Ἄν δὲν ψάλλεις τὸ «Φῶς ἱλαρὸν...», τί ἑσπερινὸ ἔκανες; Ὁ ἑσπερινὸς (ὕμνος) εἶναι τὸ «Φῶς ἱλαρὸν...»!
«Ὕμνος ἑσπερινὸς»
(χφφ. Σινὰ 30 ψαλτήριο ναοῦ Ἀναστάσεως θ’ αἰ. φ. 396r, ΜΓ 19 ψαλτήριο ι’ αἰ., Bodleian Auct. D 4. 1 ψαλτήριο τοῦ ἔτους 951 φ. 314r, Erlangen A 2 εὐχολόγιο - ὡρολόγιο τοῦ ἔτους 1025 φ. 46v)
χωρὶς βιβλικὴ ἐξάρτηση. Ψάλλεται ἀναπτομένων τῶν κανδηλῶν
(χφ. Σινὰ ΜΓ 5 τροπολόγιο θ' αἰ. Μ. Σάββατο ἑσπέρας)
ἀπὸ ὑποδιάκονο
(S. Parenti – E. Velkovska L’ Eucologio Barberini gr. 336 (2000) σ. 174, Εὐχολόγιον τὸ Μέγα ἐκδ. Ἀστὴρ 1986 φωτοαναστατικὴ ἀνατύπωση τῆς ἐκδόσεως Βενετίας 1862 σ. 187).
Στὸ «Φῶς ἱλαρὸν...» ἀναφέρονται σίγουρα τὰ στιχηρά:
Κατανυκτικὸ γ' ἤχου
«
Ἑσπερινὸν ὕμνον προσφερομέν σοι Χριστέ, μετὰ θυμιάματος καὶ ᾠδῶν πνευματικῶν. Ἐλέησον Σωτὴρ τὰς ψυχὰς ἡμῶν».
Ἀναστάσιμα γ' ἤχου
«Οἱ ἀναξίως ἑστῶτες, ἐν τῷ ἀχράντῳ σου οἴκῳ,
ἑσπερινὸν ὕμνον ἀναμέλπομεν, ἐκ βαθέων κραυγάζοντες· Χριστὲ ὁ Θεός, ὁ φωτίσας τὸν κόσμον τῇ τριημέρῳ Ἀναστάσει σου, ἐξελοῦ τὸν λαόν σου, ἐκ χειρὸς τῶν ἐχθρῶν σου Φιλάνθρωπε».
«Ὁ τῷ πάθει σου Χριστέ, ἀμαυρώσας τὸν ἥλιον, καὶ τῷ φωτὶ τῆς σῆς ἀναστάσεως, φαιδρύνας τὰ σύμπαντα, πρόσδεξαι ἡμῶν, τὸν
ἑσπερινὸν ὕμνον Φιλάνθρωπε».
Ἀναστάσιμο πλ. δ' ἤχου
«
Ἑσπερινὸν ὕμνον, καὶ λογικὴν λατρείαν, σοὶ Χριστὲ προσφέρομεν, ὅτι ηὐδόκησας, τοῦ ἐλεῆσαι ἡμᾶς, διὰ τῆς Ἀναστάσεως».