14η Σεπτεμβρίου- Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Κατά μια παράδοση (και στο Άγιον Όρος σε μερικές μονές) την 14η Σεπτεμβρίου τελείται η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.
Παλαιότερα ετελείτο την Πεντηκοστή και την Μεταμόρφωση.

Δεν ξέρω για πιό λόγο θεωρήθηκε η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου ως "κατανυκτικότερη" λόγω της τέλεσής της Εσπέρας των Μεγάλων Εορτών αλλά και τις Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
[Μάλλον κάτι ανάλογο συνέβαινε όλο το έτος και λόγω της "συντηριτικότητος" της Μεγάλης Τεσσαρακοστής έμεινε η παλαιά τάξη μόνο εκείνη την περίοδο; ]

Αν οι Πατέρες έβλεπαν την "βιασύνη" που υπάρχει την σημερινή εποχή αυτές τις ημέρες [Εσπερινές (;;;) Λειτουργίες] ίσως έκαμαν άλλες επιλογές
(μεταφέροντας την Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου για πιο άνετη τέλεση την κυρίως ημέρα).

Ο λόγος δεν είναι η "κατανυκτικότητα" της Θείας Λειτουργίας αλλά η επισημότητα των εορτών στις οποίες τελούνταν η "επίσημη" λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.

Πιθανόν η ραθυμία των ανθρώπων- και η τέλεση Υψώσεως, Γονυκλισίας αντίστοιχα-
να ήταν λόγος καταλυτικός για την επιλογή της Θείας Λειτουργίας του Ιωάννου Χρυσοστόμου και αυτές τις ημέρες.
(την Πεντηκοστή και την Μεταμόρφωση, Ύψωση Τιμίου Σταυρού)

[Για την ημέρα του Τιμίου Σταυρού ίσως μια αιτία είναι ότι εκείνη την ημέρα συντρέχει η μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου η οποία μετατίθεται την 13η Νοεμβρίου]

[Επειδή έλαβα ένα προσωπικό μήνυμα με κάποιο σχόλιο (καλοπροαίρετο πιστεύω μήνυμα). Συμπληρώνω...]

Το παραπάνω θέμα και άλλα θέματα ΤΥΠΙΚΟΥ δεν γράφονται για να "αλλάξουμε" κάτι από τα παραδεδομένα.
Ούτε την δύναμη έχουμε άλλωστε και ούτε τέτοιες προθέσεις.
Σχολιάζουμε και ερευνούμε - με όση δύναμη έχουμε και με την βοήθεια άλλων πιο σοφών- την αρχαία πράξη βγάζοντας κάποια συμπεράσματα ο καθένας.
 
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Το ΤΑΣ (εκδ. 1685) σημειώνει την Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.
 
Last edited:

ixadin

Ηχάδιν
Μήπως θα ήταν εύκολο να αναρτήσετε και την παραπομπή;

(Προσωπικά κοίταξα την έκδοση του ΤΑΣ από την Βενετία και δεν είδα να έχει καμιά τέτοια επισήμανση. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος αλλά από μνήμης θυμούμαι ότι υπάρχουν και άλλη έκδοση. Μήπως έχει κάποια σημασία;)
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Μήπως θα ήταν εύκολο να αναρτήσετε και την παραπομπή;

(Προσωπικά κοίταξα την έκδοση του ΤΑΣ από την Βενετία και δεν είδα να έχει καμιά τέτοια επισήμανση. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος αλλά από μνήμης θυμούμαι ότι υπάρχουν και άλλη έκδοση. Μήπως έχει κάποια σημασία;)

Σωστή η παρατήρηση. Στην έκδοση του 1685 σημειώνεται.
Σε παλαιότερη έκδοση του 1545 δεν υπάρχει αυτή η σημείωση.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ἡ ἴδια διάταξη μαρτυρεῖται καὶ στὶς ἑξῆς πηγές: χφ.Σινὰ 1109 τυπικὸν τοῦ ἔτους 1464 ἔκδ. Dmitrievskij τ. 3 σ. 237-238, Π. Τρεμπέλα Αἱ τρεῖς λειτουργίαι κατὰ τοὺς ἐν Ἀθήναις κώδικας σ. 161 καὶ π. Κ. Παπαγιάννη Σύστημα τυπικοῦ σ. 164.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Τά περί χφ.Σινὰ 1109 τυπικὸν τοῦ ἔτους 1464 ἔκδ. Dmitrievskij τ. 3 σ. 237-238 καί στό· Διακόνου Χρυσοστόμου Νάσση, Ἡ τελεσιουργία τοῦ Μυστηρίου τῆς Εὐχαριστίας, Κανονική Διδασκαλία καί Λειτουργική Τάξη, Ἐκδόσεις Μυγδονία, Θεσσαλονίκη 2007, σσ. 210-211, ὅπου τά περί τοῦ κανόνος 32 τῆς Πενθέκτης ἀναφερομένου μόνον στήν λειτουργία τοῦ Μ. Βασιλείου, ὡς τῆς ἐπισήμου λειτουργίας τῆς πρωτευούσης τῆς αὐτοκρατορίας κατά τίς περισσότερες εὐχαριστιακές συνάξεις τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους, διατηροῦσα τό προβάδισμα ἔναντι τῆς λειτουργίας τοῦ Χρυσοστόμου μέχρι τό τέλος τοῦ 10ου αἰῶνος, ἀλλά καί περί τοῦ, καί ὑπο τοῦ Dmitrievskij (ὅ.π.) κατά παραλλαγήν δημοσιευομένου, διαλόγου τῶν ἁγίων πατριαρχῶν ΚΠόλεως Ταρασίου καί Νικηφόρου («μεταγενέστερη διασκευή») περί τοῦ πότε ἱερουργεῖται ἡ κάθε λειτουργία, ὅπου φαίνεται ὁ μετέπειτα περιορισμός τῆς θ. λειτουργίας τοῦ Μ. Βασιλείου σέ «πένθιμες» ἡμέρες, κατά τήν γνώμην Νικηφόρου, σέ ἀντίθεση μέ τόν Ταράσιον προτείνοντα τήν τέλεσιν αὐτῆς καί κατά τάς ἑορτάς τῆς Πεντηκοστῆς, Μεταμορφώσεως καί Ὑπαπαντῆς (πρβλ. Ἰω. Φουντούλη, Ἡ θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, Λειτουργικά θέματα, τ. Δ΄, Θεσσαλονίκη 1979, σσ 23-25).

Σημ.:Ὑπάρχει καί ἡ ἄλλη ἐκδοχή· «Ἐν τῇ ιδ΄ τοῦ Σεπτεμβρίου μηνός προηγιασμένης γινομένης ἐν τῷ μεγάλῳ ναῷ» (D 3 σελ. 238).
 

Hristakis

Παμπάλαιο φθορικό μέλος
Σημ[/U][/B].:Ὑπάρχει καί ἡ ἄλλη ἐκδοχή· «Ἐν τῇ ιδ΄ τοῦ Σεπτεμβρίου μηνός προηγιασμένης γινομένης ἐν τῷ μεγάλῳ ναῷ» (D 3 σελ. 238).[/SIZE][/FONT]

Τι είναι αυτό πάλι?:confused: πρώτη φορά το ακούω...
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
1) Πῶς νά μήν ἐνδιαφερθεῖ καί νά «ψάξει» ὁ Βασίλης, ἀφοῦ πρόκειται γιά τήν Θεία Λειτουργία ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ τοῦ ΜΕΓΑΛΟΥ ;
Καί φυσικά δέν εἶναι ἡ μόνη του προσφορά στό φόρουμ· ἴσασι οἱ εἰδότες.

2) Τά ὅσα ἔγραψε στό #1 ὁ Δημ. Καλπακίδης, ἀνοίγοντας τό θέμα, καί ὅσα ἐγράφησαν μετά, ὑπάρχουν συνοψισμένα (ὅπως μέ πληροφόρησε ὁ ἴδιος -καί τόν εὐχαριστῶ) στό Εἰσαγωγικόν σημείωμα τοῦ Ἱερατικοῦ Β΄, Ἡ Θεία Λειτουργία Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας, Ἅγιον Ὄρος 1992, συνταχθέν ὑπό τοῦ ἀειμνήστου καί μακαριστοῦ καθηγητοῦ Ἰωάννου Μ. Φουντούλη.

 
Last edited:
Top