✍ Δύσκολες λέξεις από την υμνολογία της Πεντηκοστής (ερωτηματολόγιο για κοινωνικά δίκτυα)

[Γιώργος Μ.]

Με αφορμή την εορτή της Πεντηκοστής κοινοποιώ το παρακάτω ερωτηματολόγιο (κουίζ).
Δημιουργήθηκε για το facebook, όπως έχω ξαναγράψει, αλλά πιστεύω ότι κάποια επεξηγηματικά σχόλια έχουν ενδιαφέρον.

https://www.fyrebox.com/play/rnnzpp...bIRIEJY8d1CchrvM54BpxsVkSeIcKw5XVHKarq367eXFo

(πηγή)

Θα δείτε λέξεις όπως:

• Νοσφισμὸς
• Ζωγρῶ
• Νημερτὲς
• Ἀμπλάκημα
• Διαπείρᾳ
• Ὀθνεῖος
• Βρέτας κ.λπ.

Χρόνια Πολλά, ο Παράκλητος να είναι βοήθειά μας!

 

[ilias nektarios]

- Ακτιστοσυμπλαστουργοσύνθρονον;....

 

[π. Μάξιμος]

- Ακτιστοσυμπλαστουργοσύνθρονον;....

Εὐχαριστίες καί πάλιν καί πολλάκις στόν @Γιώργος Μ. .
Ἄν γιά μᾶς πλέον πολλά εἶναι ἀκαταλαβίστικα...
Ἀπορῶ πῶς αὐτά μεταφέρθηκαν στήν Σλαβονική καί πῶς ἀποδόθηκαν, καί ἐξ αὐτῶν, ἤ ἔστω τῶν ἑλληνικῶν, σέ τόσες ἄλλες γλῶσσες (off topic)

 

[domesticus]

Τὸν ἰαμβικὸ τῆς Πεντηκοστῆς ἀκόμη καὶ στὴ βυζαντινὴ περίοδο δὲν τὸν πολυχώνευαν, εἶναι ἀπὸ τὰ λίγα παραδείγματα φιλολογικοῦ σχολιασμοῦ σὲ ὑμνολογικὸ κείμενο τῆς βυζαντινῆς περιόδου, ἀπὸ τὸν θαυμάσιο Εὐστάθιο Θεσσαλονίκης, Ἐξήγησις εἰς τὸν ἰαμβικὸ κανόνα τῆς Πεντηκοστῆς (Cesaretti-Ronchey, Eustathii Thessalonicensis exegesis in canonem iambicum pentecostalem, 2014 καὶ PG 136, cols. 504‒754)

Καὶ βέβαια νὰ μὴνξεχάσω ἐδῶ τὴν ἀνέκδοτη θαυμάσια διδακτορικὴ διατριβὴ τοῦ ἀγαπητοῦ συμφορουμίτη Δημήτρη Σκρέκα, Studies in the iambic canons attributed to John of Damascus : a critical edition with introduction and commentary, Ὀξφόρδη 2008 . Μιὰ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ διατριβὴ μὲ σημαντικὴ ἀποδοχὴ στοὺς ἀκαδημαϊκοὺς κύκλους.

 

[neoklis]

Τὸν ἰαμβικὸ τῆς Πεντηκοστῆς ἀκόμη καὶ στὴ βυζαντινὴ περίοδο δὲν τὸν πολυχώνευαν, εἶναι ἀπὸ τὰ λίγα παραδείγματα φιλολογικοῦ σχολιασμοῦ σὲ ὑμνολογικὸ κείμενο τῆς βυζαντινῆς περιόδου, ἀπὸ τὸν θαυμάσιο Εὐστάθιο Θεσσαλονίκης, Ἐξήγησις εἰς τὸν ἰαμβικὸ κανόνα τῆς Πεντηκοστῆς (Cesaretti-Ronchey, Eustathii Thessalonicensis exegesis in canonem iambicum pentecostalem, 2014 καὶ PG 136, cols. 504‒754)
....

Το ότι δεν τον "πολυχώνευαν" προκύπτει από τον φιλολογικό σχολιασμό της παραπομπής ή από άλλη πηγή;

 

[athanasio]

Το περίμενα πώς και πώς!

 

[athanasio]

Δύο παρατηρήσεις για δύο λέξεις για τα σχόλια:

Ζωγρών: μάλλον θέλατε να γράψετε την άλλη περικοπή που λέει: "ανθρώπους εσει ζωγρων" (στον απ. Ανδρέα, νομίζω)

Νοσφισμός: ένα τροπάριο για τον Ιούδα, αλλά δεν θυμάμαι ποιο (νοσφιζεται τα αργύρια). Εκεί ίσως έχει την άλλη σημασία, αλλά αξίζει να το θυμηθεί κανείς.

Πολύ ωραίο πάντως. Ευχαριστούμε!

 

[Γιώργος Μ.]

Δύο παρατηρήσεις για δύο λέξεις για τα σχόλια:
Ζωγρών: μάλλον θέλατε να γράψετε την άλλη περικοπή που λέει: "ανθρώπους εσει ζωγρων" (στον απ. Ανδρέα, νομίζω)
!

Έχετε δίκιο, απλώς σκόπιμα αναφέρθηκε το συγκεκριμένο χωρίο (Ματθ. 4,19: δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων) ως απαρχή της σύνδεσης από τον ίδιο τον Χριστό του κηρύγματος με την αλιεία.

Δύο παρατηρήσεις για δύο λέξεις για τα σχόλια:
Νοσφισμός: ένα τροπάριο για τον Ιούδα, αλλά δεν θυμάμαι ποιο (νοσφιζεται τα αργύρια). Εκεί ίσως έχει την άλλη σημασία, αλλά αξίζει να το θυμηθεί κανείς.

Σωστά. Σε εκείνο τον ύμνο της Μ. Πέμπτης («καὶ ἐξ αὐτοῦ νοσφίζεται τὰ ἀργύρια») έχουμε τη μεταγενέστερη (και σημερινή) σημασία της ιδιοποίησης (όπου έχει εμφανώς ατονήσει η έννοια του "νόσφι" «μακριά»).

Δύο παρατηρήσεις για δύο λέξεις για τα σχόλια:
Πολύ ωραίο πάντως. Ευχαριστούμε!

Κι εγώ σας ευχαριστώ!

 

[π. Δαβίδ]

• Νοσφισμὸς
• Ζωγρῶ
• Νημερτὲς
• Ἀμπλάκημα
• Διαπείρᾳ
• Ὀθνεῖος
• Βρέτας κ.λπ.

H Ρουμανική μετάφραση είναι πολύ απλή:

• Νοσφισμὸς Despărţire= (διαχωρισμός)
• Ζωγρῶ= vânez (=θηρεύω)
• Νημερτὲς=adevărat (αληθές)
• Ἀμπλάκημα= păcat (αμαρτία)
• Διαπείρᾳ= ispitirea (πειρασμός)
• Ὀθνεῖος= străin (ξένος)
• Βρέτας = chip (=εικόνα, χρησιμοποιούμενο στο τροπάριο "Την άχραντον εικόνα σου")

 

[Γιώργος Μ.]

Υπενθυμίζω αυτό το θέμα, γιατί πιστεύω ότι παρέχει (έστω και με παιγνιώδη τρόπο) χρήσιμες πληροφορίες για δύσκολες λέξεις της εορτής. Χρόνια πολλά!