς τὸν κόσμον σου οὕτως ἠγάπησας, ὥστε τὸν Υἱόν σου τὸν μονογενῆ δοῦναι, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾿ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. Ὃς ἐλθὼν καὶ πᾶσαν τὴν ὑπὲρ ἡμῶν οἰκονομίαν πληρώσας, τῇ νυκτὶ ᾗ παρεδίδοτο, μᾶλλον δὲ ἑαυτὸν παρεδίδου, ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς, λαβὼν ἄρτον ἐν ταῖς ἁγίαις αὐτοῦ καὶ ἀχράντοις καὶ ἀμωμήτοις χερσίν, εὐχαριστήσας καὶ εὐλογήσας, ἁγιάσας, κλάσας, ἔδωκε τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ μαθηταῖς καὶ ἀποστόλοις, εἰπών·
ΕΚΦΩΝΩΣ (Η διαφοροποίηση υπάρχει για να δώσει έναυσμα στον χορό να απαντήσει Ἀμήν)
Λάβετε, φάγετε· τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν.
Χορὸς
Ἀμήν.
Ἱερεὺς
Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου, τὸ τῆς καινῆς Διαθήκης, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν καὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν.
Χορὸς
Ἀμήν.
Ἱερεὺς
Μεμνημένοι τοίνυν τῆς σωτηρίου ταύτης ἐντολῆς, καὶ πάντων τῶν ὑπὲρ ἡμῶν γεγενημένων, τοῦ σταυροῦ, τοῦ τάφου, τῆς τριημέρου ἀναστάσεως, τῆς εἰς οὐρανοὺς ἀναβάσεως, τῆς ἐκ δεξιῶν καθέδρας, τῆς δευτέρας καὶ ἐνδόξου πάλιν παρουσίας,
ΕΚΦΩΝΩΣ (Η διαφοροποίηση υπάρχει για να δώσει έναυσμα στον χορό να ξεκινήσει την ψαλμωδία)
Τὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν σοὶ προσφέροντες κατὰ πάντα καὶ διὰ πάντα,
Χορὸς (ΕΙΝΑΙ ΥΜΝΟΣ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΨΑΛΛΕΤΑΙ ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΑ ΑΠΑΓΓΕΛΕΤΑΙ, ΤΟ ΜΕΛΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΟΙΚΙΛΕΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ - ΥΨΟΣ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΑΠΟ ΣΥΝΤΟΜΟ (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ) ΕΩΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ (ΚΥΡΙΑΚΕΣ, ΕΟΡΤΕΣ) ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΤΑ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΜΕΛΗ, ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΩΣ ΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΜΕΛΗ)
Σὲ ὑμνοῦμεν, σὲ εὐλογοῦμεν, σοὶ εὐχαριστοῦμεν, Κύριε, καὶ δεόμεθά σου, ὁ Θεὸς ἡμῶν.
Ἱερεὺς
Ἔτι προσφέρομέν σοι τὴν λογικὴν ταύτην καὶ ἀναίμακτον λατρείαν, καὶ παρακαλοῦμέν σε καὶ δεόμεθα καὶ ἱκετεύομεν· κατάπεμψον τὸ Πνεῦμά σου τὸ Ἅγιον ἐφ᾿ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ προκείμενα δῶρα ταῦτα.
Καὶ ποίησον τὸν μὲν ἄρτον τοῦτον τίμιον σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου, [μεταβαλὼν τῷ Πνεύματί σου τῷ Ἁγίῳ] *** υπήρχε στο αρχικό κείμενο;
Ἀμήν· (ποιος το λέγει; ο διάκονος; ο λαός; Τα Ευλόγησον δέσποτα... είναι μεταγενέστερες προσθήκες; )
τὸ δὲ ἐν τῷ ποτηρίῳ τούτῳ τίμιον αἷμα τοῦ Χριστοῦ σου, [μεταβαλὼν τῷ Πνεύματί σου τῷ Ἁγίῳ] *** υπήρχε στο αρχικό κείμενο;.
Ἀμήν·
Ὥστε γενέσθαι τοῖς μεταλαμβάνουσιν εἰς νῆψιν ψυχῆς, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, εἰς κοινωνίαν τοῦ Ἁγίου σου Πνεύματος, εἰς βασιλείας οὐρανῶν πλήρωμα, εἰς παρρησίαν τὴν πρὸς σέ, μὴ εἰς κρῖμα ἢ εἰς κατάκριμα. Ἔτι προσφέρομέν σοι τὴν λογικὴν ταύτην λατρείαν ὑπὲρ τῶν ἐν πίστει ἀναπαυσαμένων προπατόρων, πατέρων, πατριαρχῶν, προφητῶν, ἀποστόλων, κηρύκων, εὐαγγελιστῶν, μαρτύρων, ὁμολογητῶν, ἐγκρατευτῶν καὶ παντὸς πνεύματος δικαίου ἐν πίστει τετελειωμένου.
ΕΚΦΩΝΩΣ (Η διαφοροποίηση υπάρχει για να δώσει έναυσμα στο διάκονο να ξεκινήσει τα δίπτυχα των κεκοιμημένων. Αυτά προφανώς είναι μεταγενέστερη προσθήκη, καθώς η μνημόνευση των κεκοιμημένων μπορεί να γίνει και μέσα στην ευχή. Πότε συναντώνται πρώτη φορά; Αργότερα την θέση των διπτύχων πήρε το θεομητορικό μεγαλυνάριο. Χωρίς δίπτυχα ή μεγαλυνάριο συνεχίζεται η κανονική ανάγνωση της ευχής χωρίς εκφώνηση).
Ἐξαιρέτως τῆς παναγίας, ἀχράντου, ὑπερευλογημένης, ἐνδόξου δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας,
Τοῦ ἁγίου Ἰωάννου, προφήτου, προδρόμου καὶ βαπτιστοῦ· τῶν ἁγίων, ἐνδόξων καὶ πανευφήμων Ἀποστόλων· τοῦ ἁγίου... οὗ καὶ τὴν μνήμην ἐπιτελοῦμεν, καὶ πάντων σου τῶν Ἁγίων, ὧν ταῖς ἱκεσίαις ἐπίσκεψαι ἡμᾶς, ὁ Θεός. Καὶ μνήσθητι πάντων τῶν κεκοιμημένων ἐπ᾿ ἐλπίδι ἀναστάσεως ζωῆς αἰωνίου... καὶ ἀνάπαυσον αὐτούς, ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὅπου ἐπισκοπεῖ τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου. Μνήσθητι, Κύριε, πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων, τῶν ὀρθοτομούντων τὸν λόγον τῆς σῆς ἀληθείας, παντὸς τοῦ πρεσβυτερίου, τῆς ἐν Χριστῷ διακονίας καὶ παντὸς ἱερατικοῦ τάγματος. Ἔτι προσφέρομέν σοι τὴν λογικὴν ταύτην λατρείαν ὑπὲρ τῆς οἰκουμένης· ὑπὲρ τῆς ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας· ὑπὲρ τῶν ἐν ἁγνείᾳ καὶ σεμνῇ πολιτείᾳ διαγόντων· ὑπὲρ τῶν πιστοτάτων καὶ φιλοχρίστων ἡμῶν Βασιλέων, παντὸς τοῦ παλατίου καὶ τοῦ στρατοπέδου αὐτῶν. Δὸς αὐτοῖς, Κύριε, εἰρηνικὸν τὸ βασίλειον, ἵνα καὶ ἡμεῖς, ἐν τῇ γαλήνῃ αὐτῶν, ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν, ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι.
ΕΚΦΩΝΩΣ (Η διαφοροποίηση υπάρχει για να δώσει έναυσμα στο διάκονο να ξεκινήσει τα δίπτυχα των ζώντων. Πότε συναντώνται πρώτη φορά; Σώζεται η αρχική μορφή αυτών των διπτύχων; )
Ἐν πρώτοις μνήσθητι, Κύριε, τοῦ ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν... ὃν χάρισαι ταῖς ἁγίαις σου Ἐκκλησίαις ἐν εἰρήνῃ, σῷον, ἔντιμον, ὑγιᾶ μακροημερεύοντα καὶ ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγον τῆς σῆς ἀληθείας.
Υπάρχει απάντηση από τον λαό Κύριε ἐλέησον ή Ἀμήν;
Διάκονος
Καὶ ὧν ἕκαστος κατὰ διάνοιαν ἔχει, καὶ πάντων καὶ πασῶν.
Χορὸς
Καὶ πάντων καὶ πασῶν.
Ἱερεὺς
Μνήσθητι, Κύριε, τῆς πόλεως, ἐν ᾗ παροικοῦμεν καὶ πάσης πόλεως καὶ χώρας καὶ τῶν πίστει οἰκούντων ἐν αὐταῖς. Μνήσθητι, Κύριε, πλεόντων, ὁδοιπορούντων, νοσούντων, καμνόντων, αἰχμαλώτων καὶ τῆς σωτηρίας αὐτῶν. Μνήσθητι, Κύριε, τῶν καρποφορούντων ἐν ταῖς ἁγίαις σου Ἐκκλησίαις καὶ μεμνημένων τῶν πενήτων, καὶ ἐπὶ πάντας ἡμᾶς τὰ ἐλέη σου ἐξαπόστειλον.
ΕΚΦΩΝΩΣ
Καὶ δὸς ἡμῖν, ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ, δοξάζειν καὶ ἀνυμνεῖν τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομά σου, τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
Χορὸς
Ἀμήν.