Το εγχειρίδιο του κακού ψάλτη

[teofilos3]

Το συνημμένο εγχειρίδιο το θέτω υπόψη σας για σχολιασμό.
Ενοείται ότι τα όσα αναφέρονται στο κείμενο δεν έχουν πρόθεση να ασκήσουν κακόβουλη κριτική στους ιεροψάλτες,αλλά να δείξουν με χιουμοριστικό τρόπο κάποια αρνητικά χαρακτηριστικά της λειτουργικής ζωής ,τα οποία απωθούν τους πιστούς από τους Ναούς και τους αναγκάζουν να διανύουν,πολλες φορές ,μεγάλες χιλιομετικές αποστάσεις γιά να βρούν καταφύγιο σε κάποιο μοναστήρι.

 

[Βασίλης Κιαμηλίδης]

Εύγε, είναι πολυ διδακτικό, και χαριεντιζόμενος γράφεις με τον καλύτερο τρόπο αυτά που λένε οι τρίτοι για εμάς.
Βασίλης Κιαμηλίδης

 

[ieropsaltis]

Kύριε Παλιόυρα
Συγχαρητηρια, πολυ επιτυχημένο και ευστόχο αν και πιστεύω πως αν έβαζες για τίτλο Το εγχείριδιο του ΚΑΛΟΥ ψάλτη ελάχιστοι θα διαφώνουσαν και πολλοί θα το επικροτούσαν.

 

[andreas]

Ίσως από τα καλύτερα μηνύματα που έχω διαβάσει!Εννοείται πως δεν απευθύνεται σε όλους,αλλα έχει μεγάλο νόημα για όλους μας,πιστεύω!Αλήθεια,πόσες φορές παρατηρούμε αυτά τα φαινόμενα;Αρκετές ίσως;Πόσοι όμως είμαστε πρόθυμοι να το παραδεχθούμε;

 

[nikosthe]

Θα διαφωνήσω με όλους: δεν ξέρω αν διαβάσατε ΟΛΟΚΛΗΡΟ το κείμενο, γιατί, ενώ αρχίζει καλά, όσο προχωράει φαίνεται η εμπάθεια με την οποία βλέπει τους ψάλτες. Με πολλά συμφωνώ, αλλά υπάρχουν και κάποια πολύ τραβηγμένα. Π.χ.:

Δικαίωμα: Αν ξεκίνησες στα νιάτα σου να ψέλνεις από αγάπη για το Θεό και με τα χρόνια έχασες τον μπούσουλα και βυθίστηκες στον εαυτό σου και την αμαρτία … μην ανησυχείς! Συνέχισε να ψέλνεις! Κανείς δεν σκανδαλίζεται. Η παιδική σου ηλικία αναπληρώνει τη μετάνοια.
...
Άμεμπτον: Αν στην προσωπική σου ζωή τα έχεις κάνει θάλασσα μην ανησυχείς. Ακόμη και αν είσαι φίλαυτος, οργίλος, φιλοχρήματος και πόρνος κανείς δεν σκανδαλίζεται. Με την ασκητική-νηπτική πράξη της ανάβασής σου στο ψαλτήρι οι αμαρτίες σου συγχωρούνται. Το αναλόγιο αθωώνει και εξαγνίζει.

Δηλαδή ο συντάκτης αποφαίνεται για την "αμαρτωλότητα" του ψάλτη και απαιτεί να σταματήσει να ψέλνει επειδή, κατά τη γνώμη του "βυθίστηκε στον εαυτό του και την αμαρτία"!!! Όπως έχουμε "κωλύματα ιεροσύνης", εδώ έχουμε και "κωλύματα ψαλτικής" και μάλιστα την φιλαυτία και την οργή, πράγματα απαράδεκτα και που δεν είναι σωστό να υπάρχουν σε ανθρώπους της εκκλησίας και αν υπάρχουν, ας έχει τουλάχιστον την ευθιξία ο φίλαυτος και ο οργίλος να μην ανεβαίνει στο ψαλτήρι (να δούμε ποιοί θ' ανέβουνε στο τέλος...)

Προνόμιο no 2 : Όταν γίνεται αρτοκλασία να απαιτείς ένα ολόκληρο άρτο για το σπίτι. Δεν πειράζει που τους έχετε βαρεθεί στην οικογένειά σου. Να τους δίνεις σε συγγενείς και γείτονες για να ανεβάζεις το κύρος σου με την προσφορά αυτή αλλά και με το να τους θυμίζεις ότι είσαι άνθρωπος της Εκκλησίας

Εδώ ο συντάκτης σκανδαλίζεται από το γεγονός ότι ο ψάλτης παίρνει ολόκληρο άρτο (προσωπικά δεν έχω πάρει ποτέ). Είναι γνωστό ότι στα πανηγύρια δεν υπάρχει φυσικά καμία πρόσθετη αμοιβή και πολλές φορές η φωνή μας ταλαιπωρείται, ειδικά αν υπάρχει χορωδία. Είναι όμως κάτι που όλοι το χαιρόμαστε και το κάνουμε μέσα από την καρδιά μας, χωρίς να απαιτήσουμε κάτι ως αντάλλαγμα. Αν λοιπόν από ευχαρίστηση ο παπάς μάς δώσει ολόκληρο άρτο (και όχι επειδή "το απαιτούμε", δεν έχω δει συνάδελφο να το κάνει αυτό στα τόσα πανηγύρια που έχω παρευρεθεί), αυτό σκανδαλίζει το συντάκτη, που προφανώς θεωρεί έναν άρτο υπερβολικό "ευχαριστώ" για το διώρο και βάλε που ψάλαμε και ότι δικαιούται και αυτός το ίδιο, μια και προσφέρει στο πανηγύρι ό,τι και ο ψάλτης...

Μοναδικότητα: Απάλλαξε όλους τους πιστούς από τη δυνατότητα της ψαλμωδίας. Να τα λες όλα εσύ με τη χορωδία και τους ιερείς ώστε ο λαός να μετέχει παθητικά σαν να παρακολουθεί θεατρική παράσταση.
...
Ανδροκρατία: Μην αφήσεις γυναίκες να συμμετέχουν στη χορωδία. Το ψάλσιμο είναι ανδρική υπόθεση. Μην προδίδεις τα προνόμια που σου προσφέρει η παράδοση.

Εδώ ο συντάκτης, αν και προηγουμένως αποφάνθηκε πολύ εύκολα για την "αμαρτωλότητα" των ψαλτών, θέλοντας να μας δείξει και τις θεολογικές του (ευσεβιστικές του θα έλεγα εγώ) καταβολές, φαίνεται εν τούτοις να αγνοεί στοιχειωδώς το γεγονός ότι η ψαλμωδία των πιστών απαγορεύτηκε από οικουμενική σύνοδο για να μην επικρατεί χάβρα στην εκκλησία. Το ίδιο ισχύει και για την ψαλμωδία των γυναικών (για άλλους λόγους φυσικά). Κι ας μην επικαλεστεί τους πρώτους αποστολικούς χρόνους, κατά τους οποίους έψελναν και οι πιστοί, γιατί τότε η μουσική της λατρείας ήταν πολύ απλή, δεν υπήρχε καν η οκτώηχος και δεν είχε καμία σχέση με τη βυζαντινή μουσική, έτσι όπως αναπτύχθηκε αργότερα. Η δε παρακολούθηση της θείας λατρείας από τον πιστό χωρίς να ψέλνει, εξομοιώνεται με την παρακολούθηση "θεατρικής παράστασης" (!!!). Νομίζω ότι αν ο συντάκτης πήγε ποτέ στο Άγιο Όρος, θα μετείχε σε πολλές τέτοιες "θεατρικές παραστάσεις"...

Ρόμπα: Η μαύρη μακριά ρόμπα είναι must. Σου προσθέτει κύρος και σε κάνει να ξεχωρίζεις. Όταν την φοράς μοιάζεις με ουρανοβάμονα καλόγερο και κερδίζεις ηθικά points.

Ας μας πει τελικά κάποιος ρε παιδιά με τι είδους ενδυμασία θα πρέπει να ανεβαίνουμε στο ψαλτήρι. Γιατί αν δεν φορέσουμε ράσο μας λένε "Κοίτα, αυτός ντρέπεται και δεν φοράει", ενώ αν φορέσουμε μας λένε "Κοίτα τον, θέλει και να ξεχωρίζει"...

Ξεσάλωμα: Αν δεν υπάρξει ιεροκήρυκας η ώρα του «κοινωνικού» είναι όλη δική σου. Βγάλε το άχτι σου με μια άσχετη ψαλμωδία διανθισμένη με τραβηγμένα τεριρέμ. Με αυτόν τον τρόπο θα προσφέρεις σε όσους πρόκειται να μεταλάβουν ένα ισχυρό κίνητρο κατάνυξης και μετανοίας

Νομίζω ότι οι πρώτοι που θα πρέπει να κατηγορηθούν για το "ατόπημα" του κοινωνικού είναι οι παλαιοί μελουργοί (γιατί στα παλαιά κοινωνικά, ως γνωστόν, υπάρχει τεριρέμ στο τέλος), δηλ. ο Δανιήλ Πρωτοψάλτης, ο Μανουήλ Χρυσάφης, ο Πέτρος Λαμπαδάριος και τόσοι άλλοι, που με τα "τραβηγμένα τεριρέμ" που συνέθεσαν κατέστρεψαν την "κατάνυξη και τη μετάνοια" που θα εδημιουργείτο στο εκκλησίασμα εάν γινόταν κήρυγμα!!!

Ζητώ συγνώμη για τον τρόπο με τον οποίο αναγκάστηκα να σχολιάσω τις αναφορές αυτές, δεν το συνηθίζω καθόλου να μιλάω με τέτοιο ύφος, αλλά τα συγκεκριμένα (όχι όλα, επαναλαμβάνω) νομίζω ότι ήταν τουλάχιστον προκλητικά...

 

[V_Zacharis]

+1
Δεν είναι όλα τα σημεία των παρατηρήσεών του σωστά και συμφωνώ με τις παρατηρήσεις του Νίκου. (εγώ δεν είχα χρόνο και όρεξη να κάτσω να το σχολιάσω)

 

[vagelis]

Ας μας πει τελικά κάποιος ρε παιδιά με τι είδους ενδυμασία θα πρέπει να ανεβαίνουμε στο ψαλτήρι. Γιατί αν δεν φορέσουμε ράσο μας λένε "Κοίτα, αυτός ντρέπεται και δεν φοράει", ενώ αν φορέσουμε μας λένε "Κοίτα τον, θέλει και να ξεχωρίζει"...

Γνωμη μου οτι το πιο σωστο ειναι το απλο ρασο , χωρις κοκκινα και γκρενα
κλπ σειρητια , γιακαδες , φοδρες κλπ κλπ . Εγω βεβαια καλως ή κακως δεν
φοραω ρασο . Ισως ενα κουστουμακι (με ή χωρις ''σαρδελλα'' συγνωμη γραβατα) ή ενα καλο σπορ ντυσιμο (σακκακι-παντελονι) , ειναι μια λυση για
οσους δεν ''αναχονται'' το ρασο . Και δεν φορω ρασο , για να τονιζω οτι δεν
ειμαι ''κατωτερος κληρος'' μιας και δεν υπαρχουν αμοιβες αναλογες . Δεν
γινεται στις υποχρεωσεις να ειμαστε ''κληρος'' και στις απαιτησεις να μην
ειμαστε . Και επ' ευκαιρια στα δυο μεγαλα πανηγυρια που εχω στην ενορια μου , Αγιας Βαρβαρας και Αγιας Μαρινας (εχουμε και ενα μικρο ομωνυμο ναο),
πληρωνωμαι ιδιαιτερα και αν θελω παιρνω οσους αρτους θελω .

 

[teofilos3]

κ. Θεοτοκάτε
Οπως είχα διευκρινήσει και στο μήνυμά μου ,τα όσα αναφέρονται στο συνημμένο σ'αυτό εγχειρίδιο ΔΕΝ έχουν πρόθεση να ασκήσουν ΚΑΚΟΒΟΥΛΗ κριτική στους ψάλτες,αλλά να αναδείξουν με ΧΙΟΥΜΟΡΙΣΤΙΚΟ τρόπο και το τονίζω αυτό,κάποια αρνητικά χαρακτηριστικά του και ως τέτοια ν'ομιζα ότι θα τα 'εβλεπες.Τώρα άν διαφωνείς δικαίωμά σου.Άλλωστε πιστεύω για τονεαυτό μου τουλάχιστον ότι δεν είμαι τέλειος .Επίσης άν σε έθιξα σε κάτι σου ζητώ συγνώμη.

 

[Π. Δαβίδ]

Kι εγώ δεν το σχολιάζω διότι ίσως γράψω πράγματα που θα στενοχωρήσουν κάποιους και ίσως φάω και "επιτίμιο" από τον διαχειριστή του φόρουμ... Γνωρίζω ότι ιερείς άνευ ουδεμίας μουσικής παιδείας έχουν "κόψει" εξαιρετικούς ψάλτες που ήταν υποψήφιοι για το αναλόγιο του ναού στον οποίο προΐσταντο διότι ήταν "κοσμικοί" και άλλα τέτοια... Δυστυχώς σε πολλούς ναούς ο ψάλτης είναι ένα αναγκαίο κακό και προτιμάται αντί κάποιου μουσικώς παιπαιδευμένου κάποιος ευσεβιστής "κακοφωνίξ"....

 

[kaelthas]

Το συγκεκριμένο εγχειρίδιο το είχα διαβάσει πολυ παλιά και το διασκέδασα πολύ! Υπάρχουν κάποιες υπερβολές, αλλά τις προσπερνάει κανείς γνωρίζοντας οτι το κείμενο έχει χιουμοριστικό χαρακτήρα.
Η αλήθεια ειναι πως τα σημεία που αναφέρονταν στην αμαρτωλότητα του ψάλτη κτλ με στεναχώρησαν γιατί μου θύμησαν πως υπάρχουν δυστηχώς και κοσμικοί ψάλτες οι οποίοι δεν έχουν υπόψη τους το ρόλο που έχουν αναλάβει. Όλοι οι ανθρωποί είναι αμαρτωλοί... ο αγώνας όμως είναι αυτός που μετράει.
Για παράδειγμα όταν κάποιος ψάλτης καπνίζει ας προσπαθήσει τουλάχιστον μετά την ακολουθία να μην ανάψει τσιγάρο. Τι φταίει ο απλός κοσμάκης και σκανδαλίζεται;

Γνωρίζω ότι ιερείς άνευ ουδεμίας μουσικής παιδείας έχουν "κόψει" εξαιρετικούς ψάλτες που ήταν υποψήφιοι για το αναλόγιο του ναού στον οποίο προΐσταντο διότι ήταν "κοσμικοί" και άλλα τέτοια... Δυστυχώς σε πολλούς ναούς ο ψάλτης είναι ένα αναγκαίο κακό και προτιμάται αντί κάποιου μουσικώς παιπαιδευμένου κάποιος ευσεβιστής "κακοφωνίξ"....

Γίνονται και τέτοια... Ας τα έχουμε όλα αυτά υπόψη μας και ας προσπαθήσουμε εμείς που τα γνωρίζουμε να γίνουμε σωστοί και καλύτεροι ιεροψάλτες

 

[nikosthe]

κ. Θεοτοκάτε
Οπως είχα διευκρινήσει και στο μήνυμά μου ,τα όσα αναφέρονται στο συνημμένο σ'αυτό εγχειρίδιο ΔΕΝ έχουν πρόθεση να ασκήσουν ΚΑΚΟΒΟΥΛΗ κριτική στους ψάλτες,αλλά να αναδείξουν με ΧΙΟΥΜΟΡΙΣΤΙΚΟ τρόπο και το τονίζω αυτό,κάποια αρνητικά χαρακτηριστικά του και ως τέτοια ν'ομιζα ότι θα τα 'εβλεπες.Τώρα άν διαφωνείς δικαίωμά σου.Άλλωστε πιστεύω για τονεαυτό μου τουλάχιστον ότι δεν είμαι τέλειος .Επίσης άν σε έθιξα σε κάτι σου ζητώ συγνώμη.

Αγαπητέ συνάδελφε κ. Παλιούρα
Δεν νομίζω ότι ισχυρίστηκε κανείς εδώ μέσα ότι είναι τέλειος. Όλοι μας έχουμε αδυναμίες. Ωστόσο η αντιμετώπισή τους έγκειται στον προσωπικό αγώνα του καθενός, τον οποίο πιστεύω ότι δεν έχουμε δικαίωμα να κρίνουμε. Άλλωστε "ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω". Για να χαρακτηρίσουμε έναν ψάλτη "κοσμικό", θα πρέπει πρώτα να αναρωτηθούμε σε ποιο βαθμό κι εμείς οι ίδιοι είμαστε "κοσμικοί". Το ότι πάμε κάθε Κυριακή στην εκκλησία, "προσέχουμε" την ακολουθία και δεν δίνουμε αφορμή για σχολιασμό, ούτε αυτά φυσικά "αθωώνουν και εξαγνίζουν" την κοσμική ψυχή μας. Για το λόγο αυτό θεωρώ ότι τα συγκεκριμένα σχόλια στα οποία αναφέρθηκα στέκονται μόνο στην επιφάνεια (για να μην πω ότι είναι και υποκριτικά...) και είναι άστοχη η κριτική τους, έστω κι αν την εκλάβουμε χιουμοριστικά, καθώς θίγει όχι εμένα αλλά ολόκληρη την ψαλτική τάξη σε ζητήματα που δεν θα έπρεπε, για τους λόγους τους οποίους ανέφερα αναλυτικά.

Αυτός ήταν και ο σκοπός του δικού μου αντιλόγου και με τη σειρά μου ζητώ κι εγώ συγνώμη αν με τον τρόπο μου έθιξα εσάς, ή τον συντάκτη ή κάποιον άλλον.

 

[kostaeri]

Μοναδικότητα: Απάλλαξε όλους τους πιστούς από τη δυνατότητα της ψαλμωδίας. Να τα λες όλα εσύ με τη χορωδία και τους ιερείς ώστε ο λαός να μετέχει παθητικά σαν να παρακολουθεί θεατρική παράσταση.
Ρόμπα: Η μαύρη μακριά ρόμπα είναι must . Σου προσθέτει κύρος και σε κάνει να ξεχωρίζεις. Όταν την φοράς μοιάζεις με ουρανοβάμονα καλόγερο και κερδίζεις ηθικά points .
Ανδροκρατία: Μην αφήσεις γυναίκες να συμμετέχουν στη χορωδία. Το ψάλσιμο είναι ανδρική υπόθεση. Μην προδίδεις τα προνόμια που σου προσφέρει η παράδοση.

Καταλαβαίνω τη χιουμοριστική διάθεση αλλά δε συμφωνώ με τα συγκεκριμένα αποσπάσματα. Τα συγκεκριμένα δεν είναι αστεία, αντιθέτως, φανερώνουν τις απόψεις όσων συμφωνούν με τα παραπάνω λεγόμενα.
Συμφωνώ με Νίκο

 

[Xerouvim]

Ας λάβουμε όλοι το περιεχόμενο αυτού του κειμένου ως δίδαγμα. Τα παραδείγματα που αναφέρει ο κ. Παλιούρας είναι παραδείγματα προς αποφυγήν για έναν σωστό ψαλτή. Σαφώς και δεν υπάρχει κανείς τέλειος, άρα και κανείς που να μπορεί να κρίνει με τέλειο αποτέλεσμα είτε τον εαυτό του ,πόσο μάλλον τους άλλους . Έτσι λοιπόν στην αποπήρα τελειοποίησης μας ως ψαλτών στα αναλόγια και γενικά στον τρόπο αντιμετώπισης του λειτουργήματός μας, τέτοια κείμενα αποτελούν βοηθήματα. Όπως λοιπόν σε κάθε βοήθημα υπάρχει συνηγμένος ο τρόπος χρήσης έτσι και εδώ χρειάζονται κάποιες οδηγίες. Ο σωστός τρόπος χρήσης λοιπόν αυτού του εγγράφου είναι ο εντοπισμός του σφάλματος το οποίο έχουμε πιάσει τον εαυτό μας να κάνει είτε νοερά είτε με πράξεις και να το διορθώσουμε. Εάν λοιπόν έτσι γίνει η χρήση δεν θα υπάρχουν προβλήματα.

Ευχαριστούμε κ. Παλιούρα, πολύ ωραίο.

Συγχωρήστε με για τον πιθανό δογματισμό μου.
Τσίνογλου Στυλιανός

 

[Π. Πρωτοψάλτης]

Θα ήθελα να κάνω μερικές παρατηρήσεις σχετικά με τα "τεριρέμ" και το νόημά τους. Τα "τεριρέμ" δεν εισήςθηκαν στην ψαλμωδία για να προσδώσουν ομορφιά, ούτε για κανένα τυχαίο λόγο. Τα "τεριρέμ" έχουν πολλή μεγάλη σπυδαιότητα στη λατρεία και το νόημά τους είναι το εξής: (Σας μεταφέρω την ερμηνεία που αναγράφεται σε εκκλησιαστικό βιβλίο αυτούσια)
"Πρέπει να ηξεύρωμεν, πως ο τερερισμός οπού εις τας ιεράς ψαλμωδίας ψάλλεται, δεν είναι απλώς και ως έτυχε, καθώς τίνες αφρονέστεροι ληρούσιν, αλλά είναι με τέλος κι λογαριασμόν, καθώς το θέλομεν αποδείξει.
Έστωντας και ο Υιός του Θεού να καταβή εδώ κάτω εις τον κόσμον, μη χωρισθείς των ουρανών, και να ενώση τα ουράνια με τα επίγεια, και να γίνη μία ποίμνη Αγγέλων και ανθρώπων, πρέπει βέβαια να γίνεται και μία υμνωδία από τους Αγγέλους και από τους ανθρώπους, ήγουν καθώς γίνεται εις τον ουρανόν, τέτοιας λογής και εις την γην, με μίαν αρμονίαν να φέρηται το ψάλμα εις αυτόν τον Θεόν. διότι αυτοί οι άγγελοι εις τον ουρανόν με ασχόλαστα στόματα, και με παντοτιναίς δοξολογίαις, τον εν Τριάδι δοξολογούσιν ένα Θεόν. ημείς δε οι άνθρωποι έστωντας και να έχωμεν πόθον ψυχής, και να συρνώμεσθεν από την θείαν αγάπην, σπουδάζομεν να ενωθούμεν με τους αγγέλους, σιμά εις την ασχόλαστον ψαλμωδίαν οπού κάμνουσι. μα μην ημπορώντες, με το να μας εμποδίζη το βάρος της γηίνου και υλώδους σαρκός, και το άλλο, οπού δεν εδόθη του ανθρώπου να ψάλλη εκείνα τα θεϊκά και ασχόλαστα ψάλματα, οπού η άυλος φύσις των μακαρίων αγγέλων καθημερινά ψάλλει εις τον Θεόν των απάντων. διότι ημείς έχομεν υλικήν γλώτταν, και υλικά χείλη, και δεν ημπορούμεν να τα ειπόμεν ωσάν εκείνους, μόνον όσον ηθέλησεν ο Θεός να μας χαρίση να χωρέσωμεν, έτζι προ της ενσάρκου οικονομίας, ωσάν και μετά την ένσαρκον οικονομίαν, και προ της σαρκώσεως μέλη είναι ωσάν εκείνα οπού ήκουσεν ο μεγαλοφωνότατος Ησαϊας, και έψαλλον τα Χερουβίμ, και με εβραΙκήν φωνή έλεγον. καδώς, καδώς, καδώς! ήγουν, άγιος, άγιος, άγιος. και πάλιν εις την ένσαρκον οικονομίανηκούσαμεν από τους μακαρίους αγγέλους το, "Δόξα εν υψίστοις Θεώ" αι οποίαι φωναί λ΄΄εγονται άναρθροι, ήγουν ομιλούσι και ξεκαθαρίζουσιν ονόματα, το, άγιος, και το, "Δόξα εν υψίστοις Θεώ". διά τούτο και ημείς καθημερινόν ψάλλωμεν με την έναρθρον ταύτην φωνήν τον Θεόν, με τούτην την άναρθρον φωνήν το τερερέ. από πού την ενάγομεν; από τους θείους Προφήτας, οι οποίοι λέγουσι, πως ήκουσαν φωνάς εις τον ουρανόν, ως φωνήν υδάτων πολλών, και τούτο είναι βέβαιο, διότι καθώς η φωνή και ο κτύπος του νερού είναι κτύπος, μα δεν είναι λόγος, και οι άγγελοι ούτως έψαλλον με άρρητον φωνήν, καθώς το λέγει και ο έως τρίτου ουρανού αναβάς Απόστολος Παύλος, άρρητα ρήματα, ήγουν μέλος και αρμονία δίχως λόγια, και τούτο κατά την συμβολικήν θεολογίαν το, τερερέ, δεν θέλει να σημαδεύση άλλο, παρά το ακατανόητον της Θεότητος. διατί, καθώς δεν ημπορείς να κατανοήσης από το τερερέ λόγον, μήτε εις την θεότητα δεν ημπορείς να κατανοήσης. μα τι κατανοείς; μέλος, καθώς και από την Θεότητα, πρόνοιαν και παντοδυναμίαν, και τα λοιπά αποτελέσματα της ακατανοήτου και μακαρίας Θεότητος. ακόμη λέγει και μία φωνή αγαλλιάσεως κατά τον Δαβίδ, ήγουν, καθώς ο άνθρωπος ακούοντας την φωνήν χαίρεται, ούτω κατανοώντας τον Θεόν με άρρητον τρόπον χαίρεται. και όσον δεν ημπορείς να τον ιδής, τόσον τον επιθυμάς περισσότερον, ούτω και αυτό το, τερερέ, όσον δεν σε φαίνεται, πως δεν σημαδεύει τίποτες, τόσον ποθείται να ψάλλεται. όσον περισσότερον σημαίνει την αγγελομίμητον και παναρμόνιον μουσικήν, τόσον περισσότερον χαρίνει τας καρδίας. ταύτην την φωνήν την άναρθρον ο θεσπέσιος εσημάδευε Δαβίδ, όταν έλεγεν, ήχον εορταζόντων, δεν είπε φωνήν, ή λόγον, ή ρήμα, ήγουν κτύπον, ήγουν φωνήν μοναχήν, και μέλος. διότι από όσα και αν ήκουσαν οι Προφήται, δεν ξεχωρίζουσι παρά το αλληλούια. διά τούτο και η εκκλησία θέλοντας να μη στερηθή και των ρητών και των αρρήτων, ψάλλει διπλώς και λόγια ρητά, και φωνάς αρρήτους, με λόγια ονόματα και ρήματα, διά μέσου των οποίων σημαδεύει την ανθρωπότητα. με τα άρρητα, ήγουν τον τερερισμόν σημαδεύει την άρρητον θεότητα".
Αυτή λοιπόν είναι η πρώτη από τις πέντε ερμηνείες του "τεριρέμ".
Τα παραπάνω τα έγραψα 1) για να απαντήσω σε όσους θεωρούν το "τεριρέμ" απλό εγκαλώπισμα των κοινωνικών και μέσο για επίδειξη των ψαλτών, και 2) για να δώσω στοιχεία σε όσους θέλουν να απαντήσουν στο [1] αλλά δεν έχουν επιχειρήματα, πολύ απλά επειδή κανένας δεν τους δίδαξε τα παραπάνω.

 

[mmamais]

Υποθέτω το εγχειρίδιο που μας παράθεσε ο κ. Παλιούρας, στο σημείο της αμαρτωλότητας του ψάλτη, εννοεί χοντρά πράγματα όπως ο ψάλτης να βαριέται κ να φεύγει εν ώρα ακολουθίας, να κάθεται κ να διαβάζει εφημερίδα (κανονικά, με το "χλααααατς" των φύλλων να ακούγεται) όταν έχει χρόνο (στον εξάψαλμο, όταν ο παπάς κάνει κύρηγμα, στο κοινωνικό κτλ) να λέει επιδεικτικά κ χωρίς ντροπή "Άσε ρε, σήμερα δεν ήξερα τι κοινωνικό να πω κ είπα ένα με μουσική απο τραγούδι του Καζαντζίδη".

Τα παραπάνω ναι, είναι χοντρά κ θα πρέπει να μην έχουμε σχέση με αυτά. Τώρα το τσιγάρο μετά τη λειτουργία δε ξέρω....
Βέβαια, ευτυχώς ή δυστηχώς δε θεωρούμε όλοι τα ίδια πράγματα "χοντρά παραπτώματα".
Εντάξει, θα πρέπει να ζούμε προσεκτικά ως χριστιανοί, κυρίως ως ψάλτες, εκπρόσωποι του λαού δηλ. ενώπιον του Θεού.