Ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη καὶ ἡ Βυζαντινὴ Μουσικὴ ἐντὸς καὶ ἐκτός τοῦ Ναοῦ

Pappous43

Παλαιό Μέλος
Ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη καὶ ἡ Βυζαντινὴ Μουσικὴ ἐντὸς καὶ ἐκτός τοῦ Ναοῦ
bz 30722171897_43ae284c44_o.jpg

Γράφει ἕνας θεραπευτής τῆς τοῦ Δαμασκηνοῦ Τέχνης
Ἡ Ἐκκλησία εἰσήγαγε στήν Λατρεία κάποιες τέχνες (ἀρχιτεκτονική, εἰκονογραφία κ.ἄ.), προκειμένου νά βοηθήση τόν ἄνθρωπο νά ἀνυψωθῆ συναισθηματικά καί πνευματικά. Μία ἀπό αὐτές τίς τέχνες εἶναι ἡ Ψαλτική Τέχνη (ΨΤ). Σκοπός τῆς εἰσαγωγῆς τῆς ΨΤ στόν Ναό καί στήν Λατρεία εἶναι νά ἐπενδύση τόν ποιητικό καί πεζό λόγο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑμνογραφίας μέ ἀνάλογη μουσική.
Ἡ ΨΤ λοιπόν γεννήθηκε καί διαμορφώθηκε γιά νά καλύψη τούς στόχους τῆς Λατρείας. Ἡ Βυζαντινή μουσική (ΒΜ) γεννήθηκε πρωτίστως γιά νά ὑπηρετήση τήν ψαλτική τέχνη, γιατί ἡ ἐντός τοῦ Ναοῦ ψαλμωδία πρέπει νά διέπεται ἀπό ἀρχές καί νά ὑπακούη σέ κανόνες, ὅπως κάθε...
Διαβάστε περισσότερα »
 

alex7305

Well-known member
Ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη καὶ ἡ Βυζαντινὴ Μουσικὴ ἐντὸς καὶ ἐκτός τοῦ Ναοῦ
View attachment 104139

Γράφει ἕνας θεραπευτής τῆς τοῦ Δαμασκηνοῦ Τέχνης
Ἡ Ἐκκλησία εἰσήγαγε στήν Λατρεία κάποιες τέχνες (ἀρχιτεκτονική, εἰκονογραφία κ.ἄ.), προκειμένου νά βοηθήση τόν ἄνθρωπο νά ἀνυψωθῆ συναισθηματικά καί πνευματικά. Μία ἀπό αὐτές τίς τέχνες εἶναι ἡ Ψαλτική Τέχνη (ΨΤ). Σκοπός τῆς εἰσαγωγῆς τῆς ΨΤ στόν Ναό καί στήν Λατρεία εἶναι νά ἐπενδύση τόν ποιητικό καί πεζό λόγο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑμνογραφίας μέ ἀνάλογη μουσική.
Ἡ ΨΤ λοιπόν γεννήθηκε καί διαμορφώθηκε γιά νά καλύψη τούς στόχους τῆς Λατρείας. Ἡ Βυζαντινή μουσική (ΒΜ) γεννήθηκε πρωτίστως γιά νά ὑπηρετήση τήν ψαλτική τέχνη, γιατί ἡ ἐντός τοῦ Ναοῦ ψαλμωδία πρέπει νά διέπεται ἀπό ἀρχές καί νά ὑπακούη σέ κανόνες, ὅπως κάθε...
Διαβάστε περισσότερα »
Ο Αστερης δεν νομιζω να τραγουδουσε όταν εψελνε
 

Exa/los

Member
Ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη καὶ ἡ Βυζαντινὴ Μουσικὴ ἐντὸς καὶ ἐκτός τοῦ Ναοῦ
View attachment 104139

Γράφει ἕνας θεραπευτής τῆς τοῦ Δαμασκηνοῦ Τέχνης
Ἡ Ἐκκλησία εἰσήγαγε στήν Λατρεία κάποιες τέχνες (ἀρχιτεκτονική, εἰκονογραφία κ.ἄ.), προκειμένου νά βοηθήση τόν ἄνθρωπο νά ἀνυψωθῆ συναισθηματικά καί πνευματικά. Μία ἀπό αὐτές τίς τέχνες εἶναι ἡ Ψαλτική Τέχνη (ΨΤ). Σκοπός τῆς εἰσαγωγῆς τῆς ΨΤ στόν Ναό καί στήν Λατρεία εἶναι νά ἐπενδύση τόν ποιητικό καί πεζό λόγο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑμνογραφίας μέ ἀνάλογη μουσική.
Ἡ ΨΤ λοιπόν γεννήθηκε καί διαμορφώθηκε γιά νά καλύψη τούς στόχους τῆς Λατρείας. Ἡ Βυζαντινή μουσική (ΒΜ) γεννήθηκε πρωτίστως γιά νά ὑπηρετήση τήν ψαλτική τέχνη, γιατί ἡ ἐντός τοῦ Ναοῦ ψαλμωδία πρέπει νά διέπεται ἀπό ἀρχές καί νά ὑπακούη σέ κανόνες, ὅπως κάθε...
Διαβάστε περισσότερα »


Αγαπητέ θεραπευτή.

Ελάχιστες είναι οι φορές που με προβλημάτισε τόσο ένα άρθρο που αφορά την Εκκλησιαστική Μουσική και την Ρωμαίικη Μουσική όπως αυτή αναπτύχθηκε από τον 9ο αι. (βλ. Σιναϊτικη σημειογραφία). Αρχικά θίγετε ένα πολύ μεγάλο θέμα. Καταγραφή προφορικής παράδοσης από “λαϊκούς” τραγουδιστές. Ορίζετε, ας μου επιτραπεί η λέξη, “αυθαίρετα” την στιγμή αυτή, ως στιγμή t0, έξοδο της εκκλησιαστικής μουσικής από τον ναό και δημιουργία μιας λαϊκής ρωμαίικης μουσικής. Αναρωτιέμαι όμως, οι πρώτες καταγραφές είναι του Γρηγορίου, μιλάμε λοιπόν για τέλη 18ου αρχές 19ου αι. Πιο πριν δεν υπήρχε “λαϊκή” παράδοση; Δεν τραγουδούσε ο κόσμος; Οι μέθοδοι λοιπόν; Τα κρατήματα; Ήταν αποκλειστικά από ψάλτες για ψάλτες; Δυσκολεύομαι να το φανταστώ.

Στην συνέχεια υπάρχει μια ερώτηση. Ρητορική μεν καθώς την απαντάτε , για το αν “είναι δυνατόν να απολαύσει κανείς την τέχνη έξω από το φυσικό της χώρο”. Η απάντηση σας είναι αρνητική με μία πρωτοφανή πρόχειρη επιχειρηματολογία που στηρίζεται στην κάκη αισθητική ορισμένων εκδηλώσεων. Εγώ θα σας ξαναρωτήσω το ίδιο εισάγωντας άλλες παραμέτρους. Δεν γίνεται να απολαύσει κάποιος μια αρχαία τραγωδία έξω από το φυσικό της περιβάλλον; Σε μια πλατεία, σε μια αυλή σχολείου; Δεν μπορεί κάποιος να εκτιμήσει την φιλοσοφία (σαν τέχνη) έξω από τον φυσικό (για τα αρχαία ελληνικά δεδομένα) την “αγορά” την κοινωνία δηλαδή των ιδεών; Δεν μπορεί κανείς να θαυμάσει την τέχνη της αγιογραφίες σε τόπους που δεν τελούνται ποια μυστήρια και δεν στέκουν ιερά (οπως το όρος Λάτρος); Φυσικά και γίνεται , αρκεί να υπάρχει η κατάλληλη αισθητική. Ο μακαριστός διδάσκαλος Λυκούργος Αγγελόπουλος, που έκανε τόσες παρουσιάσεις της ψαλτικής μας τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, πάντα προέτρεπε τους χωροδούς να κάνουν το Σταυρό τους πριν ανέβουν πάνω στην σκηνή. Δεν είναι αυτό σημάδι αισθητικής και εκκλησιαστικότητας; Πόσο μάλλον όταν αυτό γινότανε πάντα με ράσα.

Έπειτα κατακεραυνώνετε τους μουσικούς-ιεροψάλτες, και τις εξωεκκλησιαστικές τους δραστηριότητες. Εγώ θα σας ρωτήσω κάτι πολύ πρακτικό. Πώς μπορεί αυτός ο άνρθρωπος να ζήσει, και όταν λέω ζήσει εννοώ να βιοποριστεί. Ο Πέτρος που δίδασκε στους δερβίσιδες δεν ήταν καλός ψάλτης; Θα συμφωνήσω πως “μπουζουκια σκυλλάδικα” είναι μάλλον ακατάλληλα ως δραστηριότητες , αλλά αμφιβάλω αν κάποιος σοβαρός μουσικός και ιεροψάλτης διατηρεί τέτοιο επαγγελματικό πορτφόλιο. Και μετά χτυπάτε ανελέητα τα μουσικά όργανα, ότι η διαστηματική προσέγγιση των διαστημάτων είναι ουτοπία! Δεν θα αναφερθώ καν στο ότι δεν έχουμε μονίμως “κλειδωμένα” διαστήματα στην Εκκλησιαστική Μουσική αλλά εξαρτώνται από τον ήχο-δρόμο (βλ Τενχνολογία Αποστόλου Κώνστα Χίου), και υποκεινται σε φυσικές έλξεις (βλ. Θεωρητικό Χρυσάνθου και επιτροπή του 1888). Ο παραπάνω ισχυρισμός σας έρχεται να διορθώσει 2 μεγάλους επώνυμους θεωρητικούς της εκκλησιαστικης και ρωμαίικης μουσικής τον Χρύσανθο και Απόστολο Κώνστα Χίο, αλλά και ανώνυμους (που χρησιμοποιούν κανόνια για την αναπαράσταση ήχων) που προτρέπουν την χρήση των οργάνων σαν βοήθημα. Φυσικά και δεν αντικαθιστά τίποτε την προφορική παράδοση, αλλά δεν γίνεται να απαξιώνουμε έτσι την οργανοποιία.

Στο ατελειώτο μεν, ανευ λογικού ειρμού άρθρου σας δε, μιλάτε για την ψαλτική τέχνη που δεν χρειάστικε ποτέ και κανέναν για να προβληθεί. Είστε σίγουρος; Απολύτως σίγουρος; Και αν ναι, γιατί η τεράστια λιψανδρεία στα αναλόγια; Μήπως αυτή η ραθυμία μας, μας έφερε αυτά τα αποτελέσματα, και τώρα ψάχνουμε αναλόγιο άνω των τριών ατόμων με το κυάλι;

Τελειώνοντας απαντώ στο πραγματικά αστείο για τα σημερινά δεδομένα “οι ψάλτες να περιοριστούμε στις εμπλουτισμένες μουσικά ακολουθίες του Ναού” . Που ψέλντετε αγαπητέ θεραπευτή; Πραγματικά να έρθουμε να δούμε αυτό το θαύμα! Στην σημερινη αστική ενορία το ρολόι είναι ο μεγάλος βραχνάς του ψάλτη, ο οποίος καλείται να προλάβει να κάνει τα πάντα σε ένα τρίωρο μαζί με μνημόσυνα και 15λεπτο κήρυγμα. Που χρόνος για αργές καταβασίες, δοξολογίες, αναστάσιμα ευλογητάρια, τυπικα, προκείμενα, αλληλουιάρια...Ακόμα και κλασσικές συνθέσεις φαντάζουν αργες. Δεν θα μπω καν στον κόπο να πω ότι η προτροπή σας λέει στους ψάλτες να απογυμνώσουν το ρεπερτόριό τους και να μην ψάλλουν ποτέ Ιωάννη Δαμασκηνο,Ιωαννη Παπαδόπουλο τον Κουκουζέλη, Ιωάννη Γλυκή, Μανουήλ Χρυσάφη, Αρσενιο Μικρό, Γερμανό Νέων Πατρών , Μπαλάσιο Ιερέα, Κωνσταντίνο εξ Αγχιάλου, Ιωασαφ Νέο Κουκουζέλη, Παρθένιο Μετεωρίτη, Θεοφάνη Καρύκη. Και όλους αυτούς τους αναφέρω για να τους φέρεται εικόνα στο μυαλό σας και να το πείτε μπροστά τους “ Προετρεψα τους Ψάλτες να σας αγνοήσουν”

Εν κατακλείδι, σας προτρέπω να συνεχίσετε να κοιτάζετε την Εκκλησιαστική Μουσική και Ρωμαίικη, αλλά αντί να την βλέπετε από ένα μέτρο, πηγαίνετε καποια χιλιόμετρα πίσω, γιατί βαρεθήκατε να κοιτάτε μία ψηφίδα. Ο κυρΓιάννης ο Χασανίδης λέει “δεν κάνουμε τέχνη για την τέχνη” (αναφερόμενος στο ψάλσιμο). Έχει δίκιο, είναι κάτι πολύ παραπάνω η ψαλτική τέχνη, αλλά δεν παύει να είναι και τέχνη. Όπως παρατηρήσατε άφησα κάποια μέρη του άρθρου στα οποία συμφωνώ, γιατί ήθελα να γράψω μία απάντηση και όχι τετράδιο εργαστηριακής αναφοράς. Μπορεί σε όλα τα παραπάνω να κάνω λάθος, και πράγματι να είστε ο θεραπευτής της μουσικής. Εγώ θα υπογράψω έτσι:

Ο εραστής και διάκονος
 
Top