[την ιεράν πανήγυριν/τα ιερά θαυμάσια] [βραβεύοντα/βραβεύουσα] [την ειρήνην/σωτηρίαν]

[dkalpakidis]

Ένα θέμα το οποίο με προβλημάτιζε από παλαιά:
Στο "Άπας γηγενής" στο ΝΕΟ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ υπάρχει η γραφή "την ιεράν πανήγυριν". Την ίδια γραφή έχει η Παρακλητική της Αποστολικής Διακονίας, το Πεντηκοστάριον (Αγίων Πάντων) αλλά και το Μηναίον (Αποστολικής Διακονίας, νομίζω για την 24η Ιουνίου).
Πρόκειται για "ιδιαίτερη" γραφή για κάποια από της εορτές της Θεομήτορος ή είναι ο συνήθης ειρμός και πρέπει να λέγεται έτσι;

Σχετικά με το θέμα μας είναι και η γραφή "ως ζώσα" ή "η ζώσα" στην γ' ωδή αλλά και το "σωτηρίαν βραβεύοντα" ή "σωτηρίαν βραβεύουσα" στην ε' ωδή.

Φιλικά
Δημήτριος Καλπακίδης

 

[stapaman]

Ένα θέμα το οποίο με προβλημάτιζε από παλαιά:
Στο "Άπας γηγενής" στο ΝΕΟ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ υπάρχει η γραφή "την ιεράν πανήγυριν". Την ίδια γραφή έχει η Παρακλητική της Αποστολικής Διακονίας, το Πεντηκοστάριον (Αγίων Πάντων) αλλά και το Μηναίον (Αποστολικής Διακονίας, νομίζω για την 24η Ιουνίου).
Πρόκειται για "ιδιαίτερη" γραφή για κάποια από της εορτές της Θεομήτορος ή είναι ο συνήθης ειρμός και πρέπει να λέγεται έτσι;

Νομίζω ότι είναι μια φράση που αλλάζει προς την περίοδο του Ευαγγελισμού και της Κοιμήσεως... Προς την περίοδο των Εισοδίων γίνεται "τα ιερά Εισόδια", ως γνωστόν.
Αξιοπρόσεκτη είναι και η αλλαγή στην ζ' ωδή, στο Πεντηκοστάριο, την Κυριακή των Αγ. Πάντων, όπου αντί "χαίροντες έψαλλον" αναγράφεται "έχαιρον ψάλλοντες"...

Σχετικά με το θέμα μας είναι και η γραφή "ως ζώσα" ή "η ζώσα" στην γ' ωδή αλλά και το "σωτηρίαν βραβεύοντα" ή "σωτηρίαν βραβεύουσα" στην ε' ωδή.

Ιδίως το δεύτερο, μου έχει κι εμένα τριβελίσει το μυαλό μερικές φορές....

 

[dkalpakidis]

Νομίζω ότι είναι μια φράση που αλλάζει προς την περίοδο του Ευαγγελισμού και της Κοιμήσεως... Προς την περίοδο των Εισοδίων γίνεται "τα ιερά Εισόδια", ως γνωστόν.

Το θέμα είναι μήπως τελικά η γραφή "την ιεράν πανήγυριν" δεν έχει να κάνει με κάποια προεόρτιο ή μεθέορτο ημέρα αλλά να είναι ο ειρμός της θ' ωδής.

 

[dkalpakidis]

Αξιοπρόσεκτη είναι και η αλλαγή στην ζ' ωδή, στο Πεντηκοστάριο, την Κυριακή των Αγ. Πάντων, όπου αντί "χαίροντες έψαλλον" αναγράφεται "έχαιρον ψάλλοντες"...

Και πού να δείς τι γίνεται στο ΕΙΡΜΟΛΟΓΙΟΝ ΚΑΤΑΒΑΣΙΩΝ ΠΕΤΡΟΥ ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΟΥ και στο ΕΙΡΜΟΛΟΓΙΟΝ ΣΥΝΤΟΜΟΝ ΠΕΤΡΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ από τέτοιες διαφορές....

 

[souldatos]

Ένα θέμα το οποίο με προβλημάτιζε από παλαιά:
Στο "Άπας γηγενής" στο ΝΕΟ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ υπάρχει η γραφή "την ιεράν πανήγυριν".

Αυτό το θέμα δεν έχει απαντηθεί ακόμα, οπότε το ξαναφέρνω στο προσκήνιο. Σύμφωνα με το νέο εγκόλπιο, πρέπει να λέμε πάντα "την ιεράν πανήγυριν", ενώ δεν αναφέρεται πουθενά το "τα ιερά θαυμάσια". Είναι σωστό το νέο εγκόλπιο ή έχει γίνει λάθος;

 

[π. Δαβίδ]

Το Σλαβονικό κείμενο και το ρουμανικό δίνουν τη γραφή "την ιεράν πανήγυριν" για τις "κοινές" καταβασίες.

Το νέο εγκόλπιο δεν το χρησιμοποιούμε στο ναό που ψάλλω.

 

[Μιχάλης Τζωρτζής]

Αυτό το θέμα δεν έχει απαντηθεί ακόμα, οπότε το ξαναφέρνω στο προσκήνιο. Σύμφωνα με το νέο εγκόλπιο, πρέπει να λέμε πάντα "την ιεράν πανήγυριν", ενώ δεν αναφέρεται πουθενά το "τα ιερά θαυμάσια". Είναι σωστό το νέο εγκόλπιο ή έχει γίνει λάθος;

Είμαι σίγουρος ότι το θέμα αυτό έχει ξανασυζητηθεί και αλλού και έχουν γραφεί κι άλλα περί του θέματος αυτού.....

Η πιο παλαιά πηγή την οποία γνωρίζω και που βρήκα τελευταίως είναι το Ειρμολόγιον Ιωάννου Γλυκέως εξ Ιωαννίνων του 1742 και το έχει ως "...την ιεράν πανήγυριν...". Τα Ειρμολόγια των Πέτρων Λαμπαδαρίου και Βυζαντίου είναι πολύ μεταγενέστερα, του 1825. Αξιζει πάντως αν κάποιος γνωρίζει άλλες αρχαιότερες πηγές να τις παραθέσει για κοινόν όφελος.

 

[MTheodorakis]

«... τὴν ἱερὰν πανήγυριν...» (χφ. Ε.Β.Ε. 642 παρακλητικὴ ιγ' αἰ. φ. 154v, ὡρολόγια ἔκδ. 1757 σ. 387, 1830 σ. 477, Ἀπ. διακονίας 1983, Φωτὸς 1983 καὶ Εἱρμολόγιον - ἐκκλησιαστικὸν - ἔκδ. 1906 σ. 81).

 

[π. Μάξιμος]

Αυτό το θέμα δεν έχει απαντηθεί ακόμα, οπότε το ξαναφέρνω στο προσκήνιο. Σύμφωνα με το νέο εγκόλπιο, πρέπει να λέμε πάντα "την ιεράν πανήγυριν", ενώ δεν αναφέρεται πουθενά το "τα ιερά θαυμάσια". Είναι σωστό το νέο εγκόλπιο ή έχει γίνει λάθος;

Κάνω παράθεση στό μήνυμα τοῦ ἀγαπητοῦ Στέφανου, ἐπειδή στήν προηγούμενη ἀγρυπνία, πού παρευρέθηκε στό ναό μας, μᾶς τό ἔθεσε, καί ἐπειδή τήν ἀπάντηση τήν ἔλαβα ἀπό τήν ἄμεση πηγή.

Ἐπικοινώνησα, λοιπόν, μέ τόν π. Κων. Παπαγιάννη, ἐπιμελητή τοῦ νέου ἐγκολπίου, καί μοῦ εἶπε, ὅτι πουθενά δέν ἔχει βρεῖ «τὰ ἱερά θαυμάσια». Ὁπότε ὀρθῶς καί ἐν ἐπιγνώσει του ἔθεσε «τὴν ἱερὰν πανήγυριν».

Τόν ἐρώτησα γιά τό «βραβεύοντα» ἤ «βραβεύουσα» καί μοῦ εἶπε (ὅπως τό ἔχει καί στό ἐγκόλπιον), ὅτι τό «βραβεύοντα» θεωρεῖ ὀρθό, καθ᾿ ὅσον τήν σωτηρίαν ὁ Κύριος μᾶς τήν χορηγεῖ.

Γιά τό «ἡ ζῶσα» ἤ «ὡς ζῶσα», μοῦ εἶπε ὅτι καί οἱ δύο ἐκδοχές δύνανται νά εἶναι ὀρθές, ἀλλά «ἡ ζῶσα» μαρτυρεῖται περισσότερο (ὅπως τό ἔχει καί στό ἐγκόλπιον), ὅπως τό βλέπω κι ἐγώ στό Εἱρμολόγιον τοῦ Εὐστρατιάδου.

 

[dkalpakidis]

Τόν ἐρώτησα γιά τό «βραβεύοντα» ἤ «βραβεύουσα» καί μοῦ εἶπε (ὅπως τό ἔχει καί στό ἐγκόλπιον), ὅτι τό «βραβεύοντα» θεωρεῖ ὀρθό, καθ᾿ ὅσον τήν σωτηρίαν ὁ Κύριος μᾶς τήν χορηγεῖ.

Ίσως τα πράγματα είναι εδώ λίγο πιο "μπερδεμένα"
και ίσως θα ήταν καλύτερο να ανοιγαμε ένα ξεχωριστό θέμα για αυτήν την περίπτωση.
Η Θεοτόκος δεν χορηγεί την σωτηρία αφού γεννιέται ο Χριστός από αυτήν;
"Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον...
ο Υιός του Θεού Υιός της Παρθένου γίνεται".
Δεν παίρνω θέση απλά έχω προβληματισμό.
Ευχαριστώ.
Δημήτριος Καλπακίδης

 

[π. Μάξιμος]

Ίσως τα πράγματα είναι εδώ λίγο πιο "μπερδεμένα"
και ίσως θα ήταν καλύτερο να ανοιγαμε ένα ξεχωριστό θέμα για αυτήν την περίπτωση.
Η Θεοτόκος δεν χορηγεί την σωτηρία αφού γεννιέται ο Χριστός από αυτήν;
"Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον...
ο Υιός του Θεού Υιός της Παρθένου γίνεται".
Δεν παίρνω θέση απλά έχω προβληματισμό.

Τό σκεπτόμουν αὐτό, ἀλλά δέν εἶχα χρόνο νά τό ἀναλύσω.
Ἐπειδή, ἄλλωστε, τό ἔχουμε συζητήσει.

http://www.analogion.com/forum/showthread.php?p=15783#post15783

http://www.analogion.com/forum/showthread.php?p=9702#post9702

 

[π. Μάξιμος]

«ἡ ζῶσα»
«βραβεύουσα»
«τὴν ἱερὰν πανήγυριν»
(Ms. Lesbiacus Leimonos 295, Ὡρολόγιο Μονῆς Ἀκοιμήτων, Χρονολόγηση: δεύτερο μισὸ 12ου αἰ., σσ. 69, 70, 71).​

 

[dkalpakidis]

Διαφοροποίηση υπάρχει στο Λειτουργικό Κείμενο του Κανόνα του Ακαθίστου Ύμνου στα διάφορα λειτουργικά βιβλία.
Μόλις βρω όλες τις "διαφορές" ανοίγουμε ένα θέμα γενικά με αυτό τον λαοφιλή Κανόνα.

 

[MTheodorakis]

«Ἅπας γηγενὴς...τὴν ὑπὲρ λόγον σύλληψιν τῆς Θεοτόκου μητρός, καὶ βοάτω...»

(χφ. Σινὰ ΜΓ 29 παρακλητικὴ θ’ αἰ. φ. 36v).

 

[π. Μάξιμος]

«Ἅπας γηγενὴς...τὴν ὑπὲρ λόγον σύλληψιν τῆς Θεοτόκου μητρός, καὶ βοάτω...»

(χφ. Σινὰ ΜΓ 29 παρακλητικὴ θ’ αἰ. φ. 36v).

Ὑπάρχει τό ἐνδεχόμενο νά περεξηγηθεῖ ὀρθοδόξως αὐτή ἠ διατύπωση. Σαφῶς ἀναφέρεται στήν «ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου» σάρκωσιν τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀλλά μπορεῖ κάποιος νά ἐννοήσει τήν κακοδοξία περί ἀσπίλου συλλήψεως τῆς Θεοτόκου. Διά τοῦτο καλόν εἶναι νά ἀποφευχθεῖ ἡ ἐν λόγῳ διατύπωση...

 

[MTheodorakis]

Χφ. Σινὰ ΜΓ 29


Δόκιμος εὐοδούμενος ἀρχικὸς τύπος:

«...πανηγυριζέτω δέ, ἀΰλων Νόων, φύσις γεραίρουσα, τὴν ὑπὲρ λόγον σύλληψιν τῆς Θεοτόκου μητρός...».


Ἐκφυλισμένος τύπος:
«...πανηγυριζέτω δέ, ἀΰλων Νόων, φύσις γεραίρουσα, τὴν ἱερὰν πανήγυριν, τῆς Θεομήτορος...».

 

[petrosgrc]

«...καὶ ἄσω γηθόμενος ταύτης τὴν σύλληψιν»

 

[giorgosgoudi]

μετά κι από το τελευταίο σχόλιο, έχουμε πληροφορίες για την ιστορία των διαφόρων εορταστικών παραλλαγών των ειρμών αυτών;

επίσης, τα "ιερά θαυμάσια", πότε πρωτοεμφανίζονται;

όσο για το βραβεύουσα, ο Κύριος θα βραβεύσει αυτόν που υμνεί τη Θεοτόκο και όχι η Θεοτόκος η ίδια από.. αυταρέσκεια. άρα βραβεύοντα. κάποιος φιλόλογος ας μας κάνει συντακτικό. ο άχρονος υιός θα βραβεύσει όλους όσους υμνούν τη Θεοτόκο. αλλιώς βγαίνουν δύο άσχετες μεταξύ τους προτάσεις. ή κάνω λάθος;

 

[MTheodorakis]

ᾨδὴ ε'

«Ἐξέστη τὰ σύμπαντα...τὴν εἰρήνην βραβεύουσα»

(χφφ. εἱρμολόγια Μ. Λαύρας Β-32 τέλη ι’ αἰ. φ. 116r, Διονυσίου 95 ιβ’ αἰ. φ. 8v, Σκοπίων NMOM 54 τετράηχος ιβ’ αἰ. σ. 404, Λειμῶνος 295 ὡρολόγιο β’ ἥμισυ ιβ’ αἰ. σ. 70, Paris. gr. 249 τριῴδιο ιε’ αἰ. φ. 183v, Λειμῶνος 10 μηναῖα τοῦ ἔτους 1419 φ. 280v, Harley 5541 ὡρολόγιο μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1485-1525 φ. 139v).

«Ἐξέστη τὰ σύμπαντα...τὴν εἰρήνην βραβεύοντα»

(χφφ. ΕΒΕ 642 παρακλητικὴ ιγ’ αἰ. φ. 157v, Λειμῶνος 262 εἱρμολόγιο Κουκουζέλη ἀρχῶν ιδ' αἰ. φ. 80r).



«Ἐξέστη τὰ σύμπαντα ἐπὶ τῇ θείᾳ δόξῃ σου· σὺ γὰρ ἀπειρόγαμε παρθένε· ἔνδον εἰσῆλθες ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, ὥσπερ καθαρώτατος ναός, πᾶσι τοῖς ὑμνοῦσί σε τὴν εἰρήνην βραβεύουσα»

(χφ. Σινὰ 645 ἀνθολόγιο ιδ’ αἰ. φ. 97r).



«Ἐξέστη τὰ σύμπαντα, ἐπὶ τῇ θείᾳ μνήμῃ σου, σὺ γὰρ ἀπειρόγαμε παρθένε, ἐκ γῆς μετέστης πρὸς οὐρανίους μονάς, πρὸς τὴν ἀκατάπαυστον ζωήν, πᾶσι τοῖς ὑμνοῦσί σε, τὴν εἰρήνην βραβεύουσα»

(χφ. Σινὰ 645 ἀνθολόγιο ιδ’ αἰ. φ. 307r).



ᾨδὴ θ’

«Ἅπας γηγενὴς...τὴν ὑπὲρ λόγον σύλληψιν τῆς Θεοτόκου μητρός, καὶ βοάτω...»

(χφφ. Σινὰ ΜΓ 29 παρακλητικὴ θ’ αἰ. φ. 36v, Ott. gr. 295 ἀνθολόγιο ιστ’ αἰ. φ. 53r).

Δόκιμος εὐοδούμενος ἀρχικὸς τύπος:

«...πανηγυριζέτω δέ, ἀΰλων Νόων, φύσις γεραίρουσα, τὴν ὑπὲρ λόγον σύλληψιν τῆς Θεοτόκου μητρός...».

Ἐκφυλισμένος τύπος:

«...πανηγυριζέτω δέ, ἀΰλων Νόων, φύσις γεραίρουσα, τὴν ἱερὰν πανήγυριν, τῆς Θεομήτορος...».


«Ἅπας γηγενὴς...τὴν ἱερὰν πανήγυριν...»

(χφφ. εἱρμολόγια ἁγ. Σάβα 83 ια’ αἰ. φ. 88v, Διονυσίου 95 ιβ’ αἰ. φ. 9r, Λειμῶνος 295 ὡρολόγιο β’ ἥμισυ ιβ’ αἰ. σ. 71, ΕΒΕ 642 παρακλητικὴ ιγ’ αἰ. φ. 154v, χφφ. εἱρμολόγια Σινὰ 1258 τοῦ ἔτους 1257 φ. 62v, Σινὰ 1257 τοῦ ἔτους 1332 φ. 51v, Ott. gr. 295 σύμμικτο ιστ' αἰ. φ. 212r, Ὡρολόγια ἔκδ. 1757 σ. 387, 1830 σ. 477, Ἀπ. διακονίας 1983, Φωτὸς 1983 καὶ Εἱρμολόγιον (ἐκκλησιαστικό) ἔκδ. 1906 σ. 81).

«Ἅπας γηγενὴς...τὴν ἱερὰν μετάστασιν...»

(χφφ. Μ. Λαύρας Β-32 εἱρμολόγιο τέλη ι’ αἰ. φ. 116v, Vat. gr. 1844 ἀνθολόγιο ιβ’-ιγ’ αἰ. φ. 69v, Paris. gr. 249 τριῴδιο ιε’ αἰ. φ. 187r).



«Ἅπας γηγενὴς...τὰ ἱερὰ θαυμάσια»

(Παρακλητικὴ ἐκδ. 1857, 1871, Παρασκευὴ πρωί).

 

[giorgosgoudi]

Σημαντική πληροφορία είναι και το πότε οι καταβασίες αυτές και οι διάφορες διασκευές τους εισήχθησαν σε κάθε μια από τις επιμέρους θεομητορικές εορτές και ιδίως στις περιόδους του έτους που δεν εξυπηρετούν κάποια εορτή.

Τι ακριβώς σημαίνει ο όρος "εκφυλισμένος τύπος";
Γενικά προσπαθώ να καταλάβω ποιο είναι το κριτήριο αυθεντικότητας μεταξύ πηγών που είναι προγενέστερες του 20ου αιώνα, όπου λίγο πολύ γνωρίζουμε τις συνθήκες υπό τις οποίες προέκυψαν.