evangelos
Ευάγγελος Σολδάτος
Ο βαρύς "διατονικός" ή πιο σωστά κατ εμέ ο βαρύς λέγετος επιτυγχάνεται όταν στην διφωνία ζω-πα του βαρέος με χροιά τρίτου ήχου (του συντόνου διατόνου) μαλακώσει η χορδή λιχανός δηλαδή ο Νη φθόγγος (με το μαλάκωμα-χαμήλωμα της λιχανού Νη πάμε από το σύντονο διάτονο στο μαλακό διάτονο, δες και στο πλέον βασικό θέμα του ψαλτολογίου Περί του διαστήματος ΝΗ-ΠΑ )Τα υπόλοιπα δεν θα ήθελα να σχολιάσω, γιατί αφενός λες πως «η φθορά αυτή… μπαίνει στον γα και θέλει τον βου δίεση», αφετέρου δε «Το κε-ζω λοιπόν είναι ημιτόνιο γιατί αυτό είναι το αρχικό του μέγεθος», όποτε ποια η χρήση της φθοράς; Η μήπως λειτουργεί αλλιώς σε βαρύ επταφωνο;
από δι 12 κε 6 ζω 12 νη 12 πα 6 βου 12 γα
γίνεται δι 15 κε 6 ζω 9 νη 15 πα 6 βου 12 γα
Στο ομαλό διάτονο(βλ αρμονικά Προλεμαίου ή Μ Βρυέννιου) παρατηρείς μικρότερη διφωνία ζω-πα
ζω 10 νη 11 πα 9 βου 10 γα
Η λογική θέλω να πώ στην παραλλαγή δεν είναι τα διαστήματα, αυτό είναι ένα αποτέλεσμα, σε κάθε γένος μπορεί να έχεις άλλα μεγέθη τα οποία όμως δεν αλλάζουν την λογική μικρής -μεγάλης τρίτης.
Η λογική είναι σε μία διφωνία να μπορείς να ταιριάξεις δύο ήχους κατά τους κανόνες που έχει δείξει ο Κουκουζέλης και ο Πλουσιαδηνός οι οποίοι λειτουργούν στην αρχαία αρμονική. Οι ήχοι που είναι στους μεγάλους κύκλους έχουν κοινό μέγεθος διφωνίας. Ο λέγετος είναι και σε μικρή και σε μεγάλη διφωνία, για αυτό ακούγεται ούτως ή άλλως.
Στον βαρύ θέλει μεγάλη διφωνία γιατί στην ίδια διφωνία κάνει και τρίτο και δεύτερο-λέγετο, το βου γα δί δηλαδή γίνεται γα δι κε .
Στον πλάγιο δεύτερο ο λέγετος θέλει μικρή διφωνία γιατί το βου γα δι μπορεί και γίνεται ανά πάσα στιγμή και πα βου γα (πρώτου-πλαγίου πρώτου ήχου).
Επειδή το άκουσμα ομοιάζει γιατί και στις δύο περιπτώσεις λέγετο ακούμε πολλοί ψάλτες να συγχέουν και να λένε το ένα αντί του άλλου, όπως κάνει κι ο Παναγιώτης Νεοχωρίτης που ψάλλει τον βαρύ λέγετο σε τρίτη μικρή αντί για μεγάλη. Λάθος δεν θα πω ότι είναι αλλά αν έχεις παραχορδες τρίτου στον γα ή στον ζω και καταλήγεις πρώτου-πλαγίου πρώτου στον πα τότε υπάρχει δυσκολία απόδοσης του ύφους των ήχων.