Εγκυκλοπαίδεια της αρχαίας ελληνικής μουσικής

Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''τραγούδι με συνοδεία λύρας που τραγουδιόταν προς το τέλος ενός συμποσίου. Συνήθως, ένας από τους πιο επιδέξιους συνδαιτυμόνες άρχιζε πρώτος το τραγούδι, κρατώντας ταυτόχρονα στο χέρι του ένα κλωνάρι μυρτιάς. Όταν τελείωνε το τραγούδι του, παρέδιδε το κλωνάρι σ' έναν άλλο συνδαιτυμόνα, όχι όμως σε εκείνον που καθόταν πλάι του, κι έτσι συνέχιζαν, χωρίς να τηρούν σειρά (Αθήν. IE', 694A-B).'']

ATHÉNÉE DE NAUCRATIS
Le Livre XV des Deipnosophistes

Αθήν. IE', 694A-B

49. Ἐμέμνηντο δ΄ οἱ πολλοὶ καὶ τῶν Ἀττικῶν ἐκείνων σκολίων· ἅπερ καὶ αὐτὰ ἄξιόν ἐστί σοι ἀπομνημονεῦσαι διά τε τὴν ἀρχαιότητα καὶ ἀφέλειαν τῶν ποιησάντων, [καὶ τῶν] ἐπαινουμένων ἐπὶ τῇ ἰδέᾳ ταύτῃ τῆς ποιητικῆς Ἀλκαίου τε καὶ Ἀνακρέοντος, ὡς Ἀριστοφάνης παρίστησιν ἐν Δαιταλεῦσιν [694a] λέγων οὕτως·

« ᾎσον δή μοι σκόλιόν τι λαβὼν Ἀλκαίου κἀνακρέοντος.

Καὶ Πράξιλλα δ΄ ἡ Σικυωνία ἐθαυμάζετο ἐπὶ τῇ τῶν σκολίων ποιήσει. Σκόλια δὲ καλοῦνται οὐ κατὰ τὸν τῆς μελοποιίας τρόπον ὅτι σκολιὸς ἦν — λέγουσιν γὰρ τὰ ἐν ταῖς ἀνειμέναις εἶναι σκολιά

— ἀλλὰ τριῶν γενῶν ὄντων, ὥς φησιν Ἀρτέμων ὁ Κασανδρεὺς ἐν δευτέρῳ Βιβλίων Χρήσεως, ἐν οἷς τὰ περὶ τὰς συνουσίας ἦν ᾀδόμενα, ὧν τὸ μὲν πρῶτον ἦν ὃ δὴ πάντας ᾄδειν νόμος ἦν, τὸ δὲ δεύτερον [694b] ὃ δὴ πάντες μὲν ᾖδον, οὐ μὴν ἀλλά γε κατά τινα περίοδον ἐξ ὑποδοχῆς, 〈τὸ〉 τρίτον δὲ καὶ τὴν ἐπὶ πᾶσι τάξιν ἔχον, οὗ μετεῖχον οὐκέτι πάντες, ἀλλ΄ οἱ συνετοὶ δοκοῦντες εἶναι μόνοι, καὶ κατὰ τόπον τινὰ εἰ τύχοιεν ὄντες· διόπερ ὡς ἀταξίαν τινὰ μόνον παρὰ τἄλλα ἔχον τὸ μήθ΄ ἅμα μήθ΄ ἑξῆς γινόμενον [ἀλλ΄ ὅπου ἔτυχεν εἶναι] σκόλιον ἐκλήθη. Τὸ δὲ τοιοῦτον ᾔδετο ὁπότε τὰ κοινὰ καὶ πᾶσιν ἀναγκαῖα τέλος λάβοι· ἐνταῦθα γὰρ ἤδη τῶν σοφῶν ἕκαστον ᾠδήν τινα καλὴν εἰς μέσον ἠξίουν προφέρειν. [694c] Καλὴν δὲ ταύτην ἐνόμιζον τὴν παραίνεσίν τέ τινα καὶ γνώμην ἔχειν δοκοῦσαν χρησίμην [τε] εἰς τὸν βίον. »

http://remacle.org/bloodwolf/erudits/athenee/livre15gr.htm
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Παυσανίας
Αττικών ονομάτων συναγωγή

σκολιόν· ἡ παροίνιος ᾠδή, ὡς μὲν Δικαίαρχος ἐν τῷ Περὶ μουσικῶν ἀγώνων
_ _, ὅτι τρία γένη ἦν ᾠδῶν, τὸ μὲν ὑπὸ πάντων ᾀδόμενον, _τὸ δ_ὲ καθ᾽ ἕνα ἑξῆς, τὸ δὲ
ὑπὸ τῶν συνετωτάτων, ὡς ἔτυχε τῇ τάξει· ὃ δὴ καλεῖσθαι διὰ τὴν τάξιν σκολιόν.
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Ο Πρόκλος (Χρηστομ. 19) γράφει: "το δε Σκόλιο μέλος ήδετο παρά τους πότους· διό και παροίνιον έσθ' ότε καλούσι" (το σκόλιο μέλος τραγουδιόταν σε συμπόσια [φαγοπότια]· γι' αυτό και, καμιά φορά, το λένε παροίνιο).'']

PROCLUS,
Cours de Littérature

Πρόκλος, Χρηστομ. 19

Ὁ δὲ ἐπίνικος ὑπ΄ αὐτὸν τὸν καιρὸν τῆς νίκης τοῖς προτεροῦσιν ἐν τοῖς ἀγῶσιν ἐγράφετο. Τὸ δὲ σκόλιον μέλος ᾔδετο παρὰ τοὺς πότους· διὸ καὶ παροίνιον αὐτὸ ἔσθ΄ ὅτε καλοῦσιν· ἀνειμένον δέ ἐστι τῇ κατασκευῇ καὶ ἁπλούστατον μάλιστα. Σκόλιον δὲ εἴρηται οὐχ, ὡς ἐνίοις ἔδοξε, κατὰ ἀντίφρασιν· τὰ γὰρ κατὰ ἀντίφρασιν ὡς ἐπίπαν τοῦ εὐφημισμοῦ στοχάζεται, οὐκ εἰς κακοφημίαν μεταβάλλει τὸ εὔφημον· ἀλλὰ διὰ τὸ προκατειλημμένων ἤδη τῶν αἰσθητηρίων καὶ παρειμένων οἴνῳ τῶν ἀκροατῶν, τηνικαῦτα εἰσφέρεσθαι τὸ βάρβιτον εἰς τὰ συμπόσια καὶ διονυσιάζοντα ἕκαστον ἀκροσφαλῶς συγκόπτεσθαι περὶ τὴν προφορὰν τῆς ᾠδῆς. Ὅπερ οὖν ἔπασχον αὐτοὶ διὰ τὴν μέθην τοῦτο τρέψαντες εἰς τὸ μέλος, σκόλιον ἐκάλουν τὸ ἁπλούστατον.

http://webcache.googleusercontent.c...clus.htm+την+τάξιν+σκολιόν&cd=5&hl=el&ct=clnk
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Στα FHG (II, 248, απόσπ. 43) διαβάζουμε την ερμηνεία που δίνει στον όρο ο Δικαίαρχος από τη Μεσσήνη: "το δε υπό των συνετωτάτων, ως έτυχεν τη τάξει, ο δή καλείσθαι δια την τάξιν σκολιόν" (και [τρίτο] εκείνο που τραγουδιόταν από τους εμπειρότερους συνδαιτυμόνες, όπως ήταν καθισμένοι στην τύχη, και το οποίο τραγούδι ονομαζόταν σκολιόν, εξαιτίας της [ελικοειδούς] σειράς με την οποία το τραγουδούσαν). Και (ό.π. απόσπ. 44) Schol. Aristoph. Νεφέλαι 1364: "Δικαίαρχος εν τω Περί μουσικών αγώνων... οι τε γαρ άδοντες εν τοις συμποσίοις εκ παλαιάς τινος παραδόσεως κλώνα δάφνης ή μυρρίνης λαβόντες άδουσι" (ο Δικαίαρχος στο έργο του Περί μουσικών αγώνων [λέει ότι] ...στα συμπόσια, σύμφωνα με μια παλιά παράδοση, τραγουδούσαν κρατώντας κλωνάρι δάφνης ή μυρτιάς).'']

Aristophanes, Clouds
Aristoph. Cl. 1364

Aristoph. Νεφέλαι 1364

Στρεψιάδης
καὶ μὴν ὅθεν γε πρῶτον ἠρξάμεσθα λοιδορεῖσθαι
ἐγὼ φράσω: 'πειδὴ γὰρ εἱστιώμεθ᾽, ὥσπερ ἴστε,
1355πρῶτον μὲν αὐτὸν τὴν λύραν λαβόντ᾽ ἐγὼ 'κέλευσα
ᾆσαι Σιμωνίδου μέλος, τὸν Κριὸν ὡς ἐπέχθη.
ὁ δ᾽ εὐθέως ἀρχαῖον εἶν᾽ ἔφασκε τὸ κιθαρίζειν
ᾁδειν τε πίνονθ᾽ ὡσπερεὶ κάχρυς γυναῖκ᾽ ἀλοῦσαν.
Φειδιππίδης
οὐ γὰρ τότ᾽ εὐθὺς χρῆν σ᾽ ἄρα τύπτεσθαί τε καὶ πατεῖσθαι,
1360ᾁδειν κελεύονθ᾽ ὡσπερεὶ τέττιγας ἑστιῶντα;
Στρεψιάδης
τοιαῦτα μέντοι καὶ τότ᾽ ἔλεγεν ἔνδον οἷάπερ νῦν,
καὶ τὸν Σιμωνίδην ἔφασκ᾽ εἶναι κακὸν ποιητήν.
κἀγὼ μόλις μὲν ἀλλ᾽ ὅμως ἠνεσχόμην τὸ πρῶτον:
ἔπειτα δ᾽ ἐκέλευσ᾽ αὐτὸν ἀλλὰ μυρρίνην λαβόντα
1365τῶν Αἰσχύλου λέξαι τί μοι: κᾆθ᾽ οὗτος εὐθὺς εἶπεν:
‘ἐγὼ γὰρ Αἰσχύλον νομίζω πρῶτον ἐν ποιηταῖς,
ψόφου πλέων ἀξύστατον στόμφακα κρημνοποιόν;’
κἀνταῦθα πῶς οἴεσθέ μου τὴν καρδίαν ὀρεχθεῖν;
ὅμως δὲ τὸν θυμὸν δακὼν ἔφην, ‘σὺ δ᾽ ἀλλὰ τούτων
1370λέξον τι τῶν νεωτέρων, ἅττ᾽ ἐστὶ τὰ σοφὰ ταῦτα.’
ὁ δ᾽ εὐθὺς ᾖσ᾽ Εὐριπίδου ῥῆσίν τιν᾽, ὡς ἐκίνει
ἀδελφὸς ὦλεξίκακε τὴν ὁμομητρίαν ἀδελφήν.
κἀγὼ οὐκέτ᾽ ἐξηνεσχόμην, ἀλλ᾽ εὐθέως ἀράττω
πολλοῖς κακοῖς καἰσχροῖσι: κᾆτ᾽ ἐντεῦθεν, οἷον εἰκός,
1375ἔπος πρὸς ἔπος ἠρειδόμεσθ᾽: εἶθ᾽ οὗτος ἐπαναπηδᾶ,
κἄπειτ᾽ ἔφλα με κἀσπόδει κἄπνιγε κἀπέθλιβεν.
Φειδιππίδης
οὔκουν δικαίως, ὅστις οὐκ Εὐριπίδην ἐπαινεῖς
σοφώτατον;
Στρεψιάδης
σοφώτατόν γ᾽ ἐκεῖνον:ὦ — τί σ᾽ εἴπω;
ἀλλ᾽ αὖθις αὖ τυπτήσομαι.
Φειδιππίδης
νὴ τὸν Δί᾽ ἐν δίκῃ γ᾽ ἄν.
Στρεψιάδης
1380καὶ πῶς δικαίως; ὅστις ὦ 'ναίσχυντέ σ᾽ ἐξέθρεψα,
αἰσθανόμενός σου πάντα τραυλίζοντος, ὅ τι νοοίης.
εἰ μέν γε βρῦν εἴποις, ἐγὼ γνοὺς ἂν πιεῖν ἐπέσχον:
μαμμᾶν δ᾽ ἂν αἰτήσαντος ἧκόν σοι φέρων ἂν ἄρτον:
κακκᾶν δ᾽ ἂν οὐκ ἔφθης φράσας, κἀγὼ λαβὼν θύραζε
1385ἐξέφερον ἂν καὶ προὐσχόμην σε: σὺ δ᾽ ἐμὲ νῦν ἀπάγχων

Aristophanes. Aristophanes Comoediae, ed. F.W. Hall and W.M. Geldart, vol. 2. F.W. Hall and W.M. Geldart. Oxford. Clarendon Press, Oxford. 1907.

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Aristoph.+Cl.1364&fromdoc=Perseus:text:1999.01.0027
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
['' Κατά τον Πίνδαρο , τα σκόλια μέλη επινοήθηκαν από τον Τέρπανδρο (Πλούτ. Περί μουσ. 1140F, 28).'']

PLUTARQUE
ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Πλούτ. Περί μουσ. 1140F, 28

(270) Οἱ γὰρ ἱστορήσαντες τὰ τοιαῦτα Τερπάνδρῳ μὲν τήν τε Δώριον νήτην προσετίθεσαν, οὐ χρησαμένων αὐτῇ τῶν ἔμπροσθεν κατὰ τὸ μέλος, (271) καὶ τὸν τῆς ὀρθίου μελῳδίας τρόπον τὸν κατὰ τοὺς ὀρθίους (272) πρός 〈τε〉 τῷ ὀρθίῳ 〈καὶ τὸν〉 σημαντὸν τροχαῖον. (273) Καὶ τὸν Μιξολύδιον δὲ τόνον ὅλον προσεξεύρασθαι λέγεται, (274) εἰ δέ, καθάπερ Πίνδαρός φησι, καὶ τῶν σκολιῶν μελῶν Τέρπανδρος εὑρετὴς ἦν ****

http://remacle.org/bloodwolf/historiens/Plutarque/musiquegr.htm
 
Last edited:
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
σκυτάλιον, υποκοριστικό του σκύταλον· ένας πολύ μικρός αυλός . Πολυδ. (IV, 82): "και σκυτάλια, μικρών αυλίσκων ονόματα".
Ο έλυμος αυλός επονομαζόταν και σκυταλίας, γιατί έμοιαζε με τη σκυτάλη στο πάχος· Αθήν (Δ', 79, 177Α): "ονομάζεσθαι δε και σκυταλίας κατ' εμφέρειαν του πάχους" ([οι έλυμοι αυλοί] ονομάζονταν σκυταλίες για την ομοιότητα τους στο πάχος [με τη σκυτάλη]).
Σκυτάλη, καθώς είναι γνωστό, ήταν ένα ξύλινο ραβδί, που οι Σπαρτιάτες· χρησιμοποιούσαν για τη μεταφορά ειδικών ή μυστικών μηνυμάτων.

http://www.musipedia.gr/
 
Last edited:
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Ο έλυμος αυλός επονομαζόταν και σκυταλίας, γιατί έμοιαζε με τη σκυτάλη στο πάχος· Αθήν (Δ', 79, 177Α): "ονομάζεσθαι δε και σκυταλίας κατ' εμφέρειαν του πάχους" ([οι έλυμοι αυλοί] ονομάζονταν σκυταλίες για την ομοιότητα τους στο πάχος [με τη σκυτάλη]).'']

ATHÉNÉE DE NAUCRATIS
Le Livre IV des Deipnosophistes

Αθήν., Δ', 79, 177Α

(79) Γινώσκειν δὲ βούλομαί σε, ἀνδρῶν λῷστε Οὐλπιανέ, ὅτι Ἀλεξανδρέων μουσικώτεροι ἄλλοι γενέσθαι οὐχ ἱστόρηνται, καὶ οὐ λέγω περὶ κιθαρῳδίαν μόνην, ἧς καὶ ὁ εὐτελέστατος παρ΄ ἡμῖν ἰδιώτης προσέτι τε καὶ ἀναλφάβητος οὕτως ἐστὶ συνήθης ὡς τάχιστα ἐλέγχειν τὰ παρὰ τὰς κρούσεις ἁμαρτήματα γινόμενα, ἀλλὰ καὶ περὶ αὐλούς εἰσι μουσικώτατοι οὐ μόνον [176f] τοὺς παρθενίους καλουμένους καὶ παιδικούς, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἀνδρείους, οἵτινες καλοῦνται τέλειοί τε καὶ ὑπερτέλειοι, καὶ τοὺς κιθαριστηρίους δὲ καὶ τοὺς δακτυλικούς. Τοὺς γὰρ ἐλύμους αὐλούς, ὧν μνημονεύει Σοφοκλῆς ἐν Νιόβῃ τε κἀν Τυμπανισταῖς, οὐκ ἄλλους τινὰς εἶναι ἀκούομεν ἢ τοὺς Φρυγίους, ὧν καὶ αὐτῶν ἐμπείρως ἔχουσιν Ἀλεξανδρεῖς. Οἴδασι δὲ καὶ τοὺς διόπους ἔτι τε μεσοκόπους καὶ τοὺς καλουμένους ὑποτρήτους. Τῶν δ΄ ἐλύμων αὐλῶν μνημονεύει καὶ Καλλίας ἐν Πεδήταις. [177] Ἰόβας δὲ τούτους Φρυγῶν μὲν εἶναι εὕρημα, ὀνομάζεσθαι δὲ καὶ σκυταλείας, κατ΄ ἐμφέρειαν τοῦ πάχους. Χρῆσθαι δ΄ αὐτοῖς καὶ Κυπρίους φησὶ Κρατῖνος ὁ νεώτερος ἐν Θηραμένῃ.

http://remacle.org/bloodwolf/erudits/athenee/livre4gr.htm
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
σκώψ, και σκωπίας· είδος χορού, κατά τον οποίο οι χορευτές στρέφουν το λαιμό κατ' απομίμηση της κουκουβάγιας. Πολυδ. (IV, 103): "ήν δε τις και σκώψ, το δ' αυτό σκωπίας, είδος ορχήσεως
έχον τινά του τραχήλου περιφοράν κατά την του όρνιθος μίμησιν, ός υπ' εκπλήξεως την όρχησιν αλίσκεται" (υπήρχε και ένα είδος χορού, που λεγόταν σκωψ και σκωπίας, με περιστροφική κίνηση του λαιμού κατ' απομίμηση του πουλιού, που καταλαμβάνεται από έκπληξη).
Στον Αθήναιο (ΙΔ', 629F, 27), οι λέξεις σκώψ και σκώπευμα περιλαμβάνονται στα χορευτικά σχήματα.

Βλ. λ. γλαύξ .

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Πολυδ. (IV, 103): "ήν δε τις και σκώψ, το δ' αυτό σκωπίας, είδος ορχήσεως
έχον τινά του τραχήλου περιφοράν κατά την του όρνιθος μίμησιν, ός υπ' εκπλήξεως την όρχησιν αλίσκεται" (υπήρχε και ένα είδος χορού, που λεγόταν σκωψ και σκωπίας, με περιστροφική κίνηση του λαιμού κατ' απομίμηση του πουλιού, που καταλαμβάνεται από έκπληξη).'']

Pollux, Onomasticon

Πολυδ., IV, 103

http://www.archive.org/stream/onomasticon01polluoft#page/n318/mode/1up
 

Attachments

  • onomasticon01polluoft_0319.jpg
    217.6 KB · Views: 0
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Στον Αθήναιο (ΙΔ', 629F, 27), οι λέξεις σκώψ και σκώπευμα περιλαμβάνονται στα χορευτικά σχήματα.'']

Athénée de Naucratis, les Deipnosophistes, livre XIV

Αθήναιο, ΙΔ', 629F, 27

Μένιππος ὁ κυνικὸς ἐν τῷ Συμποσίῳ. καὶ γελοῖαι δ΄ εἰσὶν ὀρχήσεις ἴγδις καὶ μακτρισμὸς ἀπόκινός τε καὶ σοβάς, ἔτι δὲ μορφασμὸς καὶ γλαὺξ καὶ λέων ἀλφίτων τε ἔκχυσις καὶ χρεῶν ἀποκοπὴ καὶ στοιχεῖα καὶ πυρρίχη. μετ΄ αὐλῶν δ΄ ὠρχοῦντο τὴν τοῦ κελευστοῦ καὶ τὴν καλουμένην πινακίδα. σχήματα δέ ἐστιν ὀρχήσεως ξιφισμός, καλαθίσκος, καλλαβίδες, σκώψ, σκώπευμα. ἦν δὲ ὁ σκὼψ τῶν ἀποσκοπούντων τι σχῆμα ἄκραν τὴν χεῖρα ὑπὲρ τοῦ μετώπου κεκυρτωκότων. μνημονεύει Αἰσχύλος ἐν Θεωροῖς· καὶ μὴν παλαιῶν τῶνδέ σοι σκωπευμάτων.

http://hodoi.fltr.ucl.ac.be/concordances/athenee_deipnosophistes_14/texte.htm
 
Last edited:
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Σούδα, και Σουΐδας· Βυζαντινός λεξικογράφος, που έζησε πιθανόν τον 10ο αι. μ.Χ., γύρω στα 960-970.
Είναι γνωστός από το Λεξικό που φέρει το ονομά του (Σουίδα Λεξικόν ή απλά Σουΐδας ή Σούδα). Το Λεξικό αφορά την αρχαία Ελλάδα και είναι γραμμένο με την ακόλουθη αλφαβητική σειρά (σύμφωνα με την προφορά των διφθόγγων και των φωνηέντων): α, β, γ, δ, αι, ε, ζ, ει, η, ι, θ, κ, λ, μ, ν, ξ, ο, ω, π, ρ, c, τ, υ, φ, χ, ψ. Περιέχει μεγάλο αριθμό λημμάτων, 12.000 λέξεις, ονόματα, εκφράσεις κτλ., μαζί με 900 βιογραφικά σημειώματα, συλλεγμένα χωρίς ιδιαίτερη κριτική προσοχή από προηγούμενα παρόμοια έργα. Είναι, ωστόσο, ένα πολύτιμο έργο αναφοράς και πληροφοριών, ιδιαίτερα σχετικά με την ιστορία της αρχαίας Ελλάδας. Για τα βιογραφικά σημειώματα χρησιμοποίησε στοιχεία από παλαιότερες πηγές, που τώρα έχουν χαθεί. Σε αυτό το υλικό βρίσκονται διάσπαρτες αρκετές πληροφορίες σχετικές με τη ζωή και το έργο αρχαίων ποιητών και μουσικών, με μουσικά όργανα, όρους και εκφράσεις.
Σε μια σημείωση μετά τον τίτλο αναφέρεται: "Το παρόν βιβλίον Σουΐδα [ή Σούδα]· οι δε συνταξάμενοι τούτο, άνδρες σοφοί· Εύδημος ρήτωρ, Ελλάδιος επί Θεοδοσίου του νέου· Ευγένιος Αυγουστοπόλεως της εν Φρυγία, Ζώσιμος Γαζαίος, Καικίλιος Σικελιώτης, Λογγίνος ο Κάσσιος", κτλ. Μετά από κάθε όνομα, αναφέρεται το θέμα καθενός. Από όλους αυτούς τους συγγραφείς (παλαιότερους από την εποχή του) και από άλλους, όπως ο Παυσανίας, ο Διονύσιος και ο Ησύχιος , ο Σουίδας πήρε υλικό για το Λεξικό του.
Ορισμένοι μελετητές πιστεύουν τώρα ότι δεν υπήρξε λεξικογράφος με το όνομα Σουίδας· υποστηρίζουν ότι το υλικό του Λεξικού έχει συλλεγεί από έναν άγνωστο συγγραφέα και ότι το όνομα Σουίδας προήλθε από το όνομα Σούδα της συλλογής.
Έχουν γίνει πολλές εκδόσεις της Σούδας, από τις οποίες παρατίθενται οι ακόλουθες:

Δημήτριος Χαλκοκονδύλης, Μιλάνο 1499.
Aemilius Portus, ελληνικό και λατινικό κείμενο, Κολωνία 1619 (Γενεύη 1630, τόμ. 1-2).
L. Kusterus, Παρίσι 1700.
Th. Gaisford, με λατινική μετάφραση, Οξφόρδη 1834, τόμ. 1-3.
G. Bernhardy (1834).
I. Bekker, Βερολίνο 1854 (επιτομή).
Ada Adler (Λιψία, Teubner, 1925-1935· τόμ. 1-5 με προσθήκες, διορθώσεις και πίνακα περιεχομένων).

Αυτή την τελευταία έκδοση χρησιμοποίησε ο Σόλων Μιχαηλίδης για την Εγκυκλοπαίδεια της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής.

http://www.musipedia.gr/

http://www.stoa.org/sol/
 
Last edited:
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Σοφοκλής, (496-406 π.Χ.)· ο Σοφοκλής σπούδασε μουσική και όρχηση κοντά στον επιφανή Αθηναίο μουσικό Λάμπρο · Αθήν. (A', 20F, 37): "ορχηστικήν δεδιδαγμένος και μουσικήν έτι παις ών παρά Λάμπρω" (από παιδί ακόμα διδάχτηκε όρχηση και μουσική κοντά στον Λάμπρο). Αυτό αμφισβητείται από μερικούς μελετητές (Weil και Reinach, Plut. De la mus. 129, σημ. 317). Είναι πάντως γνωστό από αρχαίες πηγές ότι ήταν εξαίρετος τραγουδιστής και χορευτής και επιδέξιος κιθαριστής· συνήθιζε να τραγουδά και να συνοδεύεται ο ίδιος με την κιθάρα . Στα 480 π.Χ., όταν ήταν μόλις 16 χρόνων, είχε επιλεγεί, για την ομορφιά και την εξαιρετική επίδοσή του στη μουσική, για να ηγηθεί της χορικής πομπής, κατά τους εορτασμούς της νίκης στη Σαλαμίνα.
Κατά τη Σούδα , ο Σοφοκλής έγραψε 123 δράματα, από τα οποία 18 ήταν σατυρικά, και στεφανώθηκε νικητής 24 φορές σε δραματικούς αγώνες, κερδίζοντας πρώτα και δεύτερα βραβεία, ποτέ τρίτο. Ο Σοφοκλής οδήγησε τη δραματική τέχνη σε τελειότητα με την υπέρτατη τεχνική του στην οργανική σύνθεση του δράματος και την απαράμιλλη δεξιοτεχνία του στο χειρισμό των δραματικών καταστάσεων και συγκρούσεων, με το χαρακτηρισμό των προσώπων, με την ομορφιά και τη δύναμη του τραγικού ύφους και με το αλάνθαστο αίσθημα και την κυριαρχία του στη φόρμα. Θα μπορούσε αληθινά να λεχθεί πως το έργο του αντιπροσωπεύει την κλασική περίοδο της αρχαίας τραγωδίας.
Από τα δράματά του διασώθηκαν πλήρη επτά: Αίας, Τραχίνιαι, Ηλέκτρα, Αντιγόνη, Οιδίπους Τύραννος, Φιλοκτήτης και Οιδίπους επί Κολωνώ· επίσης, ένα ουσιαστικό τμήμα (417 στίχοι) από το σατυρικό του δράμα Ιχνευταί και αποσπάσματα από αρκετά άλλα έργα του.
Από τη μουσική του τίποτε δυστυχώς δεν έχει διασωθεί. Αρχαίες όμως πηγές αναφέρουν πως εγκωμιαζόταν θερμά για τη γλυκύτητα και τη χάρη των μελών του και τη λυρική ομορφιά και τελειότητα της σύνθεσης των χορικών του. Ο Αριστοφάνης είναι ιδιαίτερα εγκωμιαστικός για τον Σοφοκλή, ενώ προς τον Ευριπίδη δείχνει μια συνεχή σκωπτική διάθεση· στους ακόλουθους στίχους του επαινεί θερμά τη γλυκύτητα του Σοφοκλή:

"ο δ' αύ Σοφοκλέους του μέλιτι κεχρι[σ]μένου
ώσπερ καδίσκου περιέλειχε το στόμα."

(Συνήθιζε να αλείφει τα χείλη [το στόμα] του Σοφοκλή
χρίζοντάς τα με γλυκύτητα σαν λαγήνι, με μέλι.)

(πρβ. Kock CAF, αρ. 581), κατά τη μετάφραση του J. D. Denniston. Ο Δίων Χρυσόστομος, μνημονεύοντας αυτούς τους στίχους, παρατηρεί ότι τα σοφόκλεια μέλη είχαν θαυμαστή γλυκύτητα και μεγαλοπρέπεια ("ηδονήν δε θαυμαστήν και μεγαλοπρέπειαν").

Η Σούδα επίσης αναφέρει ότι ο Σοφοκλής ονομαζόταν μέλισσα για τη γλυκύτητα ("Μέλιττα δια το γλυκύ"). Στον Σοφοκλή απέδιδαν την εισαγωγή της φρυγικής μελοποιίας και του διθυραμβικού τρόπου [ύφους] στην τραγωδία.

Ο Σοφοκλής συνέθεσε επίσης ελεγεία , έναν παιάνα
στον Ασκληπιό και, σύμφωνα με μια παράδοση, μια ωδή
προς τιμήν του φίλου του Ηρόδοτου του ιστορικού.

Πρβ. Bergk Anth. Lyr. 125, τρία ελεγειακά αποσπάσματα και δυόμισι στίχους ενός παιάνα. Επίσης, Nauck TG F 131-360 και Ο. Schroeder, Sophocles, Cantica, 2η εκδ. 1923.

Πιο ειδικές πληροφορίες για τη ρυθμοποιία και τη μουσική του Σοφοκλή, μπορούν να βρεθούν στα ακόλουθα έργα:

J. Η. Heinrich Schmidt, Die antike Kompositionslehre, Λιψία 1869, ιδιαίτερα σσ. I-CLXXXIII.
F. A. Gevaert, Hist. et theorie de la musique de l'antiquite, Γάνδη 1881, II, 531-538.
Evanghelos Moutsopoulos, "Sophocle et la philosophie de la musique", Annales de la Faculte des Lettres et Sciences Humaines d'Aix, XXXIII (1960), 107-138.

http://www.musipedia.gr/

Perseus Collection
Sophocles
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/collection?collection=Perseus:corpus:perseus,author,Sophocles
 
Last edited:
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Αθήν. (A', 20F, 37): "ορχηστικήν δεδιδαγμένος και μουσικήν έτι παις ών παρά Λάμπρω" (από παιδί ακόμα διδάχτηκε όρχηση και μουσική κοντά στον Λάμπρο). Αυτό αμφισβητείται από μερικούς μελετητές (Weil και Reinach, Plut. De la mus. 129, σημ. 317).'']

Athenaei deipnosophistae: libri XV, cum rerum et scriptorum ...

Αθήν., A', 20F, 37

http://books.google.com/books?pg=PA...B4xOAAAAYAAJ&hl=el&ots=b6cmWpWQEt&output=text
 

Attachments

  • σ.png
    37.4 KB · Views: 1
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Κατά τη Σούδα , ο Σοφοκλής έγραψε 123 δράματα, από τα οποία 18 ήταν σατυρικά, και στεφανώθηκε νικητής 24 φορές σε δραματικούς αγώνες, κερδίζοντας πρώτα και δεύτερα βραβεία, ποτέ τρίτο.'']

Suda on line

Headword: Σοφοκλῆς
Adler number: sigma,816
Translated headword: Sophocles, Sophokles
Vetting Status: low
Translation:
Son of Ariston,[1] grandson of the earlier elder Sophocles,[2] an Athenian, tragedian. He staged 40 plays, though some say 11; and he won and took the prize for 7.[3] He also wrote elegies.
[It is on record] that Apollonios surpassed Sophocles in self-control for this reason.[5] Sophocles said that he escaped from a raging and bestial master when he arrived at old age. Because of his virtue and self-control, however, Apollonios of Tyana was not overcome by this master even as a youth, but, although young and physically vigorous, he exerted control and mastery over the beast. Nevertheless, some slandered him about sex, claiming that he had an illicit affair and for this reason spent a year abroad among the Scythians. Even Euphrates did not slander the man over sex, although he wrote a mendacious attack upon him. Euphrates was quarreling with Apollonios because the latter kept criticizing him for doing everything for money and for selling his wisdom.[4]
Greek Original:
Σοφοκλῆς, Ἀρίστωνος, υἱωνὸς δὲ τοῦ προτέρου Σοφοκλέους πρεσβυτέρου, Ἀθηναῖος, τραγικός. ἐδίδαξε δὲ δράματα μ#, οἱ δέ φασιν ια#: νίκας δὲ εἷλεν ζ#. ἔγραψε καὶ ἐλεγείας. ὅτι Ἀπολλώνιος ἐς σωφροσύνην ὑπερεβάλλετο τοῦ Σοφοκλέους: ὁ μὲν γὰρ λυττῶντα ἔφη καὶ ἄγριον δεσπότην ἀποφυγεῖν, ἐλθόντα ἐς γῆρας: ὁ δὲ Ἀπολλώνιος ὁ Τυανεὺς ὑπ' ἀρετῆς τε καὶ σωφροσύνης οὐδ' ἐν μειρακίῳ ἡττήθη τούτων, ἀλλὰ καὶ νέος ὢν καὶ τὸ σῶμα ἐρρωμένος ἐκράτει τε καὶ λυττῶντος ἐδέσποζεν. ἀλλ' ὅμως συκοφαντοῦσί τινες ἐπ' ἀφροδισίοις αὐτόν, ὡς διαμαρτίᾳ ἐρωτικῇ χρησάμενον καὶ διὰ τοῦτο ἀπενιαυτίσαντα ἐς τὸ Σκυθῶν ἔθνος: οὔκουν οὐδὲ Εὐφράτης ποτὲ ἐσυκοφάντησεν ἐπ' ἀφροδισίοις τὸν ἄνδρα, καίτοι ψευδῆ γράμματα κατ' αὐτοῦ ξυνθείς: διεφέρετο γὰρ πρὸς τὸν Ἀπολλώνιον, ἐπειδὴ πάνθ' ὑπὲρ χρημάτων αὐτὸν πράττοντα ἔσκωπτεν οὗτος καὶ ἀπῆγε τοῦ χρηματίζεσθαι καὶ τὴν σοφίαν καπηλεύειν.
Notes:
C5/4 BCE. See generally OCD(3) s.v. Sophocles(2); B.Snell (ed.), Tragicorum Graecorum fragmenta 1.208.
[1] Some relevant testimonia:
(a) Life of Sophocles 13: “The law-suit against his son Iophon is reported by many. Sophocles had a son, Iophon, by Nikostrate, and another, Ariston, by Theoris of Sikyon. Sophocles particularly loved the son of Ariston, also called Sophocles.” Some scholars have doubted the existence of Theoris and consider the younger Sophocles to be the son of Iophon.
(b) Scholiast to Aristophanes, Frogs 78: “They say that there was also born [that is, beside Iophon] Ariston, the bastard son of Sophocles by Theoris of Sikyon.”
(c) Suda iota 451: “Iophon . . . son of Sophocles the tragedian and Nikostrate was legitimate. There was also born to Sophocles a bastard son, Ariston by Theoris of Sikyon.”
(d) Athenaeus, Deipnosophists 13.529A: “Sophocles the tragedian, already an old man, became impassioned for Theoris, a hetaera. He beseeched Aphrodite, saying:
—Hear me as I pray, nursling of boys, and grant that this
—woman spurn the love and bed of the young men.
—Let her delight in gray-haired old men
—whose strength has waned but whose spirit is eager.”
[2] Sigma 815.
[3] Sophocles is listed on IG ii [edn.2] 23.18 as presenting tragedies in 388–387. See also Diodorus Siculus 14.53.6, and generally Pickard-Cambridge/Gould/Lewis (below) 107.
[4] A nearly exact quotation from Philostratos, Life of Apollonios of Tyana 1.13. (The Suda omits the denial “who neither went to the Scythians nor was carried off into erotic passions,” which comes after “among the Scythians.”)
Reference:
Pickard-Cambridge, Arthur W. The Dramatic Festivals of Athens. Oxford: Oxford University Press, 1968 (second edition revised J. Gould and D.M. Lewis; revised with supplement and corrections 1988).
Keywords: biography; gender and sexuality; poetry; tragedy

http://www.stoa.org/sol-bin//search.pl
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Ο Αριστοφάνης είναι ιδιαίτερα εγκωμιαστικός για τον Σοφοκλή, ενώ προς τον Ευριπίδη δείχνει μια συνεχή σκωπτική διάθεση· στους ακόλουθους στίχους του επαινεί θερμά τη γλυκύτητα του Σοφοκλή:

"ο δ' αύ Σοφοκλέους του μέλιτι κεχρι[σ]μένου
ώσπερ καδίσκου περιέλειχε το στόμα."

(Συνήθιζε να αλείφει τα χείλη [το στόμα] του Σοφοκλή
χρίζοντάς τα με γλυκύτητα σαν λαγήνι, με μέλι.)

(πρβ. Kock CAF, αρ. 581), κατά τη μετάφραση του J. D. Denniston. Ο Δίων Χρυσόστομος, μνημονεύοντας αυτούς τους στίχους, παρατηρεί ότι τα σοφόκλεια μέλη είχαν θαυμαστή γλυκύτητα και μεγαλοπρέπεια ("ηδονήν δε θαυμαστήν και μεγαλοπρέπειαν")'']

DION CHRYSOSTOME, Sur l'arc de Philoctète (discours LII)
[52,10]

τά τε μέλη οὐκ ἔχει πολὺ τὸ γνωμικὸν οὐδὲ πρὸς ἀρετὴν παράκλησιν, ὥσπερ τὰ τοῦ Εὐριπίδου, ἡδονὴν δὲ θαυμαστὴν καὶ μεγαλοπρέπειαν, ὥστε μὴ εἰκῇ τοιαῦτα περὶ αὐτοῦ τὸν Ἀριστοφάνην εἰρηκέναι· ὁ δ΄ αὖ Σοφοκλέους τοῦ μέλιτι κεχρισμένου ὥσπερ καδίσκου περιέλειχε τὸ στόμα.

http://mercure.fltr.ucl.ac.be/HODOI...s_arc_Phil_52/ligne05.cfm?numligne=2&mot=1338
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
σπάδιξ, έγχορδο όργανο, όπως η λύρα. Ο Νικόμαχος (Εγχειρ. 4) μνημονεύει τον σπάδικα μαζί με τα έγχορδα ("εντατά"), την κιθάρα και τη λύρα : "και τα όμοια τοις εντατοίς, κιθάρα, λύρα, σπάδικι, τοις παραπλησίοις" (και τα όμοια προς τα έγχορδα, την κιθάρα, τη λύρα, τον σπάδικα και τα παρόμοια). Και ο Πολυδεύκης (IV, 59) κατατάσσει τον σπάδικα στα "κρουόμενα" (έγχορδα) όργανα.
Κατά τον Μάρκο Φάβιο Κοϊντιλιανό (1ος αι. μ.Χ., Institutio Oratoria I, Χ, 31), ο σπάδιξ είχε θηλυπρεπή χαρακτήρα: "ψαλτήρια και σπάδικες, που είναι ακατάλληλα για χρήση ακόμα και από μια παρθένο".

σπάδιξ· επίσης, κλάδος φοινικιάς με καρπούς.

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Ο Νικόμαχος (Εγχειρ. 4) μνημονεύει τον σπάδικα μαζί με τα έγχορδα ("εντατά"), την κιθάρα και τη λύρα : "και τα όμοια τοις εντατοίς, κιθάρα, λύρα, σπάδικι, τοις παραπλησίοις" (και τα όμοια προς τα έγχορδα, την κιθάρα, τη λύρα, τον σπάδικα και τα παρόμοια).'']

Νικόμαχος Εγχειρ. 4

ἐναντιοπαθεῖν δὲ ἀναγκαίως τὰ ἐμπνευστὰ
ὄργανα οἷον αὐλοὺς σάλπιγγας σύριγγας ὑδραύλους
καὶ τὰ ὅμοια τοῖς ἐντατοῖς κιθάρᾳ λύρᾳ σπάδικι τοῖς
παραπλησίοις.
 
You must log in or register to reply here.
Top