Γιώργος Μ.
Γιώργος Μπάτζιος
«Θελητήν τοῦ ἐλέους, ὅν ἐγέννησας, μῆτερ ἁγνή, δυσώπησον...»
Η ασυνήθιστη για τα ελληνικά δεδομένα φράση σημαίνει «ελεήμων» (ειδικότ. «αυτός που ελεεί, επειδή το θέλει» [ΣΗΜ: Για το ιδιαίτερο βάθος του ελέους σε μια τέτοια διατύπωση μπορείτε να δείτε μια ωραία ανάλυση του π. Γ. Δορμπαράκη).
Η φράση απαντά σποραδικά σε ωδές της Παρακλητικής, οι οποίες πιθανότατα είναι προγενέστερες του Παρακλητικού κανόνος, πάντως η απώτατη πηγή όλων είναι ο παρακάτω στίχος του Μιχαία:
(μετάφρ. Ι.Κολιτσάρα]):
Σίγουρα ο ελληνομαθής Εβραίος μεταφραστής προσπάθησε να αποδώσει κάποιο εβραϊκό εκφραστικό σχήμα δημιουργώντας μια νέα λέξη (ή ανασημασιοδοτώντας την). Η παρατήρηση έχει ενδιαφέρον για το πώς εβραϊκοί εκφραστικοί τρόποι εισήλθαν στην υμνογραφία και, κατ' επέκταση, στην ελληνική γλώσσα μέσω της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα.
Η ασυνήθιστη για τα ελληνικά δεδομένα φράση σημαίνει «ελεήμων» (ειδικότ. «αυτός που ελεεί, επειδή το θέλει» [ΣΗΜ: Για το ιδιαίτερο βάθος του ελέους σε μια τέτοια διατύπωση μπορείτε να δείτε μια ωραία ανάλυση του π. Γ. Δορμπαράκη).
Η φράση απαντά σποραδικά σε ωδές της Παρακλητικής, οι οποίες πιθανότατα είναι προγενέστερες του Παρακλητικού κανόνος, πάντως η απώτατη πηγή όλων είναι ο παρακάτω στίχος του Μιχαία:
Μιχ. 7,18: τίς Θεὸς ὥσπερ σύ; ἐξαίρων ἀνομίας καὶ ὑπερβαίνων ἀσεβείας τοῖς καταλοίποις τῆς κληρονομίας αὐτοῦ
καὶ οὐ συνέσχεν εἰς μαρτύριον ὀργήν αὐτοῦ, ὅτι θελητὴς ἐλέους ἐστίν.
(μετάφρ. Ι.Κολιτσάρα]):
Και ευγνώμων ο λαός θα αναφωνήση· Ποιός άλλος Θεός είναι όπως συ, Κυριε; Συ συγχωρείς τας ανομίας, αντιπαρέρχεσαι με μακροθυμίαν τας ασεβείας των Ιουδαίων, που έχουν απομείνει· του λαού αυτού, που είναι ιδιαιτέρα ιδική σου κληρονομία. Ο Θεός δεν θα εξαπολύση πλέον την δικαίαν οργήν του εναντίον μας, διότι είναι ελεήμων.
Σίγουρα ο ελληνομαθής Εβραίος μεταφραστής προσπάθησε να αποδώσει κάποιο εβραϊκό εκφραστικό σχήμα δημιουργώντας μια νέα λέξη (ή ανασημασιοδοτώντας την). Η παρατήρηση έχει ενδιαφέρον για το πώς εβραϊκοί εκφραστικοί τρόποι εισήλθαν στην υμνογραφία και, κατ' επέκταση, στην ελληνική γλώσσα μέσω της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα.
Last edited: