30. «Τοὺς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς τρισηλίου θεότητος»

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Ο μεγάλος ποιητής της ακολουθίας των τριών ιεραρχών φαίνεται να διασκευάζει διττώς τον στίχο της Γενέσεως, όπου περιγράφεται η δημιουργία του ηλίου και της σελήνης:

Γεν. 1,16 «καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τοὺς δύο φωστῆρας τοὺς μεγάλους, τὸν φωστῆρα τὸν μέγαν εἰς ἀρχὰς τῆς ἡμέρας καὶ τὸν φωστῆρα τὸν ἐλάσσω εἰς ἀρχὰς τῆς νυκτός».

α) οι δύο μεγάλοι φωστήρες γίνονται τρεις μέγιστοι
β) Ενώ στον βιβλικό στίχο (όπως και εκατοντάδες φορές σε όλη την υμνογραφία) η λέξη φωστὴρ χρησιμοποιείται με την ενεργητική σημασία «φωτοδότης», ο ποιητής αντιστρέφει τη σημασία αυτή, ή μάλλον της δίνει και παθητική εκτός από ενεργητική σημασία: από τη μία δέχονται το φως (τῆς τρισηλίου θεότητος), από την άλλη το σκορπούν στην οικουμένη (ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας).
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Εὐχαριστοῦμε πολὺ γιὰ τὴν ὀξυδερκή παρατήρηση!

Τὸ μεταγενέστερο αὐτὸ ἐκτεταμένο (μεγαλύτερο καὶ ἀπὸ τὸ μέγιστο τοῦ μεγίστου Προδρόμου) ἀπολυτίκιο τὸ συναντῶ γιὰ πρώτη φορὰ στὸ χφ. Paris. gr. 367 ἀνθολόγιο ιστ' αἰ. φ. 157v καὶ τὸ Μηναῖο Ἰανουαρίου 1533. Τὸ ἀρχικὸ ἦταν τὸ «Ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν» (ιβ' αἰ. καὶ ἑξῆς) καὶ ἀκολούθησε τὸ «Ὡς τῶν ἀποστόλων ὁμότροποι» (ιδ' αἰ.).
 
Top